باز هم جا ماندیم
خبرگزاری جمهوری اسلامی
در این گزارش به قلم حسن دهقان آمده است: هشت شهر ادبیات یونسکو یا همان شهرهای عضو شبکه شهرهای خلاق ادبی معرفی شدند و شیراز باز هم در این لیست جایی ندارد. این در حالی است که در دو سال گذشته وعده های متعددی در خصوص تکمیل پرونده شیراز برای عضویت در این شبکه داده شد و انگار اتفاقی نیفتاده و حسرت زادگاه سعدی و حافظ 11 ساله شد!درست خواندید؛ 11 سال! سال 2004 (1383 شمسی) بود که ادینبورگ از کشور اسکاتلند خود را به عنوان اولین شهر خلاق ادبی جهان معرفی کرد و کمی بعد زمزمه هایی برای معرفی شیراز در فضای رسانه ای شیراز پیچید. پرونده شیراز «کج دار و مریز» ارسال شد اما به جایی نرسید با این حال در فضای رسانه ای ارسال پرونده، مساوی با معرفی شیراز به عنوان «دومین شهر ادبیات یونسکو» تلقی شد تا آنجا که حتی سیاستمداران و مسئولین هم در سخنرانی هایشان از این عنوان برای شیراز استفاده می کردند. در سال 2006 ملبورن با هزینه بودجه ای معادل 10 میلیون دلار این عنوان را برای استرالیا کسب کرد و بعد آن هم شهرهای دیگر جهان یکی پس از دیگری به شبکه شهرهای خلاق ادبی یونسکو پیوستند.قبل از پرداختن به این حسرت تاریخی باید گفت که پیوستن به این شبکه صرفاً نشان دهنده داشتن تمام شاخص های ادبی نیست همانطور که برخی از 10 شهر برتر ادبی جهان که توسط سایت Tourism-Review معرفی شده اند همچون استراتفورد، کنکورد، سانفرانسیسکو و رم در این شبکه جایی ندارند با این حال اغلب شهرهای عضو شبکه شهرهای خلاق ادبی جهان، علاوه بر داشتن زمینه های ادبی، تلاشی چشمگیر برای دستیابی به شاخص های ادبیات انجام می دهند. بغداد در سال 2015 به این شبکه پیوست در حالی که درگیر جنگ بود و حافظ و سعدی را هم نداشت! اما برنامه ریزی مدون و هم افزایی در فضای رسانه ای و فرهنگی این عنوان را برای این شهر به ارمغان آورد.موضوع مهم دیگر در خصوص انتخاب شهرهای خلاق ادبی عدم اهمیت تقدم و تأخرِ انتخاب است و به عنوان مثال شهری که به عنوان چهارمین شهر انتخاب شده است الزاماً از شهر پنجم یا بیستم از نظر ادبی شایستگی بیشتری ندارد و رتبه در این شبکه عملاً بی معناست اما نشان دهنده تلاش و دغدغه برای پیوستن به شبکه و استفاده از برند و ظرفیت های آن دارد.با این وجود عنوان «دومین شهر ادبی جهان» برای شیراز آنچنان جا افتاد که زمانی که ملبورن بعد از ادینبورگ این عنوان را به دست آورد مسئولان کمیته یونسکو در ایران را به واکنش واداشت. سعید زاهد که در سال 1385 برای ارسال پرونده شیراز تلاش زیادی انجام داد و در سال 1387 نیز این تلاش را تکرار کرد پس از عدم موفقیت در کسب این عنوان با درخواست مکتوبی از رسانه‌ها خواست از عنوان «دومین شهر ادبی جهان» برای شیراز استفاده نکنند بر این مسئله که استفاده از عنوان «دومین شهر ادبی» برای شیراز یک سوء تفاهم بوده، گفته بود: یونسکو نیز از ما گله داشت که چرا عده‌ای در ایران در حالی از این عنوان برای شیراز استفاده می‌کنند که هنوز پرونده شیراز را به طور کامل بررسی نکرده‌ایم و استفاده از این عنوان تصویب نشده بوده است.»