تا ابد نمی‌شود مرزها را بست / باید نقاط ضعف همسایگان را بشناسیم و برای رفعشان اقدام کنیم/ آمار بسیاری از کشورها قابل باور نیست / فاصله گذاری اجتماعی و فیزیکی توصیه سازمان بهداشت جهانی است

مشاور وزیر در امور بهداشتی که سابقه دو دهه همکاری با سازمان بهداشت جهانی دارد، با تاکید بر ضرورت همکاری با دیگر کشورها، به ویژه کشورهای همسایه گفت: تا ابد که نمی‌شود مرزهایمان را ببندیم؛ باید نقاط ضعف همسایگان‌مان را بشناسیم و برای رفعشان همکاری کنیم.   به گزارش «تابناک»؛ دکتر محمد آسایی اردکانی در نشست خبری با اصحاب رسانه ـ که آنلاین برگزار می‌شد ـ با تاکید بر همکاری نزدیک با کشورهای همسایه و ارتباط نزدیک با سفارتخانه‌های مستقر در تهران گفت: تجارب ایران برای کشورهای دیگر ارزشمند است؛ بنابراین، می‌بینیم سازمان بهداشت جهانی بعد از بازدید یازده روزه ای که از کشورمان داشتند، بر ضرورت اشتراک این تجربه ها تاکید کرده اند.   وی افزود: ما برای اشتراک گذاری تجارب آماده‌ایم؛ اما هنوز به جایی نرسیده‌ایم که بتوانیم پزشک یا پرستار به جایی اعزام کنیم و آماده ایم این کار را هم در زمانی که بحران در کشورمان مهار شد، انجام دهیم و اولویتمان برای همکاری هایی از این دست هم کشورهای منطقه و محدوده مدیترانه است. به زودی نتایج تحقیقاتمان به زبان انگلیسی در اختیار سازمان‌های بین المللی قرار خواهد گرفت.     اما اگر شیوع در کشورمان کنترل و متوقف شود و وضعیت متفاوتی در کشورهای همسایه در جریان باشد و حتی به پیک شیوع نرسیده باشند، چه؟ آیا تضمینی هست که بار دیگر در معرض بحران قرار نگیریم؟ رییس کمیته مستندسازی مقابله با کرونا در پاسخ به این سوال «تابناک» گفت: این نکته ای بسیار مهم و استراتژیک است که باید مدنظر ما و همه کشورها قرار گیرد، چون تا ابد نمی‌شود مرزها را بست و نیازمند همدلی و همکاری بین المللی هستیم.

"به زودی نتایج تحقیقاتمان به زبان انگلیسی در اختیار سازمان‌های بین المللی قرار خواهد گرفت"  وی افزود: البته می‌شود در مرزها موازین و مقررات بهداشتی را به موازین دیگر افزود؛ اما برای عبور از بحران جهانی نه فقط در مرزها، که در سطح جهانی نیازمند همدلی ها و همکاری هایی هستیم و حتی شاید لازم است الزاماتی برای شفاف سازی هم در نظام بین الملل دیده شود تا اوضاع کاملا مشخص و عبور از بحران مقدور شود.   آسایی در ادامه با تاکید بر اینکه ضرورت دارد نقاط ضعف کشورهای همسایه مان را بسنجیم و بشناسیم و با هم همکاری کنیم تا رفع شوند، گفت: وقتی به آمارهای جهانی نگاهی بیندازیم، پی خواهیم برد که بالغ بر چند ده هزار کیس شناسایی شده و چند هزار جان باخته در منطقه هستیم که اغلب شان مربوط به ایران است و این سوال را به دنبال دارد که آیا کشورمان از نظر نظام بهداشت و درمان نسبت به کشورهای دیگر منطقه عقب است؟ قطعا پاسخ این سوال منفی است.   وی افزود: اینکه شاهد چنین وضعیتی در آمار برخی کشورها هستیم، یا نشان می‌دهد که نظام بهداشتی و یا نظام اطلاع رسانی برخی کشورها مشکل دارد و یا مخفی کاری در دستور کارشان قرار دارد، وگرنه مگر می‌شود در لیبی بعد از چند سال جنگ تنها ده مورد مثبت شناسایی شود؟ یا مگر ممکن است که پاکستان دو هزار و اندی مبتلا و ۳۱ مرگ را تجربه کرده باشد؟ دست کم برای من که دو سال در این کشور خدمت کرده‌ام، این آمارها باورپذیر نیست.   اما تدابیر اتخاذ شده در مرز‌های کشورمان چیست؟ آسایی که رابط وزارت بهداشت با دانشگاه‌ها برای نیرو‌های درگیر کرونا از طریق انتشار مقالات و تجربیات سایر کشور‌هاست، در این باره گفت: عمده ترین مشکل، مربوط به مرزهای شرقی کشورمان است که در آنجا در پنج نقطه مرزی اقامتگاه و اردوگاه هایی را دایر کرده ایم و با همکاری دانشگاه علوم پزشکی سیستان و بلوچستان از کلیه افرادی که وارد کشورمان می‌شوند، تست می‌گیریم.  

