رویدادهای مهم پتروشیمی در سال ۹۰

سال 1390 در حالي به پايان رسيد كه در صنعت پتروشيمي كشور در اين سال هيچ طرحي افتتاح نشد، ولي ميزان صادرات با افزايش نسبي مواجه شد.

به گزارش ايسنا، اولين صحبت‌هاي مقامات رسمي پتروشيمي در سال گذشته به نشست خبري عبدالحسين بيات در نمايشگاه نفت، گاز، پالايش و پتروشيمي برمي‌گردد كه مدير عامل شركت ملي پتروشيمي در قالب اين نشست از طرح تحقيق و تفحص مجلس از شركت ملي پتروشيمي ياد كرد و گفت: وزير نفت اصرار دارند كه همه كارها طبق قانون پيش برود. در اين مدت هم هيچ كار خلاف قانوني انجام نشده، اما با اين حال عده‌اي از نمايندگان از جمله نماينده محترم خوزستان بحث‌هايي را حول چند محور مطرح كرده‌اند كه قطعا طرح اين مسائل و تفحص از اختيارات قانوني مجلس است و ما هيچ اعتراضي به اين موضوع نداريم.

وي در اين باره ادامه داد: اما به هر حال برخي از موضوعات طرح شده اصلا به حوزه كاري ما مربوط نمي‌شد و ما تنها مسوول آماده‌سازي بوده‌ايم و بقيه امور را واگذار كرده‌ايم.

بيات همچنين اعلام آمادگي كرده بود كه نمايندگان حتي بدون گرفتن مجوز از مجلس براي بازديد به شركت متبوع او سر بزنند تا اطمينان حاصل كنند كه مشكلي در اين شركت وجود ندارد.

مديرعامل شركت ملي صنايع پتروشيمي تا پايان سال 1390 هم چندين مرتبه ديگر در پاسخ به سوال خبرنگاران بر صحبت‌هاي اول سال خود تاكيد كرده بود، اما با اين حال اين طرح هرگز در سال گذشته به اجرا نرسيد.

وضعيت خوراك و حرف و حديث‌هاي مختلف

اما در سال گذشته يكي از مواردي كه مي‌توان از آن به عنوان يكي ازجدي‌ترين چالش ها و معضلات صنعت پتروشيمي كشور نام برد، بحث خوراك بود كه حتي اوايل سال معاون وقت صنايع و اقتصادي وزارت صنايع و معادن به صحبت در اين باره پرداخته و گفته بود كه جلسه ويژه‌اي با حضور معاون اول رييس جمهور براي حل مشكل افزايش قيمت محصولات پتروشيمي تشكيل شده و احتمالا مشكل افزايش قيمت مواد اوليه پتروشيمي به زودي به طور كامل حل مي‌شود.

البته با اين وجود چند روز بعد دبير انجمن توليدكنندگان آب معدني، همچنان از پا بر جا بودن اين مشكل خبر داده بود.

همچنين در اين مدت در ميان فعالان عرصه پتروشيمي هم گلايه‌ها و اظهار نظرهاي متعددي درباره وضعيت خوراك صورت گرفت كه در اين باره مسوولان مختلف از ابتدا تا پايان سال حرف‌هاي ضد و نقيضي مطرح كردند.

به عنوان مثال خرداد پارسال معاون وزير نفت در زمينه پتروشيمي اعلام كرد كه با وجود بحث‌هايي كه درباره كمبود خوراك پتروشيمي مطرح مي‌شود، مقدار كيفيت خوراك پتروشيمي با مشكل چنداني مواجه نيست و همين مشكلات اندك هم در حال برطرف شدن است.

وي درعين حال يادآور شده بود كه با اين حال قيمت خوراك پتروشيمي از مباحث كلاني است كه به واسطه سياست‌هاي كلي نظام تعيين مي‌شود.

اما مهر ماه پارسال مدير برنامه‌ريزي و توسعه شركت پتروشيمي از دستور وزير نفت در زمينه قيمت خوراك خبر داد و گفت كه پس از جلسه هيات مديره اين شركت و طبق دستور وزير نفت مبني بر تشكيل كارگروه خوراك پتروشيمي، جلساتي با حضور معاون برنامه ريزي وزير تشكيل شده و اكنون در اين جلسات قيمت و منابع تامين خوراك در دست بررسي است ودر آينده‌اي نزديك وضعيت خوراك واحدهاي پتروشيمي مشخص خواهد شد.

