مهم‌ترین شباهت رفتار امام خمینی به امام حسین (ع) مسئولیت‌پذیری است

خبرگزاري فارس: يعقوب توكلي در نشست فرهنگ عاشورا گفت: اصلي‌ترين شباهت رفتار حضرت سيدالشهدا (ع) و حضرت امام خميني (ره)، پذيرش مسئوليت در قبال مسلمين و دفاع از اسلام است. به گزارش خبرگزاري فارس، نشست پژوهشي «فرهنگ عاشورا در اسلام و سيره امام خميني (ره) و مقام معظم رهبري» عصر روز گذشته با حضور جواد محقق و يعقوب توكلي در سالن شماره 2 تالار انديشه حوزه هنري برگزار شد. در ابتداي مراسم جواد محقق، نويسنده، شاعر و روزنامه‌نگار معاصر كه در اين نشست به عنوان مجري برنامه حضور داشت گفت: در اين جلسه ابتدا به بررسي ويژگي‌هاي هنر و فرهنگ عاشورا در كلام و سيره حضرت امام خميني (ره) مي‌پردازيم و در ادامه به معرفي سوابق و كارنامه علمي يعقوب توكلي، سخنران برنامه پرداخت. به گزارش حوزه هنري، محقق درباره سوابق علمي و پژوهشي توكلي چنين بيان كرد: وي داراي كارشناسي علوم سياسي و كارشناسي ارشد ناتمام روابط بين‌الملل است. همچنين داراي تحصيلات حوزوي تا سطح چهار است. توكلي در زمينه‌هاي جريان‌شناسي تاريخ نگاري، جريان‌شناسي سياسي، جنبش‌هاي اسلامي، تاريخ تحولات معاصر، تاريخ دفاع مقدس و شخصيت‌شناسي معاصر داراي تخصص است. از فعاليت‌هاي اجرايي وي مي‌توان به سردبيري نشريه زمانه، مديريت گروه تاريخ تمدن پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامي، مديريت گروه ارشاد و تبليغ مركز پژوهش‌هاي مجلس و مديريت گروه شهدا در پروژه دايرة‌المعارف دفاع مقدس اشاره كرد. داراي سوابق تدريس در دانشگاه‌هاي سوره، شهيد بهشتي، شاهد و مركز مديريت حوزه علميه قم است. سپس توكلي درباره تأثير واقعه عاشورا در ادبيات و سيره فكري و فرهنگي حضرت امام خميني (ره) گفت: اگر بخواهيم انقلاب اسلامي ايران و امام راحل را در مجموعه تاريخ انبياء و اولياء مقايسه و تطبيق دهيم متوجه مي‌شويم كه رفتار امام خميني (ره) در حوزه توحيد خواهي، به رفتار انبياء شباهت دارد و قيام و انقلاب وي نيز به قيام عاشورا و حضرت سيدالشهدا (ع) شبيه است. وي افزود: علت اين شباهت نيز اين است كه قيام و حركت امام خميني(ره) مشابه شرايط قيام امام حسين(ع) بود. در هر دو برهه زماني، مسلمانان در وضعيت سركوب فرهنگي و سياسي قرار داشتند و كفر و الحاد جامعه را فرا گرفته بود. اگر تاريخ معاصر ايران را مورد بازخواني قرار دهيد متوجه حضور نيروهاي فكري كه مخالف شكل گيري هرگونه جريان ديني بودند مي‌شويد. جريان‌هايي نظير بابيه و بهائيه. كه نظير اين جريانات انحرافي را در زمان حضرت سيدالشهدا(ع) نيز شاهد هستيم. نويسنده كتاب «راز درخت سيب» ادامه داد: قيام امام حسين (ع) در طي چند روز اتفاق نيافتاد. بلكه ايشان حركت انقلابي خود را عليه امويان و يزيد از سال 50 هجري تا اوايل سال 60 يعني از زمان شهادت امام حسن (ع) تا قيام عاشورا، شروع كرد و در اين مدت تلاش زيادي در جهت روشنگري و آگاه سازي مردم كردند. ايشان به خوبي متوجه وظيفه خود در جهت حمايت و دفاع از اسلام و مسلمين بود و مخاطرات اين دفاع را نيز پذيرفت. توكلي اصلي‌ترين شباهت رفتار حضرت سيدالشهدا(ع) و حضرت امام خميني (ره) را پذيرش مسئوليت در قبال مسلمين عنوان كرد و افزود: امام خميني(ع) از آن دسته از علما بود كه در كنار صيانت نفس و تبعيت از اوليا و انبياء، وظيفه حفاظت از دين اسلام را نيز به عهده گرفت. ايشان در حكم رئيس شيعه و مسلمين عمل كرد و براي دفاع از كيان اسلام و تشيع تن به خطر دادند كه اين مسئله از اهميت زيادي برخوردار است. رهبري كه اهل خطر نباشد، نمي تواند وظايف رهبري و امامت را به نحو كافي انجام دهد. در ادامه جواد محقق تصريح كرد: تشخيص زمان دفاع نيز از اهميت زيادي برخوردار