وی با تاکید بر اینکه نمونه برداری هم از آن‌هایی که قانونی وارد می‌شوند صورت می‌گیرد و هم از غیرقانونی‌ها، افزود: مشکل اصلی آن‌هایی هستند که غیرقانونی وارد کشورمان می‌شوند.

افرادی که به عنوان مثال تست ۲۶ نفرشان در مرز میرجاوه به مثبت بودن نتیجه ۴ نفر منجر شده و در الغدیر از ۱۵ تست، ۸ مورد مثبت شناسایی شده است. البته مواردی مانند تست ۱۹ پاکستانی که هیچ یک مبتلا نبودند را هم تجربه کرده‌ایم.

آسایی در ادامه با تاکید بر این که فعلا مرز‌های کشورمان بسته است، گفت: جز تدابیر اتخاذ شده برای بازگشت هموطنانمان، تقریبا مرز‌های زمینی مسدود است و آن‌هایی هم که وارد می‌شود (مثل رانندگان ایرانی) بعد از تست مجوز ورود دارند. درباره مرز‌های هوایی هم وضعیت تقریبا مشابه است تا جایی که کارشناسان جهانی نزدیک ده روز است قصد عزیمت از قاهره به کشورمان را دارند، اما پروازی نمی‌یابند.

رییس کمیته مستندسازی مقابله با کرونا در پاسخ به سوالی در خصوص تجارب دیگر کشور‌ها در مقابله با بیماری گفت: تجارب متفاوتی در کشور‌های دیگر رقم خورده و به دست آمده که کوشیده‌ایم با گردآوری و اشتراک گذاری آن‌ها با مسئولان کشورمان، بهترین تصمیم را بگیریم. از جمله این تجربه ها، تجربه چین است که برایشان چهار نکته بر محور سرعت بااهمیت بود. جدای این، چینی‌ها در پانزده روز، نزدیک ۴۲ هزار پزشک و نیرو‌های پیراپزشک به ووهان اعزام کردند، درمان را رایگان اعلام کردند، پیگیری فعالی برای شناسایی و تست اطرافیان افراد مبتلا در دستور کار قرار دادند، طی هشت روز تحقیقات اپیدمیولوژیک را به انجام رساندند، در ۱۶ روز کیت ساختند و افزون بر اینها، ۲۰ میلیون دلار به WHO هدیه دادند.

وی افزود: در کره جنوبی مراقبت‌های اولیه بهداشتی در اولویت قرار گرفت و بیماریابی فعال را در دستور کار قرار دادند که مشابه آن را با غربالگری و طرح بسیج ملی در کشورمان اجرایی کرده‌ایم.

"  وی با تاکید بر اینکه نمونه برداری هم از آن‌هایی که قانونی وارد می‌شوند صورت می‌گیرد و هم از غیرقانونی‌ها، افزود: مشکل اصلی آن‌هایی هستند که غیرقانونی وارد کشورمان می‌شوند"در کره همچنین عدالت در دسترسی عموم به تست از اولویت‌ها بود، اما تصمیم به اختصاص تجهیزات درمانی مانند ونتیلاتور به افرادی که شانس بالاتری برای زنده ماندن داشتند ـ که تصمیمی مغایر با اخلاق پزشکی و حاشیه ساز بود ـ نخستین بار توسط ایشان اتخاذ و اعلام شد.

آسایی ضمن اشاره به تاثیر مثبت مداخلات درمانی اتخاذ شده در این کشور‌ها یا کشور‌هایی مانند ژاپن، به استفاده سنگاپور از نرم افزاری ویژه برای کنترل بیماران ترخیص شده و الزامشان به ماندن در قرنطینه به این صورت که نرم افزار تنها در منازل کار کند و بیمار موظف باشد، مدام وضعیتش را گزارش کند، گفت: عامل اصلی موفقیت در کشور‌هایی که توانستند بحران کرونا را مهار کنند، توجه به مراقبت‌های اولیه بهداشتی بوده که در کشورمان هم با قدرت در دستور کار قرار دارد.

