دستور کار جدید روزی میز هسته ای ایران

آژانس بین‌المللی انرژی تحت فشار آمریکا، قطعنامه‌ای علیه جمهوری اسلامی ایران تصویب کرد. آژانس بین‌المللی انرژی تحت فشار آمریکا، قطعنامه‌ای علیه جمهوری اسلامی ایران تصویب کرد که نه‌تنها جنبه حقوقی و ضمانت اجرایی ندارد بلکه مجوزی برای تولید سوخت ۲۰ درصد غنی شده توسط ایران است. در آخرین نشست‌های فصلی شورای حکام در سال ۲۰۰۹ در وین، قطعنامه‌ای با رأی مثبت ۲۵ عضو از ۳۵ کشور به تصویب رسید. این برای دومین بار در تاریخ آژانس است که تصویب قطعنامه‌ای بدون اجماع انجام می‌شود. اولین بار در سال ۲۰۰۵ قطعنامه شورای حکام علیه ایران با یک رأی منفی به تصویب رسید اما این بار سه کشور مالزی، ونزوئلا و کوبا به قطعنامه ایرانی رأی منفی دادند، مصر، برزیل، افغانستان، آفریقای جنوبی، پاکستان و ترکیه رأی ممتنع دادند و نماینده آذربایجان هم هنگام رأی‌گیری جلسه را ترک کرد.

"آژانس بین‌المللی انرژی تحت فشار آمریکا، قطعنامه‌ای علیه جمهوری اسلامی ایران تصویب کرد"کارشناسان، افزایش مخالفان اقدامات یک‌جانبه آمریکا و متحدانش در شورای حکام از یک به ۱۰ را نشان‌دهنده شکست برنامه‌های ایالات متحده در قبال ایران می‌دانند. - قطعنامه فاقد ارزش و ضمانت اجرایی همچنین صدور قطعنامه در شورای حکام با توجه به اینکه پرونده هسته‌ای ایران در شورای امنیت سازمان ملل قرار دارد بی‌ارزش است، چراکه قطعنامه‌های شورای امنیت به لحاظ حقوقی بر قطعنامه‌های شورای حکام، حاکم است. مهدی محمدی، کارشناس مسائل هسته‌ای ضمن بیان این مطلب به خبرنگار «جوان» گفت: قطعنامه اخیر شورای حکام یک قطعنامه تشریفاتی است و تبعات اجرایی نخواهد داشت. وی ادامه داد: درخواست تعلیق و همکاری بیشتر در بحث پروتکل مواردی است که در قطعنامه‌های شورای امنیت هم آمده بود و آژانس مسأله جدیدی را در قطعنامه خود نیاورده است. محمدی تصویب این قطعنامه را وسیله‌ای برای اعمال فشار بیشتر به ایران برای پذیرش مباحث اجلاس وین دانست و افزود: غربی‌ها می‌دانند مکانیزم فشار علیه ایران جواب نمی‌دهد.

اگر می‌توانستند کاری بکنند در شورای امنیت انجام می‌دادند اما چون در آنجا به بن‌بست خوردند آمدند سراغ آژانس. ایران هم با وقوف به جایگاه حقوقی و اجرایی این قطعنامه، هیچ یک از موارد آن را نمی‌پذیرد و غرب در بحث ایران، باز هم یک مسیر اشتباه را طی می‌کند. ایران به هیچ‌وجه از جانب این قطعنامه، فشار احساس نمی‌کند. - تصویب قطعنامه و انگیزه‌های البرادعی آخرین نشست فصلی سال ۲۰۰۹ روزهای پنج و شش آذرماه در وین برگزار شد و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی با صدور قطعنامه‌ای، ایران را به دلیل اعلام با تأخیر ساخت تأسیسات فردو، متهم کرد. این در حالی است که براساس مقررات آژانس، کشورها باید شش ماه قبل از تزریق گاز به سانتریفیوژها، این نهاد را در جریان کار خود قرار دهند.

