امام خمینی(ره) هنوز به طور دقیق شناخته نشده است

به گزارش خبرگزاری مهر، ویژه برنامه شب روایت به مناسب چهل و یکمین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی شامگاه سه شنبه از شبکه چهار سیما پخش شد.

در این برنامه هدایت الله بهبودی نویسنده و پژوهشگر مهمان برنامه بود و در رابطه با کتابهای شرح اسم و الف لام خمینی و همچنین شخصیت امام صحبت کرد.

در ابتدای برنامه این سوال که چرا امام برای شما و نسل‌های شما به یک قهرمان تبدیل شد گفت: من در خانواده‌ای که تعلقات مذهبی داشته است رشد نکرده‌ام. صدای امام برای من تازگی داشت و من نتوانستم در برابر این حقیقت مقاومت کنم. بنابراین از گذشته‌ی خاکستری خودم دست شستم و به دروازه‌ای که او باز کرده بود چشم دوختم و هر چقدر بیشتر به اندیشه‌ی این مرد فکر کردم علاقه ام به او بیشتر شد و هنر او همین بود که او درهای که به روی ورطه‌ی نامعلوم بود را بر ما بست و درهایی که می‌توانست آینده‌ی روشنی باشد به روی ما گشود.

هدایت الله بهبودی در خصوص اینکه از چه زمانی به فکر روایت زندگی امام افتادید، توضیح داد: من دنیای کاری ام را با روزنامه نگاری شروع کردم و در اواسط دهه‌ی ۶۰ در رشته‌ی تاریخ دانشگاه تهران پذیرفته شدم و از همان موقع شعله‌ی پژوهش در من افزون‌تر از پیش شد و شغل روزنامه نگاری را کنار گذاشتم. هرکس بخواهد یک زندگی نامه‌ی حرفه‌ای بنویسد باید جایگاه علمی بالایی داشته باشد و در سنین جوانی من این قدرت را نداشتم.

هدایت الله بهبودی با تاکید بر آنکه در زندگی نامه نویسی وجود زمینه امری واجب است، گفت: به درستی نمی‌توانیم فراز و فرود زندگی یک فرد را بدون زمینه ترسیم کنیم. زندگی نامه نویسی با ترسیم شرایط زمانه‌ی آن فرد آمیخته است. پیوستگی شخصیت با زمینه‌اش جداناپذیر است، اگر من به زمینه‌ی زندگی امام خمینی توجه نمی‌کردم این شخصیت به شکلی ناقص روایت می‌شد.

این نویسنده در خصوص ضرورت نگارش کتاب "شرح اسم" که زندگی نامه‌ی مقام معظم رهبری است اظهار کرد: مؤسسه‌ی مطالعات و پژوهش‌های سیاسی در حیطه‌ی کاری خودش نگارش زندگی نامه‌ی امام و مقام معظم رهبری را گنجانده بود. اما در اوایل دهه‌ی ۹۰ چهره‌ی مقام معظم رهبری به شکلی غیر عادی در بیرون از مرزها مخدوش شده بود. بنابراین نگارش زندگی نامه‌ی آیت الله خامنه ای را جلو انداختیم.

بهبودی در پاسخ به این سوال که برای نگارش کتاب شرح اسم چقدر به اسناد دسترسی داشتید، بیان کرد: مؤسسه‌ی مطالعات و پژوهش‌های سیاسی از معدود سازمان‌های پژوهش محور است که امکان دست یابی به این سندهاست. از آن طرف یک پژوهشگر تاریخ تا زمانی که این اسناد را در دسترس نداشته باشد نمی‌تواند کار را شروع کند. خاطراتی که در کتاب حضرت آقا استفاده شد از یک گاو صندوق بیرون کشیده شد و این کار تنها از یک سازمان بر می‌آید و یکی از سختی‌های این نوع کارها وجود اسناد و مدارک است.

یکی از خوشبختی‌های من این بود که از سال ۱۳۷۶ موانست من با اسناد سازمان اطلاعات و امنیت کشور شروع شد و بعد از ۱۱ سال من موفق شدم ۲۵ جلد کتاب تحت عنوان انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک منتشر کنم. این ۱۱ سال نه تنها بر سواد من افزود بلکه توانایی من را برای مواجهه با این اسناد بالا برد.

بهبودی در رابطه با شیوه‌ی نگارش دو کتاب شرح اسم و الف لام خمینی افزود: من "شرح اسم" را یک کتاب مذکر میدانم چون هیچ روایت زنانه ای جز چند جمله از زبان همسر آیت الله خامنه ای ندارد. در کتاب شرح اسم شیوه‌ی خاطره گویی حضرت آقا طوری بود که کار را برای من راحت تر کرد. اما حضرت امام از زندگی خودش چند خط بیشتر نگفته بود و یکی از مشقات کتاب "الف لام خمینی" بود. بنابراین تا قبل از اینکه زبان اسناد یعنی اوایل دهه ۴۰ باز شود خواننده می‌تواند این جای خالی را حس کند. ارائه‌ی تصویر در کتاب "شرح اسم" خیلی بیشتر از کتاب امام خمینی است و آن هم به خاطر شیوه‌ی خاطره گویی حضرت آقا ست.

بهبودی درپایان در توصیف شخصیت امام خاطر نشان کرد: آنچه که میگویم تصور خودم است و هیچ اصراری ندارم و ممکن است عالمی یا دوستی این حرف‌ها را بشنود و آنها را نقض کند. این مرد هنوز شناخته نشده است و هیچ علاقه‌ای به ظهور و بروز نداشت. تا اوایل دهه‌ی ۴۰ کوشید در گمنامی ماند. آدمی بود که بیش از ۴۰ سال فقط درس خواند و تدریس کرد. اولین علاقه‌ی او برای درس آموزی اخلاق بود و دومین گرایش او حکمت و فلسفه بود و گمان نمی‌کنم بنابر ضرورت به فقه و اصول رو می‌آورد. او برفراز هرمی نشست که یک ضلع اش اخلاق و یک ضلع اش حکمت و فلسفه و ضلع دیگرش فقه و اصول بود. و اگر زمانی احساس می‌کرد که باید از جهانی که پنهان بود و او خودش را در آن غرق کرده بود به جهان کثرت پا بگذارد به واسطه‌ی نگاه عالمانه و اشرافی که با مجهز شدن به این سه علم داشت وارد جامعه شد و اگر موقعیتی کسب کرد به واسطه‌ی این سه علم بود.