'شهرداری به عنوان نظافتچی به من کار نداد'
بی بی سی فارسی
"هفت ساله بودم که پدرم فوت کرد، پدرم پینه‌دوز بود. در خیابان‌ها موترشویی، کفش‌پاکی یا هم اسپند دود می‌کردم. بسیار دوست داشتم درس بخوانم ولی نتوانستم، فقیر بودم."
داستان 'زمان ' که در کابل زندگی می‌کند، تلخ است اما منحصر به فرد نیست. براساس برآوردهای وزارت کار و امور اجتماعی افغانستان، بیش از دو میلیون نفر در افغانستان بیکارند، سه میلیون کودک و نوجوان زیر خط فقر زندگی می‌کنند، ۱،۲ میلیون کودک هم مشغول کارهای شاقه هستند. در حالی‌که حدود سه میلیون مهاجر افغان هم پس از سقوط رژیم طالبان به کشورشان بازگشته‌اند و به جمعیت متقاضیان کار افزوده شده‌اند.
زمان می‌گوید:"زمانی‌که نوزده ساله شدم، دیگر نمی‌خواستم در جاده‌ها و خیابان‌ها کار کنم، به شهرداری مراجعه کردم تا مرا منحیث صفاکار(نظافتچی) استخدام کند، ولی به من کار ندادند چون نه پول داشتم و نه واسطه."
روزجهانی مهارتهای جوانانیونسکو (سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی سازمان ملل متحد) هر سال در پانزدهم ماه ژوئیه/جولای از "روز جهانی مهارتهای جوانان" تجلیل می‌کند. هدف از آن افزایش آگاهی در مورد اهمیت توسعه مهارتهای جوانان و تاکید بر آموزش حرفه‌ای آنها است.
امسال از روز جهانی مهارتهای جوانان در حالی تجلیل می‌شود که آموزش و پرورش و آموزش‌های فنی و حرفه‌ای جوانان در سراسر جهان در پی بحران شیوع کرونا مدتی متوقف شده است.
یونسکو برآورد کرده که سه ربع از دانش‌آموزان جهان در سطوح مختلف در نتیجه تعطیل مکاتب/مدارس در اوایل ماه مه، به طور موقتی از آموزش بازماندند. برعلاوه، کووید ۱۹ اقتصاد جهان را نیز به شدت متضرر کرده و آمار بیکاری را افزایش داده است. اما در افغانستان که به دلیل بالا بودن میزان زاد و ولد جمعیت آن بسیار جوان و حدود نیمی از آن زیر ۱۵ سال سن دارند، وضعیت چگونه است؟
- جوانان کشور جنگ‌زده‌ای که 'نیمه پر لیوان را می‌بینند'
علی کاوه، جامعه‌شناس افغان مقیم هرات می‌گوید که جوانان افغانستان، مهارتهای لازم برای کار و به ویژه برای وارد شدن به بازار کار را ندارند.
"در قدم اول دلیل آن عدم دسترسی به منابع افزایش مهارت‌ها، مثل آموزش و تحصیلات با کیفت است که بسیاری از آنها به دلیل فقر و نبود امکانات به آموزش و تحصیلات دسترسی ندارند."
نگرانی‌ها در مورد وضعیت جوانان در افغانستانصندوق جمعیت سازمان ملل متحد در سال ۲۰۱۵ در گزارشی زیر عنوان "سرمایه‌گذاری روی جوانان: چگونگی درک مزیت جمعیتی افغانستان" هشدار داده بود که اگر به وضعیت جوانان افغانستان توجه نشود، این کشور با بی‌ثباتی و مشکلات اجتماعی بیشتری مواجه خواهد شد.
نهاد "دموکراسی بین الملل" در سال ۲۰۱۶ براساس مصاحبه با چهار هزار جوان شهری و روستایی در ۳۴ ولایت افغانستان در ظرف شش ماه دریافته بود که فقر و بیکاری در صدر مشکلات جوانان قرار دارند. حدود ۸۲ درصد جوانان بیکاری را مشکل عمده خود دانسته و در عین حال ۴۰ درصد آنها گفته‌اند که در تلاش رسیدن به زندگی بهتر، ترجیح می‌دهند به بیرون از کشور بروند.
صفی‌الله می گوید:"هشت ساله بودم که موترشویی و بوت پالشی (کفش پاکی) را در جاده‌ها و خیابان‌ها شروع کردم. با سختی‌ها و مشکلات زیاد به ایران رفتم. چون خیلی جوان بودم کسی به من کار نمی‌داد. پس از مدتی کار یافتم اما سربازان ایرانی مرا رد مرز کردند. وقتی کودکان را می‌بینم به مکتب/مدرسه می‌روند و درس می‌خوانند بسیار ناراحت می‌شوم. اگر تحصیل می‌کردم شاید می‌توانستم شامل کار شوم."
وزارت کار و امور اجتماعی، می‌پذیرد که بیکاری از مشکلات عمده جوانان است و می‌گوید که سالانه چهار صد هزار نفر وارد بازار کار می‌شوند.
یکی از مقاصد تجلیل از روز جهانی مهارتهای جوانان، سرمایه‌گذاری برای رشد قابلیت‌های جوانان است، که علی کاوه، جامعه شناس افغان معتقد است که حکومت افغانستان نتوانسته در این زمینه بخوبی عمل کند، او می‌گوید:"نهادهای مانند وزارت کار و امور اجتماعی، وزارت اطلاعات و فرهنگ و وزارت معارف متاسفانه در این سال‌ها نشان دادند که منابع، بودیجه و برنامه‌های کافی و لازم برای افزایش مهارتهای جوانان را ندارند و اجرا نکردند."
