آغاز مرمت مناره تاریخی مسجد جامع گرگان

به گزارش خبرنگار مهر، معاون میراث فرهنگی گلستان گفت: با توجه به مطالعات آسیب شناسی صورت گرفته در ایوان غربی مسجد جامع گرگان، عملیات مرمت این بنا آغاز شده است.     حمید عمرانی رکاوندی اظهار داشت: این عملیات مرمتی در راستای اقدامات استحفاظی و جلوگیری از تخریب ایوان صورت می گیرد. وی گفت: ترک های ایجاد شده در ایوان غربی و رطوبت زیاد دیواره ها و جرزهای بنا، از آسیب های جدی این بنا به شمار می رود. وی تصریح کرد: برداشتن اندودهای گچی داخل ایوان که به دلیل رطوبت زیاد و به مرور ایام فرسوده شده، بلوکاژ کف ایوان به دلیل رطوبت زیاد بنا، استحکام بخشی جرزهای جلوی ایوان و گنبد آن و ساماندهی فضای داخلی ایوان از جمله اقداماتی است که در ایوان غربی مسجد جامع گرگان صورت می گیرد. عمرانی رکاوندی به اعتبار عملیات مرمتی مسجد جامع گرگان اشاره داشت و گفت: این بنا با اعتبار ۲۰۰ میلیون ریال از ردیف اعتبارات استانی در سال جاری مرمت می شود.

"به گزارش خبرنگار مهر، معاون میراث فرهنگی گلستان گفت: با توجه به مطالعات آسیب شناسی صورت گرفته در ایوان غربی مسجد جامع گرگان، عملیات مرمت این بنا آغاز شده است"  وی خاطرنشان کرد: مسجد جامع گرگان یکی از آثار و بناهای تاریخی و مذهبی شهر گرگان است که در سده‌های پنجم و ششم یعنی اواسط دوره سلجوقی ساخته شده است.   عمرانی یادآور شد: این مسجد در محدوده بافت تاریخی شهر گرگان ساخته شده و بازار نعلبندان و سایر ابنیه های تاریخی در مجاور آن شکل گرفته است.   مناره تاریخی از شاخص ترین ویژگی های مسجد ۱۲۰۰ ساله جامع گرگان است که در هسته مرکز شهر واقع شده است. مسجد جامع در بافت قدیمی شهرو در محله ( بازار ) نعلبندان در زمینی به مساحت ۱۶۰۶ متر مربع واقع شده است و " مقدسی مولف کتاب  " احسن التقاسیم " در سال ۳۷۵ هجری می نویسد: در مسجد جامع استر آباد رلویدم که در بازار شهر واقع شده و نهری از جلوی آن جاری است. مناره مسجد جامع گرگان تنها قسمت باقیمانده از معماری  سلاجقه است که در کنار ورودی شرقی مسجد به داخل حیاط در بطن ساختمان های دوره های بعد  قرار گرفته و تنها بخشی از آن از پوشش شیروانی بیرون آمده است.

این مناره مانند سایر مناره های مناطق شمالی ایران به دلیل آب و هوا،کوتاه و سقف آن بزرگتر از حد معمول است و از مشخصات باند سبک معماری ،نداشتن اختلاف پهنا بین پایه و قسمت فوقانی و تزئین آنها با آجر بوده است. طرح آن استوانه ای با تزئینات آجر کاری به صورت هندسی و کتیبه کوفی آجری است که قابل مقایسه با سایر مناره های دوره سلجوقی ،همچون مناره مسجد جامع سمنان (۳۷۸-۴۰۴ ه.ش ) مناره مسجد میدان ساوه (۴۱۱ه.ش ) و مناره چهل دختران  اصفهان (۴۵۹ ه. ش ) است. کتیبه کوفی که قسمت اعظم آن از بین رفته مشتمل بر قسمتی از سوره ۴۱ ،آیه ۳۳ و بقیه متن ،وسط ساقه مناره در نظر گرفته شده است، این پنجره که اطراف آن به طور نسبتا زیبایی  با ترکیب آجر تزئین شده به سمت قبله است.  آجر های بکار رفته در مناره دارای ابعاد 21×21×۴ سانتی متر است.

"    حمید عمرانی رکاوندی اظهار داشت: این عملیات مرمتی در راستای اقدامات استحفاظی و جلوگیری از تخریب ایوان صورت می گیرد"به نظر می رسد که بخش فوقانی مناره ویران شده و در دوره های بعد ، مازنه ای  چوبی به فرم چهار ضلعی جایگزین شده ،بام پوش آن سفال است و به چهار سو شیب دارد. ارتفاع مناره که در مهر ماه ۱۳۸۰ اندازه گیری شده ( از سطح زمین فعلی تا قسمت  اتاقک مازنه ) ۱۰ متر و پهنای قسمت پایین آن ۵.۶ متر است. مناره آجری کتیبه‌ به خط کوفی با تزیینات آجری و با مؤذنه چوبی سفال پوش به صورت کلاه فرنگی در گوشه غربی ورودی جنوبی احداث شده که کهن ترین بخش سازه معماری مسجد جامع محسوب می شود.   این مسجد دارای یک حیاط مرکزی به صورت دو ایوانی و به همراه شبستان است که از معماری خاص دوره اسلامی به شمار می رود.   تزیینات معماری که در ساخت مسجد جامع گرگان به کار برده شده ترکیبی از آجرکاری و گچ بری بوده که در دوره های بعد، از کاشی نیز استفاده شده است.

  مساحت مسجد جامع گرگان که در بافت تاریخی شهر گرگان واقع شده، حدود یک هزار و ‎ ۶۰۰مترمربع است و تاریخ بنای این مسجد قدیمی در سال ۸۱۴ ه. ق بوده و در تاریخ هجدهم تیرماه سال ‎ ۱۳۱۱با شماره ‎۱۸۱به عنوان یکی از آثار تاریخی در فهرست آثار ملی به ثبت رسید