متن کامل گزارش جدید آژانس بین المللی انرژی اتمی درباره ایران

سازمان انرژي اتمي جمعه در گزارشي اعلام كرد كه ايران به ميزان محدود غني‌سازي اورانيوم را كاهش داده است و درخواست‌هاي آژانس در ارتباط با بازديد ناظران از سايت هسته‌اي نطنز را برآورده كرده است. ايلنا: «محمد البرادعي»،‌ مديركل آژانس بين‌المللي انرژي اتمي آخرين گزارش خود درباره ايران را به‌طور غير رسمي در اختيار 35 عضو شوراي حكام قرار داد. به گزارش ايلنا، سازمان انرژي اتمي جمعه در گزارشي اعلام كرد كه ايران به ميزان محدود غني‌سازي اورانيوم را كاهش داده است و درخواست‌هاي آژانس در ارتباط با بازديد ناظران از سايت هسته‌اي نطنز را برآورده كرده است. طبق اين گزارش، با وجود ابراز رضايت آژانس انرژي اتمي از همكاري ايران در عين حال خبرگزاري آسوشيتدپرس اعلام كرد كه در ادامه آخرين گزارش آژانس ذكر شده است ايران ميزان سانتريفيوژهاي خود را از يك هزار به هشت هزار و 380 افزايش داده كه تنها بخشي از آن با هدف غني‌سازي است. به عقيده آژانس اين اقدام جمهوري اسلامي ايران را قادر به گسترش غني‌سازي اورانيوم و احتمال تلاش براي دستيابي به سلاح هسته‌اي مي كند. متن کامل گزارش جديد آژانس بين المللي انرژي اتمي درباره ايران بدين شرح است: الف – فعاليت هاي جاري مربوط به غني سازي 2 – در 12 آگوست 2009 ميلادي ، ايران به وارد کردن گاز هگزار فلورايد 6 ( گاز يو اف 6 ) به واحد A24 و 10 آبشار واحد A26 در نيروگاه غني سازي نطنز ادامه داده است. درآن تاريخ 10 آبشار ديگر واحد A26 درخلاء قرارداشته است. ايران به نصب آبشارهاي واحد A28 ادامه داده است ؛ 14 آبشار نصب شده و نصب آبشار ديگر نيز ادامه دارد. تمامي ماشين هايي که دراين تاريخ نصب شده اند از سانتريفيوژهاي IR-1 هستند. همچنين عمليات نصب درواحدهاي A25 و A27 ادامه دارد. 3 – ايران تخمين زده است بين 18 نوامبر سال 2008 ميلادي تا 31 جولاي 2009 ميلادي ، 7942 کيلوگرم گاز هگزا فلورايد 6 ( يو اف 6 ) وارد اين آبشارها کرده و درمجموع 669 کيلوگرم گاز يو اف 6 غني شده با غناي پايين توليد کرده است. مواد هسته اي در FEP ( از جمله سوخت ، توليد و عوامل آن) همچنين همه آبشارهاي نصب شده ، سوخت گيري و ايستگاه هاي بازگيري (تخليه) همچنان تحت کنترل و نظارت آژانس قرار دارند. 4- همانگونه که پيشتر گزارش شد، آژانس به ايران اطلاع داده بود که با توجه به شمار فزاينده آبشارهاي در حال نصب در تاسيسات غني‌سازي سوخت و ميزان افزايش يافته توليد اورانيوم با درصد غناي پايين در تاسيسات، پيشرفت ها در اقدامات نظارتي و مهارکننده در تاسيسات غني‌سازي سوخت مورد نياز آژانس بوده تا بطور کامل به برآورده ساختن اهداف پادماني خود براي تاسيسات ادامه دهد (GOV/35/2009, para. 3). در جريان يک سري ديدارها، ايران و آژانس درباره اصلاحات توافق کردند که در 12 آگوست 2009 اجرا شد. راستي‌آزمايي فهرست اقلام فيزيکي (PIV) بعدي در تاسيسات غني‌سازي سوخت براي نوامبر 2009 برنامه‌ريزي شده است. در آن زمان، آژانس قادر خواهد بود اقلام تمام مواد هسته‌اي در تاسيسات را راستي‌آزمايي کرده و تعادل مواد هسته‌اي را پس از اينکه دريچه‌هاي سرد تخليه شدند، ارزيابي کند. 5 - ايران و آژانس همچنين درباره اصلاحات مرتبط با تهيه ثبت‌ محاسبه و عمليات و ملزومات دسترسي بموقع براي بازرسي‌هاي سرزده توافق کرده‌اند(GOV/35/2009, para. 5). 