ده سال پس از جنگ سوریه سرنوشت حکومت ایران همچنان به سرانجام رژیم اسد گره خورده است

تبلیغ بازرگانی

با این حال، رژیم بشار اسد از همان آغاز اعتراض ها در سال ٢٠١١ می‌رفت به سرنوشتی نظیر زین العابدین بن‌علی در تونس یا حسنی مبارک در مصر دچار شود، اگر رژیم جمهوری اسلامی ایران نیروهای خود را اعم از سپاه پاسداران و گروه‌های شبه نظامی نیابتی برای دفاع از بشار اسد به سوریه نفرستاده بود و خود بشار اسد نیروهای القاعده را از زندان‌های خود آزاد نساخته بود.

در نتیجۀ جنگ سوریه تاکنون حدود ٤٠٠ هزار نفر از جمله ١١٧ هزار غیرنظامی و غالباً به دست رژیم اسد کشته شده‌اند. نیمی از جمعیت بیست و دو میلیون نفری سوریه در آغاز این جنگ از شهرها و خانه‌های خود گریختند و به این ترتیب بزرگترین جابجایی جمعیت بعد از دومین جنگ جهانی شکل گرفت. رژیم اسد در سرکوب مردم غیرنظامی، بدون اعتناء به محکومیت‌های جهانی از سلاح‌های شیمیایی استفاده کرد و مناطق مسکونی را با بشکه‌های حاوی مواد انفجاری یکی پس از دیگری ویران نمود. در این اقدام، حکومت دمشق حتا از بمباران بیمارستان‌ها و مدارس خودداری نکرد و به این ترتیب، شهر حلب که مرکز اقتصادی سوریه به شمار می رفت و همۀ بناها و بازارهای قدیمی به ثبت رسیدۀ آن را با خاک یکسان نمود. آشوب ناشی از جنگ و ویرانی بستر توسعۀ گروه داعش را فراهم ساخت که در سال ٢٠١٤ با فتح مناطق گسترده‌ای از سرزمین‌های عراق و سوریه، خلافت اسلامی اعلام کرد و با خشونتی بیرحمانه به جان مردمان غیرنظامی تحت سلطۀ خود افتاد.

سرکوب خونین اعتراض‌های خیابانی توسط رژیم دمشق و توسعۀ نفوذ نیروهای جهادی و  قدرت‌های منطقه‌ای و خارجی به نظامی شدن جنبش اعتراض اجتماعی منجر شد که تنها هدفش در ادامۀ اعتراض‌های اجتماعی موسوم به "بهار عربی" استقرار آزادی و دموکراسی در سوریه بود.

این اعتراض‌ها که به فاصلۀ بسیار اندکی پس از "جنبش سبز" در ایران آغاز شد، جمهوری اسلامی ایران و رهبر آن، علی خامنه‌ای، را سخت نگران کرد که برای جلوگیری از سقوط تنها متحدش در منطقه و ممانعت از سرایت اعتراض‌های سوریه به ایران و لبنان، قوای نظامی خود را راهی دمشق نمود. به گفتۀ کارشناسان از آغاز جنگ سوریه، حکومت اسلامی ایران دست کم هفتاد هزار نیروی نظامی به سوریه اعزام کرده و ده ها میلیارد دلار هزینه‌های سنگین این جنگ را آنهم در یکی از سخت ترین دوران بحران‌های اقتصادی ایران تقبل نموده است.

به غیر از دخالت‌های حکومت‌های ایران، روسیه و ترکیه در جنگ سوریه بی اعتنایی و تغییر موضع ناگهانی باراک اوباما، رئیس جمهوری پیشین آمریکا، در سال ٢٠١٣ نسبت به استفاده از سلاح شیمیایی توسط رژیم اسد یکی دیگر از چرخشگاه‌های تعیین کنندۀ جنگ سوریه بشمار رفته است.

با این حال، دخالت نظامی ایران، حزب‌الله و سپس روسیه نقش تعیین کننده را در تعیین سرنوشت جنگ در سوریه و استمرار رژیم بشار اسد داشته است. نیروهای طرفدار بشار اسد با اتکاء به حمایت‌های هوایی روسیه و نیروهای گستردۀ نظامی و شبه‌نظامی ایران سیاست زمین سوخته را طی ده سال گذشته دنبال کرده اند. به یاری این حمایت تعیین‌کننده امروز رژیم اسد بر دوسوم خاک سوریه حاکم است، هر چند مناطق گسترده‌ای از کشور همچنان از کنترل آن خارج مانده‌اند.

نیروهای داعش که در مارس ٢٠١٩ سرکوب شدند، بار دیگر با ساماندهی قوای خویش حملات مرگبار خود را علیه نیروهای دولتی و شبه نظامیان کُرد از سر گرفته‌اند. سوریه همچنین به صحنۀ جنگ نیابتی و مستقیم میان ایران و اسرائیل بدل شده است. حکومت اسلامی تهران سقوط رژیم اسد را به منزلۀ آغاز پایان خود در منطقه و ای بسا رژیم اسلامی در داخل ایران می‌داند و اسرائیل استقرار نظامی ایران را در سوریه بزرگترین تهدید امنیتی علیه موجودیت خود تلقی می‌کند. به همین خاطر، هواپیماهای اسرائیلی، با موافقت ضمنی روسیه، تاکنون صدها بار مواضع نظامی ایران و گروه‌های نیابتی آن را در خاک سوریه بمباران کرده‌اند. بر اساس خوش بینانه‌ترین برآوردها از آغاز جنگ سوریه دست کم ده هزار نیروهای وابسته به سپاه پاسداران و دیگر گروه های نظامی و شبه‌نظامی وابسته به تهران در جنگ سوریه کشته شده‌اند.

در نتیجۀ این جنگ شصت درصد مردم سوریه در ناامنی غذایی به سر می برند و ارزش پول ملی این کشور بیش از ٩٨ درصد کاهش یافته است. خسارات و زیان‌های اقتصادی جنگ سوریه دست‌کم هزار و دویست میلیارد دلار برآورد می‌شود. با جنگ و ادامۀ بن بست در سوریه کل خاورمیانه به ویژه جمهوری اسلامی ایران وارد دورۀ طولانی از تغییرات و تلاطم‌های سرنوشت ساز سیاسی شدند و در این بین حکومت ایران بیش از پیش سرنوشت خود را به ادامۀ جنگ سوریه و بقای رژیم اسد گره زده است.    

 

دریافت رایگان خبرنامهبا خبر-پیامک های ما اخبار را بصورت زنده دریافت کنید

آبونه شوید

اخبار جهان را با بارگیری اَپ ار.اف.ای دنبال کنید