کووید-۱۹ و چالش‌ها و فرصت‌های نظام آموزشی در جهان

همه به این شرایط پیش آمده نگاه بدبینانه ندارند و بسیاری هم معتقدند که اکنون فرصتی برای گرم شدن بنیان و روابط اعضای خانواده ها و یکپارچگی آموزش درسطح بین المللی است.

برآورد سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی ملل متحد (یونسکو) حاکی است که ۸۹درصد دانش آموزان در سراسر دنیا اکنون با تعطیلی مدارس روبه رو هستند که تاثیرات عمیقی روی آینده نظام آموزشی کشورها خواهد گذاشت.

در محیط های دانشگاهی علاوه بر تعطیلی کلاس‌های درس، آزمون‌ها، کنفرانس‌ها و سایر رویدادهای عمومی لغو شده‌اند و بدین ترتیب تکلیف سال تحصیلی آینده و پذیرش دانشجوی جدید در دانشگاه‌ها در هاله ای از ابهام قرار گرفته است.

اتحادیه دانشگاه های اروپایی EUA، کنفرانس سالانه خود در ۱۶ آوریل( ۲۸ فروردین) را به صورت «وبینار» برگزار خواهد کرد. این اتحادیه همچنین تمام رویدادهای عمومی خود تا ۳۰ آوریل (۱۱ اردیبهشت )را به علت نگرانی از گسترش بیماری «کوید ۱۹» تعطیل کرده است.

تعطیلی مدارس و دانشگاه ها در سطح جهان از جمله اروپا می تواند عواقب ناخواسته اجتماعی فراتر از مسائل آموزشی در پی داشته باشد.

تاثیرات کوید ۱۹ از همین حالا در خانواده ها خودنمایی می کند، نگهداری از کودکان برای خانواده هایی که یک یا دو تن از والدین شاغل باشند، دردسر آفرین شده و دست کم یکی از آنان باید خانه نشین شود.

کمبودها و کاستی ها

بسیاری از کودکان در کشورهای فقیر نیازمند تغذیه رایگان بوده و با تعطیلی مدارس این کودکان در معرض سوء تغذیه قرار خواهند گرفت.

بسیاری از خانواده ها امکانات و مهارت‌های لازم را برای آموزش کودکان در خانه را ندارند. به ویژه اینکه بسیار از خانواده ها از «نابرابری دیجیتال» به معنی عدم دسترسی به اینترنت و کامپیوتر رنج می برند.

ایتالیا به عنوان اولین کشور اروپایی صدمه دیده از ویروس کرونا مدارس را از روی ۵ مارس( ۱۵ اسفند) تعطیل کرد. بلافاصله پس از ایتالیا، آلبانی، یونان، جمهوری چک و رومانی هم مدارس خود را تعطیل کردند.

تا ۱۶ ماه مارس( ۲۶ اسفند) همه کشورهای اروپایی مدارس خود را تعطیل کردند. در این میان سوئد و آیسلند فقط مدارس متوسطه و بالاتر را تعطیل کرده اند.

"بلافاصله پس از ایتالیا، آلبانی، یونان، جمهوری چک و رومانی هم مدارس خود را تعطیل کردند.تا ۱۶ ماه مارس( ۲۶ اسفند) همه کشورهای اروپایی مدارس خود را تعطیل کردند"انگلیس به عنوان آخرین کشور اروپایی، مدارس خود را از ۲۳ مارس(۴ فروردین) تعطیل اعلام کرد.

در آلمان اولین ایالت این کشور در ۵ مارس دستور بسته شدن مدارس را صادر کردو با رسیدن به ۱۶ مارس، همه مدارس تعطیل شدند.

این کشور حدود ۴۰۰ هزار دانشجوی خارجی دارد که اکنون در بلاتکیلفی بسر می برند. اگرچه دانشگاه های آلمان عملاً از حدود ۲۰ آوریل، اول اردیبهشت برای تعطبلات تابستانی بسته می شوند اما به نظر می رسد اساتید باید خود را برای آموزش از راه دور در سال آینده آماده کنند.

از اساتید خواسته شده در طول تابستان متحوای درسی خود را به منظور آموزش آنلاین و از راه دور آماده کنند.