دي ماه نيز عبدالحسين بيات بار ديگر در پاسخ به سوال ايسنا درباره وضعيت خوراك، به طور واضح اعلام كرد كه حل اين موضوع نيازمند تامين منابع مالي است و اين موضوع در اختيار حوزه پتروشيمي نيست و ما تنها در اين زمينه نظر كارشناسي مي‌دهيم.

وي همچنين اظهار كرد كه مهمترين مشكل خوراك به تامين اعتبار آن بر مي‌گردد كه اگرچه مجلس قانون آن را مصوب كرده، اما اعتبارات آن را پيش بيني نكرده است.

در اين ميان در بخش دولتي هم مراكزي كه بايد به تامين اعتبار در اين زمينه بپردازند، مي‌گفتند كه هزينه‌اي براي صرف كردن در اين بخش ندارند و بدين ترتيب مشكل خوراك پتروشيمي همچنان باقي ماند.

اما در روزهاي پاياني سال گذشته اتفاق جالب‌تري رخ داد و وزير نفت در ميان خبرنگاران با صراحت اعلام كرد كه در زمينه خوراك پتروشيمي از ابتداي سال هم مشكلي وجود نداشته است.

رستم قاسمي در عين حال گفت كه البته ‌اساسا تصميم گيري درباره خوراك پتروشيمي در ستاد هدفمندي‌ يارانه‌ها صورت مي‌گيرد و در اين ميان تكاليفي هم بر عهده ما قرار دارد كه براساس آن‌ها عمل مي‌كنيم.

سالي خوب از نظر صادرات

اما در كنار تمام كاستي‌هاي سال 1390، به نظر مي‌رسيد كه در اين سال از نظر صادرات، شركت‌هاي پتروشيمي وضعيت نسبتا خوبي را تجربه كردند، چرا كه براساس بررسي‌هاي صورت گرفته، از ميان 21 گروه صنعتي كشور، محصولات پتروشيمي بيشترين حجم صادرات را به خود اختصاص داده بودند. البته با اين حال بخش عمده‌اي از صادرات پتروشيمي كشور مربوط به مواد خام بود و حتي مدير عامل شركت ملي پتروشيمي هم از اين كه 80 درصد صادرات به مواد خام محدود مي‌شود، اظهار نارضايتي كرده بود.

براساس آخرين آمارهاي ارائه شده در سال 1390 ميزان صادرات محصولات پتروشيمي در ده ماه اول سال از نظر وزني 10 درصد و از نظر مالي 28 تا 29 درصد رشد داشته است.

اخبار ناگوار پتروشيمي

در سال 1390 يك سانحه در پتروشيمي پرديس و همچنين دزيده شدن كشتي حامل محصولات پتروشيمي ايران از جمله اتفاقات ناگوار اين صنعت بودند.

پرش پنج پله‌اي در سطح جهاني

همچنين در اين سال اعلام شد كه شركت ملي صنايع پتروشيمي با ارتقاي پنج پله‌اي در ميان 100 شركت برتر شيميايي – پتروشيميايي جهان رتبه 39 را كسب كرده است.

ناآشنايي با امير منصور آريا

اما پارسال شاهد بزرگترين اختلاس در تاريخ كشور بوديم و امير منصور آريا كه جاي پاي او در بسياري از طرح‌ها و پروژه‌هاي عمراني و سرمايه گذاري معلوم بود، با اختلاسي بزرگ مشكلات متعددي براي طرح‌هاي مختلف ايجاد كرد. اما نكته جالب اين كه وقتي از بيات درباره اين كه آيا اين فرد در زمينه پتروشيمي هم سرمايه گذاري داشته سوال پرسيده شد، او اعلام كرد كه حتي نام امير منصور آريا را هم نشنيده است.

مدير عامل شركت پتروشيمي درباره بانك صادرات و پروژه‌هايي كه اين بانك در سرمايه گذاري آن‌ها مشاركت داشته نيز اظهار كرد كه براساس تفاهم نامه‌اي كه وزير نفت وقت با بانك صادرات منعقد كرده بود، قرار بر اين بود كه اين بانك به سرمايه گذاري در برخي پروژه‌ها بپردازد و حتي مبالغي هم از سوي اين بانك پرداخت شد، اما در كل پروژه‌هاي صنعتي هيچ گاه اين گونه نيست كه سرمايه يك فرد يا شركت متقبل شود. بانك صادرات سرمايه گذاري در بخشي از طرح‌هاي ما را بر عهده داشت و اكنون با به وجود آمدن مشكلات ما تلاش مي‌كنيم فاينانس‌هاي خارجي و داخلي را جايگزين سهم اين بانك كنيم.

