توسعه‌ی اقتصادی با فرض باقی ماندن تحریم‌ها امکان دارد؟ / تجارت ۱۰۰ میلیارد دلاری روسیه و چین با سوئیفت مشترک

گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو، رهبر معظم انقلاب که هر ساله در آغاز سال و به تبع آن در دیدار‌های مختلفی که با مسوولین و مردم دارند بر بحث رونق و جهش تولید تاکید می‌کنند در آغازین دقایق و روز‌های سال ۱۴۰۰ یک بار دیگر موضوع تولید را به عنوان عاملی در جهت توسعه و رشد اقتصاد مورد نظر قرار دادند، ضمن اینکه بر باقی ماندن تحریم‌ها و توسعه تولید حتی در حین تحریم‌ها تاکید نمودند. عطا بهرامی؛ اقتصاددان و استاد دانشگاه درباره این موضوع که در شرایط تحریمی و به فرض باقی ماندن تحریم‌ها چگونه تولید و اقتصاد امکان رشد خواهند داشت نظر خود را با ما در میان گذاشته است.


عطا بهرامی در خصوص موضوع باقی ماندن تحریم‌ها و توسعه تولید که یکی از مهمترین بیانات رهبر انقلاب در آغاز سال ۱۴۰۰ بود گفت: یکی از مسائل مهمی که در سخنان مقام معظم رهبری موضوع مهمی است که باید برجسته شود و مسائل اقتصادی کشور براساس آن برنامه ریزی شود این موضوع است که گمان کنیم تحریم‌ها در اقتصاد ما باقی می‌ماند، اگر اینگونه فکر کنیم یعنی اگر سیاست گذاران ما هوشمندانه عمل کنند و فرض را برباقی ماندن تحریم‌ها آمریکا بگذارند می‌توانند برای توسعه اقتصاد کشور در دنیای امروز به درستی برنامه ریزی کنند.

وی دراین باره افزود: آنچه عامل ممتازی در رشد و توسعه اقتصاد ما و خارج کردن اقتصاد ایران از وضعیت پر چالش امروز است واقعیت گرایی و واقع نگری است، یعنی براساس تمامی ظرفیت‌های کشور برنامه ریزی شود نه به صورت تخیلی، چرا که براساس خیال بافی اقتصاد کشور اداره نمی‌شود و نمی‌توان اقتصاد را در مسیر توسعه قرار داد.

کارشناس مسائل اقتصادی خاطر نشان کرد: مسوولین باید به این موضوع مهم توجه کنند که وضعیت فعلی جهان با زمان امضای توافق برجام بسیار متفاوت شده است. در حال حاضر دلار همانند قبل بر اقتصاد جهانی مسلط نیست، چرا که روسیه و چین سیستم‌های جایگزین سوئیفت خود را ایجاد کرده اند و کشور‌های دیگری مثل هند نیز به انجام این موضوع می‌اندیشند.

بهرامی درخصوص شیوه جدید تعاملات اقتصادی در دنیا گفت: امروز کشور‌هایی که حتی تحت تحریم آمریکا قرار ندارند و احساس می‌کنند که آمریکایی‌ها از تسلط بر دلار بیشترین سوء استفاده را به نفع خود می‌کنند، به سراغ سیستم جایگزین رفته اند و سوئیفتی با استفاده از پول‌های دو جانبه و چند جانبه خود طراحی کرده اند. امروز چین و روسیه ۱۰۰ میلیارد دلار مراوده تجاری دارند که در کانال دلار انجام نمی‌شود لذا دنیای کنونی با زمانی که برجام به امضاء رسید بسیار متفاوت شده است و ما باید براساس این تفاوت‌ها برای اقتصاد کشور برنامه ریزی کنیم.

