۱.۵ میلیارد دلار در کف سلاطین بستنی - Gooya News

انتشار گزارش دیوان محاسبات کل کشور از تفریغ بودجه سال ۱۳۹۷ و اعلام بلاتکلیفی ۴.۸ میلیارد تومان از دلارهای دولتیِ چهار هزار و ۲۰۰ تومانی واگذار شده به وارد کنندگان، یک بار دیگر زخم تصمیم و سیاست اشتباه «قیمت‌گذاری دستوری» ارز را تازه کرد.

سیاست قیمت‌گذاری دستوری ارز در بهار سال ۱۳۹۷ و اعلام نرخ چهار هزار و ۲۰۰ تومان برای هر دلار، از همان ابتدا انتقادهای پر شماری را به دنبال داشت.

صاحب‌نظران اقتصادی دستور به بازار برای تبعیت از حکم دولتی‌ها را ناممکن می‌دانستند و سیاست‌های بعدی دولت در تامین ارز واردکنندگان به قیمت دولتی را رسمیت بخشیدن به رانتی توصیف می‌کردند که آسوده و راحت نصیب کسانی می‌شد که به این ارزها دسترسی داشتند و می‌توانستند بخشی از آن را در اختیار گیرند.

صدور نزدیک به ۱۰۰بخش‌نامه از سوی دولت و بانک مرکزی ایران پس از این سیاست‌گذاری، راه‌اندازی دو سامانه «نیما» و «سنا» برای سامان بخشیدن به باراز ارز و بگیر و ببندها و تغییر رویه‌ها، همگی نشانه‌هایی از شکست تجربه قیمت‌گذاری دستوری بودند که در تمام چهار دهه گذشته در مورد ارز و برخی دیگر از کالاها تجربه شده بود و همگی نتیجه‌ای جز ناکامی به همراه نداشتند.

حالا به گزارش دیوان محاسبات از تفریغ بودجه ۱۳۹۷ که محل مناقشه دولت و بانک مرکزی شد، از مجموع ۳۱.۴ میلیارد دلار ارز واگذار شده به واردکنندگان، معادل ۱۵.۳ درصد آن تا میانه آذر ۱۳۹۸ بلاتکلیف بودند؛ به این معنا که ما‌به‌ازای این ارز، کالایی به ایران وارد نشده و اصل ارز واگذار شده نیز به بانک‌های عامل بازنگشته بود.

اما این ارزهای به قیمت دولتی در اختیار چه کسانی قرار گرفتند؟ گیرندگان عمده این ارزها چه شرکت‌ها و افرادی بودند؟ درمجموعه گزارش‌های «صاحبان ارزهای دولتی»، «ایران‌وایر» سعی کرده‌ است به این سوالات پاسخ دهد.

آرش حسن‌نیا - ایران وایر

«ایوب پایداری»، بنیان‌گذار«بستنی میهن» در یکی از گفت وگوهایش تصریح ‌کرده بود: «من از روز اول بستنی فروش بودم و یاد گرفتم به این دولت و آن دولت کاری نداشته باشم و تا به حال ۲۰ تا ۲۵ وزیر، مدیرکل، مسوول، استاندار، فرماندار و... را دیده‌ام. ما پول‌های بستنی را روزانه جمع می‌کنیم و به بانک می‌دهیم و دوباره همین سریال و برنامه را فردا و فرداهای بعد تکرار می‌کنیم.»

اما دست‌کم در زمینه دریافت ارز دولتی چهار هزار و ۲۰۰ تومانی برای واردات مواد مورد نیاز این مجموعه عظیم صنعتی، مسوولان «مجتمع صنایع غذایی میهن» چاره‌ای جز این نداشتند تا با دولت کار داشته باشند.

راه بی‌پایان

آن طور که ایوب پایداری در گفت‌وگو با روزنامه «دنیای اقتصاد» تعریف کرده است، او پس از مهاجرت به تهران، به عنوان کارگر ساده در یک قنادی مشغول به کار شده و پس از تجربه کار در چند کارگاه شیرینی‌پزی و بستی‌سازی سنتی، فوت و فن این کار را آموخته است. اما آن تجربه او را راضی نکرده است. پس تصمیم می‌گیرد با کرایه یک یخچال دستی سیار از یکی از کارگاه‌های بستنی‌سازی، در کوچه و خیابان بستنی بفروشد و این نقطه آغاز راهی طولانی برای ایوب پایداری و برادرش فرامرز می‌شود.

