سامانه متمرکز آموزش مجازی برای همه دانشگاهها اتلاف منابع است

علی اکبر صفوی در گفتگو با خبرنگار مهر، درباره تقویت زیرساخت‌ها آموزشی مجازی در سال تحصیلی جدید توسط وزارتین علوم و بهداشت با همکاری وزارت ارتباطات و به اشتراک گذاشتن متون، دروس و محتوای پژوهشی و آموزشی دانشگاه‌ها و مراکز پژوهشی توسط این دو وزارتخانه در یک بستر مشترک گفت: اصولا بحث تقویت زیر ساخت‌ها و همکاری  وزارت ارتباطات در راستای بهبود بسترهای اجرای آموزش‌های الکترونیکی و نیز تقویت ارتباطات بین دانشگاه‌ها و مراکز پژوهشی بحث بسیار مهم و ارزشمندی است اما دقت نظر و شناخت کافی از راه ها و ابزارها هم بحثی ضروری است زیرا هر گونه برداشت نامناسب از این نیازها می تواند موجب اتلاف هزینه و سوء مدیریت تلقی شود.

ضرورت وجود یک شبکه ارتباطی مشترک بین مراکز علمی و پژوهشی کشور

مسئول کارگروه آموزش‌های الکترونیکی وزارت علوم گفت: بحث داشتن یک شبکه ارتباطی مشترک بین مراکز علمی و پژوهشی کشور یک حرف ارزشمند و کارشناسی است و این از نزدیک به دو دهه قبل با نام «شبکه علمی» کشور با کمی تفاوت در کاربرد ها و مفاهیم مطرح بوده است و امروز هم یک امر ضروری است. اهمیت این موضوع و لزوم پیگیری تحقق کامل چنین شبکه ای بین مراکز علمی و تحقیقاتی بسیار مفید و شدنی است و گامهای مهم قبلی هم برداشته شده است.

وی ادامه داد: اگر وزارت ارتباطات و وزارت علوم و وزارت بهداشت با جدیت و طی یک هماهنگی جدی آن را محقق سازند کار بزرگی انجام خواهد گرفت و این از نظر اینجانب و کارگروه یک امر شدنی است و انشالله که محقق شود (بدور از حرکات شعارگونه). این موضوع از طرف کارگروه قبلا طی نامه ای به وزارت علوم اطلاع داده شده است.

صفوی خاطرنشان کرد: بحث همکاری های بین مراکز آموزشی در موضوع آموزش الکترونیکی نیز یک امر مهم و ارزشمند است و از نظر اینجانب و کارگروه آموزش الکترونیکی وزارت علوم کاملا مثبت تلقی شده و توصیه هم می شود. اما این همکاری باید دقیقا تفسیر شود تا موجب سوء تفاهم نشود. برای فهم بهتر مطلب توضیحات بیشتری می دهم. اول آنکه از دو دهه قبل هم بین مراکز ارائه کننده آموزشهای الکترونیکی و متخصصین مربوطه در دانشگاههای کشور (چه وزارت علوم و چه وزارت بهداشت و چه آموزش و پرورش) همکاری‌های وجود داشته است.

اندازه فعالیت‌های وزارت بهداشت با  وزارت علوم قابل مقایسه نیست

مسئول کارگروه آموزش‌های الکترونیکی وزارت علوم افزود: مثلا تبادل تجربه و ارائه سخنرانی و حضور مشترک در انجمن یادگیری الکترونیکی کشور یا حضور مشترک در کنفرانس‌ها و نشست های تخصصی بوده و هست. البته اندازه فعالیت‌های مثلا وزارت بهداشت با اندازه فعالیت‌های و گستردگی آن در وزارت علوم اصلا قابل مقایسه نیست. بعنوان مثال بطور تقریبی مجموع دانشجویان حوزه وزارت بهداشت حدود ده درصد مجومه دانشجویان وزارت علوم هستند. با همین شکل و با نسبت بسیار شدیدتر تعداد مراکز علمی تحت پوشش وزارت علوم در مقایسه با وزارت بهداشت است.

سرعت عمل و درصد پوشش آموزش الکترونیکی در مراکز وزارت علوم سریع تر است

وی با بیان اینکه از طرفی فضا و نیازهای ابزاری در وزارت بهداشت درصد قابل توجهی تفاوت جدی با وزارت علوم دارد افزود: به همین دلیل سرعت عمل و درصد پوشش آموزش الکترونیکی در مراکز تحت پوشش وزارت علوم بسیار سریعتر و بزرگتر آنست که در وزارت بهداشت انجام شده است. لذا اساسا مقایسه یا امثال آن بین این دو حوزه تقریبا بی معنی است.

صفوی ادامه داد: البته انشالله بزودی در تابستان امسال امیدواریم بتوانیم همایشی برای تبادل تجربیات بیشتر بین همه فعالان و مراکز علمی کشور در حوزه آموزش الکترونیکی را برگزار کنیم و در آن بهتر و دقیق تر ابعاد مسائل می تواند کارشناسی شود و راهنمایی ها و انتقال تجارب صورت پذیرد.