6 - مجموعا نزديک به 37 کيلوگرم گاز يواف 6 بين 24 مي 2009 و 13 آگوست 2009، به 10 دستگاه آبشار IR-4 ، 10 دستگاه آبشار IR-2m و يک آبشار تکي IR-1 ، سانتريفيوژهاي IR-2m و IR-4 در تاسيسات غني‌سازي آزمايشي سوخت تزريق شد. مواد هسته‌اي در تاسيسات غني‌سازي آزمايشي سوخت بعلاوه ناحيه آبشاري، تزريق و ايستگاه هاي بازگيري ( تخليه) تحت نظارت و کنترل آژانس باقي ماندند. 7- نتايج نمونه‌هاي محيطي گرفته شده در تاسيسات غني‌سازي سوخت و تاسيسات غني‌سازي آزمايشي سوخت نشان مي‌دهد که هر دو مرکز همانگونه که اعلام شده در حال فعاليت بوده‌اند(کمتر از پنج درصد غني‌سازي اورانيوم-235 (U-235)). از زمان گزارش قبلي، 3 بار بازرسي سرزده توسط آژانس با موفقيت انجام شده است. در مجموع از ماه مارس سال 2007 ميلادي ، آژانس 29 بازرسي سرزده از تاسيسات غني سازي سوخت ( FEP ) انجام داده است. ب – فعاليت هاي بازفرآوري 8 – آژانس به نظارت بر استفاده و ساخت سلول هاي داغ در رآکتور تحقيقاتي تهران ( TRR) و تاسيسات توليد موليبدنيوم ، يد و راديو ايزوتوپ زنون ( MIX ) ادامه داده است و هيچ نشانه اي از بازفرآوري درحال انجام در فعاليت هاي مربوط به اين تاسيسات وجود ندارد. درحاليکه ايران اعلام کرده است هيچگونه فعاليت در زمينه تحقيق و توسعه درباره بازفرآوري درايران صورت نگرفته است، اما با توجه به در دسترس نبودن سنجش هاي پروتکل الحاقي، آژانس تنها مي تواند چنين امري را در رابطه با 2 تاسيسات ياد شده تاييد کند. ج – پروژه هاي مربوط به رآکتور آب سنگين 9 – در 19 ژوئن سال 2009 ميلادي ، آژانس ازايران خواست پاسخ نامه اطلاعات (DIQ ) مربوط به طراحي کارخانه توليد سوخت (FMP) و رآکتور هسته اي تحقيقاتي ( IR-40 ) براي انعکاس مشخصات طراحي مجتمع سوخت مورد تاييد آژانس در جريان بازرسي ماه مي 2009 ميلادي از کارخانه توليد سوخت؛ به روز کند. (GOV /35/2009, para 9 ). در مورخ 21 آگوست سال 2009 ميلادي ايران ، نامه مربوط به پاسخ نامه اطلاعات به روز شده طراحي ( DIQ ) مربوط به کارخانه توليد سوخت ( FMP ) را ارايه کرد که اين نامه درحال بررسي توسط آژانس است . 10 – در 11 آگوست سال 2009 ميلادي ، آژانس درخواست دسترسي به اطلاعات مربوط به راستي آزمايي سياهه فيزيکي (PIV ) و راستي آزمايي اطلاعات مربوط به طراحي (DIV ) درباره کارخانه توليد سوخت (FMP ) را مطرح کرد که همزمان اطلاع داده شد تجهيزات کنترل کيفيت نهايي نصب شده اند و مجتمع سوخت که دربالا به آن اشاره شد، درحال گذراندن مراحل آزمايش کنترل کيفيت است. ارزيابي نتايج راستي آزمايي سياهه فيزيکي مراحل خود را طي مي کند. 11 – درتاريخ 17 آگوست سال 2009 ميلادي ، ايران بدنبال تکرار درخواست هاي آژانس زمينه دسترسي آژانس به رآکتور IR-40 اراک را فراهم ساخت ، همزمان آژانس توانست راستي آزمايي اطلاعات مربوط به طراحي ( DIV )را اجرا کند. آژانس تاييد کرد مراحل ساخت تاسيسات درحال انجام است. بويژه آژانس اعلام