ابزارهای قدرتی که چشم صاحب آن را می‌بندد

به گزارش خبرنگار ایرنا، دولت ترامپ سرخورده از دوبار ناکامی در شورای امنیت این روزها بقیه کشورها را تهدید می‌کند که در صورت عدم تبعیت از خواسته‌ها و سیاست‌های غیرمنطقی این کشور آن‌ها را تحریم می‌کند.

دولت ترامپ طی هفته‌های اخیر در دو مقطع با ناکامی در شورای امنیت و جلب همراهی جامعه جهانی مواجه شده است. یک بار وقتی که تلاش کرد با ارائه قطعنامه‌ای مانع از پایان تحریم‌های تسلیحاتی ایران شود. بعد از ناکامی اولیه آمریکا با ارائه قطعنامه تعدیل شده ای ابتدا تلاش کرد همراهی اعضای شورای امنیت را جلب کند که در این مرحله هم تنها توانست همراهی جمهوری دومینیکن را جلب کند.

پس از آن دولت ترامپ تصمیم گرفت مکانیسم ماشه را فعال کند موضوعی که بر اساس برداشت منحصربه فرد آمریکا از قطعنامه ۲۲۳۱ و برجام  در دستور کار آمریکا قرار گرفت. با این حال این تفسیر مورد قبول کسی قرار نگرفت. اغلب اعضای شورای امنیت در بیانیه هایی مخالفت خود را با این برداشت آمریکا اعلام کردند و نهایتا رئیس شورای امنیت‌ آب پاکی را روی دست ‌آمریکایی‌ها ریخت و اعلام کرد: «ما در جایگاهی نیستیم که اقدامات بیشتری پیرامون تحرکات آمریکا برای کلید زدن مکانیسم ماشه را انجام دهیم.»

اما با وجود اعلام رئیس شورای امنیت، مایک پمپئو، وزیر امور خارجه آمریکا با انتشار پیامی در حساب کاربری رسمی خود در توئیتر مدعی شد: «هفته گذشته پس از کوتاهی شورای امنیت در اجرای مأموریت خود برای حفظ صلح و امنیت بین‌المللی، آمریکا فرآیند ۳۰روزه‌ای را به‌منظور بازگرداندن تقریباً همه تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران فعال کرد. این تحریم‌ها در نیمه شب ۲۰ سپتامبر (۳۰ شهریور) به وقت گرینویچ بازخواهند گشت.»

کلی کرافت، نماینده آمریکا در سازمان ملل نیز روز پنجشنبه ۶ شهریور در گفت‌وگو با طلال الحاج، رئیس دفتر تلویزیون العربیه در نیویورک و در تکرار ادعاهای بی‌اساس واشنگتن درباره ایران با اعلام اینکه این کشور هرگز به ایران اجازه دستیابی به سلاح را نخواهد داد، مدعی شد: مکانیسم ماشه را بر اساس منافع آمریکا و ملت‌های منطقه اجرا خواهیم کرد و شورای امنیت باید به مسئولیت خود برای اجرای روندهای قانونی عمل کند.

کرافت مدعی شد: «به نظر من هر کشوری که با ما رای ندهد تا کسب اطمینان کند که ایران دسترسی تسلیحاتی ندارد، شریک دولت اول حامی تروریسم در جهان است.»

 این مقام‌ آمریکایی مدعی شد قطعنامه ۲۲۳۱ به واشنگتن اجازه می‌دهد تا سازوکار بازگشت تحریم‌ها علیه ایران موسوم به مکانیسم ماشه را اجرایی کند و آمریکا هر کشور یا موجودیتی را که بخواهد مقابل تلاش واشنگتن برای تمدید تحریم تسلیحاتی ایران را بگیرد، تحریم می‌کند.

البته مقامات‌ آمریکایی همواره ادبیات متکبرانه‌ای در قبال کشورهای مختلف داشته‌اند این ادبیات گرچه در مقاطعی منجر به گرفتاری‌ها و بن بست‌هایی در سیاست خارجی این کشور شده است با این وجود به نظر می‌رسد ابزارهای قدرت در اختیار دولتمردان آمریکا به جای اینکه دست آنها را در عرصه‌های مختلف باز کند چشم‌آنها را می‌بندد و مانع از این می‌شود که واقعیات را مشاهده کنند. این شرایط در دولت کنونی آمریکا بیش از پیش نمود یافته است. به طوری که دولتمردان این کشور حتی ناتوان از این هستند که از ادبیات متکبرانه ای که در قبال کشورهای دیگر استفاده می کنند در مواجهه با مردم کشور خود-آن هم در آستانه انتخابات - هم استفاده کنند.

