عبدالفتاح سیسی، رئیس‌جمهوری که هنوز ناشناخته است

سیسی به مردم مصر گفته که برقراری دموکراسی حداقل تا ۲۵ سال دیگر مقدور نخواهد بود

یکسال پیش بسیاری از مردم مصر از سرنگونی محمد مرسی و اخوان المسلمین حمایت کرده و ژنرال سیسی را ناجی خود دانستند.

در ماه مه امسال او با ۹۷ درصد از رای شرکت کنندگان در انتخابات به مقام ریاست جمهوری برگزیده شد. اکنون مردم مصر می خواهند بدانند که فیلد مارشال بازنشسته چگونه مشکلات مصر را حل خواهد کرد.

برای فردی که از مدتها پیش فرماندهی نیروهای مسلح کشور را برعهده داشته و حدود یک سال است که علنا اداره امور کشور را در دست گرفته، از شخصیت عبدالفتاح سیسی و برنامه هایش برای آینده مصر شناخت چندانی وجود ندارد.

دلیل انتخاب او به مقام ریاست جمهوری برنامه های سیاسی او نبود. یکی از مشاوران او گفته است که آقای سیسی برای پرهیز از بروز هرگونه مجادله و یا جنجال غیرضروری برنامه هایش را تا اواخر کارزار انتخاباتی اعلام نکرد.

نیروهای مسلح مصر حدود ۱۴۰ میلیون دلار برای کمک به اقتصاد کشور اهدا کرده است

دلیل انتخاب او کاریزما و محبوبیت شخصی نبود. او به عنوان یک نظامی خیلی جدی و با وقار به نظر می رسد ولی به هیچ وجه شخصیت الهام بخشی نیست. او حتی سخنران خوبی هم نیست. ولی افرادی که از نزدیک با او ملاقات کرده اند می گویند صادق و قابل اعتماد به نظر می آید.

دلیل اصلی انتخاب او برکنار کردن دولت محمد مرسی بود. با گذشت یک سال از این واقعه ظاهرا اکثر مردم مصر به خاطر سقوط محمد مرسی خوشحال هستند ولی در مورد عبدالفتاح سیسی هنوز سردرگمند.

در جریان سفر اخیر به مصر از تعداد زیادی از سیاستمداران، تحلیلگران و سرمایه داران مصری در مورد آقای سیسی سئوال کردم. اکثر این افراد و حتی جمله کسانی که در جلسات متعددی با حضور او شرکت کرده اند در پاسخ من گفتند "واقعا نمی دانم."

اولین هفته های ریاست جمهوری آقای سیسی نکات کوچکی را در مورد شخصیت و یا حداقل وجهه علنی ای که او برای خود برگزیده است برملا کرد. در عین حال نشانه هایی را هم در مورد جهت گیریهای سیاسی او مشخص کرده است. ولی هیچ چیزی در مورد برنامه های او برای حل مشکلات جامعه مصر را نشان نداده است.

سرمشقی برای دیگران

آقای سیسی می خواهد که جامعه مصر او را به عنوان یک رئیس جمهور جدی، صادق، پرکار و پرهیزکار بپذیرد. در دوران کارزار تبلیغاتی به کرات در مورد ضرورت تلاش و کار شدید برای تغییر کشور هشدار می داد و هنوز هم بر این اصل تاکید می کند. او به وزرای خود گفته که با حاضر شدن در محل کار خود راس ساعت هفت صبح باید برای دیگران سرمشق باشند.

سیسی به مردم مصر گفته که برای صرفه جویی در واردات سوخت بهتر است با پای پیاده و یا دوچرخه رفت و آمد کنند

او بر نقش افراد و تلاش تک تک شهروندان برای حل مشکلات کشور تاکید می کند. او گفته است که اگر مردم با پای پیاده و یا با دوچرخه به سرکار بروند می توان میلیونها دلار در واردات بنزین صرفه جویی کرد.

او اعلام کرده که نیمی از حقوق و دارایی خود را برای کمک به بازسازی اقتصادی مصر اهدا خواهد کرد. سایر مقامات ارشد و سرمایه داران و تجار مصر نیز ناگزیر خواهند شد از این سرمشق تبعیت کنند. وزیر دفاع مصر اعلام کرده که نیروهای مسلح حدود ۱۴۰ میلیون دلار برای این کار اهدا خواهند کرد.

او به وزارت اقتصاد دستور داده که سقف تعیین شده برای حداکثر حقوق در کشور را به شدت کنترل کند. او براهمیت مذهب تاکید کرده وهیچ شکی باقی نگذاشته که او یک مسلمان معتقد است. روی پیشانی او به خوبی می توان جای سجده بر خاک را دید.

او تاکید کرده که مصر قصد دارد "مباحث دینی را تصحیح کرده و تندروی را از آن بزداید."

طرح ها و مقررات جدیدی که در دوره ریاست جمهوری موقت عدلی منصور و قبل از شروع دوره رسمی ریاست جمهوری آقای سیسی به اجرا گذاشته شد حاوی همین پیام در مورد جنبه های اخلاقی و معنوی جامعه بودند.

سیسی با دیدار از یکی از قربانیان حملات و آزار جنسی در بیمارستان می‌خواهد نشان دهد که به مبارزه با این جرایم توجه ویژه‌ای خواهد کرد

وزارت جوانان و ورزش مصر اعلام کرده که با گسترش خداناباوری در میان جوانان کشور مقابله خواهد کرد. وزارت کشور نصب شعارها و عبارات مذهبی روی خودروها را ممنوع کرده و قرار است یک اداره ویژه را برای مبارزه با حملات و آزار جنسی زنان در اماکن عمومی تشکیل دهد.

