یکصدا علیه اردوغان

گروه سیاست سایت فردا – روزنامه‌های امروز به موضوعاتی در حوزه‌های سیاسی، اقتصادی و ... پرداخته‌اند که مهم‌ترین موارد آن به شرح زیر است:

 

«اعتماد» اردوغان را عکس یک کرده و با تیتر «پای اردوغان روی خط قرمز» و بازتاب واکنش‌ها به اظهارات اخیر وی، هشدار داده است که دست روی مساله حساسی گذاشته است. اعتماد در گزارش خود نوشت: «کاربران ایرانی شبکه‌های اجتماعی به شدت این اظهارات را محکوم کردند و به شکل گسترده‌ای به اردوغان به خاطر بیان چنین اظهاراتی علیه تمامیت ارضی ایران حمله کردند. در شرایطی که معمولا اختلاف‌نظر‌ها و شکاف‌های سیاسی میان کاربران ایرانی شبکه‌های اجتماعی مشهود است، اما اعتراض به سخنان اردوغان نشان از اتحاد میان تمام طرف‌های سیاسی داشت.»
این روزنامه در گزارش دیگری از یک گزینه جدید در لیست کاندیدا‌های احتمالی جریان اصلاحات رونمایی کرده و نوشته است: «بیژن نامدارزنگنه که چندی پیش خود احتمال حضور در انتخابات ۱۴۰۰ را رد کرده بود، اما حالا خبرنگار «اعتماد» مطلع شده که دوباره چند روزی است که نامش در برخی محافل شنیده می‌شود.»

«کیهان» نیز از کنار مواضع تحریک‌آمیز اردوغان نگذشت. این روزنامه اصولگرا در تیتر یک خود از رئیس جمهور ترکیه می‌پرسد «آقای اردوغان! تاریخ بلد نیستی یا برای اسرائیل خوش‌رقصی می‌کنی؟!»
کیهان در ادامه به بازنشر واکنش‌های مقامات به اظهارات اردوغان پرداخته و در یادداشت روز خود با عنوان «خیانت اردوغان به مسلمانان ترکیه» می‌نویسد: «مدت‌هاست که دولت رجب طیب اردوغان حتی از «رنگ» اسلام‌گرایی تهی گردیده و به رژیمی توسعه‌طلب، مهاجم و شوونیستی تبدیل گردیده است. «ترکستان» کلیدواژه‌ای است که اردوغان تلاش دارد وارد ادبیات عمومی مردم مسلمان این کشور و مردم ترک‌زبان در کشور‌های شرق و غرب دریای خزر کند و این در حالی است که این ادبیات به جای دعوت به نوعی همگرایی ناسیونالیستی، از تلاش ترکیه برای سیطره به ملت‌های ترک‌زبان یا ترک‌تبار حکایت می‌کند و در اینجا سوال اساسی این است که آیا منطقه و این کشور‌ها «هژمونی اردوغانی» را می‌پذیرند؟»

«شرق» تنها روزنامه‌ای است که به جای اردوغان، ظریف را عکس یک کرده و به این ترتیب خواسته پاسخ تهران به سخنان تحریک‌آمیز رئیس جمهور ترکیه را پررنگ‌تر از رویاپردازی‌های او بازتاب دهد. این روزنامه اصلاح‌طلب در گزارش خود با عنوان «خواب‌آشفته اردوغان برای ارس» می‌نویسد: «اگرچه تهران و آنکارا در سطح عمومی تلاش می‌کنند نشان دهند که رابطه حسنه‌ای دارند، اما به دلیل مسائل حاد امنیتی و ملی که بین دو کشور ممکن است بروز پیدا کند، نسبت به مواضع یکدیگر حساس هستند. عدم سکوت دستگاه دیپلماسی نشان‌دهنده اهمیت ملی این بحث است. جواد ظریف در حالی از شعرخوانی اردوغان برآشفته که در جریان مناقشه قره‌باغ، تهران و آنکارا هر دو از آذربایجان حمایت کردند و البته عنصر قومیت مشترک ترک موجب نزدیکی بیشتر آذربایجان و ترکیه شده است. اما چهارشنبه گذشته تهران میزبان وزیر خارجه آذربایجان بود»