ایجاد «شبکه شهرهای خلاق» یکی از برنامه‌های سازمان جهانی یونسکو و در چارچوب رویکرد توسعه پایدار است که از سال 2002 برنامه‌ریزی‌های آن آغاز و سال 2004 با تائید کشورهای عضو نهایی و به تصویب رسید. هدف یونسکو از تصویب شبکه «شهرهای خلاق» معرفی «ایجاد خلاقیت» به‌عنوان موتور چالاکی و طراوت فرهنگی در شهرها است. خلاقیت مردم در7 شاخه صنایع دستی، معماری، ادبیات ، طراحی، رسانه، موسیقی و غذا به عنوان شاخصه های شهر خلاق اعلام شده است.در سال 2015 رشت در حوزه «غذا» و اصفهان هم در حوزه صنایع دستی به شبکه شهرهای خلاق پیوستند و امسال امیدواری زیادی برای انتخاب شیراز در لیست شهرهای خلاق ادبی وجود داشت اما دیروز با اعلام منچسترِ کشور انگلستان در کنار دوربان در آفریقای جنوبی، لیلهامر در نروژ، کبک در کانادا، اوترخت در هلند، سیاتل در آمریکا، میلان در ایتالیا و بوچئون در کره جنوبی به عنوان شهرهای ادبیات آب سردی بر پیکر وعده ها ریخت!آنطور که یونسکو اعلام کرده است شهرها باید زمینه فعالی در حوزه‌های هنر مردمی و فولکلور، ادبیات، موسیقی، ناشران فعال، حضور شعر در زندگی روزانه، حمایت از انتشار ادبیات خارجی، مراکز فرهنگی، حمایت از زبان ملی و ادبیات بیگانه و حمایت از ادبیات در رسانه‌ها داشته باشند تا مورد توجه واقع شوند.به عنوان مثال این موفقیت برای منچستر با همکاری و همراهی شورای شهر منچستر، دانشگاه منچستر، دانشگاه متروپولیتن منچستر و جشنواره ادبی منچستر به دست آمد. همیاری نویسندگان شهر و سازمان‌های ادبی و ناشران نیز نقش مهمی در این زمینه داشت. انجمن سلطنتی ادبیات و انجمن ادبیات انگلیسی نیز در این زمینه نقش مهمی داشتند.با این انتخاب، این شهرها موظف می‌شوند تا برنامه‌های بیشتر ادبی تدارک ببینند که فستیوال کتابخانه‌ها، تاسیس مرکز نویسندگان برای حمایت از نویسندگان جدید و برنامه‌هایی برای ترجمه، ترانه‌نویسی و تشویق نویسندگی در میان شهروندان شهر از جمله آنهاست.منچستر نویسندگان شاخصی چون آنتونی بورخس، آلون لوییز شاعر جنگ و بری آنسورت برنده جایزه بوکر، سوفی هانا نویسنده پرفروش و جانت وینترسان دارد.تاسیس مدرسه نویسندگی در متروپولیتن منچستر توسط کارول آن دافی ملک‌الشعرای بریتانیا با تجربه‌ای بیست ساله، نیز یکی از دستاوردهای مهم این شهر در سال‌های اخیر در حوزه ادبیات بوده‌است. چهره‌های ادبی این شهر با اقبال از این انتخاب آن را عاملی برای بارور شدن بیشتر غنای ادبی و میراث فرهنگی شهر دانسته‌اند که شهر را به صحنه زنده ادبی بدل می‌کند و سطحی جهانی برای آن فراهم می‌آورد.اما شیراز در 10 سال گذشته موفق نشد این شاخص ها را فراهم آورد یا لااقل دستگاهی نتوانست این شاخص ها را گردآوری کرده و پرونده شسته و رُفته ای به یونسکو ارسال شود. با این وجود سال گذشته تلاش نسبتاً خوبی انجام شد و در فضای رسانه ای هم موج گسترده ای برای کسب این عنوان به وجود آمد. 24 آذر ماه 1394 بود که مدیر گروه بخش فرهنگی کمیسیون ملی یونسکو از کاندیدا شدن شیراز به عنوان «شهر ادبیات» خبر داد و آتشی زیر خاکستر دوبازه جان گرفت. عبدالمهدی مستکین گفته بود که شیراز آوریل 2016 معرفی می‌شود و امید می‌رود که در سال 2017 در فهرست شهرهای خلاق یونسکو به ثبت برسد.او البته نهایی شدن این نامزدی را وابسته به همکاری شهرداری شیراز دانسته و بر این باور بود که باید نوع نگاه به شهرها از حالت سنتی خود خارج شود و شهرداران به توسعه پایدار شهرها و فراهم آوردن و گسترش زیرساخت‌های فرهنگی یک شهر توجه کنند.