از زعامت راست سنتی تا هدایت اصلاح طلبان/ آیا شیخ، دوباره اصولگرایان را خلع سلاح می‌کند؟

 سرویس سیاسی «فردا»: پس ازگذشت ۴ ماه از انتخابات ریاست جمهوری یازدهم و اتفاقاتی که بر اصولگرایان و اصلاح طلبان درجریان این انتخابات گذشت، حال به نظر می رسد جریانات و تشکل‌های سیاسی با فعالیتهایی زودهنگام در اندیشه انتخابات پیش رو هستند. این فعالیتها سبب شده که هر اندازه به انتخابات مجلس دهم نزدیک تر می‌شویم شایعات و گمانه‌زنی‌ها نیز در این خصوص بیشتر شود.

اما در میان تمام تحرکات انتخاباتی، تشکیل حزبی فراگیر با محوریت بزرگان اصولگرا و اصلاح طلب، حواشی بیشتری داشته و توجه ها رو به خود جلب کرده است. سخن از تشکیل حزبی فراگیر برای سازماندهی نیروهای سیاسی کشور در حالی صورت می گیرد که گویی قرار است محور اصلی توجهات چپ و راست سیاسی کشور برای لیدری این حزب، حجت الاسلام ناطق نوری باشد. او که این روزها خود را نزدیکتر به اصلاح طلبان و رقبای پیشین‌ خود می داند شاید بی میل نباشد تن به تشکیل تشکیلات سیاسی از میانه‌روهای هر دو قطب اصولگرا و اصلاح طلب بدهد تا اینگونه لیدری تشکیلات سیاسی فراگیرتر از یک جریان را عهده دار شود.

"این فعالیتها سبب شده که هر اندازه به انتخابات مجلس دهم نزدیک تر می‌شویم شایعات و گمانه‌زنی‌ها نیز در این خصوص بیشتر شود"هر چند گمانه زنی ها حکایت از نیم نگاه ناطق نوری به کرسی ریاست پارلمان دهم نیز دارد.

ناطق نوری کهنه کاری سیاسی است که چپ و راست را قبول نداشته و تقسیم بندی جناحهای سیاسی کشور به اصولگرا و اصلاح طلب را جنگ سیاسی و جنگ قدرت می داند. وی که ریاست مجلس پنجم را بر عهده داشته در سال ۷۶ رقیب کاندیدای چپ آن زمان و اصلاح‌طلبان امروز بود. اما به مرور زمان فاصله او با اصولگرایان غیر معتدل بیشتر شد تا جایی که ضربه نهایی قطع این رابطه در مناظره انتخاباتی احمدی نژاد با یکی از کاندیداها زده شد. در آن مناظره موضوعاتی درباره ناطق‌نوری و خانواده‌اش مطرح شد که او انتظار شنیدنش را نداشت.

عدم واکنش جدی از سوی هم طیفانش به مطالب مطرح شده از سوی احمدی نژاد سبب گوشه گیری وی از دنیای سیاست و هم جناحی های خود شد.

اما در کشاکش انتخابات ریاست جمهوری یازدهم نام ناطق نوری بار دیگر بر سر زبانها افتاد و از وی به عنوان گزینه اصلی هاشمی رفسنجانی سخن به میان آمد امری که در چند روز مانده به انتخابات ۲۴ خرداد از سوی هاشمی رفسنجانی نیز مورد تایید قرار گرفت اما در نهایت شیخ تن به این خواسته نداد. اکراه ناطق نوری در پذیرش خواسته‌های سیاسیون برای کاندیداتوری ریاست جمهوری گرچه تصورات را به سوی ادامه دوری و قصد وی برای عزلت نشینی برده بود اما گویی ناطق نوری این روزها قصد بازگشت به دنیای سیاست را دارد. گمانه ای که دورنمای نزدیک آن تشکیل حزب فراگیر و آینده آن فتح کرسی ریاست پارلمان دهم است. در همین رابطه نگاهی داریم به نقش ناطق نوری در روی کار آمدن روحانی تا نقش وی در آینده سیاسی کشور...