«آرمان ملی» در تیتر یک خود می‌خواهد که «جلوی «شعرگویی» اردوغان بایستید» و به نقل از داوود هرمیداس باوند، تحلیلگر مسائل بین‌الملل می‌نویسد: «اظهارات اردوغان بیشتر شبیه به یک شوخی بی‌مزه است. اولا که ماورای ارس و اترک مرز‌ها مطرح هستند. رودخانه مگر گرفتنی است؟ ارس مرز مشترک است، این قرار نیست به کسی داده شود. به نظر می‌آید ترکیه به خاطر مشکلات بسیاری که این روز‌ها با اتحادیه اروپا پیدا کرده است، تاجایی که حتی اردوغان می‌گوید باکی از اینکه در اتحادیه اروپا نباشد، ندارد و خود را در مقابل اروپا قرار داده است، تلاش دارد تا با مطرح کردن مسائل دیگر مانند موضوع آذربایجان، مشکلات خودش را بی‌رنگ‌تر کند. شاید اردوغان هم‌اکنون به فکر حرف‌های تحریک‌آمیز برای برخی واکنش‌ها باشد که مطمئنا به ثمر نخواهد نشست. همانطور که سودای قدرتش و احیای امپراتوری نئوعثمانی را فقط در خواب و خیال و عکس‌های رویاپردازانه‌اش در کاخ می‌گیرد باقی خواهد ماند. اساسا اردوغان نشان داده که چندان قابل اعتماد نیست؛ این را در نشست آستانه در قبال سوریه نشان داد فراموش هم نکردیم که زمانی حتی پنهانی و آشکار از داعش حمایت می‌کرد.»

«آفتاب یزد» نیز با تیتر «آقای اردوغان! منصف باش» سعی دارد مواردی را به وی گوشزد کند. این روزنامه اصلاح‌طلب می‌نویسد: «به یاد آقای اردوغان بیاندازیم در این منطقه کسانی که ادعای رهبری منطقه کردند و سندروم برادر بزرگتر را اجرا کردند مثل صدام حسین و جمال عبدالناصر چه سرنوشتی پیدا کردند. بایستی این مسائل را حتما در سطح منطقه یادآوری کنیم و همین طور تاریخ آذربایجان که سد بزرگی در برابر تهاجم بیگانگان بود».
این روزنامه سرمقاله خود را نیز به همین موضوع اختصاص داده و در یادداشتی به قلم خدایار سعیدوزیری و با عنوان «توصیه‌ای به آن سوی مرزها» نوشته است: «کشور‌های دوست و همسایه نیز بهتر است، مراقب باشند که مسحور وعده‌ها و اندیشه‌های مداخله‌جویانه متحدین خود نشوند که پشیمانی تاریخی‌ای برایشان در پیخواهد داشت.»

«وطن امروز» هم مثل سایر روزنامه‌های امروز اردوغان را عکس یک کرده تا گستاخی او را بی‌پاسخ نگذاشته باشد. این روزنامه با تیتر «سلطانبول» به رویکرد متوهمانه ترکیه برای احیای امپراطوری عثمانی کنایه زده و نوشته است: «اردوغان تصور می‌کند در جنگ قره‌باغ قلاده‌ای بر گردن رژیم باکو انداخته است و حالا با طرح مسائل شیطنت‌آمیز، این قلاده را سفت‌تر کرده است. الهام علی‌اف هم می‌داند تبعات این شیطنت اردوغان علیه ایران برای او گران تمام خواهد شد و اردوغان با این شیطنت جشن پیروزی او را به کامش تلخ کرده است، البته نه ایران به آن سوی ارس چشم طمع دارد و نه آن سوی ارس خود را در قواره‌ای می‌داند که بخواهد چشمی به این سو داشته باشد.» منتها وطن امروز دیپلماسی ایران را در جنگ قره‎باغ ضعیف دانسته و معتقد است که باید جانبداری بیشتری از آذربایجان می‌شد. دلیلش نیز این است که «آذربایجان خاک مسلمانان است.»
این روزنامه اصولگرا تیتر یک خود را نیز به شفاف‌سازی درباره موضع شهید محسن فخری زاده درباره برجام اختصاص داده و به نقل از فرزند وی نوشته است: «من هیچ وقت پدر را موافق برجام ندیدم، همیشه می‌گفتند این برجام هسته‌ای بعد می‌شود برجام موشکی، بعدش می‌شود برجام حقوق بشر و این پایان ندارد، چرا که آمریکا هیچ وقت خوی گرگ بودن خود را کنار نمی‌گذارد».