او به ضرورت تغییر در نگاه شهرداران و متولیان فرهنگی اشاره و تأکید کرده بود: امروز پراگ، یکی از شهرهایی است که سالانه گردشگران بسیاری را جذب می‌کند چراکه متولیان این شهر، به ارزش نویسنده‌ای چون کافکا پی برده و این نویسنده را به یک سرمایه فرهنگی و اجتماعی تبدیل کرده‌اند. حتی مسیر پیاده‌روی او در این شهر را شناسایی و ثبت و ضبط کرده‌اند. با اینکه کافکا هم، چون حافظ، هرگز از شهر خود خارج نشده اما ما نمی‌دانیم حافظ کجا زندگی کرده‌است. گردشگری ادبی در کشور ما به زیارت مقابر خلاصه می‌شود در حالی‌که ما براساس پاره‌‌ای مستندات می‌توانیم محل زندگی حافظ و سعدی را شناسایی و بازآفرینی کنیم.انتخاب «کِبِک» از کشور کانادا در لیست شهرهای ادبی یونسکو امسال سخنان مستکین را تائید می کند. برتری‌ها و ویژگی‌های خاص فرهنگی شهر کبک موجب شده که این شهر از سوی یونسکو به عنوان جدیدترن شهر خلاق جهان معرفی شود. کبک نخستین شهر فرانسوی‌زبانی است که به شبکه شهرهای خلاق یونسکو در حوزه ادبیات پیوسته است. شهردار کبک در این باره گفته است: «کبک، شهری است که به خاطر پویایی، خلاقیت و حیات ادبی‌اش معروف است. این شهر همواره شاهد برگزاری نشست‌ها و همایش‌های فرانسوی‌زبان‌ها، انگلیسی‌زبان‌ها و بومیان این منطقه بوده است. کبک همچنین جزء نخستین شهرهایی بوده که کتابخانه‌هایش، کتا‌ب‌های الکترونیک امانت می‌دادند. یک خانه ادبی نیز به مدت دو سال است که در کبک افتتاح شده است.»بنابراین مهمترین هدف یونسکو از تاسیس شبکه شهرهای خلاق ترویج همکاری‌های بین‌المللی میان شهرهای عضو و تسهیل سرمایه‌گذاری در حوزه خلاقیت به عنوان راهبر و توانمند‌ساز توسعه شهری پایدار و ترویج مشارکت اجتماعی و طراوت فرهنگی است.شهرهای مختلف با پیوستن به شبکه شهرهای خلاق متعهد به همکاری جهت به اشتراک‌گذاری بهترین شیوه‌ها برای تقویت مشارکت در زندگی فرهنگی و ادغام فرهنگ در استراتژی‌ها و برنامه‌های توسعه اقتصادی و اجتماعی اقدام می کنند.سال گذشته جلسات متعددی با محوریت معاونت گردشگری استانداری فارس تشکیل و گویا پرونده شیراز در اسفندماه ارسال شد اما آنچه از نتیجه بر می آید این شهر باز هم از قافله شهرهای ادبی جهان جا مانده است.شبکه ای که شهرهای ناآشنایی همچون لیوبلیانا از کشور اسلوونی، مونته ویدئو از اورگوئه، ناتینگهام از انگلستان، اوبیدوس از پرتغال، اولیانوفسک از روسیه در کنار شهرهای مطرحی همچون بارسلون اسپانیا، ملبورن استرالیا، آیوا سیتی آمریکا، دوبلین ایرلند، پراگ از کشور چک و ... در آن جای گرفته اند.پرونده شهرهای خلاق باید توسط شهردار هر شهر امضا و ارسال شوند و شهردار شیراز تازه امروز 16 آبان ماه بعد حدود دو ماه بلاتکلیفی بالاخره رسماً معارفه می شود و شاید چرایی جا ماندن شیراز را بتوان بعدها از کرسی نشینِ بلدیه جویا شد.اما چرا نپیوستن به این فهرست این قدر مهم است. می توان مزایای عضویت در شبکه شهرهای خلاق را از دو جنبه بررسی کرد. اول آن که با توجه به وجود معیارهای موجود در هر یک از دسته بندی ها، عضویت در این شبکه نیازمند تلاش برای دستیابی به معیارهای شبکه جهانی شهرهای خلاق است؛ بنابراین هر شهر با دستیابی به این معیارها پیشرفت قابل توجهی در یکی از دسته بندی های شهرهای خلاق خواهد داشت. با این پیشرفت، شهر خود به خود به عنوان قطب دسته بندی مورد نظر عمل کرده، جذب گردشگر و نیز افزایش اشتغال محلی را تجربه خواهد کرد.