نتیجه یک پژوهش؛ گسترش جاده‌ها از عوامل نابودی زبان‌ها

در سرتاسر جهان حدود هفت هزار زبان شناخته شده وجود دارد که بسیاری از آنها در مناطق جغرافیایی محدود و در میان جمعیتی نه چندان پرشمار رواج دارند.

نتایج یک پژوهش در استرالیا که شبکه ntv آلمان خلاصه‌ای از آن را یک‌شنبه دوم ژانویه (۱۲ دی) منتشر کرده نشان می‌دهد که نیمی از زبان‌های جهان در معرض نابودی قرار دارند و هزار و ۵۰۰ زبان ممکن است تا پایان قرن میلادی جاری از میان بروند.

نویسندگان این پژوهش می‌گویند اگر اقدامی نشود سرعت نابودی زبان‌ها در چهار دهه آینده سه برابر می‌شود و هر ماه دست‌کم یک زبان از بین می‌رود.

در جمع‌بندی نتایج این پژوهش به علت‌های از میان رفتن زبان‌ها نیز اشاره شده که گسترش شبکه‌های ارتباطی جاده‌ای یکی از آنها عنوان می‌شود.

پژوهشگران توصیه می‌کنند برای مقابله با این روند برنامه‌های آموزشی به گونه‌ای تدوین شوند که در آنها از آموزش دوزبانه حمایت و تسلط بر زبان بومی در کنار استفاده از زبان غالب در منطقه تشویق شود.

دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید

در پژوهش یاد شده ۵۱ متغیر مستقل از حوزه‌هایی نظیر سیاست آموزشی، شاخص‌های اقتصادی اجتماعی و ویژگی‌های زیست‌‌محیطی بررسی شده‌اند.

این پژوهش زیر نظر دانشگاه ملی استرالیا (ANU) انجام شده و نتایج آن در مجله آنلاین Nature Ecology and Evolution منتشر شده است.

تهدیدهای غیرمنتظره موجودیت زبان‌ها

به گزارش شبکه ntv لیندل برامهام، یکی از کسانی که در تدوین نتایج این پژوهش مشارکت داشته می‌گوید در جریان این کار علت‌های غیرمنتظره و غافل‌گیرکننده‌ای برای تهدید موجودیت زبان‌ها کشف شده است.

او با اشاره به این که شبکه خوب توسعه یافته جاده‌های ارتباطی یکی از این علت‌هاست افزود ما دریافته‌ایم که هر چه جاده‌های بیشتری وجود داشته باشند که شهرستان‌ها را به مناطق حومه و روستاها را به شهرها متصل کنند خطر بیشتری موجودیت زبان‌ها را تهدید می‌کنند.

لیندل برامهام افزود به نظر می‌رسد که جاده‌ها به زبان‌های غالب کمک می‌کنند تا زبان‌های کوچک‌تر را سریع‌تر "غلطک کنند".

او تاکید کرد که بر خلاف تصور رایج، تماس با زبان‌های محلی دیگر برای زبان‌ها مشکلی ایجاد نمی‌کند و در واقعیت چنین است که زبان‌هایی که با زبان‌های بومی و محلی دیگری در ارتباط هستند کمتر در معرض خطر نابودی قرار دارند.

فلیسیتی میکینز، یکی دیگر از نویسندگان این مقاله می‌گوید استرالیا به حق، مشکوک به داشتن یکی از بالاترین آمار از بین رفتن زبان در سرتاسر جهان است.

نابودی زبان‌ها، نابودی بخشی از فرهنگ بشری

او خاطر نشان کرد که از ۲۵۰ زبانی که بومیان استرالیایی به آنها تکلم می‌کردند در حال حاضر فقط چهل زبان باقی مانده‌اند و به کودکان تنها ده دوازده زبان آموزش داده می‌شود.

به گفته برامهام هر زبانی که نابود می‌شود یا، آن گونه که در باره زبان‌هایی که به آنها تکلم نمی‌شود گفته می‌شود، "به خواب می‌رود"، بخشی از فرهنگ انسانی از دست می‌رود زیرا هر زبانی به شیوه خود درخشان است.

به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید

فلیسیتی میکینز می‌گوید بسیاری از زبان‌هایی که احتمالا در قرن حاضر نابود خواهند شد زبان‌هایی هستند که به طور فعال مورد استفاده قرار نمی‌گیرند.

این پژوهشگر تاکید می‌کند این واقعیت در عین حال به این معناست که می‌توان با سرمایه‌گذاری در جوامع مختلف به احیای زبان‌های بومی و حفظ آنها برای نسل‌های آینده یاری رساند.

سازمان ملل متحد سال ۲۰۱۹ را سال جهانی زبان‌های بومی نام‌گذاری کرد و هدف از این کار را افزایش آگاهی نسبت به پیامدهای به خطر افتادن زبان‌های بومی خواند.

