بحران کرونا و تقویت یهودستیزی

به رسم پانزده سال گذشته،در ماه مه میلادی که در آمریکا ماه میراث یهود نام گرفته، رویدادهای متنوعی در حال برگزاری است.

روز دوشنبه ۱۵ اردیبهشت در نشستی در واشنگتن، اجلاسی درباره تجلیل از میراث یهودیان این کشور برگزار شد که سخنران اصلی آن «ایلان کار استکاتس»، نماینده ویژه دولت آمریکا در رصد و مقابله با یهودستیزی بود.

آقای کار که از بهمن ۹۷ این مسئولیت را بر عهده گرفته، نوه خانواده‌ای از یهودیان عراقی است.

او در این نشست تاکید کرد که دولت ترامپ در برابر نشانه‌های یهودستیزی سکوت نکرده و به طور مداوم در حال رصد عوامل یهودستیز است و تشکیل یک تیم ویژه برای رصد و مقابله با یهودستیزی را که برای اولین بار صورت گرفته، نشانه عزم دولت ترامپ در این مسیر دانست.

رئيس‌جمهور آمریکا نیز پیش از این یهودستیزی را به سمی که توان تخریب و نفرت پراکنی دارد، تشبیه کرده بود.

اما نکته جالب توجه در سخنان ایلان کار در نشست روز دوشنبه، اشاره او به ارتباط کرونا و یهودیان بود.

او گفت برخی از کسانی که «تئوری‌های توطئه» مطرح می‌کنند، ویروس کرونا را نیز با یهودیان مرتبط دانسته‌اند.

آقای کار این رویه را میراثی ادامه‌دار از قرون وسطی توصیف کرد و گفت هر گاه مشکلاتی از جمله مشکلات اقتصادی در جهان پیش آمده، این نوع انگ‌زنی‌ها و توهمات بیمارگونه به گوش رسیده است.

روز ۹ اردیبهشت نیز یسرائل کاتص، وزیر خارجه اسرائیل در هشدار مشابهی گفته بود که در جریان بحران بیماری کرونا، «یهود ستیزی در سراسر جهان تقویت شده است».

او گفت برخی اعتقاد دارند این بحران جهانی «توطئه یهودی» است. در گزارشی که رسانه‌های اسرائیل از نتایج یک پژوهش منتشر کرده‌اند، گروه‌های راست‌گرا در اروپا، کشیشان محافظه‌کار در آمریکا و مقام‌های دولت ایران به عنوان منبع این اظهارات معرفی شده‌اند.

بررسی رسانه‌های ترکی و عربی هم نشان می‌دهد که طرح اتهام در کشورهایی چون ترکیه و عراق هم اتهاماتی علیه یهودیان مطرح شده است.

در ایران مقام‌های رسمی به طور مشخص به یهودیان اشاره نکردند ولی ادعاهایی درباره نقش و مشارکت اسرائیل با آمریکا در تولید ویروس کرونا مطرح شد.

به عنوان نمونه، محمدحسن نامی، وزیر پیشین ارتباطات ایران که اکنون در دانشگاه عالی دفاع ملی درس می‌دهد، روز ۲۶ اسفند در یک گفت‌وگو با تاکید بر اینکه «ویروس کرونا ساخته و پرداخته آزمایشگاه‌های آمریکا» است، گفت اسرائیل «در این مورد دخالت داشته است».

در برخی از رسانه‌های ایران نیز با ادعای بیولوژیک بودن کرونا، حرف از ویروس کرونای مخصوص ایرانی‌ها به وجود آمد. این ادعا در سخنرانی آیت‌الله خامنه‌ای هم منعکس شد و او دولت آمریکا را متهم کرد که کرونای مخصوص ایرانی‌ها ساخته است.

تحلیل‌گران نزدیک به حکومت در سال‌های گذشته بارها دولت‌های غربی و اسرائیل را متهم کرده‌اند که به روش‌های مختلف برای کشتن ایرانی‌ها و جلوگیری از افزایش جمعیت ایران تلاش می‌کنند.

آنها می‌گویند این تلاش‌ها برای این صورت می‌گیرد که جمعیت شیعیان در ایران و جهان افزایش پیدا نمی‌کند و از این زاویه موضوع را به یهودیان مرتبط می‌دانند.

به عنوان نمونه، خبرگزاری میزان وابسته به قوه قضاییه در تحلیلی با تیتر «جنگ صلیبی یهودی علیه اسلام با شیوه‌های نوین» از تلاش یهودیان برای «کنترل و کاهش جمعیت» در ایران خبر داده و نوشته است در این مسیر «ایجاد بیماری‌های تازه با ویروس‌های کشنده و لاعلاج» هم در دستور کار قرار دارد.

واکنش مقام‌های آمریکا و اسرائیل به چنین اتهاماتی، تاکید بر توهم‌آمیز بودن چنین ادعاهایی بوده است.

این موضوع در سخنرانی ایلان کار نیز از همین زاویه برجسته بود. او گفت رصد مخالفت‌ها و طرح اتهام‌ها علیه اسرائیل نشان می‌دهد که بسیاری از یهودستیزان«تنفر ریشه دار خود از یهودیان را در قالب مخالفت با اسرائیل و سیاست‌های آن توجیه می‌کنند در حالی که نیت اصلی آنها همان یهودستیزی است».

نکته جالب توجه این است که طرح اتهام تولید کرونا توسط یهودیان در حالی صورت می‌گیرد که در جریان بحران کرونا، دولت اسرائیل با معضل رشد سریع کرونا در شهرها و محله‌های مذهبی مواجه بود و درصد ابتلای مذهبیون اسرائیل به کرونا به حدود چهار برابر سایر شهروندان رسید.

عدم آگاهی مذهبیون از وجود کرونا و خطرات آن که ناشی از استفاده بسیار کم آنها از اینترنت و رسانه‌هاست، اطلاع‌رسانی دیرهنگام و مقاومت برخی گروه‌های مذهبی در برابر تعطیلی مراسم از جمله مشکلاتی بود در محله‌های یهودی‌نشین به وجود آمد و آنها به شیوع بیشتر کرونا در إسرائيل کمک کردند.

یکی از مشهورترین ماجراها در این زمینه، خاخام یعقوب لیتزمن، وزیر بهداشت اسرائیل بود. او در اوج شیوع کرونا با نادیده گرفتن دستورات وزارتخانه خود و حضور در مراسم گروهی مذهبی، به ویروس کرونا مبتلا شد. وزیر بهداشت اسرائیل روز ۷ اردیبهشت استعفا کرد.

مرگ خاخام الیاهو بخشی دورون، روحانی سرشناس یهودی شرقی‌تبار نیز از دیگر رویدادهای مهم در جامعه یهودیان در دوران بحران کرونا بود. او که ریشه و تبار ایرانی داشت و پدرش اهل همدان بود، ۲۴ فروردین درگذشت.