کرد – هنوز مخزن ( شيميايي) رآکتور آماده نشده است. مسوول انجام پروژه ( اپراتور) اعلام کرد مخزن رآکتور( مخزن شيميايي) هنوز درحال ساخت است و تا سال 2011 نصب خواهد شد. ايران همچنين اعلام کرد هيچ روزنه سلول داغ يا بازوي مکانيکي از منابع خارجي بدست نيامد و اين کشور در حال بررسي توليد داخلي ( بومي) آنها است. ايران تخمين زد که کار ساخت عمراني حدود 95 درصد و خود مرکز حدود 63 درصد تکميل شده است. تاسيسات در مرحله کنوني ساخت خود با اطلاعات طراحي که ايران از تاريخ 24 ژانويه 2007 در اختيار آژانس قرار داد، مطابق بود. اما ايران هنوز نيازمند تامين اطلاعات طراحي جزئي‌تر و به‌روزتر به ويژه درباره ويژگي‌هاي سوخت هسته‌اي، مديريت سوخت، تجهيزات انتقال، حسابرسي مواد هسته‌اي و سيستم کنترل است. آژانس با استفاده از تصاوير ماهواره‌اي به نظارت بر وضعيت مرکز توليد آب سنگين ادامه داده است که به نظر مي‌رسد از گزارش قبلي تاکنون در حال فعاليت نبوده است. د – ديگر مسايل اجرايي د – 1 – تبديل اورانيوم 12 - آژانس ارزيابي خود از نتايج راستي‌آزمايي فهرست اقلام فيزيکي ( PIV )صورت گرفته در تاسيسات تبديل اورانيوم را در مارس 2009 ، نهايي کرد(GOV/35/2009, para. 11)، و به اين نتيجه رسيد که اقلام مواد هسته‌اي در تاسيسات تبديل اورانيوم همانگونه که توسط ايران اعلام شده بود با آن نتايج، که در آن‌ها به طور معمول موارد نامشخص اندازه‌گيري همراه با مراکز تبديل با توان عملياتي مشابه وجود دارند، مطابقت دارد. بين 8 مارس 2009 و 10 آگوست 2009، حدود 11 تن اورانيوم در قالب يواف6 در تاسيسات تبديل اورانيوم توليد شد. اين، ميزان اورانيوم توليد شده در قالب يواف6 در تاسيسات تبديل اورانيوم از مارس 2004 به حدود 366 تن رسيده است که مقداري از آن به تاسيسات غني‌سازي سوخت و تاسيسات غني‌سازي آزمايشي سوخت منتقل شد و تمام آن تحت نظارت وکنترل آژانس باقي است. بين مارس 2009 و 10 آگوست 2009، 159 نمونه ديورانات آمونيوم شامل دو کيلوگرم اورانيوم در تاسيسات تبديل اورانيوم از مرکز توليد اورانيوم بندرعباس دريافت شد. 13 - در 21 جولاي 2009 و 10 آگوست 2009، آژانس راستي‌آزمايي اطلاعات طراحي در تاسيسات تبديل اورانيوم را انجام داد. آژانس توانست تطبيق تاسيسات با اطلاعات طراحي ارايه شده توسط ايران را تاييد کند. د – 2 – اطلاعات طراحي 14 - ايران هنوز اجراي کد مورد تجديد نظر قرارگرفته 3.1 متمم ترتيبات بخش کلي مفاد اوليه اطلاعات طراحي شده را انجام نداده است (GOV/59/2008,para.9; GOV/22/2007, paras 12-14) . ايران تنها دولتي است که داراي فعا ليت هاي چشمگير هسته اي با اعمال موافقتنامه جامع پادماني است اما مفاد کد مورد تجديد نظر قرارگرفته 3.1 اجرا نشده است. نبود چنين اطلاعاتي ، به دير مطلع شدن آژانس از ساخت تاسيسات جديد و تغييرات در طراحي تاسسيات موجود ، منجر مي شود. 15 – آژانس هنوز اطلاعات خواسته شده اوليه مربوط به طراحي نيروگاه هسته اي دردست ساخت در دارخوين را دريافت نکرده است. د- 3 – ديگر موضوعات 16- درباره پيش بيني بارگيري سوخت به نيروگاه هسته اي بوشهر (GOV/35/2009, para.15 ) ، که انتظار مي رود در ماه هاي