هنر و فرهنگ هفته، کرونا رسید، رونق تئاتر و سینما و هنر نامزدهای انتخابات

حق نشر عکس Ata Taher Kenareh

هفته ای که با برف پا به اسفندماه گذاشت، داشت از مصیبت های پاییزی پی در پی خلاص می شد که خبر از کرونا رسید که از چین آمد و در راه لاچین در خانه ما هم جا گرفت. کم بود که حساسیت مردم بعد از انتشار خبر بردن محمدرضا شجریان به بیمارستان جم، شباهنگام مردمی را به مقابل بیمارستان کشاند و تفال همایون نورچشم شجریان، هم از نگرانی ها نکاست: بنگر که از کجا به کجا می فرستمت. عجب ماه و سال رو به پایانی.

هنرمندان مشهور باعث رونق نمایش شدند، مطرب به بالاترین فروش تاریخ سینمای ایران با ۳۸ میلیارد تومان درآمد و چشم و گوش بسته و زیرنظر (دو کمدی) با ۱۲ و ۸ میلیارد تومان در مراحل بعدی بودند.

فستیوال موسیقی فجر با برگزیدن چند ترانه جوانانه، تغییر در نگرش ها را نشان داد و همین طور با تقدیر از خانم افلیا پرتو سرپرست گروه موسیقی بانوان (قبل از انقلاب) تفاوتی دیگر را به رخ کشید.

هفته هنر و فرهنگ، جشنواره های پرگفتگو، شکست خیابان از بادکنک سرخ

هفته هنر و فرهنگ؛ جشنواره بی‌جشن، نمایشی با چشم‌بند

هفته هنر و فرهنگ؛ غمنامه مطبوعات، طعنه نمایش‌ها و فروش سینماها

از یک هفته پیش تغییراتی در هیات تحریریه روزنامه شهروند رخ داد. سردبیری روزنامه را نسرین جودکی با دقت و ابتکار عمل فراوان به عهده گرفت. در سال‌های اخیر تعداد زیادی از خانم های روزنامه نگار به سردبیری مجلات منصوب شدند اما در میان روزنامه‌ها این اتفاق کمتر روی داده است. اولین کارکرد تغییرات جدید، صفحه اول میان هفته بود، زمانی که با انتخاب عکس و تیتر مناسب نشان دادند که از نگرانی مردم از نوع خبررسانی‌های رسمی باخبرند. کرونا رسید!

حق نشر عکس Sharvang Image caption بی رقیبت، کار هادی حیدری هنر نامزدان انتخابات

در همین هفته چند مبارزه انتخاباتی در اطراف دنیا برپا بود که هر کدام جامعه فرهنگی و هنری‌شان را دگرگون کرده است. آمریکایی‌ها هر روز صدها کاریکاتور و طنز درباره کاندیداها به خصوص دونالد ترامپ تدارک می بینند. در افغانستان اعلام نام فرد انتخابی نزدیک پنج ماه به طول کشید و سرانجام هم به تشکیل دولت دیگری انجامید.

اما در ایران انتخابات مجلس، بعد از آن نومیدی ها و مصیبت ها و فریادهای خشم، حتی شورای نگهبان و اصولگرایان هم امیدی به انتخابات پر شور نداشتند، هر‌چند تفصیلات صدا و سیما نشان می داد که در شهرستان ها هر چه دورتر ، رای دهنده بیشتر. گرچه تتلو در ترکیه است و سانسی مانکن هم دیگر نیست که به ستادها بخوانند تا برایشان رای بیاورد اما از هنرمندان محلی استفاده ها شد و هم از رستوران های بزرگ حوزه انتخابیه. نامزدها همه هنرهای خود را نشان دادند، یکی بر قاطری سوار شد و تند راند، یکی اعلام کرد که چون نماینده شود برای اعدام ریییس جمهور فعلی اقدام خواهد کرد. برخی هم ترانه های محلی را خواندند و شوری در مجلس انتخاباتی آفریدند.

در تهران هیچ نامزد نمایندگی آواز نخواند، در اردوی بی رونق اصلاح طلبان هیچ هنرمندی ظاهر نشد، در تهران و مراکز استان ها، بیشتر از فیلمبرداران حرفه‌ای، مردمی بودند که با تلفن های هوشمند خود فیلم می ساختند، یا عکس می گرفتند. در کرج «مهندس» که هر روز در خیابان امام ساز می زد، نشسته بود روی صندلی و روی کیف ویالونش ضرب می‌گرفت و پشت سر هم می خواند « باانگشت اشاره»، جوان ها دورش جمع بودند و دست می زدند و همان را می خواندند. رهگذران با لبخند نشان می دادند پیام را دریافت کرده اند، خم می شدند و وجهی در کاسه او می انداختند، تا ماموران شهرداری به «مهندس» تذکر دادند که گول این بچه‌های ناراحت را نخورد.

