اصلاحات در لیگ قهرمانان؛ ضرورت زمانه یا گامی دیگر به سود غول‌های اروپا؟

اصلاحات در لیگ قهرمانان؛ ضرورت زمانه یا گامی دیگر به سود غول‌های اروپا؟۸ ساعت پیش

منبع تصویر، Getty Images

فاصله بین اعلام موجودیت سوپرلیگ اروپا و لغو آن تنها ۴۸ ساعت بود. در این فاصله کمیته اجرایی اتحادیه فوتبال اروپا روز دوشنبه ۱۹ آوریل تغییرات بحث‌برانگیز لیگ قهرمانان را تصویب کرد. با تیم‌های بیشتر، بازی‌های بیشتر و پول بیشتر.

بعد از اینکه پروژه سوپرلیگ با اعتراض شدید طرفداران و بازیکنان و سیاستمداران روبرو شد و شکست خورد، حالا انتقاد این گروه‌ها از شکل جدید لیگ قهرمانان بالا گرفته است. آنها نگران آثار بلندمدت این اصلاحات در فوتبال هستند.

اما این تغییرات دقیقاً چیست و چرا با مخالفت هواداران، بازیکنان و مربیان روبرو شده است؟

افزایش تعداد بازی‌ها

بر اساس اصلاحاتی که یوفا انجام داده، از فصل ۲۵-۲۰۲۴ به جای ۳۲ تیم ۳۶ تیم در مرحله گروهی لیگ قهرمانان شرکت خواهند کرد. در مجموع در طول یک فصل این رقابت‌ها، صد بازی هم بیشتر برگزار خواهد شد. به عبارت دیگر به جای ۱۲۵ بازی، ۲۲۵ مسابقه انجام خواهد شد.

• سوپر لیگ اروپا: حالا چه می‌شود؟
• فلورنتینو پرس: درون ذهن معمار سوپرلیگ اروپا چه می‌گذرد؟
• سوپرلیگ اروپا؛ جدال غول‌ها در رقابتی مهیج یا مرگ لیگ‌‌های اروپایی؟

به این ترتیب چهار روز مسابقه دیگر به لیگ قهرمانان اضافه خواهد شد. از نگاه مخالفان، تقویم مسابقات فوتبال اروپا همین حالا هم بسیار فشرده است و اضافه شدن این تعداد بازی، فشار روی تیم‌ها و بازیکنان را بیشتر خواهد کرد.

افزایش حق پخش

یوفا امیدوار است با افزایش تعداد بازی‌ها، درآمد این مسابقات را هم افزایش دهد. اما سوال اینجاست که درآمد اضافی از کجا خواهد آمد؟ منتقدین می‌گویند افزایش تعداد بازی‌ها الزاماً به این معنا نیست که شبکه‌های تلویزیونی هم برای خرید حقوق پخش فوتبال بیشتر پول خرج خواهند کرد.

آن‌ها صرفاً ممکن است از بودجه‌ای که در نظر گرفته‌اند بخشی را بیشتر به لیگ قهرمانان اختصاص دهند و از پیشنهاد خود برای خرید حقوق پخش لیگ‌های کشورها بکاهند. به عبارت دیگر این نگرانی وجود دارد که لیگ‌های داخلی و لیگ قهرمانان در رقابت در بازار حق پخش باعث تضعیف هم شوند. با توجه به این که در سال گذشته با وجود همه‌گیری کرونا بسیاری از لیگ‌ها در تمدید قراردادهای تلویزیونی خود مشکل داشتند، این سناریو چندان دور از ذهن نیست.

افزایش تیم‌ها

یکی از دلایل اصلی اعتراض گروه‌های هواداری به اصلاحات یوفا نحوه اختصاص چهار سهمیه اضافه‌شده است. یوفا می‌گوید سه سهمیه از این چهار سهمیه را به تیم‌های بزرگ خواهد داد که نتوانسته‌اند از طریق لیگ‌های خود به لیگ قهرمانان راه پیدا کنند.

بر اساس اصلاحات یوفا، این سه سهمیه بر اساس رده‌بندی ۱۰ ساله لیگ‌ها اختصاص داده خواهد شد. در این رده‌بندی عملکرد باشگاه‌های یک کشور برای جایگاه لیگ داخلی آن کشورها ملاک قرار می‌گیرد. هر چقدر عملکرد باشگاه‌ها بهتر باشد، آن کشور امتیاز بیشتری می‌گیرد.

