مرگ بن لادن و تکثیر بن لادنیسم

تعداد بازدیدها: ۴۱ ابراهیم رسولی: سخنرانی اوباما در روز اول می‌۲۰۱۱ شاید یكی از تاریخی‌ترین سخنرانی‌های وی باشد زیرا وی خبر خوشی برای آمریكایی‌ها داشت كه می‌تواند مرهمی بر دردها، خفت‌ها، عقده‌ها و افسوس‌های حوادث تروریستی ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ پس از نزدیك به یك دهه باشد. وی گفت: من به مردم آمریكا و جهان اعلام می‌كنم كه ایالات‌متحده در یك عملیات نظامی موفق! به كشتن اسامه بن لادن رهبر القاعده شد؛ تروریستی كه مسوول كشتار هزاران مرد، زن و كودك است. گفتن این جملات موجی از خوشحالی حداقل در سرتاسر آمریكا ایجاد كرد و سایر رهبران آمریكایی هر كدام به نوعی از قهرمانی آمریكا! در نبرد با تروریسم بن لادن و القاعده سخن گفتند. جورج بوش رئیس‌جمهور پیشین آمریكا كه حملات ۱۱ سپتامبر در دوره ریاست‌جمهوری وی اتفاق افتاد و در دو دوره ریاست جمهوری موفق نشده بود چنین افتخاری را به نام خود كسب كند و اكنون رقبای دموكرات وی از این موضوع كمال بهره‌برداری را خواهند كرد، نیز نتوانست خوشحالی خود را پنهان كند و كشته شدن اسامه بن لادن را یك «موفقیت بسیار مهم» خواند. مسلما خفت حمله القاعده به قلب آمریكا و حسرت فرار بن لادن از چنگال بوش تا همیشه در ذهن او باقی خواهد ماند. البته باید خاطرنشان كرد كه تبعات كشته شدن بن لادن بسیار بیشتر از اینها خواهد بود و احتمالا سیاست‌های داخلی، بین‌المللی، امنیتی و حتی اقتصادی آمریكا و كشورهای مختلف را نیز تحت تاثیر قرار می‌دهد. اما ذكر چند نكته در این باره ضروری است: نخست اینكه همزمان با خبر شنیدن مرگ بن لادن نوعی تردید نیز به همراه آن پیش می‌آید و مردم از خودشان می‌پرسند آیا این بار بن لادن واقعا مرده است، آیا واقعا كابوس بن لادنی آنها به پایان رسیده و آنها می‌توانند با خیال راحت و بدون ترس از كشته شدن، زندگی عادی خود را از سر بگیرند؟ پیش‌تر چندین بار به‌طور رسمی و غیررسمی مرگ بن لادن اعلام شده بود اما این بار مساله تا حد زیادی متفاوت است. این بار رئیس‌جمهور ایالات‌متحده با اطمینان كامل از مرگ اسامه بن لادن رهبر القاعده و خطرناك‌ترین تروریست دنیا در لیست سازمان‌های امنیتی آمریكا خبر می‌دهد. تاكنون هیچ كدام از رهبران القاعده در این باره چیزی نگفته‌اند و ممكن است هرگز چیزی نگویند. با این حال هنوز شك و تردید در دل آمریكایی‌ها در باره مرگ بن لادن بر طرف نشده زیرا ممكن است آنها با بن لادن‌های زیادی روبه‌رو باشند كه ممكن است هر لحظه یك اقدام تروریستی دیگر در نقطه‌ای از آمریكا انجام دهد. دوم اینكه همه و به‌ویژه آمریكایی‌ها به خوبی می‌دانند كه مرگ اسامه بن لادن به معنی پایان تروریسم، القاعده و بن‌لادنیسم نخواهد بود. اگر چه القاعده بزرگترین شبكه تروریستی جهان است و از بین بردن رهبر آن می‌تواند ضربه سنگینی بر بدنه این سازمان تروریستی وارد آورد اما القاعده در طول سال‌های متمادی نشان داده كه به رهبری واحدی متكی نیست و بسیاری از عملیات این شبكه در نقاط مختلف جهان