بحران‌شناسی خاورمیانه

 خلاقیت، تازگی و نوآوری بحث ها من را مشتاق کرد تا آن را به دانشجویان و پژوهشگران معرفی کنم. نوآوری از این منظر که این نوع آثار معمولا ترجمه پژوهشگران بیگانه است و کمتر با نگاه ایرانی به آن پرداخته ایم. کتاب در هفت گفتار به پارادایم قدرت صور بنیادی حیات نفتی، قرارداد اجتماعی خاورمیانه، بازی تمایز و تضاد برای فهم تاریخ ذهنیت توسعه، تاریخ ذهنیت توسعه در غرب، فراسوی ریاضیات توسعه و تولد زیست فرهنگ در جهان در حال شدن پرداخته است.

آنچه از دیدگاه من بسیار قابل توجه است گفتارهای دوم در پرداختن به صور بنیادی حیات نفتی و گفتار سوم قرارداد اجتماعی خاورمیانه ای است که در استدلالی به هم پیوسته به شکل یافتن خاورمیانه بر مبنای هیدروکربنیسم و مصرف نفت برای زندگی سیاسی پرداخته است. بدون شک خواننده به راحتی درک می‌کند که هیدروکربنیسم چگونه رفتار فردی و جمعی و سیاسی در خاورمیانه را شکل داده است که کمتر به موضوعات ایدئولوژیک مرتبط است.

شاید اگر نفتی در کار نبود، تحرکات سیاسی و جنگ سالاری نیز به این شکل وجود نداشت. نکته قابل اهمیت این است که نویسنده در گفتار سوم به بحران های نفت سالاری، یوتوپیا و اتوریته در خاورمیانه پرداخته است و راه حل های خود را برای حل بحران از جمله لویاتان مالیاتی و قانون اساسی گرایی مسئولیت محور ارائه داده است. دیدگاه های کتاب بینش جدید و علامت سوال های بسیاری را ایجاد می کند، به ویژه از این منظر که حکمرانان خاورمیانه و حتی دنیا با چه هزینه های سنگین و بی ربطی جهان را اداره می کنند.

شکاف عمیقی بین حکمرانان با نگرش سنتی به قدرت  سیاسی و ملت ها در حال ایجاد است. این کتاب بازگشت به اخلاق سیاسی و سیاست وزری عالمانه را توصیه می کند. من خواندن عمیق این کتاب را به ویژه دانشجویان، جوانان و صرفاً به دوستداران منافع ملی ایران توصیه می‌کنم، دوستدارانی که مدام به راهکارهایی برای فقرزدایی، ثروتمند شدن مردم و عظمت واقعی کشور را جستجو می‌کنند و برای نویسنده خوش‌فکر و متفکر این کتاب نیز آرزوی موفقیت و نوشتن آثار برجسته تری را آرزو دارم.

310311