قطار شهری اصفهان به احترام میراث نصف‌جهان تغییر مسیر داد

به گزارش خدمت؛ موضوع متروی اصفهان و عبور آن از یکی از قدیمی‌ترین خیابان‌های کشور و اصفهان موضوعی است که میراث دوستان اصفهان هنوز داغ آن را بر دل دارند چراکه مسئله عبور مترو از این خیابان سال‌های سال به درگیری اصلی میان مسئولان شهری و میراث فرهنگی مبدل شده بود و درست همان‌گونه که میراث تاب نفوذ برخی افراد را برای جلوگیری از ساخت ساختمان بی‌قواره «جهان‌نما» در میانه شهر اصفهان نیاورد، دراین‌ارتباط نیز درنهایت میراث فرهنگی کمر خم کرد تا مترو از میانه این باغ‌خیابان تاریخی رد شود.

وقتی دستگاه حفار به سمت پل تاریخی سر کج کرد
دردآورتر اینکه ناله میراث دوستان برای حفظ ۳۳ پل از آسیب توسعه شهری نیز دل کسی را به درد نیاورد و در کمال تعجب دستگاه TBM به شکل کاملاً اتفاقی (به گفته مسئولان شهری) و اشتباهی به سمت این پل تاریخی سر کج کرد و درست مانند فیلم‌های تخیلی بار دیگر یک شیء بی‌جان در برابر تفکر و اعمال انسانی سر به طغیان برداشت و نافرمانی کرد.

بدین ترتیب درحالی‌که هزاران گزینه بهتر از این خیابان برای عبور مترو وجود داشت اما همان تفکر جدی و لجبازی که میدان امام خمینی (ره) را درخطر خروج از فهرست یونسکو به دلیل عدم پذیرش برای تعدیل طبقه‌های اضافی ساختمان جهان‌نما قرارداد و به‌رغم صحبت‌های رئیس میراث فرهنگی کشور، برساخت این ساختمان و تخریب بسیاری از آثار فرهنگی این شهر اصرار ورزید، اینجا نیز پیروز میدان شد.
بر این اساس تقابل مدرنیته با بافت سنتی باعث شد سال‌ها متروی اصفهان در گیرودار مخالفت‌ها و قوانین پیچ‌درپیچ تکمیل شود و تأثیر خود را بر میراث اصفهان باقی بگذارد
تفکری که مروجان آن باکمال اعتمادبه‌نفس در برنامه‌های مختلف شهری اعلام می‌کردند که هر جا آثاری کهنه! و قدیمی، جلوی توسعه شهری را بگیرد باید تخریب شود.
موضوعی که اللهیاری مدیرکل میراث فرهنگی اصفهان نیز انتقاد جدی به آن را مطرح کرد و در این‌ ارتباط اظهار داشت: برخی افراد اگر بتوانند حاضرند برای کم کردن ترافیک شهری و ساخت خیابان عالی‌قاپو را هم خراب کنند.

نکته جالب اینکه به گفته بسیاری کارشناسان اصولاً شهری مانند اصفهان که دارای خیابان‌ها و گذرهای کوتاه شهری است به مترو نیازی نداشته است و برای رفع مشکل ترافیک تراموا و یا قطار روگذر برای این شهر کافی است.

بر این اساس تقابل مدرنیته با بافت سنتی باعث شد سال‌ها متروی اصفهان در گیرودار مخالفت‌ها و قوانین پیچ‌درپیچ تکمیل شود و تأثیر خود را بر میراث اصفهان باقی بگذارد.

از یک‌سو طرح عبور مترو از این میدان دیگر تصویب‌شده بود و از سوی دیگر گویی در مسیر مترو به‌اندازه‌ای آثار تاریخی بود که دیگر آن تفکر قدیمی تاب مقاومت در برابر مخالفت‌های میراث دوستان را نداشت.
بدین ترتیب با تغییر برخی مدیریت‌های شهری ازجمله تغییر میراث فرهنگی اصفهان شهر جنب‌و‌جوش تازه‌ای به خود گرفت، بالاخره مسئولان شهری به این نتیجه رسیدند که باید مدرنیته را به‌گونه‌ای در شهر اصفهان پیاده کنند که آسیبی به میراث اصفهان وارد نشود.

