پایان مبارزه با فساد در قوه قضاییه؛ آیت‌الله خامنه‌ای قدرت را چگونه متوازن می‌کند؟
بی بی سی فارسی
آیت‌الله علی خامنه‌ای، رهبر ایران، روز گذشته (شنبه ۷ تیر) با دفاع تمام قد از صادق آملی لاریجانی، رئیس سابق قوه قضاییه ایران، به حدود یکسال گمانه‌زنی درباره ارتباط او با پرونده اکبر طبری، معاون اجرایی پیشین قوه قضائیه که اکنون به عنوان متهم ردیف اول در پرونده فساد در این قوه تحت محاکمه است، به نوعی پایان داد. گفته می‌شود بازداشت آقای طبری که از شخصیت‌های پرنفوذ و عالیرتبه پیشین قوه قضائیه بوده است، با دستور مستقیم ابراهیم رئیسی، رئیس جدید قوه قضائیه و مشورت با دفتر آیت‌الله علی خامنه‌ای انجام شده است. اما چرا باید رهبر ایران به طور عمومی و بدین صراحت حمایت خود را از آقای لاریجانی اعلام می‌کرد؟
روز گذشته، آیت‌الله خامنه‌ای، از تعدی و اتهام‌زنی به بزرگان پاکدست انتقاد کرد و رئیس پیشین دستگاه قضایی را آغازگر کارزار مبارزه با فساد خواند. ساعتی پس پایان سخنرانی آیت‌الله خامنه‌ای، آقای لاریجانی هم با انتشار بیانیه‌ای از الطاف پدرانه و حکیمانه او تشکر کرد.
- حمایت رهبر ایران از رئیس پیشین قوه قضائیه و انتقاد او از 'اهانت و ظلم به بزرگان پاکدست'
- اکبر طبری کیست؛ بازداشت مرد در سایه قوه قضاییه
اظهارات آیت‌الله خامنه‌ای از سویی می‌تواند به هم حکم برائت رئیس پیشین قوه قضائیه تعبیر شود و از سوی دیگر به معنای مختومه شدن وجه سیاسی پرونده آقای طبری باشد.
در یکسال گذشته آقای صادق لاریجانی، بازداشت آقای طبری و بعدتر اتهام‌ها به خودش را در چند نامه "سناریوهای از پیش طراحی شده" و "بازی‌های صدا و سیما و برخی نهادها" خوانده بود که با هدف حذف و تخریب انجام می‌شود.
تسویه حساب سیاسی به واسطه کارزار مبارزه با فساد، به عنوان یکی از انگیزه‌های ابراهیم رئیسی رئیس جدید قوه قضائیه، مطرح می‌شد. اما ناگهان چند روز پیش آقای رئیسی نیز در اظهاراتی پرونده اکبر طبری را یک استثنا خواند و گفت "تخلف یک نفر" را نباید به پای سیستم نوشت.
آیا سخنان رهبر ایران به معنای ادامه حیات راست سنتی، پایان کارزار فعلی مبارزه با فساد و پیشگیری از قدرت گرفتن بیشتر آقای رئیسی می‌تواند باشد؟
بازگشت مبارزه با فساد به شیوه مدیریتی صادق لاریجانی حق نشر عکس MIZAN Image caption آیت‌الله خامنه‌ای علاوه بر حمایت قاطع از رئیس سابق قوه قضاییه، حدود مبارزه با فساد را هم تعیین کرده، شیوه شبیه به دوران آملی لاریجانی: به "بزرگان" تعدی نکنید، بر اقتصاد متمرکز شوید. حالا دادگاه طبری به مثابه دستاورد رئیسی به کشف معامله و تهاتر غیرقانونی چند خانه و زمین فروکاسته خواهد شد.کمپین حکومتی مبارزه با فساد در تابستان سال ۱۳۹۷ آغاز شد و یکی از پاسخ‌های اصلی حکومت به شوک ارزی و اقتصادی بهار ۱۳۹۷ و اعتراضات سراسری دیماه ۱۳۹۶ بود.
مقام‌های حکومت مبارزه با فساد را هم راهی برای کنترل نظام اقتصادی و بازار به شمار می‌آوردند و هم اقناع افکار عمومی و نارضایتی فزاینده.
در دوره آقای لاریجانی، مبارزه با فساد و تشکیل دادگاه‌های ویژه مبارزه با مفاسد اقتصادی، به جز چند استثنا، عملا به معنای محاکمه شماری از دلالان ارز و فروشندگان موبایل و افرادی خردپا بود.
در دوران آقای رئیسی، اتفاقی تازه رخ داد. تیغ کارزار مبارزه با فساد به تن برخی از رقبای سیاسی او در میان اصولگرایان هم کشیده شد.
سخنرانی روز گذشته رهبر ایران اما اکنون به معنای بازگشت بر همان تفسیری است که او از مبارزه با فساد در ذهن داشت.
- افول 'لاریجانی‌ها 'و صعود 'احمدی‌نژادی‌ها'؟
- آیت‌الله خامنه‌ای شرایط را برای دوران پس از خودش آماده می‌کند؟
- عقب نشینی تشکل اصولگرا از درخواست پاسخگویی آیت الله خامنه‌ای
مقام‌های ایران سخنان رهبر حکومت را "منویات رهبری "می‌خوانند. این "منویات" حالا با سخنان او درباره شیوه و روش مبارزه با فساد روشن است؛ به عبارتی دیگر به "بزرگان" تعدی نکنید، بر اقتصاد متمرکز شوید و بر ساخت فیلم و تبلیغات مبارزه با فساد تمرکز کنید.
