تلاش آمریکا برای پیوند مجدد قاهره-تل آویو

تلاش آمریكا برای پیوند مجدد قاهره-تل آویو گروه تحقیق و تفسیر خبر- دوری مصر و رژیم صهیونیستی از یكدیگر برای آمریكا زیان بار شده و همین امر این كشور را واداشته تا با میانجی گری، دو طرف را به یكدیگر نزدیك كرده و یا دست كم از افزایش تنش میان این دو جلوگیری كند.

مصر و رژیم صهیونیستی دو مقصد سفر خاورمیانه ای 'هیلاری كلینتون' وزیر امور خارجه آمریكا، در هفته جاری بود. كلینتون ابتدا به مصر رفت و برای نخستین بار با 'محمد مرسی' رییس جمهوری جدید این كشور دیدار كرد و پس از آن نیز با ارتشبد 'محمد حسین طنطاوی' رییس شورای عالی نظامی مصر كه از زمان سقوط مبارك تا كمتر از یك ماه پیش، زمام امور را در دست داشت، دیدار كرد. كلینتون یكشنبه شب پس از ترك مصر به سرزمین های اشغالی فلسطین رفت و روز دوشنبه با شیمون پرز رییس و بنیامین نتانیاهو نخست وزیر این رژیم دیدار و گفت و گو كرد.

انتخاب مصر و اسراییل در سفر خاورمیانه ای كلینتون و نیز اظهارات وی در جریان سفر نشان می دهد كه اصلی ترین هدف كلینتون از این سفر تلاش برای بازتنظیم روابط مصر و رژیم صهیونیستی بود كه پس از سرنگونی حسنی مبارك در مصر دچار تكانه های شدیدی شد تا جایی كه برخی احتمال لغو معاهده صلح كمپ دیوید كه حدود 33 سال پیش به امضای مقام های وقت دو طرف رسید، داده اند.

مصر و رژیم صهیونیستی پس از امضای پیمان صلح كمپ دیوید نه تنها به جنگ و نزاع میان خود پایان دادند بلكه وارد همكاری سیاسی و امنیتی نزدیك شدند. مصر نخستین كشور عربی بود كه رژیم صهیونیستی را به رسمیت شناخت. روابط نزدیك دو طرف در بیش از سه دهه كه بیشتر آن نیز در دوران زمامداری حسنی مبارك بود، به حدی رسید كه بسیاری مصر را در نقش ضربه گیر و حافظ منافع رژیم صهیونیستی در جهان عرب می دانستند.

در چنین فضایی آمریكا كه جهت اصلی سیاست خارجی اش در خاورمیانه تلاش برای تامین امنیت رژیم صهیونیستی بود، از اینكه مصر به عنوان پرجمعیت ترین كشور عربی روابط نزدیكی را با رژیم صهیونیستی برقرار ساخته بسیار خرسند بود. همین مساله نیز باعث شد واشنگتن كمك های گسترده مالی و نظامی را به مصر روانه كند.

اما سقوط حسنی مبارك در مصر كه در پی اعتراض های مردمی در این كشور رخ داد، خواب خوش را از چشمان مقام های آمریكا و رژیم صهیونیستی ربود. آنها نگران بوده اند كه مسیر تحولات در مصر به گونه ای پیش برود كه روابط نزدیك مصر و رژیم صهیونیستی به پایان راه خود برسد. وقوع برخی رخدادها از جمله 14 بار حمله به خط لوله گاز صادراتی مصر به رژیم صهیونیستی، حمله به سفارت این رژیم در قاهره و نیز لغو قرارداد فروش گاز مصر به رژیم صهیونیستی به این نگرانی دامن زده است.

در این میان پیروزی محمد مرسی نامزد گروه های انقلابی و اسلامی در این كشور، این احتمال را در ذهن بسیاری ایجاد كرد كه دولت جدید مصر به سمت تغییر در مناسبات با رژیم صهیونیستی و حتی لغو كامل معاهده صلح كمپ دیوید پیش خواهد رفت.