"اما در میان تمام تحرکات انتخاباتی، تشکیل حزبی فراگیر با محوریت بزرگان اصولگرا و اصلاح طلب، حواشی بیشتری داشته و توجه ها رو به خود جلب کرده است"

نقش ناطق نوری در انتخابات ریاست جمهوری یازدهم

روزهای قبل از انتخابات، دفتر ناطق نوری شاهد رفت و آمد کسانی بود که از وی برای نامزدی در انتخابات دعوت می کردند؛ اما پاسخ وی مشترک بود. او حضورش در انتخابات را غیر مفید می دانست . اما عدم حضور وی در انتخابات به معنی بی تاثیر بودن وی بر جریانات انتخاباتی نبود گو اینکه بسیاری بر نقش ناطق نوری در زمان انتخابات ریاست جمهوری و تاثیر وی بر کنار رفتن عارف از دور رقابتها و همچنین ماندن ولایتی در کارزار انتخابات تاکید دارند.

در همین زمینه "علی عسگری" معاون پارلمانی مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص با اشاره به اینکه تصور همگان بر این بود که خاتمی در انصراف عارف نقش مهمی داشته ولی در واقع ناطق نوری در این انصراف و اجماع نقش بسیار مهمی داشت، می گوید: « آقای خاتمی در نامه ای به آقای ناطق پیشنهاد کرد که ۳ نفر از طرف آقای روحانی و ۳ نفر از طرف آقای عارف معرفی شوند و چند نفر هم مرضی الطرفین باشند و این شورا تصمیم بگیرند. بعد آقای ناطق در جلسه ای (مراسم عروسی نوه شهید صدوقی) به آقای خاتمی گفته بود فرصتی برای تشکیل این چنین شورایی وجود ندارد و گفته بود که مگر غیر از این است که آقای عارف گفته که «اگر آقای خاتمی به من بگویند، من کنار می روم» این موضوع را مکتوب کنید.

بنابراین آقای ناطق نقش اثرگذاری داشت که آن نامه را آقای خاتمی بنویسد.»

وی همچنین پشت صحنه ماندن ولایتی در انتخابات از نظر تدبیر سیاسی و مدیریت صحنه را شخص ناطق نوری می داند و می گوید:« وقتی بزرگان جریان اصول گرا از جمله آقای مهدوی کنی به ولایتی گفتند که کنار برود وی با آقای ناطق در این باره مشورت کرد، آقای ناطق در پاسخ گفته بود که مگر غیر از این است که بزرگان اصول گرا می خواهند که جریان اصول گرا پیروز شود شما (ولایتی) بگوید من مشروط کنار می روم آن هم به این شرط که جلیلی و من با هم کنار برویم.»

باید گفت زمانی که روحانی نامزد انتخابات شد، حمایت ناطق نوری از وی نیز به صورت عملی آشکار شد. سابقه رفاقت طولانی مدت، نائب رییسی روحانی در دوره ریاست مجلس ناطق و ... سبب شده بود تا بسیاری معتقد باشند تاثیر ناطق نوری بر روحانی بسیار بیشتر از هاشمی است. در چینش کابینه نیز نام ناطق نوری بارها در خبرها شنیده شد. خبرهایی که حکایت از مشاوره ناطق به روحانی در سطوح عالی تا سطح استانداران داشت.

"سخن از تشکیل حزبی فراگیر برای سازماندهی نیروهای سیاسی کشور در حالی صورت می گیرد که گویی قرار است محور اصلی توجهات چپ و راست سیاسی کشور برای لیدری این حزب، حجت الاسلام ناطق نوری باشد"حتی متن پیام ناطق نیز گویای رویکرد وی در چگونگی چینش کابینه بود، او به تصریح از فراخوان مجدد نیروهای با تجربه و فن سالاران (همان تکنوکراتها) سخن گفته بود.

اندیشه ناطق برای بازگشت به سیاست

تشکیل حزب فراگیر از سوی فعالان سیاسی اصلاح‌طلب، اصولگرا و اعتدالگرا و پیشنهاد محوریت و لیدری ناطق نوری که خود در انتخابات ریاست جمهوری کاندیدا نشد و در مقابل، حمایت گسترده ای از روحانی کرد سبب شده تا نام وی این روزها بیشتر به گوش برسد. همچنین همراهی اخیر ناطق نوری با محمد خاتمی رقیب دیرینه اش و حضور وی در پشت پرده دولت روحانی این سوال را به ذهن می رساند که آیا ناطق نوری در اندیشه دوره ای جدید از فعالیت های سیاسی است؟

در همین رابطه چندی پیش محمدرضا باهنر چهره شاخص اصولگرایان بار دیگر سخن از تشکیل حزب فراگیر اصولگرایان زد و بار دیگر بر لیدری ناطق نوری در این حزب تاکید کرد.وی گرچه به رایزنی‌های اصولگرایان برای لیدری "ناطق‌نوری" در رأس این جریان سیاسی در صورت تشکیل حزب فراگیر سخن گفت اما این را نیز عنوان کرد که رایزنی‌های انجام شده فقط با ناطق‌نوری انجام نمی‌شود.

