فرانسه: مذاکرات وین پیشرفت‌هایی داشته اما فرصت محدود است

مرحله دوم دور هشتم مذاکرات احیای برجام در وین ادامه دارد؛ همه طرف‌ها از پیشرفت نسبی گفت‌وگوها ابراز خوش‌بینی می‌کنند و برخی حواشی مانند حضور معاون وزیر خارجه کره جنوبی در وین و مذاکره میخائیل اولیانف، نماینده روسیه در این مذاکرات با یک هیئت عربستان سعودی از رویدادهای متفاوت روزهای اخیر بوده‌اند.

در این میان آمریکا بار دیگر نسبت به پیامد نرسیدن به توافق در آینده نزدیک هشدار داده و وزیر خارجه فرانسه می‌گوید فرصت برای این کار در حال سپری شدن است.

به گزارش خبرگزاری رویترز، ژان‌ایو لودریان جمعه، هفتم ژانویه (۱۷ دی) در گفت‌وگو با دو رسانه فرانسوی تاکید کرده که در روزهای گذشته "پیشرفت‌های کوچکی" حاصل شده و او همچنان اطمینان دارد که دست‌یافتن به توافق نهایی با ایران ممکن است.

هشدار فرانسه و آمریکا درباره پایان یافتن مهلت

وزیر خارجه فرانسه می‌گوید طرف‌های مذاکره در روزهای گذشته در "مسیر درستی" گام برداشتند اما زمان در حال سپری شدن است زیرا اگر هر چه سریع‌تر توافق حاصل نشود دیگر چیزی برای مذاکره کردن بر سر آن وجود نخواهد داشت.

ند پرایس، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا نیز روز پنج‌شنبه با اشاره به این که در مذاکرات روزهای اخیر "پیشرفت‌های اندکی" حاصل شده هشدار داد که اگر توافق بر سر احیای برجام به زودی به دست نیاید ایالات متحده مسیر دیگری در پیش خواهد گرفت.

دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید

چنین هشدارهایی از سوی آمریکا و سه کشور اروپایی طرف توافق هسته‌ای بارها تکرار شده و این کشورها اواخر ژانویه یا اوایل فوریه را مهلت نهایی برای به نتیجه رسیدن گفت‌وگوها بر سر احیای برجام عنوان کرده‌اند. مسئولان جمهوری اسلامی تعیین مهلت برای به نتیجه رسیدن مذاکرات را رد می‌کنند.

مذاکرات احیای برجام میانه فروردین امسال آغاز شد و پس از چند ماه وقفه با تیم مذاکره‌کننده دولت ابراهیم رئیسی ادامه یافت. هماهنگی کمیسیون مشترک برجام را انریکه مورا، معاون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا بر عهده دارد.

آمریکا پس از خروج از توافق هسته‌ای در اردیبهشت ۹۷ برای نخستین بار به طور غیرمستقیم در مذاکرات وین مشارکت دارد. هدف این مذاکرات بازگشت آمریکا به توافق هسته‌ای و از سرگیری اجرای تعهدات برجامی توسط جمهوری اسلامی عنوان می‌شود.

عقب‌نشینی‌های ایران به توصیه روسیه و چین؟

جمهوری اسلامی برای بازگشت به اجرای تعهداتش مطابق برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) پیش‌شرط‌هایی، از جمله برداشته شدن کامل تحریم‌ها را مطرح کرده که کشورهای غربی آنها را زیاده‌خواهی و غیرقابل قبول عنوان می‌کنند.

میخائل اولیانوف، نماینده روسیه در مقر سازمان‌های بین‌المللی که نقش بسیار فعالی در مذاکرات وین بر عهده گرفته چندی پیش گفته بود این کشور و چین ایران را متقاعد کرده‌اند از برخی درخواست‌های حداکثری خود عقب‌نشینی کند.

دونالد ترامپ، رئیس جمهوری پیشین آمریکا هنگام امضای فرمان خروج از توافق هسته‌ای و اعمال مجدد تحریم‌های تعلیق شده، هدف از این کار را وارد کردن فشار حداکثری بر جمهوری اسلامی برای دست یافتن به توافقی جامع‌تری عنوان کرد که مسائلی مانند برنامه‌های موشکی و حضور منطقه‌ای ایران را نیز در بر بگیرد.

جمهوری اسلامی با این درخواست‌ها مخالفت کرده و برنامه‌های موشکی و حضور منطقه‌ای خود را غیرقابل مذاکره عنوان می‌کند.