آن‌ها ابتدا تولید کارگاهی بستنی چوبی را در سال ۱۳۵۴ از کارگاه اجاره‌ای کوچکی در اسلام‌شهر در اطراف تهران آغاز می‌کنند. تولید آن‌ها در سال ۱۳۵۸ سر و شکلی کارگاهی به خود می‌گیرد و این روند تا جایی ادامه می‌یابد که امروز مجتمع کارخانه‌های میهن در منطقه اسلام‌شهر با سهم ۶۵ درصدی از کل بازار بستنی ایران، با نام «شهر میهن» شناخته می‌شود. مجموعه میهن ۵۰ درصد از سهم تولید شیر استریلیزه ایران را نیز در اختیار دارد و شمار کارگران و کارکنان آن به بیش از ۹ هزار و ۲۰۰ نفر می‌رسد.

👈مطالب بیشتر در سایت ایران وایر

البته دو برادر پایداری در سال‌های ۱۳۹۰ و ۱۳۹۱ دچار اختلاف‌ها و چالش‌هایی می‌شوند که جدایی از یک‌دیگر را برایشان رقم می‌زند.

«فرامرز پایداری» در بهمن سال ۱۳۹۱ «شرکت دومینو» را افتتاح می‌کند.

گروه میهن در میان صدرنشینان ارز دولتی

شاخه اصلی خانواده پایداری که در واقع میراث «میهن» را ادامه می‌دهد، ایوب پایداری و «ابوالفضل پایداری» هستند و دو شرکت اصلی مجموعه که اسم و رسم آن را یدک می‌کشند، «طبیعت سبز میهن» و مجتمع صنایع غذایی میهن که نام هردو در فهرست گیرندگان عمده ارز دولتی نیز در میان رده‌های بالای فهرست قرار دارند.

شرکت طبیعت سبز میهن که از سال ۱۳۹۸ به «شرکت طبیعت سبز پارس کهن» تغییر نام داده است، با دریافت بیش از ۵۹۰ میلیون دلار ارز دولتی (۵۹۳ میلیون و ۹۱۱ هزار و ۲۲۲ دلار)، در جایگاه پنجم جدول گیرندگان عمده این ارزها قرار دارد.

ابوالفضل پایداری، از نسل دوم پایداری‌ها در این شرکت، عضو هیات مدیره است و دیگر پایداری حاضر در هیات مدیره طبیعت سبز پارس کهن، «علی پایداری» است.

بسته‌بندی انواع محصولات غذایی، تولید، فروش، صادرات و واردات کلیه کالاهای مجاز بازرگانی در شرح وظیفه این شرکت درج شده است.

نام‌های تجاری «طبیعت»، «آق بانو»، «تایماز»، «هایلی»، «امروز»، «کارنیلا»، «پادینا» و «دستاورد» از جمله نام‌هایی هستند که این شرکت در تولید بسته‌بندی و توزیع محصولاتی هم‌چون برنج، حبوبات، رب، روغن، چای و انواع کنسرو از آن‌ها استفاده می‌کند.

میهنی دیگر

دیگر شرکتی که در فهرست گیرندگان عمده ارزهای دولتی جایگاه قابل توجهی داشته و متعلق به مجموعه خانوادگی پایداری است، «شرکت مجتمع صنایع غذایی میهن» است که به نوعی شرکت مادر و اصلی پایداری‌ها است.

ایوب پایداری، مدیرعامل و رییس هیات مدیره شرکت است و ابوالفضل و علی از جمله اعضای هیات مدیره آن هستند.

مجتمع صنایع غذایی میهن» از اردیبهشت ۱۳۹۷ تا پایان سال ۱۳۹۸، حدود ۴۱۲ میلیون دلار (۴۱۱ میلیون و ۶۴۳ هزار و ۸۷۶ دلار) ارز به قیمت دولتی دریافت کرده است.

این شرکت علاوه بر انواع بستنی‌های میهن، محصولات خود را با نام‌های تجاری «مکنزی»، «پاندا»، «رد مکس»، «رد وان»، «پیک نیک» و «پروینا» عرضه می‌کند.

هلدینگ بوکا عهده‌دار توسعه اقتصاد خاندان

اما فهرست شرکت‌های مجموعه پایداری در میان گیرندگان ارز دولتی به این دو شرکت ختم نمی‌شود، پایداری‌ها از سال ۱۳۸۳ یک هلدینگ به نام گروه «هلیدنگ بوکا» را به ثبت رسانده‌اند اما فعالیت اصلی این هلدینگ از سال ۱۳۹۰ و احتمالا با جدایی دو برادر اصلی پایداری آغاز شده است.
هلدینگ بوکا به عنوان شرکت مادر مجموعه شرکت‌ها، به نوعی وظیفه توسعه و گسترش فعالیت‌های شاخه اصلی خاندان پایداری را به پیش می‌برد.

