اظهارات وزیر خارجه آمریکا درباره شرایط تمدید چهار ماهه مذاکرات

با به نتیجه نرسیدن مذاکرات ایران و 5+1 برای حصول توافق جامع هسته‌ای تا مهلت 20 جولای، طرفین تمدید مذاکرات تا فرصت نهایی ممکن یعنی سوم آذرماه را مورد توافق قرار داده‌اند. وزیر خارجه امریکا با انتشار متنی جزئیات توافق طرفین برای تمدید مذاکرات و تعهدات متقابل را منتشر کرده است.

به گزارش «تابناک»، در متن منتشره کری به بیان اهداف و سیاست آمریکا در مذاکرات هسته‌ای، ارزیابی از پیشرفت مذاکرات و تعهدات طرفین در دوره چهارماهه پرداخته است. متن کامل ترجمه متن منتشره به قرار زیر است:

همان گونه که پرزیدنت اوباما و همه دولت ما روشن ساخته است، ما به آزمون کردن امکان حل و فصل یکی از مهم‌ترین اولویت‌های جهانی –تضمین عدم دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای- از طریق مذاکرات دیپلماتیکی متعهد هستیم که ما و شرکای بین‌المللی ما اکنون درگیر آن هستیم.

این تلاش‌ها جدی و مهم است و ما در دوره‌ای کوتاه مسیری طولانی را پیموده‌ایم. کمتر از یک سال پیش، پرزیدنت اوباما و روحانی رئیس‌جمهور ایران برای اولین بار با یکدیگر صحبت کردند تا یک تحرک جدید دیپلماتیک را آغاز کنند و من اولین دیدار دوجانبه یک وزیر خارجه آمریکا با یک وزیر خارجه ایران در سه دهه اخیر را برگزار کردم.

از آن زمان، ما به طور جدی درگیر تلاشی پیوسته و جامع بوده‌ایم که بهترین شانسی است که ما برای حل این موضوع از طریق صلح‌آمیز داریم. این تلاش از طریق برنامه مشترک اقدام (توافق ژنو) ممکن شده است که برای اولین بار در یک دهه پیشرفت برنامه هسته‌ای ایران را متوقف کرد و بخش‌هایی از آن را به عقب برگرداند.

توافق ژنو تفاهمی شش‌ماهه بود که از 20 ژانویه اجرایی شد و موفقیتی آشکار بود. از زمان اجرای این توافق، ایران به تعهدات خود مبنی بر خنثی کردن ذخیره اورانیوم غنی‌شده تا بیست درصد، محدود کردن ذخیره اورانیوم غنی شده تا پنج درصد، نصب نکردن سانتریفیوژهای پیشرفته، عدم نصب یا آزمایش قطعات جدید در اراک و پذیرش بازرسی‌های در دفعات بیشتر از تاسیسات خود پایبند بوده است. آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به طور منظم پایبندی ایران به تعهدات خود را تائید کرده است. در همین حال، ما و 5+1 و شرکای اروپایی ما کاهش محدود در تحریم‌های ایران را مطابق توافق ژنو فراهم کرده‌ایم؛ در عین حال به اعمال سرسختانه رژیم گسترده‌تر تحریم‌های باقی مانده ادامه داده‌ایم.

همان گونه که در روز دوشنبه در وین گفتم، برای من روشن است که در مذاکرات جامع پیشرفت محسوسی داشته‌ایم، ولی در بعضی حوزه‌ها شکافی کاملا جدی وجود دارد. ما اکنون یک متن پیش‌نویس داریم که موضوعات اصلی را در بر می‌گیرد ولی هنوز تعدادی براکت (پرانتز) و جای خالی در این متن وجود دارد.

در بخش پیشرفت‌های مذاکرات، ما در حال کار با یکدیگر برای یافتن راه حلی بلندمدت هستیم که به طور موثر راه را بر مسیر پلوتونیومی ساخت بمب با استفاده از تاسیسات اراک می‌بندد. هدف دیگر ما فردو است و به دنبال تضمین آن هستیم که این تاسیسات نتواند برای ساخت سلاح هسته‌ای مورد استفاده قرار گیرد. ما در حال کار برای تضمین این هستیم که ذخایر اورانیوم کمتر غنی‌شده ایران نتواند به اورانیوم با غنای بالاتر و مناسب استفاده در سلاح هسته‌ای تبدیل شود. و ما توافق کرده‌ایم که هر توافق جامع و بلندمدت هسته‌ای اقدامات بازرسی و راستی‌آزمایی را در بر خواهد گرفت که کاملا فراتر از وضعیت فعلی است؛ چنین اقداماتی در ایجاد اعتماد مورد نیاز برای اطمینان از عدم توانایی ایران در ساخت مخفیانه سلاح هسته‌ای کاملا حیاتی هستند. ما در حوزه‌های دیگر هم پیشرفت کرده‌ایم ولی اینها مهم‌ترین ها هستند. البته در همه موضوعات هنوز کارهایی باقی مانده و اختلافات باید حل شود ولی ما پیشرفت محسوسی داشته‌ایم.

در مقابل، شکاف‌هایی واقعی در موضوعاتی مانند ظرفیت غنی‌سازی در تاسیسات غنی‌سازی نظنز باقی مانده است. این موضوع بخشی کاملا حیاتی از هر توافق جامع احتمالی است. ما در این بخش و در بخش‌هایی دیگر کارهای بسیاری برای انجام دادن داریم.

