دلایل متعدد عقلی و نقلی، دال بر مشروعیت حکومت امام از جانب خداوند است/ چرا به جای برهان، به شعر متوسل می‌شوید؟

دلایل متعدد عقلی و نقلی، دال بر مشروعیت حکومت امام از جانب خداوند است/ چرا به جای برهان، به شعر متوسل می‌شوید؟

آقای سروش با چه استدلالی منکر معرفی ائمه به خلق شده است؟ امامت منصبی الهی است که روایات متواتره در حقانیت آن وارد شده است و حکومت که از شؤون ولایت است نیز به حکم بسیاری از آیات و روایات در کتب شیعی به اثبات رسیده، چگونه است که امام معصوم وظیفه اقامه نظام عدل و حکومت بر اساس دین را دارد، اما هیچ تلاشی برای انجام این وظیفه انجام ندهد؟

دکتر علی‌اکبر ضیایی، استاد دانشگاه و عضو انجمن عرفان ایران اسلامی طی یادداشتی که در اختیار خبرگزاری فارس قرار داد به نقد سخنان اخیر عبدالکریم سروش، پیرامون نسبت مردم و حکومت پرداخت.

آن چه می‌خوانید متن این یادداشت است:

هفته گذشته سخنانی از دکتر عبدالکریم سروش درباره تعیین حاکم توسط مردم در فضای مجازی منتشر شد که در آن به نقد اظهارات مرجع عالیقدر حضرت آیت الله ناصر مکارم شیرازی پرداخته و مباحثات کلامی امامت شیعی را بی تأثیر در تعیین جایگاه حکومت اسلامی و شؤونات ولی فقیه در عصر کنونی دانسته و مدعی شده است که امیر مؤمنین علی علیه السلام به خواسته مردم عصر خویش خلافت را پذیرفت و اصولا مشروعیت خلافت و امامت سیاسی و حکومت اسلامی بر اساس رأی مردم می باشد. در نقد سخنان ایشان نکاتی چند را به اختصار بیان می نمایم:

نکته اول اینکه دکتر سروش به جای بکارگیری برهان و عقل و نقل موثق همچون گذشته با توسل به اشعار مولوی به طعن و هجو مرجع بزرگوار حضرت ایت الله مکارم شیرازی آویخته و دیدگاه معظم له در تبیین عقائد دینی را خلاف دمکراسی و آزاداندیشی مرسوم قلمداد نموده است و این یکی از اشکالات دیرینه دکتر سروش در روی آوردن به مغالطه و سفسطه و شعر و خطابه در برابر روایات متواتر و یقینی و برهان متین بوده است.

نکته دوم اینکه دکتر سروش مدعی شده است که منصوب بودن امام یا انتخاب امام توسط مردم مربوط به ۱۴ قرن گذشته است و هیچ مشکلی از انسان مدرن را حل نمی کند. در نقد این سخن باید گفت: اگر اعتقادی به نصب امام از جانب خداوند نداشته باشیم ضرورتا عصمت آنان را هم منکر شده ایم و با انکار عصمت هیچ یک از روایات اهل بیت علیهم الصلاه و السلام قابل استناد نمی باشند و اصولا مکتب شیعه از نظر فقهی و اعتقادی شکل نمی گیرد. حال با این مقدمات فردی که به مکتب اهل بیت علیهم السلام اعتقادی ندارد و آن را برای عصر مدرن جوابگو نمی داند نمی تواند نسخه ای از حکومت بر اساس شریعت و دین ارائه نماید و این سخنان دکتر سروش در حقیقت نفی خودش است و متضمن تناقض در ادعا و استدلال می باشد.

نکته سوم این که دکتر سروش ادعا کرده است امام وظیفه ندارد تا خود را به مردم همچون رسول معرفی کند و این مردم هستند که باید به امام رجوع کنند. این ادعا صحیح نبوده و روایات بسیاری از ائمه علیهم السلام وارد شده است که خود را به مردم معرفی کرده و در تفسیر بسیاری از آیات چون راسخون بالعلم و آیه تطهیر و هم راکعون و غیره اهل بیت علیهم السلام خود را مصادیق آیات دانسته و این که قران ناطق هستند و سفینه نجات که من رکبها نجا و عجیب است که ایشان با چه استدلالی ایشان منکر معرفی ائمه به خلق شده است؟ امامت منصبی الهی است که روایات متواتره در حقانیت آن وارد شده است و حکومت که از شؤون ولایت است نیز به حکم بسیاری از آیات و روایات در کتب شیعی به اثبات رسیده و چگونه است که امام معصوم وظیفه اقامه نظام عدل و حکومت بر اساس دین را دارد، اما هیچ تلاشی برای انجام این وظیفه انجام ندهد؟! چه کسی در نهج البلاغه فرمود: فصبرت و فی العین قذی و فی الحلق شجی اری تراثی نهبا.