حق نشر عکس Amir Karandish Image caption پایان جشنواره موسیقی با ارکستر ملی ۹۲ درصد مردم موسیقی گوش می کنند

جشنواره موسیقی فجر در آخرین روز هفته در برنامه گسترده‌ای در تالار وحدت به کار خود پایان داد. جشنواره با اشاره به سیل سیستان و بلوچستان و خسارات وارده به مردم گروه گلداز به سرپرستی گل ﻣﺤمد بلوﭼﯽ به صحنه فرستاد تا قطعاتی اجرا کرد. گل ﻣﺤمد بلوﭼﯽ سرپرست و خواننده، خداداد شَکِلز ﺋﯽنسب نوازنده قیچک، رضوان بادروزه نوازنده دهلک و نصیر اﺣﻤد مُلازِﺋﯽ نوازنده تنبورک اعضای این گروه بودند.

بعد از دادن جوایزی به ترانه‌های انتخابی جشنواره، تجلیل از چهار چهره موسیقی یعنی خانم افلیا پرتو استاد و نوازنده پیانو، هوشنگ ظریف زاده نوازنده و آهنگساز، نادر مشایخی آهنگساز و عاشیق حسن اسکندری پیشکسوت موسیقی نواحی آذربایجان را روی صحنه برد و تشویق کرد. حضور خانم افلیا پرتو پیش کسوت نام آشنا شوری در حاضران برانگیخت.

خانم افلیا پرتو از محضر استادانی مانند ابوالحسن صبا، علینقی وزیری، روح الله خالقی، مهدی مفتاح و جواد معروفی بهره‌مند شده و نخستین زن ایران که پیانو ایرانی در اجرای موسیقی ملی نوشت و تا پیش از انقلاب سال‌ها سرپرست ارکستر بانوان بود. در سال ۷۷ هم وی بود که با تاسیس گروه موسیقی یاران با خوانندگی خاطره پروانه بار دیگر آن رسم را بنا نهاد.

اما شاید شنیدنی‌ترین بخش پایانی جشنواره موسیقی فجر سخنان عباس صالحی، وزیر ارشاد بود که گفت: در طول سالیان موسیقی حافظه ادبیات بزرگ ایران بوده است. بخش قابل توجهی که در ذهن و روان ما از ادبیات فاخر ایران باقی می‌ماند، در فضای موسیقی شکل گرفته است. ما با زبان موسیقی امروز بخشی از زندگی روزمره‌مان را می‌گذرانیم.

وزیر ارشاد اسلامی بعد از آن آماری را بیان کرد که نشان از نقش موسیقی در زندگی مردم دارد. و مطابق آخرین آمار سال ۹۸، نود و دو درصد مردم ایران موسیقی گوش می‌دهند. همچنین میانگین مصرف روزانه مردم ایران در سن ۱۵ تا ۲۲ سال، نود و دو درصد است. مردم ایران روزانه یک ساعت و دوازده دقیقه و در سن ۱۵ تا ۲۹ سال دو ساعت به موسیقی گوش می‌دهند.

به گفته وزیر: در واقع زندگی ما به ‌گونه‌ای با موسیقی عجین شده است و این‌گونه نیست که مصرف موسیقی شامل حال طبقه خاصی باشد. موسیقی دارد در تار و پود وجود ما راه پیدا می‌کند و هر روز بیشتر از گذشته بر اهمیت آن افزوده می‌شود.

حق نشر عکس Home Star Image caption نوید محمد‌زاده در قهوه قجری رونق چهره ها به تئاتر

در این روزها تالارهای نمایشی شهرهای بزرگ رونقی دارند و هرچند جشنواره هرساله شان گرمایی چندان نداشت اما حضور هنرمندان محبوبی همچون فاطمه معتمدآریا، قطب‌الدین صادقی، محمد رحمانیان، آتیلا پسیانی، نوید محمدزاده، بهناز جعفری و گروهی دیگر نوید روزهای بهتری را برای نمایش داده است. این رونق به طوری که در خبرست در تبریز، اصفهان، رشت و کاشان تا تربت حیدریه و بابل گسترده است.

نمایش قهوه قجری به طراحی و کارگردانی آتیلا پسیانی با نگاهی به هملت شکسپیر تماشاچی فراوان یافته به خصوص که نوید محمدزاده و هوتن شکیبا همراه بازیگران نمایشی دیگر در آن حاضر بوده اند. از سوی دیگر محمد رحمانیان نمایش روزهای رادیو را در نمایشخانه شهرزاد روی صحنه برده که لیلی رشیدی، مهتاب نصیرپور، بهنوش طباطبایی، فهیمه رحیم نیا، بهاره افشاری، هومن برق نورد، افشین هاشمی و احسان کرمی هم در آن نقش داشته اند.