اللهیاری: اجاره نخواهیم داد خلاف صلاح حفظ آثار میراثی اصفهان اتفاقی رخ دهد
دراین‌ارتباط اللهیاری مدیرکل میراث فرهنگی اصفهان بابیان این مطلب که اگر آن روزهای تلخ تصمیم‌گیری درباره مترو در این سمت بود به‌هیچ‌عنوان اجازه عبور مترو از چهارباغ را نمی‌داد، گفت: موضع ما در ارتباط با خط دو مترو جدی است و اجاره نخواهیم داد خلاف صلاح حفظ آثار میراثی اصفهان اتفاقی رخ دهد.
به‌هرحال گرچه آن روزها گذشته است هنوز نیز مسئله عبور مترو از چهارباغ اصفهان کهنه نشده است
مسیر جایگزین برای متروی اصفهان مشخص‌شده و به‌هیچ‌عنوان امکان ندارد که خط دوم مترو از نقش‌جهان رد شود
از سوی دیگر نیز بحث‌وجدل‌های دوباره میان میراث فرهنگی و مسئولان شهری هر بار داغ دل میراث دوستان را درباره مترو تازه می‌سازد.
باوجود تمامی سرافکندگی اصفهان در باب اِعمال مدرنیته برخلاف اصول دنیا بازهم برخی مسئولان شهری بر عبور خط دو متروی اصفهان از میدان نقش‌جهان اصرار داشتند؛ موضوعی که به معنای تهدید دوباره نقش‌جهان از سوی یونسکو بود.

اما این بار میراث فرهنگی به‌هیچ‌عنوان کوتاه نیامد و هر چه برخی مسئولان در مصاحبه‌های متعدد میدان نقش‌جهان را برترین مسیر برای عبور مترو برشمردند میراث فرهنگی نیز قاطعانه امکان عبور از این میدان را رد کرد و تیر خلاص را به سمت‌وسوی تفکری که چنین آرزویی را در سر می‌پروراندند، افکند.

خوشبختانه با عوض شدن مدیریت شهری و روی کار آمدن شهرداری که به توجه خاص به موضوع میراث فرهنگی در سال‌های گذشته مشهور است در آستانه سال نو این خبر خوش به شهروندان رسید که مسیر جایگزین برای متروی اصفهان مشخص‌شده و به‌هیچ‌عنوان امکان ندارد که خط دوم مترو از نقش‌جهان رد شود.

فریدون اللهیاری دراین‌ارتباط اظهار داشت: جلسه تصمیم‌گیری برای عبور خط دو قطار شهری اصفهان در دفتر معاون رئیس‌جمهور و رئیس سازمان میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی کشور با حضور استاندار، شهردار، رئیس و اعضای شورای اسلامی شهر اصفهان و تنی چند از مدیران و کارشناسان مربوطه در این زمینه برگزار شد.

وی افزود: در این جلسه قرار شد تا خط دو متروی اصفهان به‌جای عبور از زیر میدان تاریخی امام خمینی (ره) به خیابان‌های پیرامونی این میدان بزرگ و تاریخی کشور که دومین میدان بزرگ و تاریخی جهان تلقی می‌شود، تغییر یابد.

رئیس میراث فرهنگی اصفهان تأکید کرد: گزینه جایگزین معرفی‌شده از محور «دارک» آغاز و پس از عبور از خیابان‌های پیرامونی و میدان امام حسین (ع) در ادامه مسیر با خط مصوب قبلی منطبق می‌شود.

وی ادامه داد: مسیر یادشده پس از ماه‌ها چشم‌انتظاری در این جلسه مورد تائید رئیس سازمان میراث فرهنگی قرار گرفت و قرار شد با توجه به مطلوب بودن مسیر پیشنهادی، حمایت‌های لازم برای تصویب خط جدید در شورای عالی ترافیک کشور صورت پذیرد تا خط دو متروی اصفهان بتواند تا پایان سال ۱۴۰۰ با همکاری سازمان میراث فرهنگی تکمیل شود.

