نقدی و نگاهی به کتابِ « تلاش برای استقلال، خاطرات سیاسی »، صارم الدین صادق وزیری - قسمت دوم

نقدی و نگاهی به کتابِ « تلاش برای استقلال، خاطرات سیاسی »، صارم الدین صادق وزیری - قسمت دوم »
» نسخه قابل چاپ
» ارسال به بالاترین
» ارسال به فیس بوک »

بخش اول این نوشته را از اینجا بخوانید

این بیت تحریف شعری معروف است : « هر که گریزد ز خراجات شاه بارکش غول بیابان شود.» و موجب حیرتِ من شد. تازه فهمیدم که آنچه از شعر معروف دریافته ایم صحیح نیست . زیرا تصریح جناب انواری «خراجات شام » وجود داشته است ، جل الخالق ! و بعد هم «خارکش» که ترکیب غریبی است و در هیچ قاموس فارسی وجود ندارد. زیرا « شام» دو معنی دارد یکی نقطه مقابل صبح و بامداد است و دیگری از لحاط جغرافیائی سرزمینی است که امروز به نام سوریه مشهور شده که یک کشور- دولت می باشد.

جناب دکتر انواری چون مخالف شاه بوده اند گویا خواسته اند با نوآوری ادبی مخصوص اسم او را نبرند. در حالی که آنچه شاعر بیت گفته ملهم از آیه قرآن است : « اطیعو اله و اطیعو الرسول و اولوالامر منکم»؛ به عقیده علمای اهل سُنّت و جماعت « اولوالامر منکم » مطلق ذی الشُوکت است و اطاعت از آنان لازم. در صدها مورد شعرای سُنّی به این مطلب اشاره کرده اند از جمله :

« واجب آمد بر آدمی شش حق اولش حق واجب مطلق
بعد از آن حق مادر است و پدر و آنِ استاد و شاه و پیغمبر»

علمای شیعه « اولوالامر منکم» را به نوعی دیگر تفسیر و تعبیر کرده اند.

اصطلاح خارکش نیز ترکیب غریبی است که در قاموس ها وجود ندارد ولی اصطلاح « خار کن » وجود داشته که معنی و مصداق دیگری دارد. این نوآوری را هم به جناب ایشان تبریک می گویم.

********

جناب دکتر انواری به مراسمی که چند سال پیش در شهر فرنکفورت آلمان بری قدردانی از خدمات نویسنده این سطور دعوت شده بودند. ایشان بجای حضور شرحی مرقوم داشته و برای برگزار کنندگان مراسم ارسال داشتند. عین آن نوشته ضمیمه ای یادداشت است.