"در آخرین نشست‌های فصلی شورای حکام در سال ۲۰۰۹ در وین، قطعنامه‌ای با رأی مثبت ۲۵ عضو از ۳۵ کشور به تصویب رسید"ایران ۱۸ ماه قبل از تزریق گاز در نامه‌ای محرمانه، آژانس را در جریان آغاز ساخت تأسیسات فردو قرار داد. خبرگزاری فرانسه گروه ۱+۵ را تنظیم‌کننده و حامی این قطعنامه معرفی کرد اما خبرگزاری ریانووستی روسیه در خبری، آلمان را تنظیم‌کننده این قطعنامه اعلام کرد. این خبرگزاری بقیه کشورهای ۱+۵ را حامی قطعنامه معرفی کرد. نکته مهم این نشست سخنان کاملاً سیاسی محمد البرادعی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بود. وی که در آخرین گزارش خود بر عدم انحراف برنامه هسته‌ای ایران اذعان کرده بود در سخنانی متناقض با گزارش خود، ایران را به عدم همکاری و پنهان‌کاری متهم کرد.

این در حالی است که کارشناسان آژانس از تأسیسات فردو بازدید کرده و بارها از دیگر تأسیسات مرتبط به فعالیت‌های هسته‌ای ایران نیز بازرسی کرده‌اند اما همواره از صلح‌آمیز بودن برنامه‌های هسته‌ای ایران گزارش داده‌اند. آگاهان مسائل بین‌المللی انگیزه‌های شخصی البرادعی را در اظهارات وی مزید بر فشار آمریکا می‌دانند. آنها معتقدند البرادعی دوست داشت پرونده هسته‌ای ایران را به نتیجه برساند و مانند کسانی چون دکوئیار سربلند از کار کنار برود. خاویر پرز دکوئیار، دبیرکل پرویی سازمان ملل در دهه ۱۹۸۰ بود که جنگ ایران و عراق در زمان وی خاتمه یافت و رژیم صدام به عنوان متجاوز به جهانیان اعلام شد. به همین دلیل از او به عنوان یکی از موفق‌ترین شخصیت‌های بین‌المللی یاد می‌شود.

"این برای دومین بار در تاریخ آژانس است که تصویب قطعنامه‌ای بدون اجماع انجام می‌شود"البرادعی در مأموریت آخر که خروج ذخیره سوخت هسته‌ای ایران بود ناکام ماند ضمن اینکه پرونده ایران در زمان او به شورای امنیت فرستاده شد. - واکنش ایران نماینده جمهوری اسلامی ایران در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی پس از تصویب قطعنامه شورای حکام گفت: حداقل واکنش فوری ما این است که دیگر به صورت داوطلبانه اقدامی فراتر از تعهدات قانونی خود انجام نخواهیم داد. علی اصغر سلطانیه تصریح کرد: ما حتی به یک کلمه از این قطعنامه عمل نخواهیم کرد چرا که صدور این قطعنامه براساس انگیزه‌های سیاسی و علیه ملت ایران است. وی هشدار داد: با صدور این قطعنامه همکاری ایران با آژانس کاهش خواهد یافت. وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران نیز در واکنشی رسمی اعلام کرد: قطعنامه شورای حکام نمایشی و بی‌نتیجه است.

رامین مهمان‌پرست صدور این قطعنامه را با هدف اعمال فشار به جمهوری اسلامی دانست و افزود: در صورتی که حقوق اساسی ما براساس پادمان و ان‌پی‌تی تأمین نشود لزومی بر اجرای تعهدات حداکثری در قبال آژانس نمی‌بینیم هرچند عضویت ما در آژانس تداوم خواهد یافت. وی صدور این قطعنامه را صحنه آزمایشی برای کشورهای مستقل و غیرمتعهد برای تأمین حقوقشان دانست. - موضع‌گیری ۱+5 اعضای گروه ۱+۵ نیز با صدور بیانیه‌ای جداگانه، از صدور قطعنامه جدید شورای حکام حمایت کردند. نماینده آمریکا در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی گفت: این قطعنامه نشان می‌دهد صبرها در قبال برنامه هسته‌ای ایران در حال تمام شدن است. گلن دیویس افزود: البته این قطعنامه تنبیهی نیست.

