قصه‌های ایرانی جنبه انسان سازی و تربیتی دارند

مهدی چایانی داور بیست و پنجمین جشنواره بین المللی قصه گویی در گفت‌وگو با خبرنگار مهر گفت: برای اجرای برنامه‌های روایت‌گری، نقالی و شاهنامه سفرهای متعددی به کشورهای مختلف داشته‌ام که از این میان سه سفر مربوط به کشور تاجیکستان بود. آنجا با توجه به اینکه زبان آن‌ها فارسی است، ارتباط خوبی میان من و مخاطبانم برقرار شد و توانستم قصه‌هایی را اجرا کردم. همچنین در مالزی (کوآلالامپور)، اتریش، وین، مادرید، آنکارا، عراق، امارات اجرا و روایت‌گری داشتم.

وی افزود: بر سر تربت حضرت مولانا عده‌ای زیادی از فرهنگ دوستان من را شناختند و خواستند شاهنامه‌خوانی انجام دهم. هم اکنون سه سال است که در کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان و جشنواره‌های قصه‌گویی هستم؛ سال اول در تهران داوری کرده‌ام و دو سال است که برای داوری جشنواره قصه‌گویی به شهر زیبای یزد می‌آیم.

داور بخش آئینی سنتی جشنواره بین‌المللی قصه‌گویی در ادامه گفت: خداوند در قرآن کریم می‌گوید «نَحْنُ نَقُصُّ عَلَیْکَ أَحْسَنَ الْقَصَصِ» ما برای تو بهترین قصه‌ها را بازگو می‌کنیم و در جایی دیگری آیه ۱۲۰ سوره مبارکه هود خداوند خطاب به رسول خدا می‌گوید «وکلا نَقُصُّ عَلَیْکَ مِنْ أَنْباءِ الرُّسُلِ ما نُثَبِّتُ بِهِ فُؤادَکَ وَ…» ما همه قصه‌های انبیا و رسل را برای تو بیان می‌کنیم تا آنکه دل تو را ثابت گردانیم و تو را و فایده‌های بسیار نائل آید و برای اهل ایمان عبرت پند و تذکر باشد. بنابراین خداوند اولین قصه‌گو است و اگر توجه کرده باشید خداوند در بیشتر سوره‌ها مطالب را به صورت قصه آورده است.

"آنجا با توجه به اینکه زبان آن‌ها فارسی است، ارتباط خوبی میان من و مخاطبانم برقرار شد و توانستم قصه‌هایی را اجرا کردم"من هم سخنان خود را به طریق قصه در سوره‌ها را بیان می‌کنم.

چایانی گفت: شاکله و زیربنای ساخت هر انسانی از کودکی آغاز می‌شود. در این مسیر زیبا کانون پرورشی با کودکان و نوجوان ارتباط داشته و یک رسالت مهم و بزرگ دارد. جامعه‌ای که فرهنگ آن بالا و در اعتلا باشد نیاز به ارتش، زندان، نیروی کنترلی و… در جامعه ندارد چون به واسطه فکر والا، فرهنگ متعالی، خرد و اندیشه درست در جامعه همه چیز اصلاح شده و در ریل درست به سمت کمال و تعالی پیش می‌رود. جشنواره قصه‌گویی با این هدف و در مسیر پرورش فکر، ذهن و… شکل گرفته و وقتی که یک قصه‌گو قصد بیان قصه دارد، ملزم به حفظ قصه خود است. این امر سبب پرورش فکر و ذهن می‌شود.

وی در ادامه گفت: خوشبختانه قصه‌های ایرانی دو جنبه آموزشی و تربیتی دارند.

از جمله مزیت‌های قصه‌های ایرانی جنبه انسان‌سازی، تربیتی و آموزشی آن است. در قصه‌های ایرانی از فضائل اخلاقی، گذشت و جوانمردی عفو و بزرگ منشی، دلیری و پایداری سخن گفته می‌شود. در قصه‌های ایرانی به نکوهش زشتی‌ها، رذائل، تقلب، دورویی پرداخته شده است. تاکید به تقوا، پاک‌دامنی، شجاعت، بخشندگی، ایمان به خدا، توجه به دین خدا، توجه به مظاهر عالی انسانیت هم از دیگر مواردی هستند که باید در قصه‌ها ترویج داده شود. قصه باید اعتماد به نفس شنونده را برانگیزد.

"بنابراین خداوند اولین قصه‌گو است و اگر توجه کرده باشید خداوند در بیشتر سوره‌ها مطالب را به صورت قصه آورده است"این‌ها نکات بسیار مهمی است که در قصه‌های ایران وجود دارد.

این‌پیشکسوت روایت شاهنامه گفت: واضح است که پشت برگزاری این‌جشنواره‌ها تفکر نهفته است چون از سال‌های پیش به همه موضوع‌های در جشنواره پرداخته شده بود و اکنون دو محور خوب غزه و سردار سلیمانی به آن اضافه شده است. موضوع اصلی ما توجه به مظلومیت کودکان غزه است، جریان‌ها و حوادثی که برای تمام جهان مسلمان و غیر مسلمان در این کره خاکی حق و باطل مشخص و مبرهن شده و همه می‌بینند رژیم کودک کش وقاحت را به اوج خود رسانده است. وقتی یک رئیس دانشگاه آمریکا در پیامی می‌گوید «هیتلر به نتانیاهو سلام برسان» کنایه از جنایت‌های زیاد این رژیم دارد، نشان از کینه‌دوزی، و رذالت رژیم جعلی صهونیستی در حد اعلای آن دارد و اکنون دل هر انسان آزاده‌ای از اینکه این همه کودک به خاک و خون کشیده می‌شوند به درد می‌آید. قطعاً تاریخ در آینده با شرمندگی و سرافکندگی از این رژیم غاصب یاد خواهد کرد.

چایانی در پایان گفت: خوشبختانه جشنواره امسال به موضوع سردار سلیمانی هم پرداخته که بسیار جای تقدیر دارد. در تاریخ ایران اسطوره‌های بزرگ کم نداریم و پرداختن به موضوع سردار سلیمانی که اسطوره مثال‌زدنی تاریخ کنونی ماست، بسیار خوب و قابل توجه است.

من شاهد جانفشانی‌های رزمندگان دوران جنگ بودم. رشادت‌های سردار سلیمانی به مدت بیش از ۲۰ سال پس از جنگ، نشان از قهرمان بودن این مرد بزرگ دارد. هرچند امروز از حضور فیزیکی سردار بی‌بهره هستیم، اما برکت حضور معنوی او در طول تاریخ ماندگار خواهد بود.