است. گاهي اوقات نيز شيوه و روش مبارزه با هم فرق مي‌كند. براي نمونه روش مبارزه امام حسين(ع) و امام حسن(ع) بسته به شرايط زماني آنها متفاوت از هم است. براي مطالعه بيشتر درباره صلح امام حسن(ع) كتابي به نام «صلح امام حسن(ع)»؛ پرشكوه‌ترين نرمش قهرمانانه تاريخ، نوشته شيخ راضي آلياسين و ترجمه مقام معظم رهبري كه براي اولين بار در سال 1348 به چاپ رسيد را معرفي مي‌كنم كه علاقه‌مندان با مطالعه آن، اطلاعات بسيار زياد و خوبي درباره صلح امام حسن(ع) بدست مي‌آورند. وي سپس از توكلي درباره ميزان و چگونگي تاثيرپذيري و تاثيرگزاري حضرت امام خميني(ره) از چهره‌هاي تاريخي، سؤال كرد كه وي در پاسخ گفت: ميزان تاثيرگذاري شخصيت‌ها در تكميل شخصيت امام راحل متفاوت است. از جمله كساني كه امام خميني(ره) نسبت به آنها اظهار علاقه شديدي كرده بود مي‌توان به آيت الله العظمي بروجردي و مرحوم شهيد مدرس اشاره كرد. بخشي ديگر از ميراث رفتاري امام راحل مانند شجاعت ايشان، به خانوده و پدر بزرگوار وي برمي‌گردد. به طوريكه حتي ساواك نيز در نامه‌اي كه در تاريخ 28 خرداد 1342 براي شاه تنظيم كرده بودند، از شجاع بودن ايشان به كرات ياد كرده و گفته بودند مانند پدرش شجاع است. از جهت منش فكري، نگاه علامه ملا احمد نراقي را در ايشان مي‌بينيم. در عرفان نيز ديدگاه‌هاي وي به مرحوم شيخ محمدعلي شاه آبادي نزديك است. محقق به تاثير ملا احمد نراقي در زمينه شعر و مضمون اشعار امام راحل اشاره كرد و افزود: گاهي تاثيرپذيري‌ها، نوعي تجربه اندوزي از نوع فعاليت‌هاي ديگران است. براي مثال، سيد جمال الدين اسدآبادي براي پيشبرد اهداف اصلاح طلبانه و اسلامي خود، اوقات زيادي را صرف بزرگان و دولتمردان ايران، مصر و ديگر كشورهاي اسلامي كرد به طوريكه در آخرين سال‌هاي عمرش گفته بود كه اي كاش عمرش را در دربارهاي دولت‌هاي اسلامي صرف نمي‌كرد و آن روشنگري‌ها را صرف توده مردم كرده بود. امام خميني (ره) از اين تجربه سيد جمال الدين اسد آبادي استفاده كرده و اشتباه او را تكرار نكرد. توكلي نيز در اين زمينه بيان كرد: تاريخ و عمل به آن هميشه براي تجربه طي طريق پيشينيان نيست. گاهي اوقات براي تجربه عدم طي طريق پيشينيان و درك واقعيت‌هايي كه گذشتگان به آنها توجه نداشته‌اند، است. وي ادامه داد: امام خميني(ره) درك درستي از واقعيت‌هاي تاريخي داشته و تاريخ را از گذشته به حال و زمان حال را به آينده مي‌بردند. اين تجربه گرايي و مهارت در فهم تاريخ امام راحل، به شخصيت جامع ايشان بر مي‌گردد. نويسنده كتاب «دو نظريه تروريسم و فداكاري در تاريخ معاصر ايران» ضمن اشاره به درك امام حسين (ع) نسبت به شرايط زماني خود و لزوم قيام تصريح كرد: امام خميني‌(ره) نيز شرايط زماني خود را به خوبي درك كرده و تنها راه نجات اسلام و تشيع را انقلاب و تغيير دانست. ايشان به خوبي متوجه قدرت و محبوبيت «مرجعيت» در بين توده مردم بودند. واينكه حاكميت «قدرت» كه با زور سرنيزه استوار است، هيچ محبوبيتي در بين مردم ندارد و زماني كه حركت انقلابي خود را شروع كرد وقت خود را صرف امور كوچك نكرد. توكلي در ادامه خاطرنشان كرد: امام حسين (ع) حتي اگر از كيفيت به شهادت رسيدن و قيام خود نيز آگاه بود به هيچ عنوان ترديدي به دل راه نمي‌داد و از نجات اسلام و مسلمين منصرف نمي‌شد. امام خميني نيز با درك خطر قطعي مرگ خود در مسير انقلاب و قيام، باز هم از هدف خود كه تغيير حكومت و ايجاد كشوري اسلامي بود دست برنداشت. در پايان نيز محقق گفت: امام خميني(ره) بر خلاف خيلي از مبارزان، خود را از زندگي خانوادگي جدا نكرد و از انجام وظايف خود در قبال فرزندان و همسر خود سرباز نزد. در واقع خانواده را فداي فعاليت‌هاي سياسي خود نكرد. انتهاي پيام/ك/10