وقتی اسدالله قد عَلَم کرد

اسدالله علم در حضور محمدرضا شاه

با دل چرکین شدن محمدرضا شاه از علی امینی و به سر آمدن تاریخ مصرفش، قرعه به نام اسدالله عَلَم خورد تا هم دلخوریِ روسیه از ایرانِ عصر پهلویِ پسر را از بین ببرد و هم طرح عقیم مانده‌اش برای اعمال اصلاحات فرهنگی، ارضی، اقتصادی و نظامی مطابق با آخرین ورژن‌های آمریکا را بارِ نظام دیوان‌سالار ایران کند.

به گزارش ایسنا، امروز ۲۹ تیر پنجاه و یکمین سالروز انتخاب اسدالله عَلَم به نخست‌وزیری پهلویِ پسر در سال ۱۳۴۱ است.

در پی بالا گرفتن اختلافات علی امینی نخست‌وزیر وقت با محمدرضا شاه بر سر تدوین لایحه بودجه سال ۱۳۴۱ و نارضایتی شاه از کاهش بودجه ارتش شاهنشاهی، پهلویِ پسر عذر امینی را در تاریخ ۲۶ تیر خواست و او بعد از ۱۴ ماه از صدارت عزل شد.

پس فردایِ روز برکناری، اسدالله عَلَم در خلال تعطیلی پیش از موعد بیستمین دوره مجلس شورای ملی و سومین دوره مجلس سنا در تاریخ ۲۸ تیر ۱۳۴۱ و در ۴۳ سالگی با حکم محمدرضا شاه، نخست‌وزیر جدید ایران شد.

علت تعطیلی هر دو مجلس، درخواست علی امینی نخست‌وزیر سابق به بهانه تقلب در انتخابات و ضرورت بازنگری در قانون انتخابات مجلس مطرح شد که به دنبال این درخواست محمدرضا شاه هر دو مجلس را در اردیبهشت ۱۳۴۰ تعطیل کرد.

شاه با سوء استفاده از تعطیلی مجلس شورای ملی و مجلس سنا، عَلَم را انتخاب کرد و او نیز به محض انتخاب از دفتر نخست‌وزیری اعلامیه‌ای به این مضمون که «دولت ایران به هیچ کشوری اجازه ایجاد پایگاه موشکی در ایران را نمی‌دهد» صادر کرد تا به روس‌ها پیام دهد بر خلافِ علی امینی، نخست‌وزیرِ دست نشانده آمریکاها نیست.

این انتصاب و این اعلامیه رفته رفته موجب کم رنگ شدن تیرگی روابط سیاسی و دپلماتیک بین ایران و اتحاد جماهیر شوروی شد.

دوره صدارت اسدالله عَلَم آبستن چندن حادثه سیاسی و اجتماعی بزرگ بود، اتفاقاتی که هر کدام‌شان خشم و اعتراضات دامنه‌دار علمای مطرح و اقشار متدین و مذهبی آن روزگار را سبب شد.

اعمال تغییرات و اصلاحات اقتصادی، ارضی، آموزشی، فرهنگی و نظامی در قالب انقلاب سفید شاه و ملت، کشتار طلاب حوزه‌های علمیه قم در ۱۵ خرداد ۱۳۴۲ و سرکوب اعتراضات اجتماعی سال‌های ابتدایی دهه ۱۳۴۰ توسط گارد سلطنت و ساواک از مهمترین این اتفاقات بود.