اکتبر/ نوامبر سال 2009 ميلادي انجام شود، آژانس در تاريخ 22 تا 25 اگوست سال 2009 ميلادي < يک سيستم ( سامانه) نظارتي و کنترل در تاسيسات بوشهر نصب کرده است. 17 – در يادداشت مورخ 12 جولاي سال 2009 ميلادي ، ايران به آژانس اطلاع داد همه مواد هسته اي خارج شده از آزمايشگاه شيمي اورانيوم اصفهان را منتقل کرده و هيچ طرحي مبني برديگر فعاليت هسته اي دراين مکان ندارد و از آژانس درخواست کرد تاسيسات ياد شده را بعنوان يک مرکز غير فعال درنظر بگيرد. آژانس زمان بندي براي انجام بازرسي که غيرفعال بودن اين تاسيسات را تاييد کند ، تعيين کرده است. ه - ابعاد نظامي احتمالي 18- همانگونه که در گزارش‌هاي قبلي مديرکل آژانس بين‌المللي به شوراي حکام (گزارش GOV/35/2009,para. 17) اشاره شد، شماري از مسايل هستند که باعث نگراني شده و براي از بين بردن وجود ابعاد نظامي احتمالي برنامه هسته‌اي ايران نياز به شفاف سازي است. همانطور که در آن گزارش‌ها اشاره شد، ضروري است ايران مجددا با آژانس در زمينه شفاف سازي همکاري کند و سوالات مربوط به مطالعات ادعايي، شرايط دستيابي به سند فلز اورانيوم و تهيه و فعاليت‌هاي تحقيق و توسعه نظامي در ارتباط با موسسات و شرکت‌هايي که مي‌توانند با برنامه هسته‌اي مرتبط باشند و همچنين توليد تجهيزات و ادوات مرتبط هسته‌اي توسط شرکت‌هاي متعلق به صنايع دفاع را پايان دهد. 19- بايد اشاره شود با وجود اينکه آژانس راه‌هاي تصديق مستقل سندسازي که اساس مطالعات ادعايي را تشکيل مي‌دهد، محدود کرده است، اين اطلاعات به طور دقيقي طبق مقررات آژانس و با حمايت آن و از ديگر موارد، با اطلاعات ديگري که از منابعي ديگر و از يافته‌هاي خود آژانس در اختيار آن قرار گرفته است، در حال ارزيابي است. مشروحي از تمامي سندسازي درباره مطالعات ادعايي در اختيار آژانس است و آژانس اجازه يافته است تا اين اطلاعات را به ايران ارائه دهد و اين اطلاعات به اندازه کافي توسط آژانس بررسي شده و در گزارش ماه مي سال 2008 ميلادي مديرکل آژانس اتمي آمده است (GOV/15/2008, Annex A). با اين وجود لازم به ذکر است که فشارهاي اعمال شده توسط برخي کشورهاي عضو آژانس درباره ارائه اين اطلاعات به ايران ، انجام گفت و گوهاي مفصل با ايران را درباره اين موضوع براي آژانس دشوارتر کرد. با اين وجود همانگونه که مديرکل مکررا تاکيد کرده است، به نظر مي‌رسد اطلاعات موجود در آن سندسازي از منابع چندگانه‌ در برهه‌هاي زماني مختلف به دست آمده باشد و به طور کلي تناقضي نداشته و اينکه به اندازه کافي جامع و مفصل باشد، به گونه‌اي که ايران، با توجه به تمام مباحث باقيمانده درباره ماهيت صرفا صلح آميز برنامه هسته‌اي اين کشور، بايد با ديدگاه رفع ترديدهايي که طبيعتا به وجود آمده به آن بپردازد 20- در ارتباط با مباحث باقيمانده، ايران موارد زير را به آژانس ارايه کرده است: (a) ارزيابي کلي از سندسازي مرتبط با مطالعات ادعايي (GOV/15/2008, Annex A)، و (b) پاسخ‌هاي جزئي و يک سند،‌ در پاسخ به سوالات خاصي که توسط آژانس مطرح شد (GOV/15/2008, Annex B). ايران به علاوه اشاره کرده است که اطلاعاتي دارد که مي‌تواند ماهيت مطالعات ادعايي را روشن تر