تحريم‌ها و صنعت پتروشيمي

همچنين در سال گذشته همانند سال‌هاي قبل فشارهاي مختلفي به كشورهاي مشتري محصولات ايران وارد شد تا روابط تجاري خود با ايران را محدودتر كنند. حتي اين فشارها در اواخر سال به جايي رسيد كه اتحاديه اروپا به طور رسمي از تحريم صنعت نفت ايران خبر داد؛ اما با وجود تحريم‌هاي صورت گرفته مدير عامل شركت ملي پتروشيمي با قاطعيت از عدم ايجاد مشكل بواسطه تحريم‌ها خبر داد و گفت كه ما در 10 ماهه سال 10 درصد رشد وزني داشته‌ايم كه اين موضوع به خوبي گوياي آن است كه تحريم‌ها نتوانسته‌اند تاثيري بر كار ما بگذارند.

20 طرح پتروشيمي در انتظار باز شدن خط اعتباري چيني

در واپسين روزهاي سال گذشته هم رستم قاسمي با تاكيد بر نقش مهم صنعت پتروشيمي در پيشبرد اهداف كشور، از باز شدن خط اعتباري چين در آينده نزديك خبر داد و اظهار اميدواري كرد با باز شدن اين خط 20 طرح پتروشيمي در آينده‌اي نزديك بخشي از سرمايه مورد نياز خود را تامين كنند.

ايران در جمع عمده‌ترين صادركنندگان پي.وي.سي

در سال 1390 توليد داخلي كاتاليست‌هاي مختلف و به دنبال آن كاهش وابستگي به كشورهاي ديگر از جمله اقدامات مهم صورت گرفته در زمينه پتروشيمي محسوب مي‌شد و اواخر سال هم از تبديل ايران به يكي از عمده‌ترين صادركنندگان PVC در سطح بين المللي خبر داده شد.

سالي كه در آن يك طرح هم افتتاح نشد

اما در سالي كه گذشت مديران پتروشيمي كشور در فواصل زماني مختلف از آمادگي چندين طرح از جمله بوتن وان پتروشيمي جم، واحد NF سوم پتروشيمي بندر امام (ره)، مجتمع پتروشيمي اروند، راه اندازي فاز اول خط اتيلن غرب از عسلويه تا ماهشهر و به دنبال آن راه اندازي پتروشيمي پليمر كرمانشاه خبر داده بودند و بارها اعلام شده بود كه حداقل 9 تا 12 طرح در ايام دهه فجر افتتاح خواهند شد، اما در نهايت هيچ يك از اين طرح‌ها تا پايان سال افتتاح نشد.

بيات در اين باره يادآور شد كه بسياري از اين طرح‌ها مدت‌ها است راه اندازي شده‌اند و تنها افتتاح رسمي آن‌ها صورت نگرفته است.

تدوين برنامه ششم در شرايطي كه ...

اواسط سال 1390 مديران مختلفي از تدوين بخش هايي از برنامه ششم توسعه خبر دادند كه البته اين نكته در حالي بود كه هنوز طرح‌هاي بسياري از برنامه چهارم وپنجم همچنان بي سر انجام مانده‌اند.

به عنوان نمونه اين طرح‌ها مي‌توان به ساخت خط اتيلن غرب اشاره كرد كه بيش از يك دهه از آغاز آن مي‌گذرد و همچنان بزرگترين خط لوله اتيلن دنيا درگير اما و اگرهاي بسيار است.

خط اتيلن مركز هم از ديگر طرح‌هاي مهم پتروشيمي است كه قرار است تا سال 1392 به بهره برداري برسد، اما تاكنون فقط چهار درصد پيشرفت داشته است.

همچنين مجتمع پتروشيمي ايلام كه مدت‌هاست در انتظار حمايت‌هاي مالي است، همچنان به وضعيت قبلي خود گرفتار است و تغييري در شرايط آن صورت نگرفته و واگذاري هلدينگ خليج فارس هم از ديگر مواردي است كه حداقل در سال 1390 نتيجه مشخصي براي آن اعلام نشد و بدين ترتيب اولين سال دهه 90 در شرايطي به پايان رسيد كه همچنان بسياري از طرح‌ها و اقدامات مهم صنعت پتروشيمي كشور بر زمين مانده است.