واکنش ایران به دیدار اولیانف با هیئت عربستان

با این حال میخائیل اولیانف روز پنج‌شنبه در حساب کاربری خود در توئیتر عکسی منتشر کرد که مربوط به دیدار او با همتای عربستانی‌اش در وین است.

اولیانف می‌گوید در این دیدار همتای عربستانی خود و همکاران او را در جریان وضعیت مذاکرات احیای برجام در وین قرار داده است.

مذاکره‌کننده ارشد روسیه همچنین گفته که او و هیئت عربستان سعودی درباره چشم‌انداز گفت‌وگوهای امنیتی در منطقه خلیج فارس تبادل نظر کرده‌اند.

خبرگزاری دولتی ایرنا به نقل از یک "منبع آگاه" که هویتش فاش نشده ادعا کرده که ملاقات دیپلمات‌های روسی و عربستانی در وین ارتباطی با ایران نداشته و آنها "پیرامون مسائل مورد علاقه دو طرف و غیر مرتبط با ایران گفت‌وگو کردند".

این منبع نگفته این مسائل چه بوده‌اند و او چطور در جریان رایزنی‌هایی قرار گرفته که دو طرف، صرف‌نظر از پیام توئیتری اولیانف، تا کنون درباره محتوای آن چیزی نگفته‌اند.

چراغ سبز آمریکا برای آزاد شدن پول‌های بلوکه شده؟

یکی دیگر از رویدادهای روزهای اخیر که ناظران آن را نشانه نزدیک شدن احتمالی ایران و آمریکا، دست‌کم به یک توافق مرحله‌ای ارزیابی کرده‌اند، حضور معاون وزیر خارجه کره جنوبی در وین و گفت‌وگو با کشورهای طرف توافق و نمایندگان ایالات متحده است.

حدود هفت میلیارد دلار از منابع حاصل از فروش میعانات گازی ایران به کره جنوبی در بانک‌های این کشور بلوکه شده و حضور معاون وزیر خارجه کره در وین با هدف یافتن راهکاری برای آزاد کردن این دارایی‌ها انجام شده است.

به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید

جمهوری اسلامی تا کنون به دلیل تحریم‌های ایالات متحده به منابع ارزی خود در کشورهایی نظیر کره جنوبی و عراق دسترسی نداشته و احتمال آزاد شدن این دارایی‌ها مستلزم احیای برجام یا موافقت موردی ایالات متحده است.

مسئولان ارشد جمهوری اسلامی و برخی رسانه‌های نزدیک به حکومت در روزهای گذشته نسبت به پیشرفت در مذاکرات وین ابراز خوش‌بینی کرده‌اند.

خوش‌بینی ایران و هشدارهای غرب

حسین امیرعبداللهیان، وزیر خارجه ایران در گفت‌وگو با شبکه الجزیره می‌گوید مذاکرات در مسیر درستی قرار دارند و در صورت جدی بودن قصد و اراده کشورهای غربی دست‌یافتن به یک "توافق خوب" امکان‌پذیر است.

با وجود اظهارات اولیانف درباره عقب‌نشینی جمهوری اسلامی از خواسته‌های حداکثری، سایت خبری "نورنیوز"، رسانه نزدیک به شورای عالی امنیت ملی مدعی است مذاکرات وین پیشرفت نسبی دارد و این نتیجه "سبک مذاکراتی جدید ایران" است.

نورنیوز به نقل از منابع نزدیک به تیم مذاکره‌کننده جمهوری اسلامی نوشت: «ادبیات مذاکره‌کنندگان غربی نیز که در دور قبل بیشتر مبتنی بر فشار و حتی تهدید بود تا حدود زیادی تغییر کرده و ملایم‌تر شده است.»

اظهارات هشدارآمیز ند پرایس و ژان‌ ایو لودریان توسط وزیران خارجه بریتانیا و آلمان نیز تکرار شده و این دو کشور نیز درباره محدود بودن فرصت برای رسیدن به توافق با ایران تذکر داده‌اند.

آنالنا بربوک، وزیر خارجه آلمان روز پنج‌شنبه جمهوری اسلامی را متهم کرد که تا حدود زیادی اعتماد طرف‌های غربی در مذاکرات وین را خدشه‌دار کرده و هشدار داد که زمان برای احیای برجام محدود است.

بوریس جانسون، نخست‌وزیر بریانیا نیز روز سه‌شنبه به جمهوری اسلامی هشدار داد که زمان برای دست یافتن به یک توافق در حال از دست رفتن است و این کشور باید از خود حسن‌نیت نشان دهد.

