سهم اسطورۀ انقلاب در پیروزی انقلاب اسلامی، علیرضا مناف‌زاده - Gooya News

انقلاب‌ها را معمولاً با عوامل عینی توضیح می‌دهند. اما بعضی وقت‌ها عوامل ذهنی و گاه یک عامل ذهنی سهمی تعیین کننده در انقلاب دارند. انقلاب ایران در زمانی روی داد که مفهوم «انقلاب» در بسیاری از جامعه‌ها به ویژه در کشور‌های در حال توسعه از جمله ایران به یک آرزو یا «آرمان» تبدیل شده بود. فضایی که بر اثر چیرگیِ اسطورۀ انقلاب در میان جوانان شهری ایجاد شد، رفته رفته جامعۀ ایران پیش از انقلاب را دوقطبی کرد. آنچه «ژرار شَلیان»، کارشناسِ ژئوپلیتیک فرانسوی، سرخوشیِ «جهان سومی» و اسطورۀ «انقلابِ سه قاره» می‌نامد، به ایران نیز مانند بسیاری دیگر از کشورهای در حال توسعه راه یافت و گروه‌هایی از روشنفکران و جوانان طبقۀ متوسط شهری را شیفته و سرمست کرد. انقلاب برای بسیاری از آنان به آرزویی دست‌یافتنی و آرمانی واقعیت‌پذیر تبدیل شد. «کیش انقلاب» حتی به میان قشرهای محافظه کار جامعه مانند اهل دین و بازاریان نیز راه یافت. همه می‌دانند که در آن سال‌ها آخوندهای معترض و در رأس آنان خمینی هنوز رغبتی به انقلاب نداشتند.