پاپ بندیکت شانزدهم: از باواریا تا واتیکان

پاپ بندیکت شانزدهم، وقتی سال ۲۰۰۵ و در ۷۸ سالگی به رهبری کاتولیک‌های جهان برگزیده شد، یکی از مسن‌ترین کسانی بود که به این مقام می‌رسید.

کاردینال ژوزف راتزینگر، استاد پیانو، قصد داشت بازنشسته شود اما مرگ پاپ ژان پل دوم در سال ۲۰۰۵ سرنوشت او را تغییر داد. او گفته هیچ وقت به دنبال پاپ شدن نبود.

آغاز به کار او دوره چندان آرام و بی‌دردسری نبود. او زمام رهبری را در میانه یکی از بزرگترین رسوایی‌های کلیسای کاتولیک به دست گرفت: رسوایی سوءاستفاده جنسی از کودکان توسط کشیش‌ها.

لغزش‌ها، رویدادهای ناگوار و رسوایی‌های دیگری که در دوره او به وقوع پیوست دست منتقدان را، چه درون کلیسا و چه بیرون آن، برای حمله به پاپ بازتر کرد.

در واقع دوران مسئولیت او هم‌زمان با دوره‌ای بود که جهانی پرشتاب و رو به تحول، چالش‌هایی مستمر پیش پای نهادی کهن می‌گذاشت که عمرش به دو هزاره می‌رسید.

کشیش‌ها و کودکان

در سال ۲۰۰۹ و ۲۰۱۰ جنجال سوءاستفاده جنسی کشیش‌ها از کودکان بالا گرفت.

بسیاری می‌گفتند اسقف‌های محلی و حتی خود واتیکان در لاپوشانی موارد تجاوز و سوءاستفاده جنسی دست داشته‌اند و به این ترتیب در مقابل مجازات متجاوزان به کودکان مانع ایجاد کردند و برای آنها این موقعیت را فراهم آوردند که به آزار و اذیت و سوءاستفاده از کودکان ادامه دهند.

در حالی که بسیاری از مقام‌های واتیکان رسانه‌ها را به توطئه علیه کلیسای کاتولیک متهم می‌کردند، پاپ خود به ملاقات با قربانیان رفت و از آنها عذرخواهی کرد.

یکی از نخستین اقدامات بندیکت شانزدهم پس از پاپ شدن، اخراج یکی از کشیش‌های محبوب واتیکان، یعنی پدر مارسیال ماسیل بود که اخبار سوءاستفاده‌های جنسی او در حال انتشار بود.

از جوانان هیتلر تا منتقد الهیات رهایی‌بخش

ژوزف راتزینگر در یک خانواده کشاورز سنتی در باواریای آلمان متولد شد. البته پدر او پلیس بود.

او، که هشتمین آلمانی‌ است که به مقام پاپی می‌رسید، زبان‌های بسیاری می‌داند و علاقه بسیاری به موتزارت و بتهوون دارد.

او در ۱۴ سالگی به سازمان جوانان هیتلری پیوست.

با جنگ جهانی دوم تحصیل او نیمه‌کاره ماند و به واحد پدافند هوایی در مونیخ رفت.

دیدگاه‌های محافظه‌کارانه و سنت‌گرایانه او پس از زندگی در حال و هوای لیبرال دهه ۱۹۶۰ در واکنش به جو غالب آن دوره تشدید شد.

او در دانشگاه بن تحصیل کرد و ۱۹۶۶ به کرسی تدریس الهیات در دانشگاه توبینگن آلمان رسید.

بندیکت شانزدهم دیدگاه‌های مذهبی محافظه‌کارانه داشته است

او در آن مقطع از رواج مارکسیسم میان شاگردانش وحشت‌زده بود.

پس از آن بود که ژوزف راتزینگر به منتقد عمده الهیات رهایی‌بخش، که خواهان پیوند کلیسا با مبارزه اجتماعی بود، بدل شد.

مذهب محافظه‌کار

آقای راتزینگر به زادگاه خود بازگشت و در دهه ۱۹۷۰ به ریاست دانشگاه رگنزبورگ رسید و در سال ۱۹۷۷ پاپ ژان پل دوم او را به مقام کاردینالی مونیخ گمارد.

به عهده گرفتن رهبری کاتولیک‌های جهان در ۷۸ سالگی، آن هم پس از دوران طولانی رهبری کاریزماتیک چون ژان پل دوم کار دشواری بود.

پاپ بندیکت شانزده به داشتن دیدگاه‌های مذهبی محافظه‌کارانه و غیرقابل انعطاف درباره مسائلی چون هم‌جنس‌گرایی، پیشگیری از بارداری و کشیش شدن زنان مشهور بوده است.

او کوشیده که ارزش‌های بنیادین مسیحیت دفاع کند و باور داشته که قدرت کلیسا از حقیقتی مطلق نشات گرفته است.

این نوع نگاه برای کسانی که معتقد بودند کلیسا باید متحول شود و خود را با دنیای جدید سازگار کند چندان امیدبخش نبود.

اما در مقابل هواداران پاپ بندیکت شانزدهم می‌گفتند او دقیقا همان کسی است که باید در روزگار سخت کلیسا زمام آن را به دست بگیرد.