استاندار اصفهان: مسیر جدید برای خط دو قطار شهری میدان نقش‌جهان را دور می‌زند
همچنین استاندار اصفهان نیز روز گذشته در نشست خبری با خبرنگاران در ارتباط با مترو گفت: مسیر جدید مصوب برای خط دو قطار شهری میدان نقش‌جهان را دور می‌زند و این تصمیم جدید اگرچه بار مالی بیشتری را بر متصدیان تحمیل می‌کند و یک و نیم کیلومتر بر مسیر قبلی می‌افزاید، اما بهترین راهکار ممکن برای مصون نگه‌داشتن سازه‌های میراثی مهم اصفهان در میدان نقش‌جهان است.

زرگرپور با تأکید بر اینکه عبور قطار شهری از زیر میدان نقش‌جهان باوجود مجوزهای لازم از سوی مراجع ذی‌صلاح همواره برای ما یک گزینه بوده و نه یک راهکار قطعی و متقن، گفت: رئیس‌جمهور در سفر اخیر خود به اصفهان بر رعایت فاصله ۳۰۰ متری محل عبور قطار شهری از میدان نقش‌جهان تأکید داشتند. نظر دولت بر این بود که حتی اگر در حین احداث خط دو قطار شهری اصفهان همه ملاحظات فنی و کارشناسی لازم نیز اعمال شود، هنوز هم ممکن است یک درصد ریسک تخریب یا خدشه به آثار باستانی چند صدساله میدان نقش‌جهان وارد شود.

اگر این اختلاف‌نظرها وجود نداشت و هماهنگی‌های لازم از سال‌های نخستین صورت گرفته بود، خط یک مترو اصفهان که جنوبی‌ترین نقطه شهر را به شمالی‌ترین نقطه شهر مرتبط می‌کند، ۱۰ سال پیش به بهره‌برداری می‌رسید

وی ادامه داد: بنابراین تصمیم، هشت گزینه به‌عنوان مسیرهای جایگزین خط دو قطار شهری اصفهان مطرح شد و درنهایت در جلسه شب گذشته یک مسیر به‌عنوان مسیر قطعی عبور خط دو قطار شهری در نظر گرفته شد. اگرچه مجموعه مدیریت شهری با توجه به مجوزهای از پیش صادرشده و مطالعات برنامه‌ریزی‌شده بر عبور این خط از زیر میدان نقش‌جهان تأکید داشت، اما از بعد حاکمیتی توجه به مسائل میراثی همواره اولویت دولت و نظام بوده است و به اعتقاد من تصمیم جدید به نفع استان اصفهان خواهد بود.

استاندار اصفهان با اشاره به مشکلات خط یک قطار شهری، گفت: اجرای کامل خط یک قطار شهری اصفهان در طول سال‌های گذشته به دلیل برخی درگیری‌های فنی و کارشناسی میان مجموعه مدیریت شهری و میراث فرهنگی تاکنون به تعویق افتاده است.

وی اضافه کرد: به‌شخصه معتقدم که اگر این اختلاف‌نظرها وجود نداشت و هماهنگی‌های لازم از سال‌های نخستین در این خصوص صورت گرفته بود، خط یک مترو اصفهان که جنوبی‌ترین نقطه شهر را به شمالی‌ترین نقطه شهر مرتبط می‌کند، ۱۰ سال پیش به بهره‌برداری می‌رسید.

تصمیم اخیر این نوید خوش را در دل خود نهفته دارد که بالاخره نقش‌جهان پس از سال‌ها از خطر تهدید یونسکو جسته است چراکه تمامی کارشناسان مطرح کردن میدان امام خمینی (ره) به‌عنوان گزینه احتمالی برای عبور خط دوم متروی اصفهان را پرونده تهدیدآمیز جدیدی برای یونسکو برمی‌شمردند و دراین‌ارتباط بارها به مسئولان شهری تذکر جدی دادند.

اما این بار گویی، پس از تجربه تلخِ عبور خط یک متروی اصفهان از جوار صدها شیء و آثار تاریخی، این بار غول مترو در چراغ جادو حبس شد و نتوانست بر میدان نقش‌جهان سایه شوم تهدید افکند.

منبع: مهر