- جوانان و زنان در راه خانه تکانی پارلمان افغانستان
'کاشانه '، یک نهاد غیر دولتی و غیر انتفاعی برای کودکان و نوجوانانی خیابانی مانند زمان و صفی الله است که تلاش دارد "این خالیگاه را پر کند" و زمینه یادگیری مهارتهای لازم را برای کودکان خیابانی فراهم سازد. باقی سمندر، بنیانگذار کاشانه به بی‌بی‌سی گفت: "در کاشانه چند بخش اصلی داریم که شامل نقاشی و میناتوری است، که دختران و پسران در آنجا آموزش می‌بینند. و دیگر بخش قالی‌بافی و کندن‌کاری روی چوب و چندین بخش دیگر مانند ساختمانی و سیم‌تابی است."
یکی از مزیت‌های مهم آموزش‌های فنی و حرفه‌ای، کاربردی بودن آنها است. به همین دلیل شمار زیادی از فارغ‌التحصیلانی که دوره‌های مهارتی را گذرانده‌اند، در سریع‌ترین زمان ممکن جذب بازار کار می‌شوند، فرحناز عثمانی، جوان ۲۲ ساله از هرات در غرب افغانستان، که مهارت های برنامه نویسی و گرافیک را در مکتب سی‌تی‌آی آموخته، یکی از این جوانان است، او به بی‌بی‌سی گفت: "حدود پنج سال می‌شود به صورت تخصصی در دنیای گرافیک مشغول فعالیت می‌باشم و به هنرهای دیجیتالی و انیمیشن‌سازی علاقه دارم. فعلا در مکتب برنامه‌نویسی سی‌تی‌ای در بخش گرافیک مصروف تدریس هستم. خوشحالم که در رشته فعالیت می‌کنم که به آن علاقه و مهارت دارم و از این طریق می‌توان کسب درآمد کنم."
آموزش‌های فنی و حرفهایاما کسب درآمد برای بیش از ۲ میلیون بیکار در این روزها در افغانستان آسان نیست. این آمار وزارت کار و امور اجتماعی ممکن از پس از بیماری همه‌گیر کرونا افزایش یافته باشد. کارشناسان به این باورند که ناامیدی جوانان این گروه بزرگ اجتماعی، می‌تواند پیامدهای سنگینی داشته باشد.
Image caption کارشناسان به این باورند که ناامیدی جوانان این گروه بزرگ اجتماعی، می‌تواند پیامدهای سنگینی داشته باشدایجاد فرصت‌های کاری برای جوانان و بهبود وضعیت اقتصادی مردم، یکی از وعده‌های اصلی محمد اشرف غنی، رئیس جمهوری افغانستان در زمان مبارزات انتخاباتی‌اش بود. اما بسیاری مردم به این باورند که آقای غنی نتوانسته به وعده‌هایش از جمله در زمینه کارآفرینی به درستی عمل کند.
ولی عبدالفتاح عشرت احمدزی، سخنگوی وزارت کار و امور اجتماعی در گفت‌وگوی با بی‌بی‌سی اعتراف کرد که "چالش‌ها و نگرانی‌های زیادی" در افغانستان وجود دارد اما گفت که حکومت افغانستان در زمینه آموزش دادن مهارتهای لازم به جوانان و شغل‌زایی کارهای زیادی انجام داده‌است. او گفت: "برنامه آموزش‌های فنی و حرفه‌ای ما در ۳۴ ولایت افغانستان فعال است و خوشبختانه ۵۰ مرکز فعال در سراسر افغانستان داریم و جوانانی را که در این مراکز آموزش می‌دهیم و از این مراکز فارغ می‌شوند، بسیار زود به بازار کار جذب می‌‌کنیم و حتی یک تعداد دیگر جوانان و هموطنان ما را این فارغ‌التحصیلان کمک و شامل کار می‌سازند.
افکار نسل جدید افغانستان در طول ۲۰ سال گذشته رشد و تغییر کرده است و این نسل می‌خواهد در تصمیم گیری‌های کلان مملکت نقش آفرینی کند و اهداف شان در شکل دادن آینده به شیوه واقعی و نه سمبولیک معنا پیدا کند.
حدود ۱.۲ میلیارد جوان بین ۱۵ تا ۲۴ ساله در جهان زندگی می‌کنند که ۱۶ درصد جمعیت کل جهان را تشکیل می‌دهند. که برای دست یافتن به جوامع باثبات و جلوگیری از بدترین تهدیدات چون تاثیرات تغییرات اقلیمی، بیکاری، فقر، نابرابری جنسیتی، جنگ و مهاجرت به مشارکت فعال آنها نیاز است. در افغانستان اما نیروی کار از بیکاری و یا کمبود فرصت‌های شغلی در تلاش رسیدن به زندگی بهتر، ترجیح می‌دهند به بیرون از کشور بروند.
منبع خبر: بی بی سی فارسی 
اخبار مرتبط: 'شهرداری به عنوان نظافتچی به من کار نداد'
حق کپی © ۲۰۰۱-۲۰۲۴ - Sarkhat.com - درباره سرخط - آرشیو اخبار - جدول لیگ برتر ایران