 محمد جواد ظریف با یادآوری این ادبیات دولتمردان آمریکایی در توییتر نوشت: گزاره "تمامی گزینه‌ها روی میز است" برای مدت طولانی یک بخش اصلی از سیاست خارجی ایالات متحده بوده‌است. این گزاره به زبان ساده یعنی قانون‌ جنگل که به معنی نادیده انگاشتن یک اصل بنیادین حقوق بین الملل است: عدم بکار گیری زور.

اکنون رژیم ترامپ این تهدید را برعلیه مردم خود آمریکا به کار گرفته است. آیا این یک زنگ بیداری خواهد بود؟ ان‌شاالله. عدم به کارگیری زور همانطور که وزیر امور خارجه گفته است یکی از قواعد و اصول بنیادین و آمره حقوق بین الملل محسوب می‌شود. با این حال این قاعده مسلم و پذیرفته شده حقوق بین الملل سال‌هاست که با بی‌اعتنایی آمریکا در دوره‌های مختلف مواجه شده است.

ایالات متحده در چهار دهه گذشته چه در دوران جنگ سرد، چه پس از حمله ۱۱ سپتامبر و چه در جنگ‌های افغانستان و عراق عمدتا بر نیروی نظامی و تروریسم اقتصادی از طریق تحریم متکی بوده است و این همان قانون جنگلی است که ظریف از آن سخن می گوید؛ بی‌توجهی به قوانین بین‌المللی و خواست جامعه جهانی و پیشبرد اهداف خود با استفاده از زور در میان دیگر کشورهای جهان. در سایه همین سیاست‌ها خصوصا با یکجانبه گرایی افراطی دولت ترامپ است که اکنون آمریکا در جامعه بین الملل منزوی شده است و این انزوا در موضوع تحریم‌های تسلیحاتی ایران و برجام خودنمایی کرد.

خروج از برجام یکی از اشتباهات بزرگ ترامپ بود آمریکا با وجود همراهی کاملا شفاف و صادقانه جمهوری اسلامی ایران در پرونده هسته‌ای، با اعمال تحریم‌های سخت و تروریسم اقتصادی علیه ایران تلاش کرد تا به زعم خود ایران را مجبور به پذیرش زیاده‌خواهی‌های خود کند. اما درایت تیم دیپلماسی کشور در حفظ برجام، تاکنون باعث ناکامی دولت آمریکا شده است. تلاش و تقلاهای ترامپ و تیم تندرو او برای بازگرداندن پرونده ایران به شورای امنیت و نابودی کامل برجام و تکیه بر برداشت‌های غلط و منحصر به فرد از قطعنامه شورای امنیت نشان می‌دهد این توافق دست دشمنان ایران را از منظر حقوقی بسته است و

دیپلماسی قلدرمآبانه ایالات متحده که در ارتباط با سایر کشورها و حتی سازو کارهای بین المللی و چند جانبه به یک معضل جهانی تبدیل شده است. اکنون اذهان عمومی آمریکا و جهان به تدریج درحال از دست دادن امید و اعتماد خود به تاثیرگذاری و نفوذ آمریکا در عرصه بین‌المللی هستند و زمان زیادی لازم است تا بار دیگر آمریکا بتواند اعتماد لازم را کسب کند.

آمریکا اکنون اوضاع خوبی ندارد و نشانه‌ها حاکی از آن است که این کشور که روزی ابرقدرت دنیا محسوب می‌شد در سراشیبی انزوا قرار گرفته است؛ عدم همراهی با جهان در مواجهه با بحران کرونا، اعتراضات ضد نژادپرستی و بدتر از همه وجود سیاستمداران تندرو در راس قدرت دراین کشور باعث شده جامعه جهانی تلاش کند مسیر خود را از این کشور جدا کند و تلاش کنند برخلاف گذشته به طور مستقل تصمیم گیری کنند. روی کار آمدن ترامپ در آمریکا ضربه نهایی را به ایالات متحده وارد کرد. این آغازی بر پایان هژمونی آمریکا در عرصه بین الملل است.