نمایش بچه نوشته نغمه ثمینی به کارگردانی افسانه ماهیان در سالن چهارسو تئاتر شهر روی صحنه است فاطمه معتمد آریا، سعید چنگیزیان و شیوا فلاحی بازیگران این نمایش تماشایی هستند.

در تماشاخانه شانو در تهران قطب الدین صادقی آیینه آنتیگون را به روی صحنه برده که نویسندگی و کارگردانی را خود به عهده دارد، چنان که لانجر ۵ نیز در تماشاخانه تهران پر تماشاگرست.

از میان نمایش های خارجی ولپن بن جانسون که از پراجراترین نمایشنامه‌ها در تاریخ نمایش ایران است با کارگردانی مهدی کوشکی و بازیگران متعددش در نمایشخانه ملک روزهای پررونقی می گذراند و کوشکی علاوه بر ولپن نمایش اولیانا را هم به روی صحنه برده که دیوید ممت نویسنده آن است و او خود همراه با ریحانه پارسا دو نقش نمایشنامه را ایفا می کنند.

حسن معجونی هم همزمان دو نمایش را کارگردانی می کند. او دو نمایش موفق آشپزخانه، و خرس و خواستگاری را روی صحنه دارد.

خرس و خواستگاری نوشته مشهور آنتوان چخوف به زبان گیلکی از نیمه بهمن اجرا شد. این بخشی از توجه معجونی به لهجه‌ها و زبان‌های اقوام ایرانی است که وی را به این هنرمندی کشانده که نمایش ها را در شهرهای مختلف با هنرپیشگان و امکانات محلی به اجرا درآورد. بسیاری از اجراهای وی، در شهرهای مختلف، تماشاگرانی بیشتر از تهران جذب کرده است.

معجونی چهارمین اجرای نمایش آشپزخانه نوشته آرنولد وسکر را هم در تئاتر شهرزاد تهران روی صحنه دارد.

حق نشر عکس House of Music Image caption حشمت‌الله جودکی همسفر رضا دیوونه

حشمت‌الله جودکی نوازنده پیشکسوت ویولن در ۸۹ سالگی در شهر بروجرد از دنیا رفت و در تشییع پیکر او جمع کثیری از مردم آن شهر از هنرمندی که در سالیان آخر عمر در زادگاهش زندگی می کرد تجلیل کردند.

به نوشته سایت خانه موسیقی حشمت‌ جودکی متولد ۱۳۰۹ در بروجرد نواختن کمانچه را از پدرش آموخت و ویولن را از عمویش آموخت که استاد این ساز بود و مدت مدیدی در تهران کلاس داشت و ده ها شاگرد تربیت کرد.

چنان که خود می گفت در دوران نوجوانی از روی دست رضا محجوبی نوازنده نامدار و مجنون دل، مشق کرده و گاهی برای وی نواخته و یک بار در سفری به همدان رضا دیوونه را همراهی کرده است. اما در سال های بعد با علی اصغر بهاری در چند اجرا حاضر شد و از نوازندگان مورد علاقه آن استاد بود.

نوارهایی باقی است که نشان می دهد جودکی با محمدرضا شجریان هم نواخته است. با این همه وی هنرمند مجلسی نبود و محجوب و گوشه گیر، در همه سال های حضور در تهران هم چندان در مجالس بزرگ و از جمله در ارکسترهای رادیو - جز چندبار - ظاهر نشد، گرچه آثاری از او در همکاری با استاد بهاری، عبدالله جهان‌‌پناه، اسماعیل زرین‌‌فر، ابراهیم قنبری، عباس تهرانی‌تاش، اکبر سلیمی‌‌تبار، عباس شاپوری، محمد میرنقیبی مانده است.

کوتاه مدتی بعد از انقلاب، جودکی به زادگاهش رفت و در آن جا ماندگار شد. همشهریان در دوم اسفند پیکر وی را تا قطعه هنرمند بروجرد بدرقه کردند.

حق نشر عکس Farah Ossouli Image caption تهران- خیابان ولی‌عصر نزدیک پارک ساعی شهر، گالری بزرگ

بعد از موفقیت مهدی قدیانلو، نقاش خیابان های تهران در اجلاس داووس و نصب چند تابلوی وی در موزه های معتبر جهان، اینک تهران با کشاندن تابلوهای مشهور نقاشان بزرگ معاصر خود به کنار ساختمان های بلند که پیش از این جای شعارهای انقلاب و ضد آمریکایی و اسراییلی بود، جلوه دیگری هم می تواند به شهر داده باشد.

در عکسی که فرح اصولی نقاش که یکی از تابلوهای خود او نیز بر دیوارست، معرفی کرده یکی از تابلوهای مشهور و گران قیمت سهراب سپهری، در خیابان ولیعصر نزدیک پارک ساعی دیده می شود.

منبع خبر: بی بی سی فارسی

اخبار مرتبط: هنر و فرهنگ هفته، کرونا رسید، رونق تئاتر و سینما و هنر نامزدهای انتخابات