بررسی همکاری بانک جهانی با تاجیکستان پس از ارزیابی 'راغون'فوربز: احداث سد راغون برای جنگ با تروریسم مهم است آغاز بررسی نتایج اولیه از بازرسی طرح راغون

فعلا در نیروگاه "راغون" کارهای ترمیم و بازسازی ادامه‌ دارد

در پی انتشار نتایج ارزیابی طرح "راغون" از سوی کارشناسان بانک جهانی، رئیس جمهوری تاجیکستان با نمایندگان این بانک استراتژی جدید همکاری های دوجانبه را بررسی کرده است.

بنا به اطلاع دفتر مطبوعاتی ریاست جمهوری تاجیکستان، قبل از ظهر پنج‌شنبه‌ ۴ سپتامبر رئیس جمهور رحمان با ساروج کمار جها، رئیس بخش آسیای مرکزی بانک جهانی و پاتریسیا ویویرس-کارتیر، نماینده جدید این بانک در تاجیکستان، دیدار و قرارداد همکاری های دوجانبه را مطرح کرده است.

این منبع گفته است که در نظر است در چارچوب استراتژی جدید همکاری بانک جهانی با تاجیکستان برای سالهای ۲۰۱۵-۲۰۱۸ این نهاد به تاجیکستان به مقدار ۲۵۵ میلیون دلار کمکهای مالی بلاعوض اختصاص بدهد.

گفته می‌شود، فعلا در تاجیکستان ۱۴ طرح سرمایه‌گذاری در بخشهای مدیریت دولتی، بخش خصوصی، انرژی، کشاورزی، معارف، بهداشت، آبرسانی و عرصه‌های دیگر که هزینه عمومی اش ۲۳۲ میلیون دلار است، تحت نظر بانک جهانی در معرض اجرا قرار دارد.

دیدار رئیس جمهوری تاجیکستان با نمایندگان بانک جهانی پس از سه روز اعلام نتایج نهایی ارزیابی کارشناسان بین‌المللی از طرح بنیاد نیروگاه "راغون" صورت گرفته است.

این ارزیابی با حمایت مالی بانک جهانی انجام شد و اکنون این سؤال مطرح است که این مؤسسه مالی بین‌المللی در چارچوب استراتژی جدید به همکاریهای خود با دولت تاجیکستان در مورد بنیاد نیروگاه "راغون" ادامه‌ می‌دهد یا خیر.

در گزارش کارشناسان بین‌المللی که روز ۱ سپتامبر در تارنمای بانک جهانی منتشر شد، بنیاد سد نیروگاه "راغون" امکان‌پذیر و جوابگو با معیارهای بین‌المللی ارزیابی شده است.

در این سند آمده است که در صورت در نظر گرفتن توصیه کارشناسان برای کاهش مشکلات زیست محیطی و اجتماعی امکان دارد در نیروگاه "راغون" سد بلندیش از ۳۰۰ تا ۳۳۵ متر بنیاد شود.

همزمان، کارشناسان بین‌المللی تأکید کرده‌اند که هزینه این طرح بزرگ بوده (حدود ۳ میلیارد دلار)، بعید است که تاجیکستان با اقتصاد ضعیف و مردم فقیرش بتواند به تنهایی در آن سرمایه‌گذاری کند.

همچنین، کارشناسان به توزیع منابع آب منطقه میان کشورهای آسیای مرکزی و دستیابی به توافق جدید در این زمینه با شرکت پنج کشور منطقه به اضافه افغانستان اشاره‌ کرده‌اند.

این گزارش از جانب کارشناسان شرکتهای “Coyne et Bellier” فرانسه، “IPA”بریتانیا و “Poyry Energy Ltd” سویس تهیه شده است.

تا حال مقامات تاجیکستان در مورد گزارش نهایی بانک جهانی در باره ارزیابی زیست محیطی و فنی طرح نیروگاه "راغون" ابراز نظر نکرده‌اند جانب ازبکستان نیز که از مخالفان سرسخت این طرح محسوب می‌شود، در این زمینه بتازگی واکنشی نکرده است.

