رونق تولید اشیای تزئینی از سنگ مرمر در هرات

رونق تولید اشیای تزئینی از سنگ مرمر در هرات

• محمد قاضی‌زاده
• بی‌بی‌سی

یک ساعت پیشتوضیح تصویر،

از سنگهای باقی مانده انواع وسایل تزئینی تولید می شود

تولید اشیای تزئینی از انواع سنگ در کارخانه سنگ مرمر در هرات رونق گرفته است.

شهرک صنعتی هرات چندین کارخانه سنگ‌بُری مرمر دارد. این کارخانه‌ها سنگ‌های تعمیراتی تولید می‌کنند اما حالا از ضایعات و سنگ‏ریزه‏ها، با دست، قندان‏ها، شمع‏دان‏ها، گلدان‏ها و مجسمه‏های ظریف ساخته می‌شود.

در هرات و ولایت های همجوار، خانه‏های افراد متمول حالا سنگ‏کاری می‌شود. سنگ های مصرف شده در این ساختمان‌ها هم تولید هرات است. ضایعات سنگ‌های تعمیراتی نیز در طاقچه های سالن ها و دفاتر برای شان جا باز می‌کنند چون تبدیل می‌شوند به اشیای تزئینی مرغوب که هم سنگند و هم با دست کار شده‌اند.

در شهرک صنعتی هرات، دست کم پنج کارخانه حالا از شمعدان، قندان و گلدان‏های ظریف گرفته تا مجسمه‏های انواع پرندگان و حتی تندیس‏های انسان را تولید می‏کنند.

حمیدالله خادم، رئیس اتاق معادن و صنایع هرات می‌گوید این اشیای تزئینی کم کم به دیگر کشورها هم برده می‌شود.

آقای خادم می‌گوید: "سنگ‌های تعمیراتی که رنگ‌ها و زیبایی‌های خاصی دارد در کنار اینکه در ساختمان استفاده می‌شود در بخش هنرهای دستی هم استفاده می‌شود. خوشبختانه به عنوان یکی از مرغوبترین محصولات تولیدی صنایع دستی هرات همیشه به عنوان تحفه به خارج از کشور برده می‌شود و در تزئین خانه ها به کار برده می‌شود"

• نمایشگاه آثار نقاشی هنرمندان عصر تیموری در هرات
• آلبوم عکس؛ جشنواره زعفران هرات

توضیح تصویر،

دست ساز بودن این صنعت به ارزش تولیدات آن افزوده است.

این اشیا از سنگ مرمر و رخام استخراج شده از معادن هرات و هلمند، ساخته می‌شود. سنگ‌هایی که رنگ های جذابی مثل گلابی، یاقوتی، سبز و سفید دارند.

محمد نعیم شریفی، معاون یکی از کارخانه‌های سنگ مرمر در هرات است. او می‌گوید دست ساز بودن این صنعت به ارزش تولیدات آن افزوده است.

آقای شریفی می‌گوید:"این‌هایی که در افغانستان اینقدر زیبا پروسس می‌شود دلیلش این است که با دست انجام می‌شود. کشورهای دیگر هم این نوع تولیدات دارند اما با ماشین می‌سازند. کار دست با کار ماشین خیلی فرق دارد."

• عکس: روز هرات؛ فرصتی برای ابراز همدلی و شادمانی
• موزه‌ای برای کتیبه‌ها و سنگ‌نوشته‌های تاریخی هرات

توضیح تصویر،

ظاهرا صدور این اشیا به دلیل وزن بالای که دارند هزینه بر است

با این همه، کارخانه‌های سنگ‌بری مرمر در هرات بیشتر مشغول تهیه سنگ‌های ساختمانی هستند. آقای شریفی می‌گوید شهرک صنعتی هرات این ظرفیت را دارد که هر ماه به ارزش معادل نیم میلیون دلار از ضایعات سنگ اشیای تزئینی بسازد اما حالا بیشتر این اشیا در انبارخانه‌ها ذخیره می‌شود.

او می‌گوید:" چون امنیت در افغانستان خوب نیست سیاحان (گردشگران) نمی‌آیند. به همین خاطر اکثر این اشیای سنگی در گدام‌ها (انبارهای) ما نگهداری می‌شود. اگر کسی فرمایش بدهد برایش می‌سازیم و روان می‌کنیم اما در غیرآن پیش ما می‌ماند."