دیپلماسی زمان‌بر است و شکیبایی نیاز است تا روشن شود که آیا ما می‌توانیم از راهی صلح‌آمیز به اهداف خود برسیم یا خیر. پشت کردن سریع به تلاش‌های دیپلماتیک در شرایطی که پیشرفت‌های قابل توجهی صورت گرفته است، ما را از رسیدن به اهدافمان از راه صلح‌امیز و نیز حفظ یکپارچگی بین‌المللی که ایجاد کرده‌ایم باز خواهد داشت. در حالی که تاکید کرده‌ایم توافق نکردن بهتر از یک توافق بد است، چشم‌انداز واقعی رسیدن به یک توافق خوب که اهداف ما را محقق می‌کند استفاده از زمانی بیشتر را ضروری ساخته است.

در نتیجه، ما – همراه با اروپا، شرکایمان در 5+1 و ایران – تصمیم گرفته‌ایم توافق ژنو را تا 24 نوامبر ( سوم آذر) یعنی دقیقا یک سال بعد از نهایی شدن توافق مرحله اوب در ژنو تمدید کنیم. این کار به ما زمان کوتاه اضافه‌ای خواهد داد تا به کار برای حصول توافقی جامع ادامه دهیم که معتقدیم با توجه به پیشرفت حاصله و چشم‌انداز مسیر پیش رو امکان‌پذیر خواهد بود.

در این دوره کوتاه تمدید، همه طرف‌ها به تعهدات خود در چارچوب توافق ژنو پایبند خواهند ماند. در چهار ماه آینده ما به متوقف کردن پیشرفت قسمت‌های کلیدی برنامه هسته‌ای ایران ادامه می‌دهیم. به علاوه ایران در این چهار ماه به اقدامات هسته‌ای اضافه‌ای متعهد شده است که هماهنگ با تعهداتی است که ایران در توافق ژنو به آن متعهد شده بود. این تعهدات شامل اعمال سقفی بر میزان ذخایر اورانیوم غنی‌شده گازی ایران تا پنج درصد و تعهد به اکسید کردن مقادیر بالاتر از این سقف می‌شود.

در توافق ژنو، ایران نیمی از اورانیوم بیست درصد خود را رقیق کرد و نیمه دیگر آن را اکسید کرد. در این دوره تمدید، ایران متعهد شده است که یک گام اضافه بردارد و همه این ذخایر بیست درصدی را به سوخت برای راکتور تحقیقاتی تهران تبدیل کند. 25 کیلوگرم از این مواد تا پایان دوره تمدید به سوخت تبدیل خواهد شد. با تبدیل شدن مواد بیست درصدی به سوخت، برای ایران بسیار مشکل خواهد بود که از این مواد در یک سناریوی گریز هسته‌ای برای ساخت سلاح استفاده کند. تلاش برای این کار، به سرعت توسط آژانس کشف خواهد شد و علامتی روشن از اراده برای ساخت سلاح خواهد بود.

در مقابل ما به تعلیق تحریم‌های مورد توافق در برنامه اقدام مشترک ادامه داده و اجازه خواهیم که ایران به 2.8 میلیارد دلار از دارایی‌های محدود شده خود دست یابد. این رقم متناسب با همان رقم تعهد شده در توافق ژنو خواهد بود. بگذارید صریح بگویم: ایران در این چهار ماه، مانند شش ماه گذشته، هیچ پول اضافه‌ای دریافت نخواهد کرد و بخش اعظم دارایی‌های مسدود شده ایران همچنان خارج از دسترس باقی خواهد ماند. و دقیقا همانند شش ماهه گذشته، ما به اعمال سرسختانه تحریم‌های باقی‌مانده ادامه خواهیم داد.

سرانجام این که هدف ما از این تمدید کوتاه مدت، به ثمر رساندن پیشرفتی است که تاکنون به دست آمده است، در عین این که به ما بهترین شانس موفقیت در پایان این فرایند را خواهد داد. نکته مهم این است که برتامه هسته‌ای ایران در این دوره شش ماه متوقف خواهد ماند. این به به نفع ماست و به نفع متحدین ما است. و در حالی که ما این مسیر را ادامه می‌دهیم، ما به مشورت با متحدین‌مان و کنگره در باره این موضوع حیاتی ادامه خواهیم داد.

ما در این مسیر نه تنها به جایی که امید داریم برسیم بلکه به مسیری طولانی که طی کرده‌ایم توجه داریم. یک سال پیش، عده کمی پیش‌بینی می‌کردند که ایران به تعهداتش در گام اول توافق هسته‌ای پایبند بماند و ما در این مدت فعالانه مشغول مذاکره بر سر توافق جامع و بلندمدت بوده‌ایم. اکنون ما چهار ماه اضافه در اختیار داریم تا گام‌های بعدی این مسیر سخت دیپلماتیک را تعیین کنیم. بیایید همه به استفاده از این فرصت متعهد باشیم و از فرصت اضافه استفاده کنیم تا به انتخاب‌های اساسی دست بزنیم که برای تبدیل جهان به جایی امن‌تر مورد نیاز است.