طراحی الگوی مفهومی تجاری سازی دانش در نظام آموزش عالی از دور

چکیده

پژوهش حاضر با هدف طراحی الگوی مفهومی تجاری­ سازی دانش در نظام آموزش عالی از دور با مورد مطالعه قرار دادن دانشگاه پیام ­نور به عنوان یکی از پایه­ های اصلی آن انجام شد. روش پژوهش، کیفی و مبتنی بر نظریه­ ی داده ­بنیاد با رویکرد سیستماتیک است. جامعه ­ی آماری پژوهش شامل کلیه­ ی اعضای هیأت علمی و دانشجویان دکتری تخصصی دانشگاه پیام ­نور بود. در این پژوهش از روش نمونه­ گیری هدف-مند نظری استفاده شد به گونه-ای که با استفاده از 29 نفر (شامل 19 نفر از اعضای هیأت علمی و 10 نفر از دانشجویان دکتری تخصصی دانشگاه پیام ­نور) داده ­های مورد نیاز که به اشباع نظری رسیده بودند گرداوری شد. ابزار پژوهش نیز شامل مصاحبه­ ی نیمه ­ساختار یافته بود. به منظور تجزیه و تحلیل داده­ های گردآوری شده از فرایند سه مرحله­ ای کدگذاری (کدگذاری باز، محوری و انتخابی) مبتنی بر رویکرد سیستماتیک نظریه­ ی داده ­بنیاد استفاده گردید. اجرای فرایند کدگذاری باز منجر به شناسایی 133 مفهوم (کدهای باز اولیه) و خلاصه‌سازی آن ­ها در قالب 8 مقوله ­ی اصلی با 33 مقوله ­ی فرعی (کدهای باز ثانویه) شد. سپس مدل پارادیمی مبتنی بر فرایند کدگذاری محوری در قالب شرایط علّی (قابلیت­ های محیطی)، شرایط زمینه­ ای (قابلیت­ های سازمانی)، شرایط مداخله‌گر (ویژگی‌های فردی دانش­ آفرینان، ویژگی ­های دانش تولید شده و مشتریان دانش)، پدیده­ی محوری (تجاری‌سازی دانش)، راهبردها (طراحی و پیاده ­سازی مکانیسم ­های تسهیل گر) و پیامدها (جامعه‌ی دانش‌بنیان) ترسیم شد و نهایتاً مدل مفهومی نهایی پژوهش با استفاده از فرایند کدگذاری انتخابی در قالب گزارهایی که حکایت از ارتباط بین مقوله­ های اصلی دارد، به تصویر کشیده شد

کلیدواژه ها: تجاری سازی دانش؛ آموزش عالی از دور؛ نظریه ی داده بنیاد

نویسندگان:

حسین حافظی: دانشجوی دکتری برنامه‌ریزی آموزش از دور

 محمود اکرامی: دانشیار، گروه علوم‌تربیتی، دانشگاه پیام‌نور

 نادرقلی قورچیان: استاد، گروه علوم‌تربیتی، دانشگاه آزاد اسلامی– علوم تحقیقات تهران

 محمدرضا سرمدی: استاد، گروه علوم‌تربیتی، دانشگاه پیام نور

فصلنامه علوم تربیتی - دوره 22، شماره 1، بهار و تابستان 1394.

برای مشاهده کامل مقاله روی فایل مقابل کلیک کنید.