سازد اما تاکنون اين اطلاعات را با آژانس ارائه نداده است (GOV/15/2008, para. 23). ضمنا، آژانس اطلاعاتي را که تاکنون توسط ايران به آژانس ارائه شده مطالعه کرده است اما هنوز اين فرصت از جانب ايران داده نشده تا درباره يافته‌هاي آژانس به طور مفصل بحث شود به اين دليل که ايران تاکيد دارد اخيرا پاسخ‌هاي نهايي خود را ارائه داده است. با اين همه از نظر آژانس ، هنوز موضوعاتي وجود دارد که بر اساس اسناد و اطلاعات ارائه شده توسط ايران يا اطلاعات مرتبطي که آژانس به طور مستقل از آن حمايت مي‌کند بايد مورد بحث قرار گيرد. نمونه‌هايي از اطلاعات آمده در سندسازي ياد شده که ايران نسبت به آنها اعتراضي نداشته و بنابراين صحيح تلقي مي‌شود ، در زير آمده است. 21- با وجود اينکه ايران اين ادعا را که در مطالعات آزمايش مواد منفجره با قدرت بالاي مرتبط با مواد هسته‌اي دخيل بوده، به چالش کشيده است ، به آژانس اعلام کرده است با کاربرد غيرنظامي به صورت همزمان چاشني‌هاي چندمنظوره‌اي را آزمايش کرده است (GOV/15/2008, para. 20), و آژانس از ايران درخواست کرده تا اطلاعاتي مبني بر اينکه ثابت کند چنين اقداماتي براي مقاصد غيرنظامي و نظامي غيرهسته‌اي بوده است ، ارايه کند (GOV/38/2008, para. 17(c)). ايران تا کنون آن اطلاعات را به آژانس ارائه نداده است. آژانس تمايل دارد تا با ايران درباره نقش احتمالي که يک خارجي متخصص مواد منفجره (GOV/38/2008, para. 17(d)) که سفرش به ايران توسط آژانس تاييد شده است و در کار توسعه مواد منفجره نقش داشته است، گفت‌وگو کند. 22- با توجه به نامه‌اي که حواشي دستنويس همراه آن بود و حاکي بخشي از سندسازي مرتبط با پروژه نمک سبز ادعايي است (GOV/15/2008, Annex A.1, Doc. 2)، ايران وجود نامه فوق را تاييد کرده و با نشان دادن اصل آن به آژانس ، يک کپي از آن به آژانس تحويل داد. وجود نامه نشان دهنده رابطه‌اي مستقيم بين سندسازي مرتبط و ايران است. همانگونه که اخيرا از ايران درخواست شده است، آژانس بايد نامه‌نگاري‌هاي بيشتر را از نظر گذارنده و به افرادي که در آن نامه نام آنها برده شده دسترسي داشته باشد. 23- با توجه به مطالعات ادعايي کلاهک موشک، آژانس هنوز اميدوار است تا از کارگاه‌هاي غيرنظامي که ايران وجود آنها را به آژانس اعلام کرده و آن کارگاه‌هايي که در سندسازي به عنوان دست اندرکار توليد نمونه‌هاي اوليه مدل حفره بار مفيد جديد يک موشک است (GOV/38/2008, para. 17(e)) ديدن کند. به علاوه، در حاليکه ايران اعلام کرده که اين سندسازي درباره کلاهک موشک ادعايي جعلي و کذب است، اما به آژانس اطلاع داده که اين واقعيت را همه مي‌دانند که ايران در حال کار بر روي موشک شهاب 3 است. با توجه به اين موضوع، آژانس بر لزوم انجام گفت‌وگوهايي با ايران درباره مطالعات مهندسي و مدل سازي مرتبط با طراحي مجدد حفره بار مفيد موشک فوق الذکر که در سندسازي مطالعات ادعايي آمده است تاکيد ورزيده تا اين احتمال را مبني براينکه آنها براي حفره بار مفيد بوده باشند ، برطرف کند. 24- با توجه به موضوعات بالا، آژانس بارها به ايران اطلاع داده است که اين سازمان ايران را به اندازه کافي در حال پرداختن به موضوع