این رده‌بندی در حال حاضر نیز معیار اصلی تعداد سهمیه‌های هر لیگ است. به طوری که چهار لیگ اول این رده‌بندی یعنی لیگ برتر (انگلیس)، لالیگا (اسپانیا)، بوندس‌لیگا (آلمان) و سری‌آ (ایتالیا) چهار سهمیه برای لیگ قهرمانان دارند. حالا یوفا قصد دارد سه سهمیه دیگر را هم به باشگاه‌های برتر در این رده‌بندی اختصاص دهد و به اصطلاح یک "چتر نجات" برای باشگاه‌های بزرگ‌تر درست کند.

به طوری که اگر باشگاهی که در سال‌های گذشته عملکرد خوبی داشته باشد در یک فصل نتوانسته در لیگش مقام لازم را برای راه‌یابی به لیگ قهرمانان بدست آورد، از طریق این سهمیه‌ها به مسابقات راه یابد. با این سیستم باشگاهی مثل منچستر یونایتد که در سال‌های اخیر از صعود به لیگ قهرمانان بازمانده بود، می‌توانست با وجود رتبه پایین در لیگ برتر به لیگ قهرمانان راه پیدا کند.

منبع تصویر، Getty Images

توضیح تصویر،

منتقدان می‌گویند شکل جدید لیگ قهرمانان شکاف بین باشگاه‌های بزرگ و کوچک را افزایش می‌دهد

منتقدین این اصلاحات می‌گویند حتی سیستم کنونی هم باعث بزرگ شدن شکاف بین باشگاه‌های بزرگ و کوچک و اختلاف طبقاتی در فوتبال اروپا شده است و حالا چنین تغییراتی تنها باعث افزایش این شکاف می‌شود.

سازمان "لیگ‌های اروپایی" (EL)، اتحادیه لیگ‌های حرفه‌ای اروپا که ۲۸ سازمان لیگ اروپایی عضوش هستند، خواستار اختصاص این سهمیه‌ها به قهرمان‌های سایر لیگ‌ها شده است. سیستمی که این تورنمنت پیش از تغییر شکل در سال ۱۹۹۳ داشت. پیش از تغییرات آن سال نام این رقابت‌ها "جام باشگاه‌های قهرمان اروپا" بود و بعد از اصلاحات و بازسازی نام‌ونشان در آن سال بود که این تورنمنت به "لیگ قهرمانان" تغییر پیدا کرد.

یوفا برای جذاب‌تر شدن رقابت‌هایش و درآمدزایی بیشتر طبیعتاً باشگاه‌های بزرگ انگلیسی و اسپانیایی مثل منچستر یونایتد و رئال مادرید که در لیگ‌هایشان در یک فصل ممکن است پنجم یا ششم شده باشند را به قهرمانان لیگ‌های لهستان و صربستان مثل لگیا ورشو یا ستاره سرخ بلگراد ترجیح می‌دهد. اما طرفداران فوتبال در اروپا و خود لیگ‌ها به دنبال کاهش فاصله دارا و ندار و عدالت بیشتر هستند.

توزیع پول

تا کنون از ۳/۲۵ میلیارد یورو درآمد سالیانه یوفا از محل رقابت‌های باشگاهی تنها چهار درصد به عنوان کمک همبستگی به باشگاه‌هایی پرداخت می‌شود که در این رقابت‌ها حضور ندارند. اتحادیه لیگ‌های حرفه‌ای اروپا خواستار پرداخت دو برابر این میزان است. از نگاه این اتحادیه سیستم کنونی توزیع درآمد نابرابری مالی و یکنواختی در لیگ‌ها را تشدید می‌کند.

علاوه بر طرفداران، برخی از بازیکنان و مربیان نامدار هم مخالف این اصلاحات هستند و همین عوامل باعث شده صدای آنها هم دربیاید.

انتقاد بازیکنان و مربیان

ایلکای گوندوغان، ستاره آلمانی تیم منچستر سیتی از اولین بازیکنانی بود که خیلی صریح نسبت به اصلاحات یوفا موضع گرفت. او در توییتر نوشت: "با همه این هیاهو بر سر سوپرلیگ... می‌شود درباره فرمت جدید لیگ قهرمانان هم صحبت کنیم؟ همه‌اش بازی بیشتر و بیشتر، کسی به فکر ما بازیکنان هم هست؟ شکل جدید لیگ قهرمانان در مقایسه با سوپرلیگ فقط بلای کوچک‌تر است."