ایجاد سامانه مدیریتی متمرکز برای درس‌های الکترونیکی همه دانشگاه ها غیرکارشناسی است

مسئول کارگروه آموزش‌های الکترونیکی وزارت علوم خاطرنشان کرد: بعضا ممکن است ذکر شود خوب است همه دانشگاه‌ها و مراکز علمی کشور از سامانه مدیریتی متمرکز برای درس‌های الکترونیکی استفاده کنند و یا خوبست چنین چیزی درست کنیم و همه موظف شوند روی آن دروس خود را قرار دهند. چنین چیزی اگر مطرح شود ذاتا حرفی غیر کارشناسی است و تقریبا چیزی جز اتلاف منابع و سردرگمی ایجاد نخواهد کرد و هرگز هم به نتیجه نمی رسد.

وی ادامه داد: این را با دو دهه تجربه در آموزش الکترونیکی کشور عرض می کنم و نظر کارگروه هم همین است. تجربه دنیا هم همین است. این موضوع بدلایل متعدد مردود است. دلایل مربوطه از بحث استقلال و تنوع فعالیت‌های دانشگاه گرفته تا حرکت غلط به سمت تمرکز را شامل می شود که به همین دلیل بی جهت این بحث را ادامه نمی دهم.

صفوی یادآورشد: البته اینکه یک دانشگاهی با ماهیت و مدیریت متمرکز مثل پیام نور یا فنی حرفه ای از چنین رویکردی برای شعبات خود استفاده کند می تواند منطقی باشد و بحثی هم نیست ولی دانشگاههای با مدیریت ها و جایگاهها و ماموریتهای مختلف را بخواهیم یکجا ببینیم حرف نابجایی است.   اما آیا این به معنی آنست که دانشگاههای مختلف نمی توانند بیش از گذشته با هم همکاری و مشارکت داشته باشند؟ خیر اصلا به این معنی نیست. اتفاقا برعکس  میزان همکاری بین مراکز علمی مختلف  چند صد درصد هم می تواند افزایش یابد و این شامل تبادل محتوای الکترونیکی، کمک به یکدیگر در برخی زیر ساختها و حتی گسترش فعالیتهای بین المللی مشترک می شود.

وی افزود: اما همه اینها با پیدا کردن مراکز همراستا و یا با ماموریت مشابه و در یک فضای کاملا کارشناسی و داوطلبانه معنی می دهد. عین تجربه را در دنیا هم  اتفاق افتاده است. در بسیاری از کشور ها و حتی در همکاری‌های بین المللی دانشگاه‌های کشورهای مختلف، یک روش همکاری در ارائه دروس برای یکدیگر یا ارائه دوره مرکب از محتواها و همکاری‌های اساتید و دانشگاههای مختلف در حال گسترش است. نمونه هایی از این اقدامات را متخصصین با نام Coursera  (https://www.coursera.org/)  و edX  (https://www.edx.org/)  می شناسند.

صفوی با بیان اینکه بنظر می رسد اگر بخش‌های خصوصی بتوانند بدون تحمیل هزینه ملی و با جلب نظر دانشگاه‌ها چنین زیر ساختهایی را برای همکاری های ملی و بین المللی فراهم کنند اثرات خوبی خواهد داشت افزود:  البته همین هم بارها مطرح بوده است لینک جلب رضایت و هماهنگی و سرمایه گذاری و ریسک های مرتبط با آن با پیچیدگیهایی مطرح است که امید است با توجه افزایش انگیزه ها شرایط بهتری حاکم شود. بنظر می رشد در شرایط فعلی اقدامات مثبتی در حال شکل گیری باشد. در این راستا خوبست وزارت علوم و سازمانهای مرتبط از نظر قوانین و مقررات بستر سازی های لازم  را فراهم کنند.

وی تاکید کرد: در دنیای امروز فناوری ابزار متمرکز مطرح نیست اما استانداردها و ویژگی‌های قابل همکاری و بسط و اشتراک گذاری محتوا و دانش در محیط های مختلف مطرح است. خوشبختانه تقریبا در تمام محتوا های تولید شده این تطابق و قابلیت استفاده و انتقال وجود دارد و ابزارهایی هم برای تسهیل آن وجود دارد. لذا مشکلی از این نظر نیست. این موضع حتی از دیدگاه امنیتی و پدافند غیر عامل هم محکوم است که نباید همه ارتباطات و ابزارهای با یک اقدام قابل اختلال و متوقف شدن باشند.

به گزارش مهر، اخیرا معاونت آموزشی وزارت بهداشت در بخشنامه‌ای خطاب به روسای دانشگاه های علوم پزشکی درباره زمان آغاز سال تحصیلی آینده دانشگاه علوم پزشکی آورده است، وزارتین علوم و بهداشت موظف هستند تا از ابتدای سال تحصیلی جدید با همکاری وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات نسبت به تقویت و بهره‌گیری بهینه از زیرساخت‌ها، امکانات شبکه‌ای، سخت‌افزارها و نرم‌افزارهای لازم برای آموزش و پژوهش از راه دور و به اشتراک گذاشتن متون، دروس و محتوای پژوهشی و آموزشی دانشگاه‌ها و مراکز پژوهشی در یک بستر مشترک اقدام کنند.