نام کشور

شروع تعطیلی مدارس

پایان تعطیلی مدارس بلژیک ۱۶ مارس، ۲۶ اسفند ۱۹ آوریل، ۳۱ فروردین جمهوری چک ۱۱ مارس، ۲۱ اسفند تا اطلاع ثانوی دانمارک ۱۶ مارس، ۲۶ اسفند ۱۳ آوریل، ۲۵ فروردین آلمان ۱۶ مارس، ۲۶ اسفند ۱۹ آوریل، ۳۱ فروردین اسپانیا ۱۶ مارس، ۲۶ اسفند تا اطلاع ثانوی فرانسه ۱۶ مارس، ۲۶ اسفند تا اطلاع ثانوی ایتالیا ۵ مارس، ۱۵ اسفند ۱۲ آوریل، ۲۴ فروردین هلند ۱۶ مارس، ۲۶ اسفند ۳ می، ۱۴ اردیبهشت لهستان ۱۲ مارس، ۲۲ اسفند ۱۳ آوریل، ۲۵ فروردین انگلیس ۲۳ مارس، ۴ فروردین تا اطلاع ثانوی

کمیسیون اتحادیه اروپا ابزارهای آنلاین گوناگونی برای کمک به دانش آموزان و آموزگاران معرفی کرده است و از جمله می توان به محتوای آموزشی آنلاین پروژه «اراسموس» اشاره کرد.

اراسموس به عنوان یک پروژه اروپایی تبادل دانشجو برخی از برنامه های خود را به صورت آنلاین برگزار خواهد کرد.

از جمله منافع مفید معرفی شده برای آموزش علوم می توان به «پروژه خلاقیت» در آدرس  creations-project.eu اشاره کرد.

بحران مالی مدارس و دانشگاه ها

در انگلیس، آمریکا و شماری از کشورهای اروپایی، دانشگاه ها از نظر مالی وابسته به درآمد ناشی از شهریه دانشجویان خارجی هستند.

اکنون چشم انداز سال تحصیلی آینده تاریک بوده و پیدا نیست آموزش دوباره از چه زمانی آغاز خواهد شد.

در حالی که دانشجویان خارجی از نظر بهداشتی احساس امنیت نمی کنند، یک بحران بزرگ مالی برای دانشگاه ها و مدارس خصوصی دور از انتظار نیست و به همین منظور برخی مدارس خصوصی انگلیس از اکنون تخفیف هایی از ۱۰ تا ۵۰ درصد برای سال تحصیلی آینده ارائه داده اند.

دانشگاه کمبریج اعلام کرده است همچنان تقاضاهای ثبت نام برای سال آینده را قبول خواهد کرد اما در زمان حاضر کسی برای پاسخ دادن به سوالات تلفنی یا دریافت اصل مدارک پست شده وجود ندارد.

سایر کلاس‌های خصوصی در روندی جهانی دچار بحران شده اند. کلاس‌های خصوصی از موسیقی و ورزش گرفته تا کلاس‌های کمک درسی، دانش آموزان و هنرجویان خود و در نتیجه منبع درآمدی خود را از دست داده‌اند.

«نیل روسکیلی» مدیرعامل سازمان مدارس مستقل انگلیس که ۵۴۰ مدرسه را نمایندگی می کند، گفت که انتظار نمی رود همه مدارس تا سال آینده فعال شوند.

به گفته روسکیلی هر ساله سه تا چهار مدراس به دلایل مالی تعطیل می شوند که تازه این متعلق به شرایط عادی است و در وضعیت فعلی باید انتظار تعطیلی مدارس بیشتری را داشت.

از حدود ۵۵ هزار دانش آموز مدارس تحت پوشش این سازمان، ۱۵ هزار چینی و هنگ کنگی و ۲۵۰۰ نفر روس هستند.

به گفته مدیر عامل این سازمان معلوم نیست که این دانش آموزان برای سال تحصیلی آینده به انگلیس برگردند و این در حالی است که به نظر می رسد کشورهای مبدأ این دانش آموزان از نظر خطر ابتلا به ویروس کوید ۱۹ در وضع بهتری باشند.

رفتار ضد اجتماعی

به دلیل فشارهای اقتصادی و وضعیت ریاضت اقتصادی اکنون بیشتر فعالیت‌های فوق العاده ورزشی، هنری و از جمله با شگاه های جوانان در انگلیس و سایر کشورهای اروپایی به محاق رفته است.