آیت‌الله خامنه‌ای مثالی هم از منظور خود ارائه داد: "اقدام خوب قوه قضائیه در مبارزه با فساد، جلوگیری از تعطیلی واحدهای تولیدی بود که کمک به اقتصاد کشور به شمار می‌آید".
آیت‌الله خامنه‌ای خطاب خود را هم مشخص کرد. روی سخن او با "مردم و جوانان مؤمن" و همچنین مسئولان است و نه منتقدان داخلی حکومت یا اپوزیسیون.
در واقع امر، آنچه به واکنش‌های تند آقای لاریجانی هم منتهی می‌شد، انتقادهایی بود که از سوی جناح‌های از اصولگرایان مطرح می‌شد.
ادامه حیات راست سنتیاز سال ۱۳۹۶ به بعد، در جریان انتخابات ریاست جمهوری، سیاست ایران دست خوش تغییراتی شد. بخش‌هایی از اصولگرایان که مجلس و ریاست جمهوری را از دست رفته می‌دیدند برای بازسازی خود حول آقای رئیسی حلقه زدند.
به عباری می‌توان گفت تولد جریان جدید اصولگرایان به معنای انتخاب رهبرانی تازه هم بود و البته کنار زدن بخشی از "بزرگان" و چهره‌های شاخص راست سنتی و محافظه‌کار ایران از جمله علی و صادق لاریجانی و اکبر ناطق نوری.
به مرور این جریان اصولگرا که با نام‌ها و حتی طیف‌های متفاوتی شناخته می‌شد، سهم بیشتری از قدرت گرفت و توانست وارد مجلس یازدهم شود. به نظر می‌رسد اعلام مواضع مجلس جدید، هشدارهایشان به دولت متفاوت از دوران ریاست علی لاریجانی بر مجلس نهم و دهم بود.
اما درست در لحظه‌ای که کارشناسان و حتی اصولگرایان گمان می‌بردند خانواده لاریجانی به عنوان نمادی از محافظهکاران و راست سنتی به لب پرتگاه رانده شده‌اند؛ درست در زمانی که علی لاریجانی از نامزدی در انتخابات مجلس صرفنظر کرد و صادق لاریجانی زمزمه خروج از سیاست سر داد؛ آیت‌الله خامنه‌ای اطمینان داد که آنها هنوز بخشی از قدرت‌اند و "عضوی از خانواده نظام".
به این معنا، اعلام موضع رهبر ایران هم از تضعیف بیشتر بخشی از اصولگرایی سنتی جلوگیری خواهد کرد و هم حدود اختیارات قوه قضائیه و مجلس فعلی را مشخص می‌کند.
سخنرانی اخیر آیت‌الله خامنه‌ای در واقع حدود و صغور گروه‌هایی همچون جنبش عدالت‌خواه دانشجویی، نزدیکان محمود احمدی‌نژاد، رئیس جمهور سابق، جریان پایداری و همچنین نواصولگرایی قالیباف را هم تعیین خواهد کرد؛ گروه‌هایی که احتمالا در ماه‌های گذشته، گمان می‌بردند شانس‌شان برای قبض قدرت بیش از پیش است.
تغییر جایگاه ابراهیم رئیسی حق نشر عکس khamenei.ir Image caption اعلام موضع رهبر ایران هم از تضعیف بیشتر بخشی از اصولگرایی سنتی جلوگیری خواهد کرد و هم حدود اختیارات قوه قضائیه و مجلس فعلی را مشخص میکنداما اعلام حمایت رسمی آیت‌الله خامنه‌ای از رئیس سابق قوه قضایی، معنای دیگری هم می تواند داشته باشد؛ به عبارتی تغییر جایگاه یا دستکم وجهه ابراهیم رئیسی؛ بدین مفهوم که کارزار مبارزه با فسادی که آقای رئیسی بزرگترین دستاورد خود می‌خواند، حالا در دادگاه اکبر طبری در عمل به کشف معامله و تهاتر غیرقانونی چند خانه و زمین فروکاسته خواهد شد.
این سخنان رهبر ایران به عبارتی یعنی این که کارت‌های بازی آقای رئیسی محدود خواهد شد. و به تعبیری او دیگر چهره‌ای فراجناحی در میان اصولگرایان نخواهد بود و آن حاشیه امنی که آیت‌الله خامنه‌ای به اصطلاح به آقای رئیسی داده بود، می‌تواند مشمول دیگران هم شود.
آیت‌الله خامنه‌ای در تازه‌ترین تلاشش به عبارتی با اعلام حمایت قاطع از صادق لاریجانی و به طور کلی، تناسب بخشیدن به قدرت بازیگران، یادآوری کرد که اگر چه دوران جانشینی فرا رسیده، اما هنوز تنها منبع مشروعیت و تقسیم قدرت در میان اصولگرایان اوست.
منبع خبر: بی بی سی فارسی 
اخبار مرتبط: پایان مبارزه با فساد در قوه قضاییه؛ آیت‌الله خامنه‌ای قدرت را چگونه متوازن می‌کند؟
حق کپی © ۲۰۰۱-۲۰۲۴ - Sarkhat.com - درباره سرخط - آرشیو اخبار - جدول لیگ برتر ایران