پس از آن احمد نیک‌فر عضو شورای مرکزی جامعه اسلامی مهندسین نیز از رایزنی خود با ناطق نوری خبر داد و گفت: «بنده با وی در این باره صحبت کردم و وی نیز موافقت خود را با تشکیل حزب فراگیر اعلام کرد اما هیچ مطلب مبنی بر پذیرش محوریت از سوی وی مطرح نشده است. ناطق نوری تشکیل حزب فراگیر را راهکاری صحیح می‌داند.»

در واقع ایده تشکیل حزب فراگیر در ایام بعد از انتخابات از سوی برخی چهره‌ها چون عارف و باهنر مطرح شد.

محمدرضا باهنر از اصولگرایان و محمدرضا عارف از بدنه اصلاح‌طلبان اولین بار زمزمه‌های تشکیل چنین حزب فراگیری را مطرح ساختند. با این حال با اینکه اصولگرایان صحبت از تشکیل حزب فراگیر با محوریت ناطق نوری می کنند از سوی دیگر خبرها حکایت از تلاش های جریان اصلاح طلب برای تشکیل حزبی فراگیر با محوریت محمدرضا عارف دارد.

این در حالی است که تمایل شیخ برای بازگشت به عرصه سیاست سبب تکاپوی جریانات سیاسی برای کشاندن وی به سوی خود شده است. در همین راستا اصلاح طلبان نیز به موازات اصولگرایان تلاش‌های هماهنگی را برای کشاندن ناطق نوری به سمت خود آغاز کرده‌اند. آنگونه که آنها از مدت ها پیش شیخ را نه دیگر در جرگه اصولگرایان بلکه مردی از جریان و تبار اعتدال می دانند.

"ناطق نوری کهنه کاری سیاسی است که چپ و راست را قبول نداشته و تقسیم بندی جناحهای سیاسی کشور به اصولگرا و اصلاح طلب را جنگ سیاسی و جنگ قدرت می داند"

با این حال رهبری حزبی فراگیر تنها گمانه ای نیست که برای آینده سیاسی ناطق نوری مطرح می شود بلکه گفته می شود شیخ خود را برای حضور در انتخابات دهم مجلس شورای اسلامی نیز آماده می کند. در همین خصوص حجت‌الاسلام یونسی با اشاره به اینکه ممکن است ناطق نوری در انتخابات مجلس دهم فعال باشد، می گوید: « در زمان انتخابات ریاست‌جمهوری نیز گزینه نخست برای معرفی به عنوان کاندیدای ائتلاف اصلاح‌طلبی و اعتدال‌طلبی، ناطق نوری بود حال نیز حضور ناطق نوری در انتخابات مجلس می‌تواند بسیار مفید باشد.»

برخی از اصلاح‌طلبان هم تلاش برای متقاعد کردن ناطق نوری برای حضور در انتخابات مجلس دهم را رد نکرده‌اند اما می‌گویند که او هنوز تصمیم قطعی در این باره اتخاذ نکرده است. اکنون به نظر می‌رسد اصلاح‌طلبان که می دانند نشستن بر کرسی ریاست مجلس برای آنان سخت خواهد بود، درصددند مولفه ای معتدل تر در این جایگاه قرار بگیرد. حال با اینکه در جناح اصلاح طلب از عارف نیز به عنوان سرلیست این جناح نام برده می شود ولی باید دید اصلاح‌طلبان در نهایت بر روی نام عارف اجماع خواهند کرد یا ناطق نوری؟ باید دید ناطق نوری محوریت جریانهای حال حاضر کشور را برعهده خواهد گرفت یا در اندیشه جریانی سوم بدور از اصولگرا یا اصلاح طلب بودن است و یا این بار هم در اندیشه «ناک اوت» کردن پروسه سیاسی اصولگرایان است؟