سقوط قیمت نفت به ۳۵ دلار؛ زنگ خطر برای صادرکننده‌ها

شکست اجلاس اوپک و کشورهای هم‌پیمان به رهبری روسیه در روز جمعه، باعث شده قیمت نفت از آن زمان تاکنون یک سوم کاهش یابد و زنگ‌های خطر برای کشورهای صادرکننده نفت به صدا درآید.

در لحظه تنظیم این گزارش، بعد از ظهر دوشنبه ۱۹ اسفند، قیمت نفت شاخص برنت به ۳۵ دلار و ۴۶ سنت رسید که نصف قیمت نفت در ابتدای سال جاری میلادی است.

کشورهای اوپک پنج‌شنبه هفته گذشته تصمیم گرفتند به خاطر کاهش مصرف جهانی نفت در سایه ویروس کرونا، تولید خود را همراه با کشورهای هم‌پیمان به رهبری روسیه ۱٫۵ میلیون بشکه کاهش دهند، موضوعی که با مخالفت روسیه مواجه شد.

طی دو سال گذشته این مجموعه برای حفظ قیمت نفت، متعهد به کاهش تولید روزانه ۱٫۲ میلیون بشکه نفت بود و کشورهای عضو اوپک اواخر پارسال تصمیم گرفتند تولیدشان را برای سال جاری دوباره ۹۰۰ هزار بشکه کاهش دهند، اما شیوع ویروس کرونا باعث شد اوپک تصمیم بگیرد تولید این مجموعه حداقل در سه‌ماهه دوم سال ۱٫۵ میلیون بشکه دیگر کاهش یابد، موضوعی که روسیه رد کرد و در پی آن قیمت نفت به شدت سقوط کرد.

آژانس بین‌المللی انرژی، دوشنبه با انتشار گزارشی گفت در سه‌ماهه ابتدایی سال ۲۰۲۰، مصرف جهانی نفت نسبت به دور مشابه پارسال ۲٫۵ میلیون بشکه در روز کاهش یافته، اما تولید جهانی نفت تغییری نکرده است.

این گزارش می‌گوید برای اولین بار از سال ۲۰۰۹، مصرف جهانی نفت در کل سال نه تنها افزایشی نخواهد داشت، حتی انتظار می‌رود نسبت به سال ۲۰۱۹ حداقل ۹۰ هزار بشکه در روز کاهش نیز داشته باشد. البته این گزارش بر اساس سناریوی مهار شیوع ویروس کرونا تنظیم شده و بر این امید متکی است که مصرف جهانی نفت در ماه‌های پیش رو افزایش یابد و سقوط تقاضا در سه‌ماهه ابتدایی ۲۰۲۰ مقدار زیادی جبران شود.

افت قیمت نفت، زنگ‌های خطر را برای همه کشورهای صادرکننده به صدا درآورده است.

بر اساس ارزیابی صندوق بین‌المللی پول، کشورهای اوپک برای جلوگیری از کسری بودجه نیاز دارند قیمت نفت بسیار بالاتر از قیمت‌های کنونی باشد.

برای نمونه ایران -با شرط صادرات روزانه نیم میلیون بشکه- برای جلوگیری از کسری بودجه نیازمند نفت ۱۹۴٫۶ دلاری است، این در حالی است که بر اساس آمارهای شرکت اطلاعات انرژی و ردیابی نفت‌کش‌ها، کپلر، که در اختیار رادیو فردا قرار داده، صادرات روزانه نفت ایران در ماه‌های ژانویه و فوریه حدود ۲۵۰ هزار بشکه بوده است.

ایران در بودجه سال آینده نیز صادرات روزانه ۱ میلیون بشکه نفت با قیمت هر بشکه ۵۰ دلار را گنجانده‌ است. نفت برنت معمولاً چند دلاری گران‌تر از نفت ایران است و بدین ترتیب، قیمت نفت ایران هم‌اکنون حدود ۳۲ دلار باید باشد.

صندوق بین‌المللی پول می‌گوید عربستان و روسیه نیز به ترتیب برای جلوگیری از کسری بودجه به نفت ۸۳٫۶ دلاری و ۴۲ دلار نیازمند هستند.

جزئیات آمارهای این نهاد بین‌المللی نشان می‌دهد که همه اعضای اوپک و کشورهای هم‌پیمان به رهبری روسیه با قیمت‌های کنونی نفت، کسری بودجه چشمگیری خواهند داشت.

بعد از رد پیشنهاد اوپک برای کاهش دوباره تولید توسط روسیه، عربستان نیز تهدید کرده که تولید خودش را افزایش خواهد داد، موضوعی که می‌تواند بهای جهانی نفت را دوباره کاهش دهد.

عربستان هم‌اکنون روزانه ۹٫۷ میلیون بشکه نفت تولید می‌کند، اما ظرفیت تولید ۱۲٫۵ میلیون بشکه نفت را دارد.

روسیه نیز که طی سه سال گذشته به‌خاطر التزام به توافق کاهش تولید نفت، تولید خود را نه تنها افزایش نداده، بلکه مقداری نیز کاهش داده، می‌گوید تولیدش را افزایش خواهد داد.

روسیه در ماه فوریه روزانه ۱۱ میلیون و ۲۹۰ هزار بشکه تولید نفت داشت.