«ایران» نسبت به سایر روزنامه‌ها با ماجرای اظهارات اردوغان ملایم‌تر برخورد کرده و با تیتر «آذربایجان عزیز ما» به پوشش واکنش‌ها در ایران نسبت به این قضیه پرداخته است.
این روزنامه همچنین انتقادات محسن هاشمی رئیس شورای شهر تهران نسبت به مجلس که ناشی از مصوبه‎ای در خصوص عوارض شهرداری است را پررنگ کرده و نوشته است: «بهارستانی‌ها صدای شورا‌های شهر را هم درآوردند». در گزارش ایران آمده است: «به گفته محسن هاشمی رفسنجانی، مصوبه‌ای که در مجلس دهم درخصوص تعیین عوارض در شهر‌ها توسط وزارت کشور به تصویب رسید و با ایراد شورای نگهبان در مجلس یازدهم اصلاح شد، نتیجه‌ای جز کاهش مشارکت در انتخابات شورا‌ها و تشریفاتی نشان دادن مردم‌نهادترین رکن قانونی کشور ندارد. همان هدفی که به گفته خیلی از سیاسیون با طرح اصلاح قانون انتخابات شورا‌های شهر و روستا در مجلس فعلی هم در حال بررسی است، حالا نگرانی‌ها را بیش از پیش کرده و شاید از سوی شورایی‌ها لازم باشد چاره‌ای برای گریز از آن یافت.
طبق مصوبه مجلس، شورای اسلامی شهر در چارچوب ابلاغیه وزیر کشور مجاز به تأمین هزینه‌های شهر و روستا از محل وضع عوارض هستند. همین موضوع سبب شد که رئیس شورای شهر تهران به دنبال رایزنی با مجلسی‌ها باشد تا بتواند جلوی چنین اقدامی که به گفته او همین اختیارات نیم بند را هم از شورا می‌گیرد، بایستد.»

«جوان» اردوغان را پس‌زمینه سرخ که یادآورد پرچم ترکیه است، جلد کرده و او را «سلطان توم» می‌خواند. این روزنامه اصولگرا در واکنش به اظهارات اخیر وی می‌نویسد: «ظاهراً اردوغان زودتر از آنچه به‌نظر می‌رسد تاریخ را از یاد برده‌است که در ۱۵ جولای ۲۰۱۶، زمانی که ارتش ترکیه علیه او کودتا کرد، ایران اولین کشوری بود که با محکوم کردن کودتا، حمایت قاطع خود را از دولت اردوغان اعلام و آمادگی‌اش را برای هر گونه کمک سیاسی و نظامی ابراز کرد. به‌رغم برخی اظهارات نسنجیده و ماجراجویی‌هایی که در سال‌های گذشته از سوی رئیس‌جمهور ترکیه شاهد آن بوده‌ایم، اما مقامات ایران هرگز اجازه نداده‌اند در روابط و مناسبات دو کشور خللی ایجاد شود، اما اظهارات جدایی‌طلبانه می‌تواند روابط سیاسی دو طرف را تحت‌تأثیر قرار دهد.
اردوغان در یک دهه گذشته با مداخله در امور داخلی کشور‌های منطقه، تلاش کرده تا امپراطوری نوعثمانی خود را احیا کند و خود رهبری آن را برعهده بگیرد. مداخله در امور داخلی کشور‌های سوریه، لیبی و حفاری‌های نفت و گاز در مدیترانه، بخشی از پروژه اردوغان برای تشکیل امپراطوری خود در منطقه است. نگاه جدایی‌طلبی اردوغان به آذربایجان ایران به عنوان بخشی از امپراطوری خیالی خود، در حالی است که این منطقه هیچ‌وقت جزو استعمارات امپراطوری عثمانی نبوده و همواره در خط مقدم جنگ با دولت عثمانی بوده‌است. اردوغان در طول یک دهه اخیر نشان داده که خیلی خوب راه استفاده ابزاری از مذهب و قومیت در کشور‌های منطقه را بلد است و با سیاست‌های مداخله‌جویانه به فرقه‌گرایی و آشوب در برخی کشور‌ها دامن می‌زند که نمونه بارز آن را در سوریه شاهد هستیم.»