یونسکو، سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی سازمان ملل متحد از امسال تا سال ۲۰۳۲ را دهه زبان‌های بومی اعلام کرده و سازمان ملل قصد دارد با این ابتکار از تنوع زبانی در سرتاسر جهان حفاظت و حقوق اقلیت‌های زبانی را تقویت کند.

• ۲۱ فوریه روز جهانی زبان مادری

  زبان مادری چیست؟

  زبان مادری نخستین زبانی‌ست که کودک با آن آغاز به سخن می‌کند، بی آنکه آن را آموخته باشد. کودکان به شدت از والدین یا آموزگاران خود تقلید می‌کنند. به همین دلیل نیز آنان در رشد زبانی کودک تاثیر به‌سزایی دارند.

• ۲۱ فوریه روز جهانی زبان مادری

  دلیل گرامی‌داشت روز جهانی زبان مادری چیست؟

  سازمان جهانی یونسکو می‌خواهد نظر افکارعمومی را به زوال زبان‌هایی جلب کند که تنها ۱۰ هزار نفر گویش‌ور دارد. این زبان‌ها به دلیل آنکه اغلب به نسل‌های بعد منتقل نمی‌شوند، به کلی از یاد می‌روند. در جهان زبان‌های پرشماری هست که تنها کمتر از صد نفر گویش‌ور دارد. به این زبان‌ها نه هیچ گاه پرداخته شده و نه نوشته و یا سندی از آن در دست است.

• ۲۱ فوریه روز جهانی زبان مادری

  آغاز پیدایش روز بین‌المللی زبان مادری

  در روز ۲۱ فوریه ۱۹۵۲ در داکا پایتخت آن زمان پاکستان (بعدها پایتخت بنگلادش) تظاهرات خونینی به وقوع پیوست. علت این درگیری یک مصوبه دولت بود که یگانه زبان رسمی کشور را زبان اردو اعلام می‌کرد. در حالی که اردو زبان مادری تنها ۳درصد جمعیت کشور بود. سازمان یونسکو بنا به درخواست کشور بنگلادش در ماه نوامبر ۱۹۹۹ این روز را به عنوان روز جهانی زبان مادری اعلام کرد.

• ۲۱ فوریه روز جهانی زبان مادری

  اهمیت اجتماعی زبان مادری

  زبان مادری عاملی مهم در رشد و توسعه جامعه انسانی است. زبان مادری اغلب به دلیل فشار بازدهی کار در جامعه زیر سرکوب می‌گیرد. این امر، بخشی از هویت و شخصیت طبیعی کودک را از او سلب می‌کند.

• ۲۱ فوریه روز جهانی زبان مادری

  زبان‌های مادری در معرض نابودی

  زبان‌های زنده پرشماری هست که تنها از سوی گروه‌های کوچکی به آن سخن گفته می‌شود و به همین دلیل در معرض زوال و نابودی قرار گرفته‌اند. هم‌اکنون حدود شش هزار زبان زنده در دنیا وجود دارد که ۲۵۰۰ مورد این زبان‌ها با خطر نابودی روبرو هستند. یعنی به طور متوسط در هر ماه دو زبان به دست فراموشی سپرده می‌شود. در حالی که هر زبانی یک نوع نگاه ویژه به جهان را بازتاب می‌دهد.

• ۲۱ فوریه روز جهانی زبان مادری

  دلیل خطراتی که زبان‌ها را تهدید می‌کنند

  عامل‌هایی مانند جنگ، آوارگی و به حاشیه رانده شدن، مهاجرت و ترک اجباری زادگاه، و ترکیب و درآمیختگی زبان‌ها ازجمله خطراتی است که زبان مادری را تهدید به نابودی می‌کنند. حتا رسانه‌های جدید اطلاع‌رسانی نیز عاملی است برای غلبه یک زبان پرنفوذ جهانی مانند زبان انگلیسی، بر زبان‌های دیگر. ابزار هوشمند دیجیتال مانند تلفن یا تبلت هوشمند قابلیت استفاده از تمامی زبان‌ها را ندارند و آنها را عرضه نمی‌کنند.

• ۲۱ فوریه روز جهانی زبان مادری

  زبان دریچه‌ای به سوی فرهنگی دیگر

  "روز جهانی زبان مادری" نباید از آموزش چند زبانه غافل بماند. آموزش زبان دوم و حتا سوم، همیشه به معنای شناخت یک فرهنگی تازه، و به دنبال آن آشنایی با نگریستن به جهان از زاویه‌ای دیگر است.

• ۲۱ فوریه روز جهانی زبان مادری

  تدریس دوزبانه

  نخستین گام برای نجات یک زبان رو به زوال، مستند کردن ساختار و واژگان آن است. از واژه‌نامه‌ها و قواعد دستوری آن زبان می‌توان کتاب‌های آموزشی برای مدارس تدوین کرد. نهاد "انجمن زبان‌های در معرض تهدید" در جوامعی که زبان‌های آن در معرض نابودی هستند، از بقای چندزبانی پشتیبانی می‌کند. تدریس دوزبانه یکی از این اقدامات است.