عراق برای «آخرین بار» از تحریم واردات برق‌وگاز ایران معاف شد

دو مقام عراقی روز پنج‌شنبه هفتم فروردین به خبرگزاری فرانسه گفتند که آمریکا معافیت‌های این کشور برای واردات برق‌وگاز از ایران را به مدت یک ماه دیگر تمدید کرده و این آخرین معافیتی است که به بغداد داده می‌شود.

آمریکا از پاییز سال ۹۷ تاکنون چندین بار معافیت‌هایی کوتاه‌مدت برای عراق قائل شده است تا خرید برق و گاز از ایران را ادامه دهد.

وزارت خارجه ایالات متحده روز پنجشنبه با انتشار بیانیه‌ای این خبر را تایید کرد.

تقریبا یک سوم برق مصرفی عراق از طریق واردات مستقیم یا تحویل گاز از سوی ایران برای نیروگاه‌های عراقی تامین می‎شود.

ایران قرارداد صادرات روزانه ۵۰ میلیون متر مکعب گاز به عراق دارد، اما تا پاییز پارسال تنها نصف این میزان صادرات داشت و زمستان پارسال نیز مقامات عراقی اعلام کردند که ایران تحویل گاز به این کشور را به سه تا چهار میلیون متر مکعب کاهش داده است.

ایران زمستان پارسال با اوج‌گیری مصرف خانگی گاز در داخل کشور به بالای ۶۰۰ میلیون متر مکعب در روز، نه تنها صادرات گاز به عراق را به شدت کاهش داد، بلکه تحویل گاز به صنایع و نیروگاه‌های داخلی را نیز کم کرد.

بیشتر در این باره: صنعت گاز ایران پیش به سوی ورشکستگی

شرکت ملی گاز ایران اواخر اسفند پارسال اعلام کرد که مصرف گاز خانگی دوباره افت کرده و وضعیت تحویل گاز به بخش‌های دیگر به حالت متعادل درآمده است.

این شرکت اما اعلام نکرد آیا صادرات گاز به عراق دوباره احیا شده است یا نه.

اما آمارهای وزارت نیرو نشان می‌دهد که در ۱۱ ماهه پارسال، صادرات برق ایران نسبت به دور مشابه سال قبل از آن حدود ۳۴ درصد افزایش یافته است. بخش اعظمی از این افزایش در ماه‌های دی و بهمن اتفاق افتاده است.

افغانستان و پاکستان مقدار اندکی برق از ایران وارد می‌کنند و تقریبا کل برق صادراتی ایران راهی عراق می‌شود.

جزئیات آمارهای ماهانه نشان می‌دهد که در ۹ ماهه ابتدایی پارسال، میزان ماهانه برق صادراتی با حدود ۱۱ درصد افزایش نسبت به دور مشابه سال ۹۷ به ۶۸۰ گیگاوات ساعت رسیده بود، اما این میزان در زمستان به ۸۴۰ گیگاوات ساعت افزایش یافت.

بدین ترتیب، به رغم افت چشمگیر صادرات گاز، تحویل برق ایران به عراق در زمستان افزایش چشمگیری داشته است.

البته معلوم نیست عراق آیا توانسته راهی برای تسویه بدهی واردات گاز و برق از ایران پیدا کند یا نه. بیژن زنگنه وزیر نفت ایران اسفندماه سال ۹۷ اعلام کرده بود، عراق دو میلیارد دلار بدهی از بابت خرید گاز و برق ایران دارد و ماهانه ۲۰۰ میلیون دلار به این رقم اضافه می‌شود.

بیشتر در این باره: آیا آمریکا توانسته صادرات نفت ایران را صفر کند؟

مقامات ایران در یک‌سال گذشته همواره از ادامه مشکل دریافت پول از عراق صحبت کرده‌اند.

عراق می‌گوید پول ایران را با ارز دینار به حساب بانک مرکزی جمهوری اسلامی در بانک تجارت عراق واریز می‌کند. ایران به خاطر تحریم‌ها تنها می‌تواند از این مبالغ برای خرید کالا از عراق استفاده کند، اما صادرات سالانه عراق به ایران حتی به ۶۰ میلیون دلار نیز نمی‌رسد، در حالی که ایران به غیر از برق‌وگاز، سالانه ۹ میلیارد دلار صادرات کالا به عراق دارد.

آمریکا قبلا معافیت‌های سه‌ ماهه و چهار ماهه به عراق می‌داد، اما دفعه گذشته معافیت ۴۵ روزه داد و این بار معافیت ۳۰ روزه داده است.

یک مقام عراقی به خبرگزاری فرانسه گفته است این آخرین معافیتی است که آمریکا در نظر دارد به عراق بدهد.

این در حالی است که دولت حسن روحانی در بودجه سال‌جاری، صادرات چهار میلیارد دلار گاز به عراق و ترکیه را در نظر گرفته که ۱۷ درصد بیشتر از پارسال است.

این مقام عراقی گفته است عراق از مداخلات جمهوری اسلامی در تشکیل دولت جدید این کشور خسته شده است.

وی گفته است آمریکا نمی‌خواهد عدنان الزرفی، نامزد جدید پست نخست‌وزیری، را در منگنه قرار دهد و لذا برای یک ماه دیگر به این کشور معافیت داده است تا خرید گاز و برق از ایران را ادامه دهند.

چهار ماه بعد از استعفای عادل عبدالمهدی، اواخر اسفندماه آقای الزرفی به عنوان نامزد نخست‌‌وزیری جدید عراق معرفی شد. گفته می‌شود او برخلاف عبدالمهدی روابط خوبی با آمریکا دارد.

عراق با مشکل شیوع ویروس کرونا و افت قیمت نفت به زیر ۳۰ دلار مواجه است و نمی‌خواهد مشکل برق و گاز نیز به این بحران اضافه شود.

بر اساس برآورد صندوق بین‌المللی پول، عراق برای اجتناب از کسری بودجه در سال ۲۰۲۰ نیاز دارد که قیمت نفت بالای ۶۰ دلار باشد.