• خروج از برجام و معاملاتی که دود می‌شوند

  با این امضای دونالد ترامپ، دولت آمریکا نه‌ تنها از توافقنامه اتمی "برجام" خارج شده، بلکه می‌خواهد تحریم‌های اقتصادی علیه جمهوری اسلامی را نیز بار دیگر از سر ‌گیرد. بدین ترتیب هر شرکتی که با آمریکا و با دلار در سطح جهانی معامله می‌کند در صورتی که با ایران معامله کند، می‌تواند مشمول جریمه سنگینی بشود.

• خروج از برجام و معاملاتی که دود می‌شوند

  بسیاری از شرکت‌ها و بخصوص بانک‌ها معنی نقض تحریم‌ها را بخوبی می‌دانند.

  "بدین ترتیب هر شرکتی که با آمریکا و با دلار در سطح جهانی معامله می‌کند در صورتی که با ایران معامله کند، می‌تواند مشمول جریمه سنگینی بشود"کومرتس بانک آلمان در سال ۲۰۱۴ مجبور به پرداخت یک میلیارد و پانصد میلیون دلار و گروه "بی ان پی پاریبا" فرانسوی حتی ۹ میلیارد دلار جریمه پرداخت کرد.

• خروج از برجام و معاملاتی که دود می‌شوند

  به گزارش اتاق بازرگانی آلمان، ده هزار شرکت آلمانی با ایران رابطه تجاری دارند و ۱۲۰ شرکت این کشور حتی با نیروی کار خود در ایران حضور دارند. آلمان در سال گذشته ۳ و نیم میلیارد یورو به ایران صادرات داشته درحالیکه ارزش صادرات آن به آمریکا بالغ بر ۱۱۱ میلیارد یورو بوده است.

• خروج از برجام و معاملاتی که دود می‌شوند

  ایرباس بزرگترین بازنده خروج آمریکا از برجام است. در ژانویه سال ۲۰۱۷ ایران سفارش خرید یکصد فروند هواپیمای ایرباس را به ارزش ۲۳ میلیارد یورو داد.

  سه فروند هواپیما به ایران تحویل داده شد و حالا آمریکا اجازه صادرات این هواپیما به ایران را لغو کرده است. کمپانی اروپایی ایرباس بخشی از تولیدات خود را در آمریکا تامین می‌کند.

• خروج از برجام و معاملاتی که دود می‌شوند

  کمپانی آمریکایی بوئینگ دو قرارداد با شرکت‌های ایرانی آسمان برای فروش ۳۰ عدد هواپیما به ارزش ۳ میلیارد دلار و نیز قرارداد فروش ۸۰ فروند هواپیما با شرکت ایران ایر به ارزش ۱۶ میلیارد دلار امضا کرد. این سفارش‌ها هیچگاه در تولید لحاظ نشدند و حالا هم دنیس مویلنبرگ، مدیریت بوئینگ، اعلام کرده است که "ما پیرو سیاست دولت آمریکا هستیم".

• خروج از برجام و معاملاتی که دود می‌شوند

  تاریخ اولین حضور زیمنس در ایران به کشیدن خط تلگراف لندن – بمبئی در ۱۵۰ سال پیش برمی‌گردد. جو کایزر، مدیر کمپانی زیمنس، از نخستین مدیران آلمانی بود که در آغاز سال ۲۰۱۶ به ایران سفر کرد و قرارداد‌های میلیاردی فروش توربین‌های گازی و مدرنیزه کردن قطارهای ایران را به امضا رساند.

• خروج از برجام و معاملاتی که دود می‌شوند

  کمپانی هنکل هیچگاه از بازار ایران خارج نشد و به همین دلیل جایگاه قدرتمندی در صنایع تولید شوینده و چسب دارد. "کاسپار رورستد"، مدیر پیشین این کمپانی، در سال ۲۰۱۵ و قبل از "برچیده شده تحریم‌ها" گفته بود: «فروش میلیونی ما در بازار ایران (سه رقم دارد) و به افزایش آن هم خوشبین هستیم.» این کمپانی سال گذشته ۲۰ میلیارد یورو فروش داشته که یک درصد آن از بازار ایران است.

• خروج از برجام و معاملاتی که دود می‌شوند

  کمپانی دایملر، ایران خودرو و ماموت در ماه دسامبر سال ۲۰۱۷ قرارداد طولانی مدت تولید کامیون در ایران را به امضا رساندند.