وی افزود: نمی‌گویم از امثال کشور‌های اروپایی که از سرعت شیوع زیاد غافلگیر شده و اوضاع وخیمی دارند، در همه حوزه‌ها جلوتریم، اما بی تردید در مراقبت‌های بهداشتی به مدد کار‌های وسیعی که انجام داده‌ایم، از بسیاری کشور‌ها جلوتریم و به واسطه همین توانسته‌ایم بیماریابی فعال را در دستور کار قرار دهیم؛ برای نمونه، وقتی در دوازده پایگاه در زنجان تست اطرافیان مبتلایان را در دستور کار قرار دادیم، توانستیم مبتلایانی را شناسایی کنیم که خودشان هم خبر از ابتلایشان نداشتند و ممکن بود این موضوع به قیمت جانشان تمام شود.

مشاور وزیر بهداشت در پاسخ به این که آیا فاصله گذاری اجتماعی، مشابه آنچه در کشورمان در حال اجراست در جای دیگری از جهان در دستور کار قرار گرفته یا خیر، گفت: اغلب کشور‌ها فاصله گذاری اجتماعی و فیزیکی با شدت بیشتر یا کمتر به اجرا درآورده اند و اساسا این جزو توصیه‌های سازمان بهداشت جهانی به کشورهاست، اما ممکن است به دلایل زیاد به اشکال مختلف اجرایی و مثلا بسته به ساختار کشورها، دستخوش تغییر شود.

وی در ادامه درباره طرح برخی ادعا‌ها مانند سرایت ویروس به کشورشان از طریق ایران گفت: اینکه اولین کیس از کجا بوده، جز برای سیاسیون اهمیتی ندارد و نباید به آن توجه و تکیه کرد، به ویژه اکنون که پاندمی و همه گیری جهانی را شاهدیم و اهمیتی ندارد بیماری از کجا به کجا رفته است. ممکن است از ایران به جایی و از آن کشور هم به جای دیگری رفته باشد، همان گونه که از ووهان به ایران آمده و از آمریکا به کانادا سرایت کرده و تاثیری در قضاوت ما به چین و کانادا به آمریکا ندارد.

آسایی در پاسخ به سوالی درباره محافظت از کادر درمانی در ایران و سایر کشورها، اظهار کرد: محافظت از نیروی انسانی از ابتلا به بیماری‌هایی مثل کرونا در دستورالعمل‌های بیشتر کشور‌هایی است که ما مطالعه می‌کنیم. یکی از موارد بسیار مهم نه تنها محافظت، بلکه ارتقای علمی و توجه به نیاز‌های ایشان است، به ویژه در این زمان که خیلی بیشتر به این عزیزان نیاز داریم؛ این‌ها از مسائلی است که سیاستمداران باید به آن توجه کافی کنند.

وی افزود: تعداد فوت یا ابتلای نیرو‌های درمانی در کشور‌های مختلف، متفاوت بوده، چون میزان محافظت هم متفاوت است. حتما در شبکه اجتماعی دیدید که کادر درمان در آمریکا به جای گان از کیسه زباله استفاده می‌کنند. ما شاید در هفته‌های اول به میزان کافی وسایل پیشگیری و محافظتی نداشتیم، اما اکنون تمام نیرو‌های بهداشتی وسایل محافظتی ماسک، کلاه، دستکش و گان‌های مخصوص دارند که البته استفاده از آن‌ها بسیار دشوار است، اما امیدواریم منجر به محافظت از ایشان شود، اما جدای این محافظت، باید به فکر شیفت بندی مناسب این پرسنل هم باشیم که در محافظت از ایشان نقش بسزایی دارد، به ویژه آن‌هایی که در بخش‌های مراقبت‌های ویژه کار می‌کنند.

عضو سابق سازمان بهداشت جهانی در پاسخ به پرسشی درباره درخواست‌ها مبنی بر بازگشت ایرانیان خارج از کشور گفت: در مورد بازگشت اتباع ایرانی، در بهمن ماه عده‌ای دانشجوی ایرانی ساکن در چین با درخواست خودشان به ایران بازگشتند و دو هفته در قرنطینه بودند و از آن‌ها پرستاری شد.

اخیرا سفیر ایران در ایتالیا هم درخواست مشابهی دارد که عین سازوکاری که برای دانشجویان ایران در ووهان در نظر گرفته شد، با انجام تست و سفر در شرایط مخصوص و قرار گرفتن در قرنطینه برای آنان نیز انجام خواهد شد. این آمادگی برای بازگشت ایرانیانی که در خارج از کشور هستند، وجود دارد و پاسخ ما به این درخواست مثبت خواهد بود و روابط بین الملل وزارت بهداشت با وزارت امور خارجه هماهنگی لازم را انجام خواهد داد.