منظور حضرت از میراث و تراث همان مقام خلافت بلافصل پیامبر اکرم صلی الله علیه و اله بوده است و غصب حکومت از دستان پرتوان مولا علی علیه السلام و عدم پذیرش مردم عوام آن زمان سبب شد تا حضرت برای حفظ اسلام از تفرقه و تشتت در زمان خلفای سه گانه صبر نمایند.

بنابراین مشروعیت حکومت امام از جانب خداوند بر اساس دلایل نقلی متواتر و دلایل عقلی متین بوده است، اما تنجز حکم یا عملی شدن این حکم الهی منوط به قبول عامه بوده است و اگر عامه هم از حکومت امام سرباز می زدند در صورت علم به امام و مقام او بی شک گناه کرده اند و اگر نمی دانسته اند حکم جاهل به حکم واجب یعنی تبعیت از امام را دارند و برای این جهل نیز معذوریتی متصور نیست و خداوند مردم را موظف به شناخت امام زمان خود کرده است و من لم یعرف امام زمانه مات میتة جاهلیة. تقاضای مردم و یا تکلیف مردم به امام جهت پذیرفتن حکومت نیز به معنای نفی نصب الهی امام به عنوان خلیفه بلافصل پیامبر اکرم صل الله علیه و اله نیست، زیرا حضرت می دانستند که این گروه عصبانی که شورش کرده اند قابل اعتماد برای اتکا و پشتیبانی نمی باشند و بسیاری از منافقان و خوارج که بعدا از لشگر امام در حروراء و نهروان جدا شدند نیز در جمع آنان بودند و حضرت می دانستند که این قوم تاب تحمل اجرای عدالت علوی را ندارند و آنان را به بزرگان مهاجر و انصار و اهل بدر فراخواندند و بعد از بیعت سران اقوام و مردم با امیر المؤمنین (ع) حجت بر امام تمام شد و خلافت را پذیرفتند. بنابراین اینکه چرا امام با مردم درباره نصب الهی سخن نگفتند از دکتر سروش باید پرسید که تا چه اندازه و با چه صراحتی امام این موضوع را بارها یاداوری کردند و بسیاری از مهاجر و انصار از صحابه در غدیر خم حضور داشتند و ندای من کنت مولاه فهذا علی مولاه را از رسول اکرم (ص) شنیده بودند. بنابراین گروه عصبانی و خشمگینی که نزد حضرت آمدند و خواستند که ایشان خلافت را بپذیرد و آن حضرت فرمودند: دعونی والتمسوا غیری از این جهت بوده است که این افراد ابوذر و مقداد و سلمان نبودند، و حضرت می دانست که این گروه صلاحیت برای تعیین خلیفه ندارند و آنان را ارجاع به اهل بدر و مهاجرین و انصار و قبول بیعت آنان با امام نمود.

نکته چهارم ادعای دکتر سروش مبنی بر عدم قیام سایر امامان شیعه برای اقامه حکومت نیز بارها پاسخ داده شده است و هر نوجوان شیعی نیز بخوبی می داند که در زمان ائمه علیهم السلام زمینه برای انجام این وظیفه الهی مهیا نبوده است و اگر امام صادق علیه السلام در زمان یزید می بودند همان شمشیر سید الشهداء علیه السلام را گرفته و به صحنه جهاد می رفتند و تاریخ به خوبی گواه است که بنی امیه و بنی عباس چه اقداماتی را علیه امامان انجام دادند تا آنان را از اقامه حکومت بازدارند.

نکته اخر اینکه انتقاد دکتر سروش مبنی بر اینکه نباید دوران امام علی علیه السلام را با نظام دمکراسی کنونی یکسان دانست بجا و درست می باشد، زیرا نظام پارلمانی و تفکیک قوا و مانند آنها در آن زمان وجود نداشته و این مفاهیم مخلوق تجربه بشری از دوره یونان تاکنون بوده است و چون این تجارب با عقلانیت بشری سازگاری داشته و با شرع مقدس هم منافاتی نداشته است در عصر کنونی به آن عمل می کنیم، بنابراین تطبیق شرایط حکومت امام علی علیه السلام با مفاهیم دمکراسی از نوعی که در اذهان انسان مدرن است امری مقبول نیست.

انتهای پیام/