تلاش دولت برای فرار از بحران مالی بانک‌ها

اقدام دولت برای افزایش سرمایه بانک‌ها و تک‌رقمی کردن نرخ تورم، تلاش برای فرار از بحرانی است که بر سر راه بانک‌های دولتی قرار گرفته است مردمک محمود بهمنی، رئیس کل بانک مرکزی، اعلام کرد که نرخ تورم تا پایان امسال، به سمت تک‌رقمی شدن می‌رود و درپی آن، نرخ سود بانکی هم تک رقمی خواهد شد. او همچنین خبر داد که حذف سه صفر از واحد پول ملی در ستاد ویژه بانک مرکزی به نتیجه قطعی رسیده اما اجرای آن با تاخیر انجام می‌شود. بانک مركزی از دو سال پیش در قالب طرح تحول در نظام بانكی، تقويت ارزش پول ملی را يكی از برنامه‌های اساسی خود قرار داده بود كه يكی از محورهای آن بررسی كاهش چند صفر از واحد پول ملی بود. رئیس کل بانک مرکزی همچنین در خصوص اقداماتی برای تک‌رقمی‌شدن نرخ تورم گفت که با «ثابت بودن عوامل مختلف» نرخ تورم تک‌رقمی می‌‌شود اما با «آزادسازی»، این موضوع به تاخیر می‌افتد. در سال‌های اخیر دولت احمدی‌نژاد با افزایش نقدینگی در جامعه و پرداخت وام‌های کلان بدون این‌که از سوی وام‌گیرندگان پس داده شود، بانک‌ها را با بحران مالی روبه‌رو کرد تا جایی که برخی از آنها حتی قادر نبودند وام‌های عادی خود را به شهروندان پرداخت کنند. رئیس بانک مرکزی همچنین از لایحه‌ای جدیدی برای افزایش سرمایه بانک‌ها خبر می‌دهد که قرار است از سوی دولت تهیه و به مجلس ارائه شود و در مورد افزایش سرمایه بانک‌های ملی و سپه و بانک‌های تخصصی خواهد بود. پیشتر نیز دولت لایحه‌ای را برای افزایش سرمایه بانک‌ها به مجلس ارائه داده بود که براساس آن، سرمایه بانک‌ها تا 15 هزار میلیارد ریال افزایش می‌یافت، اما مجلس این لایحه را تصویب نکرد. گفتنی است به دلیل خصوصی‌سازی سهام بانک‌های تجارت، ملت و صادرات، دولت دیگر برنامه ای برای افزایش سرمایه این بانک‌ها نخواهد داشت. به نظر می‌رسد اقدام دولت برای افزایش سرمایه بانک‌ها و تک‌رقمی کردن نرخ تورم، تلاش برای فرار از بحرانی است که بر سر راه بانک‌های دولتی قرار گرفته است. بحران نظام بانکی با افزایش تورم یا دولت باید نرخ بهره را افزایش دهد یا آن که شاهد سقوط نظام بانکی باشد اما اگر نرخ بهره ثابت بماند و تورم به مرز 40 درصد یا بیشتر برسد، مردم سپرده‌های خود را از بانک‌ها بیرون می‌کشند و در این صورت نظام بانکی سقوط خواهد کرد. تورم بالا می‌تواند به خروج پس‌انداز مردم از بانک‌ها منجر شود به‌طوری که اگر پس اندازکنندگان احساس کنند می‌توانند راهی بهتر برای نگهداری پس‌اندازهای خود بیابند، بانک‌ها با خروج منابع روبه‌رو خواهند شد. در چند سال گذشته دولت همواره بر ثابت ماندن یا کاهش نرخ بهره اصرار کرده است اما ادامه این سیاست با وجود تورم بالا، در طولانی‌مدت امکان‌پذیر نیست. کارشناسان افزایش تورمی را پیش‌بینی می‌کنند که در آینده با حذف یارانه‌ها بروز خواهد کرد و براین باورند که در این صورت دولت مجبور به افزایش نرخ بهره بانک‌ها خواهد شد. به گفته این کارشناسان، اگر دولت در شرایط تورمی بخواهد سیاست پائین نگهداشتن نرخ بهره را ادامه دهد، با بحرانی بزرگ روبه‌رو خواهد شد و در صورتی که اجازه افزایش نرخ بهره را بدهد، از یکی از اصول خود عدول کرده است. نرخ تورم بانک مرکزی، نرخ تورم را در تیرماه امسال 21.5 درصد اعلام کرد.نرخ تورم در ایران در اسفندماه سال گذشته، 25.4 درصد اعلام شده بود. رشد نرخ تورم در ایران از حدود سه سال پیش و در دولت محمود احمدی‌نژاد آغاز شد. نرخ تورم فروردین‌ ماه سال 1385، 12.8 درصد بود و در دی ماه سال 87 به مرز 26 درصد رسید، اما پس از آن سیر نزولی گرفت. محمود احمدی‌نژاد در برنامه‌های تبلیغات انتخاباتی خود در خردادماه امسال تاکید کرد که نرخ تورم 15 درصد است، اما بانک مرکزی در همان زمان اعلام کرد که نرخ تورم 23.6 است. تورم به معنای افزایش سطح عمومی قیمت‌هاست و نرخ آن در ایران با محاسبه قیمت 359 قلم کالا و خدمات مصرفی تعیین می‌شود.