  " خروج از برجام و معاملاتی که دود می‌شوند بسیاری از شرکت‌ها و بخصوص بانک‌ها معنی نقض تحریم‌ها را بخوبی می‌دانند"دایملر آلمان در سال ۲۰۱۰ سهم خود را در خودروسازی ایران واگذار کرده بود.

• خروج از برجام و معاملاتی که دود می‌شوند

  کمپانی خودروسازی فولکس واگن هم تصمیم داشت از اواسط سال ۲۰۱۷ میلادی با کمک ایران خودرو و ماموت با مدل‌های تیگوان و پاسات وارد بازار ایران شود. این خودروها در نمایشگاه بین‌المللی خودرو تهران در سال گذشته نیز عرضه شدند.

• خروج از برجام و معاملاتی که دود می‌شوند

  بازار خودروی ایران بصورت "سنتی" در دست صنایع خودروسازی فرانسه است. این صنایع از آنجایی که با آمریکا رابطه‌ای ندارند، دستشان برای سرمایه‌گذاری در ایران بازتر است. کمپانی "PSA" در سال ۲۰۱۶ قرارداد همکاری برای تولید سه مدل پژو را در سال ۲۰۱۶ با ایران خودرو به امضا رساند. این سرمایه‌گذاری ۴۰۰ میلیون یورویی هنوز به نتیجه ‌و سودی نرسیده و طرف ایرانی هم توان مالی ندارد.

• خروج از برجام و معاملاتی که دود می‌شوند

  خودروساز فرانسوی رنو در سال ۲۰۱۷ اعلام کرد یک سرمایه‌گذاری بزرگ به همراه خط تولید در ایران خواهد داشت. کارلوس غُصن (یا به فرانسوی گون- Carlos Ghosn) مدیر اجرایی شرکت‌های خودروسازی رنو در آن زمان گفته بود که "بازار ایران دارای پتانسیل بی‌نظیری است".

• خروج از برجام و معاملاتی که دود می‌شوند

  بازار و صنایع نفت و گاز ایران یکی از بازارهای جالب توجه برای شرکت‌های بین‌المللی است. شرکت ایتالیایی "سایپم" (Saipem) که در عرصه تولید خط لوله ‌و پایانه‌های نفت و گاز فعال است قرادادی به مبلغ ۳ میلیارد و پانصد میلیون یورو با ایران امضا کرده است.

• خروج از برجام و معاملاتی که دود می‌شوند

  رئیس کمپانی نفتی اِنی (Eni)، کلادیو دسکالزی هم جزو اولین مدیرانی بود که با پایان تحریم‌ها راهی تهران شد. دو طرف تمایل به همکاری داشتند اما قراردادها در حد "مطالعات برای توسعه میدان کیش و فاز سوم میدان دارخوین" باقی ماند. از سوی دیگر انی از ایران طلبکار است که به دلیل تحریم‌ها امکان پرداخت بدهی برای ایران وجود نداشت.

• خروج از برجام و معاملاتی که دود می‌شوند

  برخلاف کمپانی ایتالیایی انی، کمپانی بریتانیایی – هلندی "شل" سال‌ها به دلیل تحریم‌ها راهی را پیدا نمی‌کرد تا بتواند بدهی دو میلیارد دلاری خود به ایران را پرداخت کند.

  "کومرتس بانک آلمان در سال ۲۰۱۴ مجبور به پرداخت یک میلیارد و پانصد میلیون دلار و گروه "بی ان پی پاریبا" فرانسوی حتی ۹ میلیارد دلار جریمه پرداخت کرد"کمپانی نفتی شل سفارش جدید دیگر به ایران نداده و قراردادهای جدید هم در حد "مطالعه برای توسعه میادین آزادگان جنوبی، یادآوران و کیش" است.

• خروج از برجام و معاملاتی که دود می‌شوند

  کمپانی فرانسوی توتال اعلام کرد که پنج میلیارد دلار در میدان پارس جنوبی سرمایه‌گذاری می‌کند. دولت آمریکا در مورد این سرمایه‌گذاری "استثنا" قائل شد و اجازه آن را صادر کرد. حال امکان دارد با تحریم‌های جدید این اجازه هم لغو شود. پاتریک پویان، مدیرعامل توتال، در ماه مارس ابراز امیدواری کرد تا اجازه آمریکا به‌قوت خود باقی بماند. او گفت در غیر این صورت ما بار دیگر برای دریافت اجازه تلاش خواهیم کرد.
  
  نویسنده: محمود صالحی