این در حالیست که رستم عظیمف، معاون اول نخست‌وزیر ازبکستان، در نشست اخیر نمایندگان کشورهای آسیای میانه‌ در شهر آلماتی قزاقستان در ماه ژوئیه سال جاری که طرح بنیاد نیروگاه "راغون" در آن بررسی شد، گفته بود که این کشور به هیچ وجه از طرح بنیاد این نیروگاه پشتیبانی نخواهد کرد.

همچنین، آقای عظیمف نتیجه‌گیری کارشناسان بین‌المللی تحت نظر بانک جهانی را در مورد طرح بنیاد نیروگاه "راغون" “غیر قابل قبول” خوانده بود.

به اعتقاد او، در گزارش کارشناسان بین‌المللی چند مسئله مهم، نظیر خطر تأثیر حوادث طبیعی در این نیروگاه، تهدید آن برای محیط زیست منطقه و امکان تنظیم جریان آب از سوی کشور بالاآب حل خود را نیافته است.

از این لحاظ، معاون اول نخست‌وزیر ازبکستان نتیجه‌گیری کارشناسان بین‌المللی در مورد طرح بنیاد نیروگاه "راغون" را "غیرحرفه ای" ارزیابی کرده و خواستار مطالعات دیگر در این زمینه شده بود.

در تابستان سال ۲۰۱۲ بر اساس درخواست بانک جهانی همه گونه کارهای ساختمانی در نیروگاه "راغون" تا زمان انجام بازرسی ها متوقف شده و حدود پنج هزار کارگر تعطیل شدند.

خیر‌الله سفراف، مدیر کل نیروگاه "راغون"، آن زمان به بی بی سی گفته بود که واقعا سه هزار نفر که به کارهای ساختمانی در نیروگاه مشغول بودند، از کار برکنار نشده و تا زمان پایان بازرسی بانک جهانی در ساختمانهای دیگر، نظیر تونل های "شهرستان" و "استقلال" و بنیاد راه های ارتباطی فعالیت می‌کنند.

در نظر است، در پی از سرگیری کارهای ساختمانی در نیروگاه "راغون" این افراد به محل پیشین کار خود بازگردند.

بنا به اطلاع وزارت مالیه تاجیکستان، در بودجه سال جاری برای کارهای ساختمانی در نیروگاه "راغون" یک میلیارد و ۱۴۰ میلیون سامانی پیش‌بینی شده و تاکنون از این مبلغ ۳۹۷ میلیون یا ۲۷ درصد مصرف شده است.

بنیاد نیروگاه "راغون"، واقع در ۱۱۰ کیلومتری جنوب شهر دوشنبه، با سد ۳۳۵ متری در اوایل دهه ۱۹۸۰ شروع شده، اما در پی فروپاشی اتحاد شوروی و آغاز جنگ داخلی در تاجیکستان کارهای ساختمانی در این پروژه قطع شد.

در سال ۲۰۰۴ میان تاجیکستان و روسیه درباره ساخت این نیروگاه توافق شده، ولی به علت اختلاف نظرهای دوطرف روسیه از بنیاد نیروگاه "راغون" خودداری کرد.

در اوایل سال ۲۰۱۰ دولت تاجیکستان کارزار فروش سهام نیروگاه "راغون" را راه‌اندازی کرده و اعلام کرد که در صدد است با نیروی خودی این پروژه را انجام دهد.

بنا به اطلاع وزارت دارایی تاجیکستان، از بیش از ۱۸۰ میلیون دلاری که از فروش سهام به دست آمده بود، بخشی در کارهای بازسازی نیروگاه مصرف شده و بخش دیگر در بانکهای تجارتی تاجیکستان نگهداری می‌شود.

کارشناسان می‌گویند که امکان دارد بانک جهانی و دولت تاجیکستان در چارچوب استراتژی جدید خود هم در مورد طرح نیروگاه "راغون" به همکاری های خود ادامه‌ بدهند.

با توجه به توصیه کارشناسان بین‌المللی در زمینه مدیریت تعاونی یا مشترک این طرح از سوی تاجیکستان و شرکای خارجی منابع رسمی می‌گویند که دولت در تأسیس کنسرسیوم بین‌المللی برای اجرای این طرح به کمک بانک جهانی نیاز دارد.