"کارشناسان، افزایش مخالفان اقدامات یک‌جانبه آمریکا و متحدانش در شورای حکام از یک به ۱۰ را نشان‌دهنده شکست برنامه‌های ایالات متحده در قبال ایران می‌دانند"رابرت گیبس سخنگوی کاخ سفید نیز موضع نماینده آمریکا در آژانس را تکرار کرد و گفت: صبر ما و جامعه جهانی محدود و در حالت تمام شدن است. گوردون براون، نخست‌وزیر انگلیس نیز تهدید کرد: اگر ایران خواسته‌های آژانس را نادیده بگیرد تحریم‌های سختگیرانه علیه او اعمال خواهد شد. دیوید میلیبند، وزیر امور خارجه انگلستان و گایدو ورسترول، وزیران خارجه انگلستان و آلمان در سخنانی مشابه ضمن حمایت از قطعنامه گفتند: دست‌های ما هنوز به طرف ایران دراز است و ما امیدواریم ایران آن را بفشارد ولی زمان برای ایران نامحدود نیست. سارکوزی، رئیس جمهور فرانسه در ادامه رویکرد خصمانه خود علیه ایران گفت: آنچه مهم است این است که شورای حکام علیه ایران قطعنامه صادر کرده است. وزارت خارجه روسیه هم از ایران خواست تا با جدیت به علائمی که در قطعنامه وجود دارد توجه کرده و با آژانس همکاری کامل داشته باشد.

روسیه و چین با درک بی‌ارزش بودن قطعنامه آژانس، به آن رأی مثبت دادند تا ظاهراً امتیازی به آمریکا داده باشند. هند نیز که بی‌ارزش بودن این قطعنامه را درک کرده بود با تأکید بر اینکه قطعنامه جدید نمی‌تواند مبنای تحریم‌های جدید باشد به این قطعنامه رأی مثبت داده است. - ایران سوخت ۲۰ درصد تولید می‌کند یک منبع آگاه در گفت‌وگو با خبرنگار «جوان» با اشاره به عزم ایران برای ادامه برنامه هسته‌ای خود افزود: قطعنامه جدید شورای حکام و اخلال غربی‌ها در ارسال سوخت ۲۰ درصد به ایران، این مجوز را به تهران داد تا خود برای تولید سوخت رأکتور تهران اقدام کند. منبع آگاه فوق‌الذکر ادامه داد: مجموعه‌ای از تصویب این قطعنامه، تلاش‌های البرادعی برای خروج سوخت ۵/۳ درصد از ایران و برخی تلاش‌ها برای تعطیلی برنامه هسته‌ای ایران، حجت را بر تهران تمام کرد و ایران از این پس برای تولید سوخت ۲۰درصد تلاش خواهد کرد و غرب با صدور قطعنامه، ایران را در موضوع حقانیت برای تولید سوخت رآکتور تهران قرار داد. این منبع آگاه صدور قطعنامه را تداوم سیاست چماق علیه ایران اعلام کرد و افزود: پاسخ ایران به سیاست چماق، تلاش بیشتر برای خودکفایی در صنعت هسته‌ای صلح‌آمیز خواهد بود.

"مهدی محمدی، کارشناس مسائل هسته‌ای ضمن بیان این مطلب به خبرنگار «جوان» گفت: قطعنامه اخیر شورای حکام یک قطعنامه تشریفاتی است و تبعات اجرایی نخواهد داشت"ضمن اینکه غربی‌ها به دلیل اینکه نتوانستند در شورای امنیت، قطعنامه علیه ایران به تصویب برسانند در یک عقب‌نشینی آشکار به آژانس متوسل شدند که شکستی دیگر برای آنها محسوب می‌شود. - قاسم رحمانی/ جوان