این هلدینگ در حوزه‌های غذایی، پتروشیمی، استارت‌آپ، صنعت ساختمان، بسته‌بندی، صنایع برودتی و سرمایشی و دام‌داری فعالیت دارد و شرکت‌های پرشماری را تحت پوشش گرفته است.

«شرکت غذا فرآور پنگوئن»، یکی از شرکت‌های هلدینگ بوکا و از مجموعه خانوادگی پایداری در حوزه مواد غذایی است. نام این شرکت نیز در فهرست گیرندگان عمده ارزهای دولتی قرار دارد.

ابوالفضل پایداری، رییس هیات مدیره این شرکت است و حوزه اصلی فعالیت شرکت غذا فرآور پنگوئن، واردات برنج هندی است که با نشان تجاری آق بانو به بازار عرضه می‌شود.

اما با توجه به شرح فعالیت‌های مندرج در اساس‌نامه این شرکت، در آینده باید ورود آن به حوزه تولید، واردات، فرآوری و بسته‌بندی دیگر محصولات غذایی، از جمله انواع حبوبات، سبزی، ماهی و گوشت قرمز را انتظار کشید.

شرکت غذا فرآور پنگوئن در این دوره یک ساله، نزدیک به ۱۹۰میلیون دلار ارز به قیمت دولتی دریافت کرده است تا صرف واردات کالا -احتمالا برنج- کند.

نام‌هایی که تغییر می‌یابند

دیگر شرکت وابسته به ساختار مالی خانواده پایداری که نام آن در میان شرکت‌های دریافت‌کننده عمده ارزهای دولتی قید شده، «شرکت غلات میهن» است. نام این شرکت پیش‌تر «شرکت زرباختر آسیا» بود که به شرکت غلات میهن تغییر نام داد اما در بهمن سال ۱۳۹۷ یک بار دیگر نام خود را تغییر داد و حال با نام «شرکت غلات‌بان» شناخته می‌شود.

ریاست بر هیات مدیره شرکت غلات‌بان نیز به ابوالفضل پایداری سپرده شده است. این شرکت در حوزه تاسیس و ساخت سیلو، واردات و صادرات دانه‌های روغنی، فرآوری روغن‌‌های خام خوراکی، مارگارین و کره فعال است.

در اساس‌نامه شرکت، تولید، خرید، فروش، واردات و صادرات کلیه کالاهای اساسی نیز آمده است.

گزارش بانک مرکزی از فهرست دریافت‌کنندگان ارز دولتی نشان می‌دهد در دوره‌ای که نام شرکت غلات میهن بوده، این شرکت بالغ بر ۱۱۴ میلیون دلار ارز دولتی (۱۱۴میلیون و ۱۷۸ هزار و ۸۸۶ دلار) دریافت کرده است.

اما شرکت با نام جدید غلات‌بان نیز از دلارهای چهار هزار و ۲۰۰ تومانی بی‌نصیب نمانده و مقادیری ارز به یورو و لیر ترکیه دریافت کرده است که برابری دلاری آن حدود ۱۳۴ میلیون دلار (۱۳۳ میلیون و ۶۹۱ هزار و ۵۵۴ دلار) برآورد می‌شود.

در مجموع، این شرکت از شرکت‌های خانواده پایداری در حدود ۲۴۸ میلیون دلار (۲۴۷ میلیون و ۸۷۰ هزار و ۴۴۰ دلار) ارز با قیمت دولتی دریافت کرده ‌است.

به نظر می‌رسد توسعه و گسترش فعالیت‌های گروه میهن، پایداری‌ها را بر آن داشته تا به جای رفع نیازهای گروه در بازار و از دیگر شرکت‌ها، دست به کار راه‌اندازی شرکت‌هایی در زیر مجموعه خود شوند که در هلدینگ بوکا تجلی یافته‌اند.

راه‌اندازی شرکت‌های مرتبط با صنعت برودت و سردسازی، تولید و تجارت چوب بستنی و هم‌چنین شرکت‌هایی در حوزه فعالیت بسته‌بندی محصولات غذایی، از جمله نمونه‌های این حرکت و رویه توسعه‌ای در گروه میهن است.

در میان این شرکت‌های اقماری خاندان پایداری هم شرکت‌های استفاده کننده از ارزهای دولتی کم نیستند.

با توجه به حضور ابوالفضل پایداری در هیات مدیره تمامی این شرکت‌ها، وظیفه توسعه و گسترش شرکت‌های شاخه اصلی خاندان پایداری برعهده او گذاشته شده که فرزند ایوب پایداری است.