حق مسکن؛ زنی به‌ دلیل تخریب سرپناهش توسط شهرداری بندرعباس، خود را آتش زد

خبرگزاری رکنا که خبرهای مربوط به حوادث را پوشش می‌دهد، روز پنج‌شنبه ۲۹ آبان‌ با انتشار گزارشی همراه با یک ویدئو، از تخریب سرپناه محقر یک خانواده در بندرعباس به دست مأموران شهرداری خبر داد و نوشت به‌ دنبال این اقدام مأموران شهرداری، «زن سرپرست خانوار» بی‌خانمان شده، اقدام به خودسوزی کرده است. به گزارش رسانه‌های داخلی این زن دچار ۱۷ درصد سوختگی از ناحیه دست و قفسه سینه شده است.

• تخریب آلونک یک خانواده بی‌چیز در بندرعباس به دست مأموران شهرداری

بر زمینه ویدئویی که از این ماجرا منتشر شده، صدای گریه دختر خردسالی شنیده می‌شود که از مأموران می‌خواهد از خراب کردن خانه‌شان دست بردارند.

پس از انتشار فراگیر این ویدئو و با بالا گرفتن موج انتقادها از عملکرد شهرداری بندرعباس، فریدون همتی، استاندار هرمزگان هم این اقدام شهرداری را «اوج بی‌تدبیری» توصیف و تأکید کرد با عاملان «این تصمیم نادرست و غیراصولی»، برخورد جدی خواهد شد:

«این اقدام افکار عمومی را جریحه‌دار کرده و در حالی که می‌شد با برخورد و روش مناسب قانون را درست و صحیح اجرا کرد که متأسفانه اوج بی‌تدبیری در این زمینه صورت گرفته و باید عاملان این تصمیم به ‌شدت مورد پیگرد قرار گیرند.»

با توجه به عملی نشدن وعده‌های پیشین مسئولان دولتی برای جلوگیری از این اقدامات شهرداری در نمونه‌های مشابه از جمله تخریب سرپناه آسیه پناهی در کرمانشاه که منجر به فوت او شد، مشخص نیست که این گفته‌های استاندار هرمزگان در آینده تا چه میزان محقق خواهد شد.

به ‌گفته اسماعیل موحدی نژاد، معاون خدمات شهری شهرداری بندرعباس اما در جریان تخریب این اتاقک محقر، مادر خانواده ناگهان اقدام به خودسوزی کرد که بلافاصله به بیمارستان منتقل شد.

مسئولان بهداشتی شهرستان بندرعباس هم از بستری شدن این زن در بیمارستان خبر دادند.

فاطمه نوروزیان، مدیر روابط عمومی دانشگاه علوم پزشکی هرمزگان در این باره به تلویزیون حکومتی جمهوری اسلامی گفت:

«این خانم اکنون با ۱۷ درصد سوختگی از ناحیه دست و قفسه سینه، در بخش سوختگی بیمارستان شهید محمدی بندرعباس بستری است.»

عباس امین‌زاده، شهردار بندرعباس در پی واکنش گسترده شهروندان در شبکه‌های اجتماعی گفت آلونکی که این زن به‌ همراه خانواده‌اش در آن ساکن بود، «در زمین تصرفی ساخته شده» و تخریب آن بعد از چندین مرتبه تذکر و ارسال ابلاغیه برای تخلیه صورت گرفت.

امین‌زاده با اشاره به اینکه مأموران شهرداری با همراهی مأموران یگان حفاظت مسکن در بخش رفع تصرفات اقدام به تخریب سرپناه این زن بندرعباسی کردند، گفت:

«زمین تصرفی بود و باید طبق قانون تخریب می‌شد.»

او همچنین با اشاره به محدوده شهری که این زن در آن آلونک خود را بنا کرده بود، گفت:

«این زمین‌ها متعلق به مسکن و شهرسازی است و به قصد جلوگیری از ساخت و ساز غیرمجاز این تخریب صورت گرفته است. این خانواده مجوز ساخت خانه نداشتند و غیر‌قانونی آن محل را بنا کرده بودند.»

فیلم منتشر شده از اقدام مأموران شهرداری بندر‌عباس برای تخریب سرپناه این خانواده اما نشان می‌دهد در هنگام تخریب برخی از لوازم منزل همچون یخچال و فرش در این سرپناه وجود دارد. دو کودک و دو زن در این تصاویر دیده می‌شوند و تلاش می‌کنند مأموران شهرداری را از تخریب محل سکونتشان منصرف کنند.

بر همین اساس می‌توان برآورد کرد مأموران شهرداری بدون اطلاع قبلی به ساکنان این آلونک، شروع به ویران کردن سرپناه آنان کرده‌اند.

موحدی نژاد، معاون خدمات شهری شهرداری بندر‌عباس اما با تأکید بر اینکه این زن‌ همراه خانواده‌اش «در آن اتاقک زندگی نمی‌کردند»، گفته [این سرپناه] «یک چهار دیواری» بوده که تخریب شده است:

«ظاهرا پیش از این چندین مرتبه به این خانواده تذکر داده شده بود که محل را ترک کنند زیرا در منطقه غیرمجاز ساخت و ساز انجام داده‌اند. این تأکید بر تخلیه محل، بیشتر برای امنیت خود این خانواده بود، زیرا در محلی ناامن که بستر رودخانه‌ای که مسیر آب‌های سطحی از شمال شرق به سمت دریاچه ۲۲ بهمن بود اقدام به ساخت این اتاقک کرده بودند.»

بنا بر آمارهای اعلام شده از سوی منابع رسمی در حال حاضر حدود ۲۰ میلیون حاشیه‌نشین در اطراف شهرهای بزرگ در سراسر ایران ساکن هستند. به‌ عبارت دیگر به طور میانگین از هر چهار نفر ایرانی، یک نفر در سکونت‌گاه غیررسمی سکونت دارد و از حق داشتن سرپناه امن محروم است.

طبق بند یازدهم از میثاق بین‌المللی حقوق اقتصادی-‌اجتماعی و فرهنگی که ایران نیز از امضا کنندگان آن است، کشورهای‌ طرف‌ این‌ میثاق متعهد شده‌اند تا تمامی امکانات «سطح‌ زندگی‌ کافی» از جمله مسکن را برای شهروندان خود فراهم آورند.

به‌ علت عدم اتخاذ سیاست‌های مناسب برای تأمین حق سرپناه در ایران در حال حاضر همه کلان‌شهرهای ایران با معضل حاشیه‌نشینی دست و پنجه نرم می‌کنند.

کلان‌شهرهای تهران، کرج، تبریز، زاهدان، اهواز، مشهد، قم و سنندج بزرگ‌ترین سکونت‌گاه‌های غیر‌رسمی و محله‌های آلونک‌نشین کشور را در محدوده خود جای داده‌اند.

• در همین زمینه

بازماندگان آسیه پناهی: «شهرداری سرمان کلاه گذاشته است»