استاد جلیل شهناز درگذشت

جرس: ستاد جلیل شهناز نوازنده پیشکسوت موسیقی و نوازنده تار در سن ۹۲ سالگی دار فانی را وداع گفت. شهرام ناظری از جلیل شهناز به عنوان آخرین بازمانده از نسل غول‌های موسیقی کشورمان یاد کرد و زیباترین دوران کاری‌اش را حضور در گروه “اساتید موسیقی ایران” و همراهی با استاد شهناز دانست.

به گزارش مهر، جلیل شهناز پس از یک دوره بیماری صبح امروز دوشنبه ۲۷ خردادماه در بیمارستان آراد درگذشت.

استاد شهناز در سال ۱۳۰۰ در اصفهان به دنیا آمد. تقریباً همه اعضای خانواده وی با موسیقی آشنایی داشتند و در رشته‌های مختلف هنر از جمله تار، سه‌تار، سنتور و کمانچه مقام استادی رسید. پدرش شعبان خان علاقه وافری به موسیقی اصیل ایرانی داشت و علاوه بر تار که ساز اختصاصی او بود، سه‌تار و سنتور هم می‌نواخت. عموی او غلامرضا سارنج هم از نوازندگان کمانچه بود.

جلیل شهناز از کودکی به موسیقی علاقه‌مند شد و نواختن تار را در نزد عبدالحسین شهنازی و برادر بزرگ خود حسین شهناز به خوبی ساز می‌نواخت، آغاز کرد. پشتکار زیاد و استعداد شگرف جلیل به حدی بود که در سنین جوانی از نوازندگان خوب اصفهان شد.

شهناز در جوانی با حسن کسایی آشنا شد که این آشنایی آغاز همکاری بلندمدت آن دو بود. جلیل شهناز از سال ۱۳۲۴ در تهران ساکن شد و با رادیو تهران شروع به کار کرد و در بسیاری از برنامه‌ها به عنوان تک‌نواز شرکت کرد.

جلیل شهناز با سفر به تهران و اقامت در این شهر کارمند افتخاری شهرداری شد. این زمان مصادف بود با پخش برنامه‌های تخصصی موسیقی از رادیو و تلویزیون که جلیل شهناز از تکنوازان بی بدیل این دوران بود.

امکانات ضبط و استودیوهای تازه به خدمت گرفته رادیو تلویزیون این فرصت را به او داد تا بتوانند با پنجه و مضراب سحرآمیز خویش دل هر شنونده و بیننده‌ای را تسخیر کند. ضبط برنامه‌های فراوان و نیز کنسرت‌های مختلف با نوازندگان و خوانندگان معروف آن عصر در تهران حاصل این دوران است.

این نوازنده تار در طول زندگی هنری خود با هنرمندان والای کشور از جمله فرامرز پایور، حبیب الله بدیعی، پرویز یاحقی، همایون خرم، علی تجویدی، منصور صارمی، رضا ورزنده، امیر ناصر افتتاح، جهانگیر ملک، اسدالله ملک، حسن کسایی، محمد موسوی، تاج اصفهانی، ادیب خوانساری، محمودی خوانساری، عبدالوهاب شهیدی، اکبر گلپایگانی، حسن خواجه امیری و محمدرضا شجریان همکاری داشته‌است.

وی در دههٔ ۶۰ همراه بافرامرز پایور، علی اصغر بهاری، محمد اسماعیلی و محمد موسوی گروه اساتید را تشکیل داد و با این گروه، مسافرت‌های متعددی به کشورهای اروپایی، آسیایی و آمریکا داشت.

وی در سال ۸۳ به عنوان چهره ماندگار هنر و موسیقی برگزیده شد. همچنین در ۲۷ تیر سال ۱۳۸۳، مدرک درجه یک هنری (معادل دکترا) برای تجلیل از یک عمر فعالیت هنری به جلیل شهناز اهدا شد. در سال ۱۳۸۷، محمدرضا شجریان گروهی که با آن کار می‌کرد به افتخار جلیل شهناز، گروه شهناز نام گذاشت.

جلیل شهناز، علاوه بر نواختن تار که ساز اختصاصی او بود با نواختن ویولون، سنتور و تمبک نیز آشنایی داشت. معروف است که او در شیوه نوازندگی می‌تواند با ساز خود علاوه بر نواختن، آواز هم بخواند.

شهرام ناظری: بهترین دوره کاری ام در کنار استاد شهناز بود
شهرام ناظری از جلیل شهناز به عنوان آخرین بازمانده از نسل غول‌های موسیقی کشورمان یاد کرد و زیباترین دوران کاری‌اش را حضور در گروه “اساتید موسیقی ایران” و همراهی با استاد شهناز دانست.

شهرام ناظری خواننده صاحب‌نام ایران در گفتگو با مهر با ابراز تاسف از درگذشت استاد جلیل شهناز نوازنده پیشکسوت تار گفت: به اعتقاد من با درگذشت استاد جلیل شهناز شاید آخرین بازمانده از نسل غول‌های موسیقی ایران از میان ما رفت.

ناظری ادامه داد: بعد از پیروزی انقلاب بیشتر استادان موسیقی ایرانی که زحمات بسیار زیادی در اعتلای موسیقی ایرانی کشیدند کمتر مورد توجه قرار گرفتند و متاسفانه بسیاری از آنها گوشه‌نشینی را تجربه کردند و به انزوا رفتند. به همین جهت ما تلاش کردیم با گرد هم آوردن این هنرمندان از جمله جلیل شهناز، علی اصغر بهاری، فرامرز پایور، محمد اسماعیلی و محمد موسوی گروهی را تشکیل دهیم که در آن سال‌ها با توجه به امکانات بسیار ناچیزی که وجود داشت گروه “اساتید موسیقی ایران” تشکیل شد و توانست تاثیر زیادی در جریان موسیقی کشور داشته باشد.

وی گفت: با همت و بزرگواری هنرمندان عضو گروه اساتید از جمله زنده‌یاد جلیل شهناز این گروه توانست نقش ارزنده‌ای را در موسیقی ایرانی ایفا کند چراکه این عشق و علاقه بود که در آن زمان باعث شکل‌گیری روند تازه‌ای در عرصه موسیقی شد و حتی معرف خوبی از موسیقی ایرانی در کشورهایی نظیر فرانسه، انگلستان و ٱمریکا شد.

ناظری در پایان خاطر نشان کرد: یکی از زیباترین دوره‌های کاری من حضور در همین گروه اساتید و همراهی با هنرمندان ارزنده‌ای چون جلیل شهناز بود که هیچ‌گاه آن دوران را فراموش نخواهم کرد و امیدوارم زمانی را ببینم که در اوقات مرگ به یاد هنرمندان تاثیرگذار موسیقی ایران نیفتیم.