با ثبت شهر در شبکه شهرهای خلاق، شهر در سطح جهان شناخته می شود که این امر، جذب گردشگر و سرمایه خارجی و رونق بیشتر شهر را در پی دارد؛ در نتیجه شهر از لحاظ اقتصادی در مسیر پایداری گام بر می دارد. لزوم استفاده از مواد و مصالح بوم آورد در رونق هر یک از دسته بندی ها (که در معیارهای عضویت تصریح شده است)، شهر را در دستیابی به توسعه پایدار زیست محیطی یاری می کند.ارتباط با فرهنگ های گوناگون و در نتیجه شناخت بیشتر خود و تلاش برای گسترش عدالت اجتماعی در استفاده از صنایع خلاق، حرکت در مسیر پایداری اجتماعی را موجب می شود. این پیشرفت ها، در درازمدت، می توانند با همکاری های بین المللی کامل شوند. بنابراین همکاری های بین المللی راه را برای پیشرفت در دسته مورد نظر و نیز بیشتر شناخته شدن شهر نزد کشورهای مختلف هموار می کنند. بیشتر شناخته شدن ویژگی خاص شهر خلاق نزد جهانیان، موجب جذب گردشگر به آن شهر خلاق می شود و جذب گردشگر علاوه بر رونق بخشی به آن خلاقیت خاص، می تواند توسعه صنایع جانبی شهر را در پی داشته باشد. در نتیجه رونق صنایع خلاق و نیز ارتباطات بین المللی میان شهرهای خلاق می تواند به رونق اقتصاد و افزایش اشتغال در شهر و نیز ارزآوری در سطح ملی بینجامد. از جمله ویژگی های عمومی هر شهر خلاق این است که مکانی جذاب برای کار و زندگی شهروندان (به ویژه نسل جوان)، مکانی جذاب برای گردشگران (صنعت گردشگری)، توانمند در شکوفاسازی بخش های مختلف اقتصادی (از راه به کارگیری فناوری و مدیریت صحیح آن) و نیز مرکز جذب بنگاه های مختلف اقتصادی نوظهور (خوشه ها و مراکز تحقیقاتی به ویژه در زمینه فناوری های برتر) محسوب می شود.ادینبورگ پایتخت اسکاتلند اولین شهری بود که در دسته بندی ادبیات یونسکو، عنوان شهر ادبی را به خود اختصاص داده است. ادینبورگ که در سال 2004 میلادی به شبکه جهانی شهرهای خلاق پیوسته، پس از حدود 10 سال اهداف و پیشرفت های خود را تشریح کرد. بنابر این گزارش، افزایش بازدیدکنندگان از سایت شهر، برگزاری جشنواره جهانی کتاب ادینبورگ با شرکت 59 نویسنده جدید و برگزاری 21 رویداد جدید نویسندگی، برپایی مراسم بزرگداشت زادروز یکی از شاعران بزرگ ادینبورگ به نام رابرت لویی استیونسن، حمایت از جامعه ادبی با احداث 10 سالن به ظرفیت 500 نفر، مشارکت با شرکای جهانی با دعوت از نویسندگان به ادینبورگ و نیز ترویج آثار نویسندگان اسکاتلندی در خارج از این کشور و در نتیجه افزایش ورود گردشگران ادبی به ادینبورگ، از مهمترین کارهای انجام شده از سال 2012 تا 2013 میلادی بوده است.اصفهان که لااقل در فضای گردشگری و فرهنگی همیشه به عنوان رقیب شیراز از آن یاد می شود در دروه گذشته توانست در این شبکه البته در حوزه صنایع دستی نامی برای خود دست و پا کند. اصفهان به همراه 46 شهر دیگر در بیستم آذر 1394 به عضویت شبکه جهانی شهرهای خلاق درآمد. پیگیری امور علمی این عضویت بر عهده جهاد دانشگاهی دانشگاه اصفهان و پیگیری بخش اجرایی بر عهده شهرداری اصفهان بود. اصفهان تا پیش از عضویت در شبکه جهانی شهرهای خلاق، هم در زمینه فراوانی تولیدکنندگان منطقه ای و هم از نظر افراد خلاق و ماهر در صنایع دستی بومی، از امکانات مناسبی برخوردار بود و همین ظرفیت موجب پیوستن آن به شبکه های شهرهای خلاق شد.