گرچه مقام های جدید مصر از جمله محمد مرسی اعلام كرده اند كه نسبت به تعهدات بین المللی این كشور پایبند هستند اما هنوز نگرانی هایی در خصوص احتمال مخدوش شدن معاهده كمپ دیوید وجود دارد. همین احتمال است كه آمریكا را به تكاپو انداخته تا جلوی چنین تحولی را حتی اگر هم احتمال آن اندك باشد بگیرد. بی تردید برای ایالات متحده، اختلاف بین دو متحد جدی خود رخداد خوشایندی نیست. از این روست كه واشنگتن تلاش می كند تا بار دیگر این دو متحد را به یكدیگر نزدیك كند و یا دست كم از گسترش تنش بین دو طرف جلوگیری نماید.

آمریكا برای نیل به این مقصود، اقداماتی را در دو جهت پیش گرفته است كه سفر اخیر كلینتون به منطقه را نیز در همین رابطه می توان تفسیر كرد.

یك بخش از سیاست آمریكا متوجه مصر است. در این بخش نیز آمریكا دو سیاست را به صورت همزمان در پیش گرفته است. از یك سو تلاش می كند به محمد مرسی و به طور كلی به جریان انقلابی و اسلام گرا هشدار دهد كه به دنبال ضربه زدن به معاهده صلح با رژیم صهیونیستی برنیایند كه در غیر اینصورت آمریكا نیز علاوه بر قطع كمك های مالی به مصر، با اقداماتی از جمله منزوی كردن مانع از تحرك این كشور در مناسبات منطقه ای و جهانی می شود. البته در كنار این هشدارها به نظر می رسد آمریكا برای ترغیب دولتمردان جدید مصری برای حفظ معاهده صلح با رژیم صهیونیستی، تضمین های بسیاری را از جمله ادامه و یا گسترش كمك های اقتصادی به دولت جدید مصر بویژه برای احیای اقتصاد بحران زده این كشور ارایه می دهد. به موازات این سیاست، آمریكا از طریق نفوذ و ارتباط با ارتش مصر، تلاش می كند از این نهاد به عنوان تعدیل كننده رفتار دولت غیرنظامی این كشور استفاده كند. اینكه هیلاری كلینتون در سفر اخیرش به مصر هم با محمد مرسی و هم با ارتشبد محمد حسین طنطاوی دیدار می كند، حكایت از این دارد كه آمریكا درصدد است تا با بهره گیری از تكثر موجود میان نیروهای تاثیرگذار در فضای مصر، مانع از تغییرات شتابان در رویكردهای این كشور شود.

بخش دوم سیاست آمریكا متوجه رژیم صهیونیستی است. از آنجایی كه اساسا رژیم صهیونیستی از خیزش های اخیر در جهان عرب و بویژه در مصر ضربات سیاسی مهمی را خورد و متحدان خود را از دست داد، دشوار است كه خود را با شرایط جدید منطقه عادت دهد. آمریكا به عنوان متحد استراتژیك رژیم صهیونیستی و كشوری كه همواره حمایت از این رژیم را جزو اولویت سیاست های خود قرار داده، در صدد است كه مقام های رژیم صهیونیستی را متقاعد كند تا به فرایندهای سیاسی جدید در كشورهای منطقه اعتماد كند و خود را با شرایط جدید تطبیق دهد. آمریكا از این رهگذر به دنبال این است كه رژیم صهیونیستی را توجیه كند كه الزامات جدید ناشی از تغییرات جدید در منطقه و مصر را بپذیرد و حساسیت های طرف مقابل را درك كند.

بنابراین آمریكا در زمان حاضر تلاش می كند تا میان رژیم صهیونیستی و مصر نقش واسطه به خود بدهد تا از این طریق بتواند اولا از تنش احتمالی در روابط دو طرف جلوگیری كند و ثانیا اندك اندك آنها را به یكدیگر نزدیك كند.

تحقیق**9930**1358

انتهای خبر / خبرگزاری جمهوری اسلامی (ايرنا) / کد خبر 80234110