کپرزدایی خیالی در روستاهای محروم/ چشمان بسته بر روی فقر شرق کرمان

خبرگزاری مهر - گروه استان‌ها، اسمامحمودی: کپر بدون شک نماد اصلی فقر در جنوب و شرق کرمان است، پس از اینکه میلیاردها تومان در راستای حذف کپر نشینی در مناطق مختلف استان کرمان در قالب طرح‌های بازسازی زمین لرزه، طرح‌های هادی، کپر زدایی و بازسازی سیل و… هزینه شده است همه انتظار داشتند بحث کپر نشینی در کرمان بسته شود اما اینگونه نشد، هنوز هم ده‌ها روستا در کرمان میزبان مردمی است که گاه ضریب محرومیت در آنها ۹ است.

سال ۸۴ بود که زادسر نماینده فقید شهرستان‌های جنوبی کرمان در مجلس از کشف روستایی به نام «پیر نکوئیه» در ۱۲۰ کیلومتری شهر عنبرآباد خبر داد که ۲۰۰ نفر در ابتدایی‌ترین وضع ممکن در این روستا زندگی می‌کردند.

در آن زمان از قول مرحوم زادسر گفته شد که از ۷۰۰ هزار جمعیت جنوب کرمان حداقل ۳۰۰ هزار نفر کپر نشین هستند.

سال ۸۵ بود که «ستاد راهبردی جنوب کرمان» عملاً در دولت نهم محرومیت زدایی از جنوب کرمان را کلید زد و طرح‌های کپرزدایی در دستور کار قرار گرفت؛ درنهایت این ستاد در اواخر دولت دهم رو به رکود گذاشت طی این سال‌ها با حضور دستگاه‌های مختلف کپرزدایی در دستور کار قرار گرفت.

با شروع دولت یازدهم به این دلیل که ستاد به اهداف خود رسیده و محرومیت کاهش یافته است عملاً شعار اتمام کپرزدایی از سوی دستگاه‌های مختلف و دولتها عنوان شد.

در طول این سال‌ها بارها اجرای طرح کپر زدایی در کرمان مورد نقد قرار گرفته است و حتی خبر به بن بست رسیدن و شکست این طرح هم مطرح شده است اما دستگاه‌های متولی هر بار مواردی را مطرح کرده‌اند که دو نکته اصلی آن از این قرار بوده که اول به دلیل افزایش رشد جمعیت روستایی جنوب کرمان با وجود حذف کپرنشینی اما بار دیگر خانواده‌های جدید اقدام به برپایی کپر می‌کنند که البته این نظریه کمتر مورد توجه قرار گرفت اما آنچه که هنوز هم از سوی مسئولان مطرح می‌شود این است که کپر را جزئی از فرهنگ مردم جنوب کرمان می‌دانند.

اما در این میان یک نکته اساسی مورد توجه قرار نمی‌گیرد که هیچ خانواده متمکن و یا دارای وضعیت اقتصادی متوسط در مناطق محروم منطقه کپر نشین نیست و تمامی کپر نشینان ساکنان روستاهای دور افتاده و دارای ضریب بالای محرومیت هستند که در طرح‌های کپرزدایی دیده نشده‌اند این روستاها اکثراً از زیر ساخت‌های معمول محروم هستند. راه‌های صعب العبور و عدم احداث جاده نشان می‌دهد که عملاً چشم مسئولان در سال‌های اخیر این روستاها را در جنوب کرمان ندیده است.

هر چند که نمی‌توان اقداماتی که به ویژه از سال ۸۵ تا ابتدای دولت یازدهم انجام شد را نادیده گرفت اما بدون شک در اجرای این طرح بسیاری از مردم محروم جنوب کرمان دیده نشده‌اند و هم اکنون در اوج محرومیت و در حالی که از ابتدایی‌ترین امکانات شخصی و عمومی محروم هستند روزگار می گذارنند.

اما نکته غم انگیز جای دیگر است، هنوز محرومیت نهفته در شرق استان کرمان حتی دیده هم نشده است.

محرومیت در روستاهای ریگان و فهرج عمیق‌تر از آنچه است که گاه در جنوب کرمان دیده می‌شود. مردمی که حتی محرومیت آنها توسط کسی کشف نشده و داستان سال ۸۵ و نماینده مردم جنوب استان برای آنها روی نداده است.

بدون شک شهرستان ریگان یکی از محروم‌ترین شهرستان‌های کشور محسوب می‌شود و ضریب محرومیت در برخی از روستاها ۸ و ۹ ثبت شده است.

کپر نشینی این مردم هنوز مورد توجه مسئولان قرار نگرفته و بسیاری از مردم در کویر خشک و گرم لوت در خانه‌های سنگی و چوبی زندگی می‌کنند و گویا قرار نیست این محرومیت از سوی مسئولان مورد اعتنا قرار گیرد.

آبادی‌هایی که نام آبادی برخورد دارند اما هیچ نشانی از روستا و آبادی ندارند و خبری از اجرای طرح‌های کپر زدایی در آنها نیست.

اینکه چگونه مردمان محروم این روستاها باید به چشم بیایند و دیده شوند سوالی است که جوابش در پشت درب اتاقهای مسئولان استانی و ملی نهفته است.

شلتوک، قاسم آباد، حسین آباد، ملک آباد، شیرآباد، حسین آباد دامداری، تنها بخش کوچکی از روستاهایی است که ساکنانشان خانه‌ای چوبی دارند و زیر پایشان حصیر است.

دیدن این محرومیت‌ها برای دولت و مسئولان کار سختی نیست، پیشنهاد می‌کنم مسئولان استان کرمان یک تور بازدید از این مناطق برای مدیران کل استان و برخی از وزرا و فعالان رسانه‌ای تشکیل دهند و مطمئن باشند نتیجه این اقدام می‌تواند به رفع محرومیت در این منطقه منجر شود.