مسئولان کارخانه های تولید صنایع دستی سنگی می‌گویند دولت افغانستان باید برای تشویق صنعتگرانی که با خلاقیت به فعالیت ادامه می‌دهند برنامه های دقیق و منظمی تهیه و اجرا کند.

ظاهرا صدور این اشیا به دلیل وزن بالایی که دارند هزینه بر است اما شماری از تاجران هراتی می‌گویند حتی در داخل برای این اشیا بازاریابی نشده است.

رومینا عثمانی، از زنان تجارت‌پیشه در هرات است. او می‌گوید تا این اواخر هم اطلاع نداشته که از ضایعات سنگ چنین اشیای نفیسی ساخته می‌شود.

• موزه‌ای برای کتیبه‌ها و سنگ‌نوشته‌های تاریخی هرات
• اشرف غنی چرا چهار روز در هرات ماند؟

توضیح تصویر،

هرات معادن غنی سنگ مرمر دارد

خانم عثمانی می‌گوید: "در قدم نخست نیاز داریم که در داخل خانه‌های خود از این محصولات کار بگیریم. من که خانه‌ام را ساختم خبر نداشتم و کتاره‌های خانه ام را از جنس خارجی ساختم. باید تبلیغات گسترده از طریق شبکه‌های مجازی صورت بگیرد تا هم اینها را ببینند و سفارش بدهند و تهیه کنند."

هرات معادن غنی سنگ مرمر دارد. در گذشته نگرانی نسبت به آنچه که استخراج غیرمعیاری سنگ مرمر و ضایع شدن تکه‌های کلان سنگ خوانده می‌شود مطرح شده است اما حالا ظاهرا با رونق گرفتن این صنعت جدید میزان ضایعات سنگ هم کمتر می‌شود.

شهرک صنعتی هرات؛ چالشهای امنیتی و اقتصادی

شهرک صنعتی هرات که در جنوب این شهر نزدیک به دو دهه پیش تهداب‌گذاری شد حالا حدود ۳۰۰ کارخانه دارد.

شماری از این کارخانه‌ها به دلایل مختلف و از جمله آنچه که عدم حمایت دولت از بخش خصوصی خوانده می‌شود از کار افتاده است.

با این همه، این شهرک برای هزاران نفر زمینه کار فراهم کرده و از ذوب آهن گرفته تا تولید اجناس غذایی، پوشاکی و مصالح ساختمانی، تولیداتش را وارد بازار می‌کند و حتی برخی از اقلام تولیدی این شهرک به کشورهای دور و نزدیک صادر می‌شود.

به تازگی پس از افتتاح پروژه خط آهن خواف- هرات این امیدواری به وجود آمده که افغانستان در مجموع و به صورت خاص، صنعتگران هرات بتوانند در زمینه وارد کردن مواد خام و نیز صدور تولیدات صنعتی به کشورهای منطقه به سهولت‌های بیشتر دست یابند.

هرات به دلیل فعالیت این شهرک صنعتی به یکی از مراکز مهم صنعتی و اقتصادی افغانستان مبدل شده اما چالش‌های امنیتی در سال‌های اخیر بر فعالیت این شهرک اثر منفی گذاشته و حتی شماری از سرمایه‌داران هست و بودشان را به خارج از افغانستان منتقل کرده اند.

پیش از این شماری از سرمایه‌گذاران هرات به بی‌بی‌سی گفته بودند که مترصد و مراقب وضعیت هستند و اگر حالات امنیتی بهتر نشود ممکن است سرمایه های شان را به کشورهای ترکیه، ایران و یا ازبکستان منتقل کنند.

کارخانه‌داران هرات همیشه با اشاره به بسته‌های تشویقی و امتیازهایی که کشورهای همسایه افغانستان برای صنعتگران در نظر می‌گیرند از دولت افغانستان به خاطر نداشتن برنامه‌های مشابه انتقاد کرده‌اند.

حکومت افغانستان اما همیشه گفته که به صنعت و حمایت از صنعتگران به چشم یکی از اولویت های کلان نگریسته و تا حد امکان از کمک به این بخش دریغ نمی‌کند. وزارت تجارت افغانستان هم اخیرا گفته که دولت برای جلوگیری از واردات کالاهای مشابه آنچه که در افغانستان تولید می‌شود و نیز در مبارزه با فساد و قاچاق کالا برنامه هایی روی دست دارد.