به‌صورت مجزا و مستقل و زیر نظر رهبران محلی القاعده صورت می‌گیرد. از سوی دیگر القاعده قابلیت جایگزینی رهبران جدید را به خوبی دارد و علی‌رغم كشته شدن رهبران برجسته آن، همواره بزرگ و بزرگتر شده است. آمریكایی‌ها خودشان نیز به این امر اذعان دارند و قبول می‌كنند كه كشته شدن بن لادن به معنی پایان مبارزه با تروریسم نیست اما آیا همانطور كه جورج بوش گفت مبارزه با تروریسم تا ابد ادامه خواهد داشت و ساكنان كره خاكی باید برای همیشه در ترس و ناامنی و تهدید و زیر سایه ابزارها و سیاست‌های مبارزه با تروریسم زندگی كنند. باید این واقعیت را پذیرفت كه تفكرات، روشها، رفتارها و ایدئولوژی‌هایی كه بن لادن از آنها در انجام عملیات تروریستی بهره می‌گرفت امروزه به یك مكتب به نام بن‌لادنیسم تبدیل شده است كه در تمام جهان مورد استفاده و استناد قرار می‌گیرد. ایالات‌متحده برای مقابله با نفوذ شوروی دست به ابداعی زد كه امروزه بزرگ‌ترین تهدید برای امنیت جهانی محسوب می‌شود. سوم اینكه امیدواریم كه مرگ بن لادن، پایانی برای اتهامات آمریكایی‌ها علیه مسلمانان، كشورهای اسلامی و دین اسلام باشد. غرب در طول دهه‌های پیش با استفاده از مفهوم تروریسم اسلامی به جای تروریسم بن‌لادنی یا بن‌لادنیسم، بدترین اتهامات و اهانت‌ها را نسبت به مسلمانان و اسلام روا داشته است. درواقع وقتی آنها پس از حوادث ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ نتوانستند عامل این جنایت‌ها را دستگیر و محاكمه كنند به نوعی تئوری توطئه نسبت به اسلام و مسلمانان روی آوردند این كار درواقع نوعی فرار به جلو بود تا خود را از اتهام سال‌ها حمایت مالی و تجهیز نظامی طالبان به‌عنوان خاستگاه اصلی بن‌لادنیسم و القاعده برهانند. غافل از اینكه بن‌لادنیسم به یك مكتب تروریستی تبدیل شده كه متاسفانه هواداران بسیار زیادی را از هر گوشه جهان، از هر مذهب و ملیت و زبان و از هر دیدگاه سیاسی به خود جذب كرده است. اگرچه بن لادن و القاعده برای پیشبرد افكار و اعمال خود را به اسلام منتسب كرده و می‌كنند اما این چیزی را ثابت نخواهد كرد همان‌طور كه بسیاری دیگر از گروه‌های تروریستی از آموزه‌های سایر ادیان برای توجیه رفتارهای تروریستی خود بهره می‌برند.در پایان اینكه مرگ بن‌لادن مسلما نه‌تنها باعث خوشحالی آمریكایی‌ها یا غرب بلكه باعث خوشحالی تمامی قربانیان تروریسم بن‌لادنی خواهد بود اما باید تاكید كرد كه رویكردها، روش‌ها و ابزارهای مبارزه با تروریسم كه غرب در پیش گرفته است اساسا نتایج محدود و در برخی از حالات نتایج معكوس به دنبال خواهد داشت. نزدیك به ده سال طول كشید تا با استفاده از تمام ابزارها و نیروها توانستند یك تروریست را از بین ببرند در حالی كه در همین مدت هزاران و شاید دهها هزار نفر به مكتب بن‌لادنیسم پیوسته‌اند. تهاجم نظامی به كشورهایی مانند افغانستان و عراق و در حال حاضر لیبی می‌تواند باعث قوت گرفتن تروریسم بن‌لادن شود اما متاسفانه آمریكایی‌ها راه خود را می‌روند و زمانی از خطر آن آگاه می‌شوند كه بسیار دیر شده است.