وی دراین باره بیان داشت: امروز آلمان به دلیل انعقاد قرار داد گازی با روسیه تحت تحریم آمریکا قرار می‌گیرد، بنانبراین روند تحریمی که آمریکا برای کشور‌های مختلف مقرر کرده نشان می‌دهد که تحریم‌ها آنچنان اثر گذار نیست و اثر گذاری خود را از دست می‌دهد، به این دلیل که وقتی از ابزار تحریم زیاد استفاده شود علاوه بر اینکه کارکرد خود را از دست می‌دهد و، چون همه کشور‌ها چنین ساختاری را در نظام بین الملل قبول نمی‌کنند که دائما تحت محدودیت باشند بدون اینکه به آن‌ها امتیازی داده شود، به دنبال راه‌های جایگزین و دور زدن تحریم‌ها خواهند بود لذا کشور‌های دنیا به صورت مستقیم و غیر مستقیم هژمونی سلطه را پس می‌زنند.

بهرامی خاطر نشان کرد: تحریم کشور‌های دیگر و اتحاد کشور‌ها برای از بین بردن مقوله‌ای به نام تحریم و پس زدن آن قطعا یک فرصت خوب برای ماست که مثل گذشته لنگ تحریم و دلار نباشیم، ضمن اینکه ما با آمریکا مراوده جاری آنچنانی نداریم و این مساله درباره مراودات و معاملات تجاری ما با اروپا هم صدق می‌کند، لذا هنگامی که می‌بینم رشد و توسعه اقتصادی در سمت تمدن شرق است باید در مقطع فعلی به این سمت گرایش بیابیم و در سمت برنده تاریخ بایستیم و به این مساله ایمان بیاوریم که تحریم‌ها روی کاغذ است و ما باید برای توسعه ارتباطات خود و تعاملات تجاری بدون دلار برنامه ریزی کنیم.

استاد اقتصاد توضیح داد: ایران سال گذشته بیش از ۷۰ میلیارد دلار مراوده اقتصادی با کشور‌های مختلف داشته در عین حالی که روی کاغذ تحریم بوده است. ما اینک از طریق شبکه سوئیفت روسیه و چین می‌توانیم از دلار برای معاملات تجاری خود خلاص شویم و عملا تحریم‌ها را بیش از پیش دور بزنیم، همچنین ارتباط تجاری خود را با ارتقای تولیدات داخلی با کشور‌های همسایه گسترش دهیم.

وی ظرفیت‌های ایران را اینگونه مورد مثال قرار داد و گفت: واقعیت این است که کشوری با جغرافیای ایران و موقعیت استراتژیک منطقه‌ای ایران قابل تحریم کردن نیست، لذا اینکه مقام معظم رهبری فرمودند که باید فکر کنیم تحریم‌ها ماندنی است، شعار نیست بلکه سخنی براساس واقعیت است تا بتوانیم زمینه‌های رشد اقتصادی کشور را خارج از تسلط دلار و چالش‌های تحریم‌ها تضمین کنیم.

عطا بهرامی با انتقاد از وابستگی اقتصاد ایران به دلار گفت: به هر حال آنچه هم تا کنون در بخش تجارت انجام شده یعنی ۷۰ میلیارد دلار هم در بخش خصوصی و مردمی اتفاق افتاده نه در بخش دولتی، اما امیدواریم دولت آینده مقدمات تسهیل فضای کسب و کار را ایجاد کند تا بخش خصوصی امکان فعالیت بیشتر اقتصادی را در فضای باز داشته باشد. ضمن اینکه با برنامه ریزی‌های مناسب دولت آینده وابستگی اقتصاد ایران را به دلار کاهش دهد. متاسفانه نزدیک به ۹۰ درصد اقتصاد ما دلاریزه است در حالی که کشوری که تحت تحریم است نباید در این مسیر بیفتد، لذا دلار باید کنار گذاشته شود تا فشار تحریم‌ها کاهش بیابد.

وی در پایان خاطر نشان کرد: وقتی تحریم در عرصه میدانی اثری نداشته باشد عملا نمی‌تواند روی اقتصاد ما چندان اثر گذار باشد به شرط برنامه ریزی درست، لذا خواسته رهبر انقلاب برای جهش تولید در حین باقی ماندن تحریم‌ها عملی است و ما به صورت خودجوش با استفاده از ظرفیت‌های کشور می‌توانیم این موضوع را محقق کنیم.