ترکیه در لیبی چه کرده، ما چه کرده ایم؟

فردانیوز، مهدی مدنی - دیلی تلگراف انگلیس در اين زمينه مي نويسد: اسلامگرایان لیبی در تشکیل حزب میانه رو خود از حزب النهضه تونس الگوبرداری کرده اند.   علی الصلابی از رهبران جنبش اسلامی در لیبی به این روزنامه انگلیسی مي گويد كه حزب وی حمایت مطرح ترین رهبران سیاسی و دینی کشور را به دست آورده است.   بر اساس نوشته این روزنامه انگلیسی، الصلابی از تلاش حزب متبوعش برای انتقال به سمت سیاست هاي لائیک خبر داده است. زماني كه از متوليان ديپلماسي كشور در مورد ليبي واقدامات صورت گرفته در اين كشور در دوران انقلاب و پس از آن مي پرسیم، در مقام پاسخ گويي برآمده و اعلام مي كنند كه دستاوردها ايران در ليبي مناسب بوده است. علاوه براين اعلام مي كنند كه سفارت خانه ايران در اوج جنگ باز بوده و به تعبيري گزراش خبرنگار اعزامي به ليبي مبني بر بسته بودن سفارت كذب محض بوده است.  همین هفته پيش بود كه رامين مهمان پرست در گفتگو با يك روزنامه (تهران امروز) اعلام كرد كه گزارش نجف زاده در مورد بسته بودن سفارت ايران در ليبي كذب محض بوده است و سفارت خانه ايران در ليبي آنهم در اوج جنگ بسته نشده است. فارغ از آنكه متوليان ديپلماسي با سيما هماهنگ بوده يا نه و همچنين صحيح فرض كردن سخنان سخنگوي وزارت خارجه ، بايد اين سوال اساسي را از آقايان در وزارت خارجه پرسيد كه دستاورد اين ديپلماسي فعال براي ايران در ليبي چه بوده است؟ آيا توانسته ايم در اين مدت خبر موثقي از امام موسي صدر اعلام كنيم؟ آيا توانسته ايم در ساختارهاي در حال ايجاد تاثير بگذاريم و الگويي را به ليبيايي ها ارائه دهيم؟ و آيا توانسته ايم در بازسازي ليبي نقشي را بر عهده بگيريم؟ ترکیه می تازد آنچه مي تواند موجبات نگراني در مورد روند هاي آتي در ليبي به عنوان يك كشور تاثير گذار در آفريقا را فراهم كند، فعاليت دول غربي و همچنين تركيه در اين كشور جنگ زده و بي كلاه ماندن سر ايران در اين مناسبات است.   البته انتظار اينكه ايران بتواند در كنار دول غربي به رقابت بپردازد نمي تواند چندان معقول جلوه كند چرا كه نه ليبي اولويت ايران در عرصه هاي خارجي است و نه دول غربي كه خود را فاتحان ليبي مي دانند، حاظر نيستند كه ايران را در كنار خود جاي دهند. اما رقابت ايران با تركيه در ليبي مي تواند جاي تامل داشته باشد.   ترك ها مي كوشند تا نهايت استفاده را از محيط فعلي ليبي ببرند و در اين زمينه نشانه هاي مثبت نيز از جانب اعضاي شوراي انتقالي دريافت مي كنند. مصاحبه اخير «مصطفی عبدالجلیل» رئیس شورای ملی موقت لیبی با روزنامه « خبر ترك» صحت اين مدعا را تاييد مي كند.   وي در اين مصاحه گفت که تركیه بیشترین سهم در بازسازی طرح‌های اقتصادی در لیبی را دارد. عبدالجلیل در ادامه تصريح كرد: «ما برای كشورهایی كه در جریان قیام مردم لیبی به ما كمك كرده‌اند، احترام قایل هستیم و پاداش این كمك‌ها، سهیم شدن آنها در بازسازی دوباره لیبی است.» وی با اشاره به گسترش همكاری‌های اقتصادی و سیاسی دو كشور افزود که لیبی به تمامی قراردادهای منعقد شده پیشین با تركیه نیز پایبند خواهد بود.   تهدید بلند مدتی که ترکیه آن را سامان داد البته تنها در بعد سخت افزاري نيست كه تركيه توانسته از ايران جلو بيافتد. تركيه در بعد نرم افزاري و تاثيرات بروي ساختارهاي قدرت نيز در ارائه الگو به دولتمردان ليبي موفق تر عمل نموده است و اين همان مولفه اي است كه مي تواند در بلند مدت تهديد كننده تلقي شود. در اين ميان یک روزنامه غربی از تاسي و اقدام اسلامگرایان لیبی به شيوه هاي همتايان خود در تركيه و تونس برای به قدرت رسیدن، خبر داده است. دیلی تلگراف انگلیس در اين زمينه مي نويسد: اسلامگرایان لیبی در تشکیل حزب میانه رو خود از حزب النهضه تونس الگوبرداری کرده اند. علی الصلابی از رهبران جنبش اسلامی در لیبی به این روزنامه انگلیسی مي گويد كه حزب وی حمایت مطرح ترین رهبران سیاسی و دینی کشور را به دست آورده است. بر اساس نوشته این روزنامه انگلیسی، الصلابی از تلاش حزب متبوعش برای انتقال به سمت سیاست هاي لائیک خبر داده است.  نكته قابل توجه آن است كه الصلابي خود از این شخصیت دینی لیبیایی محسوب مي شود که هشت سال هم در زندان ابوسلیم، كه از بدترین زندان هاي معمر قذافی بوده، محبوس بوده است. وي همچنين نامزدی خود برای ریاست بر لیبی را تکذیب و اعلام مي كند كه حزب وی، اسلامی نیست، بلکه ملی گرا است.  الصلابی گفته كه جنبش وی از مبتنی بودن قانون اساسی جدید لیبی بر شریعت اسلامی حمایت می کند، اما به این شرط که اعتدال در آن رعایت شود و سیاستهای دموکراتیک همانند حزب النهضه تونس و عدالت و توسعه حاکم در ترکیه را در پیش بگیرد.   اظهار نظر الصلابی در خصوص سرمايه گذاري در ليبي هم جالب مي نمايد. وي ضمن مخالفت با اظهارات مصطفی عبدالجلیل رئیس شورای انتقالی لیبی درباره جلوگیری از سرمایه گذاری غیر اسلامی در لیبی جدید مي گويد: ما بخشی از نظام بانکی جهانی هستیم. اين اظهارات نشان مي دهد  که  تركيه   تبديل به الگو شده است. لذا بايد گفت كه روندهاي در پيش گرفته شده توسط ايران در ليبي چه در بعد نرم افزاري ( نحوه تشكيل حكومت و جايگاه اسلام) و چه در ابعاد سخت افزاري ( بازسازي و برخورداري از مواهب نفتي ليبي) نمي تواند چشم انداز مناسبي را ارائه دهد و مي طلبد كه ايران هر چه سريعتر مولفه هاي تاثير گذار در اين كشور مهم را فعال و ارتقا بخشد.