یولیان ناگلزمن، سرمربی موفق تیم آلمانی لایپزیگ هم که از فصل آینده هدایت بایرن مونیخ را برعهده خواهد گرفت از منتقدین تغییرات جدید لیگ قهرمانان است. او با اشاره به تعداد بیشتر بازی‌ها قیاس طعنه‌آمیزی هم کرده است: "یک زمانی بود که بین ساعت ۱۲ تا ۱۶ هر روز یک تاک شو پخش می‌شد. ناگهان همه این تاک شوها متوقف شد چون بیش از اندازه شده بودند. از یک جایی دیگر موضوعی برای بحث درباره این وجود نداشت که کی از کی حامله شده است! از یک جایی به بعد وقتی زیادی بازی در تلویزیون پخش شود هم دیگر جواب نمی‌دهد."

منبع تصویر، EPA

توضیح تصویر،

یورگن کلوپ، سرمربی لیورپول از مخالفان گسترده‌تر شدن لیگ قهرمانان و افزایش تعداد بازی‌ها در یک فصل است

البته ناگلزمن سعی می‌کند "دو روی سکه" را ببیند: "بدیهی است که تعداد بازی بیشتر در تلویزیون پول بیشتری می‌آورد. من هم از آن منتفع می‌شوم. این تا حدودی قابل درک است. اما از طرف دیگر بازیکنان هم تعداد بازی بیشتری باید انجام دهند و زمان کمتری هم برای استراحت خواهند داشت." نتیجه این تقویم فشرده از نگاه این مربی جوان خستگی بیشتر و در پی آن افزایش آسیب‌دیدگی‌ها خواهد بود.

پپ گواردیولا سرمربی منچستر سیتی هم روی همین موضوغ مصدومیت بازیکنان دست می‌گذارد: "یوفا این را می‌داند. اما برایش مهم است؟ ابداً!"

همکار ناگلزمن و گواردیولا در باشگاه لیورپول، یورگن کلوپ هم از دست یوفا شاکی است. او که کارفرمایش از اعضای موسس سوپرلیگ بود، لغو این مسابقات را "بسیار عالی" خواند، اما از اصلاحات لیگ قهرمانان هم انتقاد کرد: "یوفا از ما سوال نکرد. مخترعین سوپرلیگ هم از ما سوال نکردند. هیچ کس از ما سوال نکرد. فقط می‌گویند ما باید بیشتر بازی کنیم. دلیل‌اش چیست؟ پول!" او هم مخالف افزایش تعداد بازی‌ها است: "ساختارهای فعلی برای تعداد بیشتر بازی جواب نمی‌دهند."

بهترین فرصت برای اصلاحات واقعی

به اعتقاد منتقدین این اصلاحات، یوفا که مخالف سرسخت سوپرلیگ بود و ایراد می‌گرفت که هدف اصلی موسسین‌ آن تنها پول بود، خودش در تمام این سال‌ها -از اصلاحات سال ۱۹۹۳ تا کنون- فقط به خواسته باشگاه‌های بزرگ عمل کرده و تنها به فکر افزایش درآمد بوده است.

در تمام سال‌های اخیر به ندرت پیش آمده که باشگاه‌هایی به جز باشگاه‌های پنج لیگ بزرگ -آن هم تنها چند باشگاه معدود- بتوانند به مرحله یک‌چهارم راه پیدا کنند. باشگاه‌های شرق اروپا سال‌ها است که به این مسابقات راه هم پیدا نمی‌کنند. با تورنمنت جدید "کنفرانس لیگ" هم زیر لیگ قهرمانان و لیگ اروپا یک تورنمنت کوچک ایجاد شده که از نگاه منتقدین فقط جامعه طبقاتی فوتبال اروپا را تشدید می‌کند.

به اعتقاد آن‌ها حالا که مقاومت و قدرت تهدید باشگاه‌های بزرگ اروپا با ناکامی پروژه سوپرلیگ یک بار برای همیشه از میان رفته و طرفداران توانسته‌اند حرف‌شان را به کرسی بنشانند، فرصت خوبی پیش آمده تا یوفا به حرف طرفداران، بازیکنان و مربیان گوش بدهد و لیگ قهرمانان را به سمتی ببرد که متعلق به قهرمانان همه لیگ‌های اروپایی باشد و باعث رشد فوتبال در همه جای اروپا شود.