اصفهان در زمینه قلم کاری، فیروزه کوبی، میناکاری،خاتم سازی، قالی بافی، منبت کاری، نمدمالی، ملیله سازی و بسیاری صنایع محلی دیگر، منحصر به فرد است. وجود این صنایع دستی و برندشدن این صنایع در سطح جهانی با پیوستن به شبکه شهرهای خلاق، جذب گردشگر و در نتیجه ارزآوری را برای اصفهان و در نتیجه ایران موجب می شود. این جذب، موجب رونق بیشتر صنایع دستی در اصفهان از یکسو و رونق دیگر صنایع دیگر می شود؛ بنابراین اشتغال در شهر افزایش می یابد. در روند پیوند اصفهان به شبکه جهانی شهرهای خلاق، یکی از مهمترین تلاش های مسئولان اصفهان، ثبت «هفته نکوداشت اصفهان» بود. در این هفته- که به طور معمول در هفته اول اردیبهشت هر سال برگزار می شود- جشن های گوناگونی در مناطق پانزده گانه اصفهان با هدف آشنایی بیشتر با فرهنگ بومی اصفهان برپا می شود با پیوستن اصفهان به شبکه جهانی شهرهای خلاق، تلاش برای ثبت این هفته در یونسکو به عنوان تلاش برای دستیابی به معیارهای شهر خلاق در جریان است.«ماهی را هر وقت از آب بگیری تازه است!!» شاید این تنها ضرب المثلی باشد که بتوان برای حال و روز این روزهای شهر شیراز به زبان آورد و امیدوار بود پرونده شیراز سال آینده با قدرت بیشتری و با استفاده از تجارب شهرهای دیگر، به یونسکو ارسال شود تا بعد از انتخاب 28 شهر، شیراز بتواند برندی مهم و بین المللی را که خیلی زودتر باید به آن می رسید، به دست آورد. 1876/ 2027دریافت: غلامرضا مالک زاده ** انتشاردهنده: سیداحمد نجفی
برچسب ها
فرهنگي
ادبيات
يونسكو
شيراز
باشگاه مخاطبان ایرنا برای ارسال نظرات از فرم پایین صفحه استفاده کنید. فرستنده** پست الکترونیک کد امنیتی ارسال یادداشت ارسال نظر * موضوع از شما گزارش از ما سخن شما با مسئولین دیدگاه شما با موفقیت ارسال شد.ارتباط با سردبیر newsroom@irna.ir
تماس بی واسطه با مسئولین
گالری تصاویر پربیننده ترین ها مشاور ارشد اردوغان: ایران در سوریه و عراق رو در روی آمریکا ایستاده است میدل ایست آی: سقوط بالگرد شاهزاده منصور بن مقرن درحین فرار از عربستان رئیس جمهوری پیشین لبنان: عربستان ضعیت تر از آن بوده که به ایران حمله کند موافقت مجلس نمایندگان آمریکا با بررسی طرح توقف حمایت آمریکا از جنگ یمن مسعود بارزانی: در روابط خود با آمریکا تجدید نظر می کنیم جدیدترین مطالب سایت باز هم جا ماندیم تیترهای مطبوعات شیراز از آیین معارفه شهردار یک مقام سفارت فنلاند در تهران: دانش فنی بالایی در واحدهای تولیدی شهرک صنعتی کاسپین قزوین وجود دارد کارشناسان فرهنگی: شورای فرهنگ عمومی کهگیلویه وبویراحمد منفعل و دچار روزمرگی عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس: هر اقدام استکباری علیه ایران دودی ابست که به چشم خود آنها می رود موضوعات مرتبط- فرهنگی
- فرهنگ و ادب
منبع خبر: خبرگزاری جمهوری اسلامی 
اخبار مرتبط: باز هم جا ماندیم
حق کپی © ۲۰۰۱-۲۰۲۴ - Sarkhat.com - درباره سرخط - آرشیو اخبار - جدول لیگ برتر ایران