آقای سیسی با رفتن به ملاقات زنی که به خاطر حمله و آزار جنسی در روز جشن ریاست جمهوری او در میدان تحریر مجروح شده است نشان داده که به این موضوع توجه ویژه ای خواهد کرد.

کنترل سیاسی از بالا تا پایین

در عرصه های سیاسی پیام رییس جمهور و دولت او کنترل همه جانبه تمامی عرصه های جامعه از بالا به پایین است. آقای سیسی در جریان کارزار انتخاباتی خود گفت که برقراری دموکراسی در مصر حداقل تا ۲۵ سال دیگر غیرممکن خواهد بود.

اقدامات عملی او نیز جای هیچ تردیدی باقی نگذاشته که او نظم و قانون را بر آزادی انتخاب شهروندان ترجیح می دهد. قوانین مربوط به تشکیل پارلمان آینده طوری تنظیم شده اند که نتیجه آن یک نهاد بسیار ضعیف خواهد بود چون این مقررات به نفع نامزدهای مستقل و شرکت انفرادی در انتخابات و به ضرر گروهبندی های سیاسی است.

آقای سیسی با صدور یک فرمان، نهادی را به نام "شورای عالی اصلاحات قانونی" تشکیل داده که قرار است متن لایحه های قانونی را تنظیم کند و بنابراین نقش پارلمان صرفا به تایید این قوانین تنزل خواهد یافت.

او کنترل بر عرصه های دینی و آموزشی جامعه را سخت تر کرده است. فقط امامانی که از الازهر جواز لازم را دریافت می کنند حق پیشنمازی و ترویج دین را خواهند داشت. آقای سیسی خود شخصا روسا و مقامات ارشد دانشگاهها را تعیین خواهد کرد.

سرکوب اخوان المسلمین و سایر گروههای اسلام گرای مخالف ادامه خواهد یافت و بیش از هزار نفر از اعضا و هواداران این گروه در دادگاههای تشریفاتی به مجازات مرگ محکوم شده اند. جوانان غیرمذهبی که با قوانین سختگیرانه برای جلوگیری از برگزاری راهپیمایی و فعالیت سیاسی مخالفت کرده اند بازداشت شده و به حبس طولانی مدت محکوم شده اند.

سیسی پس از پیروزی در انتخابات ریاست جمهوری به مردم مصر گفت که زمان تلاش و بازسازی اقتصاد کشور فرار رسیده است

سه تن از کارکنان شبکه خبری الجزیره، چندین خبرنگار دیگر و تعدادی فعال سیاسی و مدنی به اتهام اقدام علیه امنیت و جعل اخبار محاکمه و به سالها زندان محکوم شده اند. درجریان اجرای طرح های مربوط به پاکسازی خیابانها و شهرها نیز تعدادی از دستفروشان و یا مردم عادی به جرم ریختن آشغال و کثیف کردن محیط های عمومی دستگیر شده اند.

اقتصاد، چالش اصلی

آقای سیسی در مورد مهمترین چالشی که با آن روبرو است یعنی احیا اقتصاد مصر تاکنون فقط چند پیام مختصر داده که ظاهرا با یکدیگر در تناقض هستند. هم اکنون حدود ۲۵ درصد از مردم مصر زیر خط فقر و ۲۵ درصد دیگر نزدیک به خط فقر زندگی می کنند.

جامعه اقتصادی مصر منتظر پیام و جهت گیری های واضح تری از سوی او است. حتی کویت، عربستان سعودی و امارات متحده عربی، که از زمان سقوط دولت محمد مرسی میلیاردها دلار به اقتصاد مصر تزریق کرده اند، به شکل غیر مستقیم اعلام کرده اند که حمایت مالی آنها تا ابد ادامه نخواهد یافت و مصر هر چه سریعتر باید سیاست ها و اصلاحات اقتصادی بنیادی را اعلام و اجرا کند.

نرخ رشد اقتصادی پیش بینی شده برای مصر بسیار کمتر از آن حدی است که بتواند مشکل گسترش فقر در این کشور را حل کند

آقای سیسی تاکنون هیچیک از این کارها را انجام نداده و روش او سردرگمی ایجاد کرده است. از یک سو او می گوید که بخش خصوصی نقش مهمی دارد ولی از سوی دیگر به نقش برتر بخش دولتی وفادار مانده و به عنوان مثال مدیریت طرح گسترده ساختمان سازی که بودجه آن را امارات متحده عربی تامین کرده به عهده ارتش گذاشته است.

دولت آقای سیسی هنوز در مورد یارانه های مربوط به سوخت و مواد غذایی که حدود یک سوم بودجه دولت را شامل می شود به هیچ تصمیم مشخصی نرسیده است. هر از چند گاه طرح هایی در این زمینه اعلام می شوند ولی هیچکدام تاکنون اجرا نشده اند. به نظر می رسد دلیل اصلی آن پرهیز از بروز ناآرامی و اعتراض است.

تازه ترین بیانیه دولت در این زمینه که در اوایل ماه ژوئن منتشر شد مثل همیشه مبهم بود. دولت اعلام کرد که حدود پنج میلیارد و ۶۰۰ میلیون دلار از یارانه های مربوط به انرژی را حذف خواهد کرد ولی در مورد روشهای مشخص اجرای این برنامه و یا زمانبندی آن هیچ جزییاتی اعلام نشد.

هنوز هم موضوعات بسیار مهمی از سیاست رییس جمهور جدید کشور برای مردم مصر ناشناخته است.