اصلي اين مباحث نيافته است،‌ به گونه‌اي که بر سبک و فرم ارائه اسناد دست نويس مرتبط با مطالعات ادعايي و ارائه پاسخ‌هاي محدود يا تکذيبيه‌هاي ساده ، در پاسخ به ديگر سوالات تمرکز کرده است. بنابر اين آژانس از ايران درخواست کرده تا پاسخ‌هاي واقعي‌تر ارائه داده و براي آژانس فرصت برگزاري مباحثات مفصل با ديدگاه حرکت به جلو در خصوص مسايل گوناگون از جمله صدور مجوز اجازه دسترسي آژانس به اشخاص، اطلاعات و مکان‌هايي که در اسناد آمده است ، فراهم کند تا آژانس قادر باشد اظهارات ايران مبني براينکه اين سندسازي‌ها کذب و جعلي است، تاييد کند. آژانس تمايل خود براي بحث درباره مداليته‌هاي که مي‌تواند ايران را قادر سازد تا به طور موثق اثبات کند که فعاليت‌هايي در سندسازي فوق الذکر اشاره شده است همانگونه که ايران اعلام کرده مرتبط با فعاليت‌هاي هسته‌اي نيست و در عين حال از اطلاعات حساس مرتبط با فعاليت‌هاي نظامي متعارف آن دفاع کند. 25- براي اينکه آژانس بتواند در راستي‌آزمايي مبني بر نبود مواد و فعاليت هاي هسته‌اي اعلام نشده در ايران پيشرفت حاصل کند، ضروري است ايران گام‌هاي لازم را بردارد تا آژانس قادربه شفاف سازي بوده و به مسايل باقيمانده خاتمه بخشد و پروتکل الحاقي را اجرا کند. F. خلاصه 26- آژانس به راستي‌آزمايي نبود انحراف در مواد هسته‌اي اعلام شده در ايران ادامه مي‌دهد. ايران با آژانس در راستاي بهبود اقدامات پادماني در تاسيسات غني‌سازي سوخت و تامين دسترسي آژانس به رآکتور IR-40 به منظور راستي‌آزمايي اطلاعات طراحي همکاري کرده است. اما ايران متن تعديل شده بخش عمومي ترتيبات تکميلي موسوم به کد 3.1 درباره مفاد اوليه اطلاعات طراحي را اجرا نکرده است. 27- ايران فعاليت‌هاي مرتبط غني‌سازي يا کار بر روي طرح هاي مرتبط آب سنگين را که شوراي امنيت آن را خواستار شده بود، تعليق نکرده است. 28- ايران بر خلاف درخواست هاي شوراي حکام و شوراي امنيت، نه پروتکل الحاقي را اجرا کرده است و نه با آژانس در رابطه با مسائل باقيمانده مورد نگراني که نيازمند شفاف‌سازي به منظور از بين بردن احتمال ابعاد نظامي برنامه هسته‌اي ايران هستند، همکاري کرده است. متاسفانه، آژانس قادر نبوده است با ايران به هرگونه مذاکرات واقعي درباره اين مسائل باقيمانده به مدت بيش از يک سال وارد شود. آژانس بر اين باور است که به ايران دسترسي کافي به اسناد تحت اختيار خود داده است تا ايران را قادر سازد به طور واقعي به سئوال هاي مطرح شده توسط آژانس پاسخ دهد. اما مديرکل از کشورهاي عضو آژانس که اسناد را در اختيار آژانس قرار دادند مي‌خواهد مداليته‌هاي جديدي با آژانس ايجاد کنند تا بتواند اسناد بيشتري را به طور مقتضي به ايران ارائه کند، زيرا ناتواني آژانس براي انجام چنين کاري، پيشرفت بيشتر در روند راستي‌آزمايي‌ را براي آژانس مشکل مي‌کند. 29- اجراي پروتکل الحاقي و شفاف‌سازي مسايل باقيمانده ، با اين هدف که آژانس در موقعيتي باشد تا بتواند تضمين معتبر درباره نبود مواد و فعاليت‌هاي هسته‌اي اعلام نشده در ايران را ارائه کند ، ازسوي ايران حياتي است. 30- مديرکل به ارائه گزارش خود به طور مقتضي ادامه خواهد داد. پايان پيام