حتی پیش از ویروس کرونا این جوامع با افزایش جرائم نوجوانان روبه رو بودند.

تنها فعالیت باقی مانده ای که می توانست وقت نوجوانان را پر کند ساعت عادی مدارس بود که آن نیز به دلیل همه گیری کرونا و قرنطینه از دست رفته است.

اکنون این جوامع با خیل عظیمی از نوجوانان بیکارکه هیچ فضایی برای آموزش، تفریح، سرگرمی و ورزش ندارند، روبه رو هستند.

به عنوان مثال در لندن در روزهای اخیر مواردی از درگیری نوجوانان با پلیس دیده شده است.

رفتار خشن و عصبی پلیس در این موارد می تواند به افزایش خشونت و از کنترل خارج شدن شرایط منتهی شود.

مشابه این چرخه خشونت بین پلیس و جوانان بارها در شهرهای بزرگ و به ویژه در مناطق محروم انگلیس دیده شده است.

دشواری های آموزش در خانه

«جوزف هِلِت»، مدیر مدرسه ای در «هستینگز» آمریکا به والدین گفته است: کار کردن در خانه و همزمان درس دادن به بچه های دوره ابتدایی به طورکلی غیر ممکن است. این ایده از اساس درست است.

وی می افزاید: اگر سعی دارید این کار را انجام دهید (کار در خانه و درس دادن به بچه ها به طورهمزمان) همین الان آن را متوقف کنید. شما می توانید فعالیت‌هایی همزمان با آموزش کودکان داشته باشید اما هدف اصلی؛ شغل شما و بقا است.

قهرمان بودن را متوقف کنید. 

این گفت‌وگو نشان دهنده عمق بحران برای خانواده ها در اروپا در شرایط قرنطینه است، زنانی که قرار بود از کار خانه آسوده شده و شغل اجتماعی و درآمد داشته باشند، اکنون مجبورند علاوه بر تمام کارهای خانه و شغل خود که از راه دور انجام می دهند، وظیفه معلمی کودکان را نیز به عهده بگیرند. ادامه این وضع بحران جدی برای سبک زندگی خانواده های معاصر اروپایی به وجود خواهد آورد.

دستاوردی مثبت

با وجود مشکلات و بحران های مرتبط با آموزش و کار از راه دور، هنوز برای قضاوت کلی در این زمینه زمان زیادی لازم است.

آموزش از خانه می تواند به طور کلی هویت و معنای روابط بین افراد را دستخوش تحول کند.

گذراندن زمان طولانی با والدین در خانه گرچه ممکن است درابتدا چالش برانگیز باشد اما در دراز مدت شکل جدیدی از خانواده را شکل خواهد داد که می تواند دستاورد مثبتی در خود داشته باشد.

استفاده گسترده از اینترنت برای آموزش می تواند آن را به یک نیاز ضروری برای افراد تبدیل کند.

یکپارچگی

 آموزشی در سطح جهان

شرکت‌های بزرگ تکنولوژی ممکن است جای خالی مدارس را به سرعت پر کنند و همانطور که شرکت آمازون توانست جای بسیاری از کسب و کارهای کوچک را بگیرد، انتظار می رود پدیده مشابهی جای مدارس و آموزش حضوری را بگیرد.

احتمالاً دولت‌ها نیز به دلیل کاهش هزینه‌های آموزش عمومی با چنین فرایندی مشکلی نخواهند داشت که حتی آن را تشویق نیز خواهند کرد.

در این میان نوعی یکپارچگی آموزشی در سطح بین المللی دور از انتظار نیست و در عین حال مرزها و خط کشی های بین کشورها جدی تر و مستحکم تر خواهند شد.

به این ترتیب مفهوم ادامه تحصیل در خارج و پدیده دانشجوی خارجی به طور کلی دچار تغییر خواهد شد و اقتصاد شکل گرفته در اطراف آن نیز از این امر مستثنی نخواهد بود.

همه این ها نشان می دهد فضا و نظام آموزشی در سراسر جهان دچار تغییراتی عمیق خواهد شد اما هنوز برای درک ابعاد آن زود است.