بحران زیست محیطی پلاستیک در دوران همه گیری کرونا

به گزارش چهارشنبه ایرنا، برنامه محیط زیست سازمان ملل (UNEP) اعلام کرد، از سال گذشته تا کنون استفاده از پلاستیک به شکل میلیاردها ماسک، دستکش، مواد زائد پزشکی و بسته بندی‌های مواد مصرفی سر به فلک کشیده، که این امر نه تنها سیستم‌های بازیافت برخی کشورها را دچار مشکل کرده بلکه بیش از ۷۰ درصد این پلاستیک ها به اقیانوس‌ها و محل‌های دفن زباله ریخته شده و همچنین در اثر سوزانده شدن این مواد تا ۱۲ درصد آلودگی هوا در آسیب دیده ترین مناطق جهان افزایش یافته است.

این نهاد بین‌المللی در گزارش جدید خود که روز سه شنبه منتشر کرد، با اشاره به موضوع عدالت زیست‌محیطی آورده است: آلودگی پلاستیک به طور نا متناسبی بر افراد و گروه‌های آسیب پذیر و حاشیه نشینان تاثیر گذاشته و سلامتی، حقوق اساسی و رفاه آن‌ها را به خطر می‌اندازد.  

این سازمان با توصیف آلودگی ناشی از پلاستیک به آفتی که توسط بیماری همه‌گیر در حال تشدید است، خاطر نشان کرد این پدیده مخرب، موانع قابل توجهی در مسیر تحقق اهداف توسعه پایدار ایجاد می‌کند.    

در ادامه این گزارش آمده است، کارشناسان اگر چه تا کنون مطالعات زیادی در زمینه تاثیرات همه‌گیری بر مصرف پلاستیک انجام نشده است، اذعان می‌کنند اما تحقیقات محدود موجود نیز بیانگر افزایش تولید، مصرف و دفع مواد پلاستیکی و اقلام بهداشتی است. از طرفی کاهش تاریخی قیمت نفت سبب شده تا هزینه بازیافت مواد پلاستیکی از تولید آن بیشتر شود.

همچنین شیوع ویروس کرونا با افزایش خیره کننده استفاده از وسایل یکبار مصرف همچون ماسک، محافظ صورت، دستکش، بطری‌های ضدعفونی، روپوش‌های محافظ پزشکی، ظروف و بسته بندی‌ها و بسیاری محصولات دیگر، همه پیشرفت‌های به دست‌آمده در زمینه کاهش مصرف اقلام پلاستیکی یکبار مصرف را از بین برد.

بر اساس یکی از مطالعات انجام شده، چنانچه جمعیت جهان به اندازه مصرف ایتالیا در بهار ۲۰۲۰ از ماسک و دستکش استفاده کند، ماهانه ۱۲۹ میلیارد ماسک و ۶۵ میلیارد دستکش در سراسر جهان استفاده می‌شود.

به این ترتیب بر اساس تخمین‌ها، فروش جهانی ماسک در سال ۲۰۲۰ با افزایش ۲۰۰ درصدی نسبت به سال ۲۰۱۹، می‌تواند به حدود ۱۶۶ میلیارد دلار رسیده باشد. در سال ۲۰۱۹ مجموع فروش ماسک به ۸۰۰ میلیون دلار رسید.

افزایش ضایعات پلاستیکی و پزشکی در یکسال اخیر و مشکلات سیستم‌های بازیافت یک واقعیت آشکار است. در سنگاپور در طول هشت هفته تعطیلی، یکهزار و ۴۷۰ تن زباله اضافی تولید شد. در ووهان چین، با افزایش شش برابری زباله‌های پزشکی، این میزان به روزانه ۲۴۰ تن رسیده و ظرفیت سوزاندن و دفع زباله ها را روزانه ۴۹ تن بیشتر کرد. حجم تولید زباله فقط در یک بیمارستان اردن  با ۹۵ بیمار، ۱۰ برابر بیش از حد معمول افزایش یافت و در تهران، پایتخت ایران، پسماندهای پزشکی بیمارستان‌ها در طول ماه‌های نخست همه‌گیری بین ۱۷.۶ تا ۶۱.۹ درصد (از روزانه ۵۲ تا ۷۴ تن به ۸۰ تا ۱۱۰ تن) افزایش یافت.   

این افزایش تولید پسماندهای پزشکی، باعث فروپاشی زنجیره‌های جهانی مدیریت پسماند شده است، برای نمونه کشور انگلیس تا آوریل ۲۰۲۰ (فروردین ۹۹)، ۴۶ درصد از خدمات بازیافت خود را کاهش داده یا به حالت تعلیق درآورد.