تخریب کامل سنگ‌نگاره‌های پیش از تاریخ در اردکان

یکی از حفاران غیرمجاز در ایران٬ برای پیدا کردن گنج٬ تمامی سنگ‌نگاره‌های پیش از تاریخ محوطه مزرعه مفیدی واقع در شهرستان اردکان را به وسیله لودر از بین برد.

نادر پیری، دبیرانجمن حامیان اردکان امروز یکشنبه ۲۱ آبان با بیان این مطلب به خبرگزاری مهر گفت:” محوطه مزرعه مفیدی به صورت کامل تخریب شده است به طوری که این حفار غیر مجاز٥٠  تا٦٠ کامیون خاک را جابجا کرده است.” 

به گفته وی عملیات باستان‌شناسی در این محوطه که بدون نگهبان و در منطقه‌ای بکر قرار گرفته بود به صورت کامل انجام نشده بود.

دبیرانجمن حامیان اردکان با تاکید براینکه باستان‌شناسان قدمت محوطه باستانی مفیدی را بین هشت تا ١٢هزار سال تخمین زده بودند توضیح داد:” اداره کل میراث فرهنگی استان یزد پس از باخبر شدن از این موضوع مجرم را شناسایی  کرد و وی تحت تعقیب مراجع قضایی قرار دارد.”

رضا ملاحسینی، دبیر انجمن دوست‌داران میراث فرهنگی چارسوق کویر نیز در گفت‌وگو با خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) گفت:” سنگ‌نگاره‌های باستانی تخریب شده شامل ٥٢ نقاشی ازجمله صحنه‌هایی از شکار‌ بزکوهی‌، یوزپلنگ و نقوش باستانی بودند.”

دبیر انجمن دوست‌داران میراث فرهنگی چارسوق کویر:” سنگ‌نگاره‌های باستانی تخریب شده شامل ٥٢ نقاشی ازجمله صحنه‌هایی از شکار‌ بزکوهی‌، یوزپلنگ و نقوش باستانی بودند” 

ملاحسینی با بیان اینکه محوطه مفیدی ٥٠ کیلومتر با مرکز شهرستان اردکان در استان یزد فاصله دارد توضیح داد:” به‌دلیل نداشتن شرایط امنیتی مناسب، افراد بسیار کمی از موقعیت جغرافیایی و وجود این محوطه اطلاع داشتند. “

وی به وسعت زیاد و تعداد بسیار آثار ثبت شده در شهرستان اردکان اشاره کرد و گفت:" با این وجود، اداره‌ میراث فرهنگی اردکان فقط چهار کارمند دارد که این تعداد توان رسیدگی و پوشش و حفاظت کامل منطقه را ندارند."

سنگ‌نگاره‌های مزرعه مفیدی اردكان در روزهای پایانی اسفند ماه سال ١٣٨٨به شماره ٢٧ هزار و ٤٠٨به فهرست میراث ملی ایران افزوده شدند.سنگ نگاره‌های باستانی یادشده بیشتر دارای نقش بزكوهي بودند كه در طول دوره‌های مختلف بر ديواره‌های سنگي دره‌ها (محل گذر آب ) يا كوه‌هاحك شده بودند.

در میان نقوش این مجموعه، حیوانات اصیل منطقه و برای نخستین بار نقش یك یوزپلنگ ایرانی در حال شكار در سنگ نگاره‌ها دیده شده بود كه در نوع خود این مجموعه را با ارزش و قابل اهمیت کرده بود.

فعالان میراث فرهنگی در ایران معتقدند مجموعه آثار باستانی قبل از اسلام، در سال‌های اخیر به شکلی کم سابقه در خطر تخریب قرار گرفته است.

مهرماه سال جاری جامعه‌ باستان‌شناسی ایران با انتشار بیانیه‌ای نسبت به لزوم توجه به حفاظت از نقش‌برجسته‌ها وسنگ‌نگاره‌های باستانی، به‌ویژه در مجموعه تاق‌بستان هشدار داده است.

در آن زمان، اداره کل میراث فرهنگی استان کرمانشاه در چارچوب ساماندهی مجموعه‌ باستانی تاق‌بستان اقدام به خاکبرداری در جلوی تاق‌ها و نقش‌برجسته‌های مجموعهٔ تاق‌بستان کرد، اما براساس تصویر‌ها و گزارش‌های منتشرشده، این کار با استفاده از ماشین‌آلات سنگین و مته‌برقی و در فاصله بسیار نزدیک به تاق‌ها صورت گرفت که امری کاملاً غیر معمول بود.

تخریب بخشی از نقش‌برجسته بهرام دوم در منطقه بیشاپور، تخریب کتیبه هخامنشی در جزیره خارک و تخریب سازه‌های آبی شوشتر از نمونه‌های این تخریب‌ها هستند.