استادیوم آزادی؛ فرسودگی سطحی یا بمب ساعتی؟

ورزشگاه آزادی تهران که در دوران پیش از انقلاب ورزشگاه آریامهر نام داشت، ۵۱ مین سال برپایی خود را تجربه می‌کند. این ورزشگاه که برای میزبانی بازی‌های آسیایی ۱۹۷۴ در غرب پایتخت ایران ساخته شد، همچنان میزبان دیدارهای خانگی تیم ملی فوتبال ایران و همچنین بازی‌های دو تیم استقلال و پرسپولیس است.

به کانال دویچه وله فارسی در اینستاگرام بپیوندید

ورزشگاه آزادی یکی از بزرگ‌ترین ورزشگاه‌های جهان به شمار می‌رود. این ورزشگاه با نام "ورزشگاه آریامهر" رسما ۲۶ مهر ۱۳۵۰ گشایش یافت، اما از ابتدای سال ۱۳۵۳ مورد استفاده قرار گرفت.

عدم رسیدگی اساسی و ترمیم اصولی این ورزشگاه در طول چهار دهه پس از انقلاب ایران، باعث تشدید سرعت فرسودگی آن شده است.

رسانه‌های حکومتی در ایران ضمن تاکید بر این مشکل و اشاره به اینکه "در طول سال‌های گذشته هیچ اراده جدی برای بازسازی آن وجود نداشته" از ورزشگاه آزادی تهران به عنوان "مخروبه‌ای که می‌تواند فاجعه‌ای بزرگ در آن رخ دهد"، سخن می‌گویند.

ورزشگاه آزادی تهران

خبرگزاری دولتی ایران، ایرنا، ضمن اشاره به اینکه "در طول دوره‌های مختلف، ورزشگاه آزادی شامل بازسازی‌هایی شده" خاطرنشان کرده است که "شاکله اصلی آن در خطر فرو ریختن قرار دارد."

 از سوی دیگر در پی بازدید اخیر شرکت "توسعه و نگهداری از اماکن ورزشی ایران" از ورزشگاه آزادی، مسئولان این شرکت گفته‌اند که "در گزارش نماینده مشاور طرح که از ابتدا در طراحی، ساخت و نظارت این استادیوم حضور داشته، بر عدم نگرانی در ناپایداری سازه این استادیوم تاکید شده است."

وجود این تناقض در ارزیابی وضعیت فعلی ورزشگاه آزادی، باعث افزایش نگرانی در بین جامعه ورزشی و مدنی ایران شده است. علت تعلل مقامات حکومتی در ایران در زمینه اقدام برای بازسازی اصولی برای ورزشگاه آزادی، از پرسش‌های مطرح در کشور است.

به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید

این ظن مطرح است که فرسودگی استادیوم آزادی، در ماه‌های آینده در کنار کرونا "بهانه" دیگری از سوی حکومت جمهوری اسلامی برای جلوگیری از حضور تماشاگران، به ویژه تماشاگران زن، در این ورزشگاه باشد.   

 

• ۵۰ سالگی ورزشگاه آزادی تهران به روایت تصویر

  ورزشگاه آزادی ۵۰ سال پیش با نام ورزشگاه آریامهر ساخته شد

  ورزشگاه آزادی پیش از انقلاب ورزشگاه آریامهر نامیده می‌شد. در استادیوم ۱۰۰ هزار نفری، به ویژه بازی‌های خانگی تیم ملی فوتبال ایران و همچنین دو تیم استقلال و پرسپولیس برگزار می‌شود. ورزشگاه آزادی به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین ورزشگاه‌های جهان به شمار می‌رود. ورزشگاه آریامهر رسما ۲۶ مهر ۱۳۵۰ گشایش یافت، اما از ابتدای سال ۱۳۵۳ مورد استفاده قرار گرفت.

• ۵۰ سالگی ورزشگاه آزادی تهران به روایت تصویر

  ساختار ورزشگاه‌های مجموعه ورزشی آزادی

  ساختار مجموعه ورزشی آزادی به این شکل است: استادیوم ۱۰۰ هزار نفری، سالن ۱۲ هزار نفری، سالن‌ تیراندازی، پیست اسکیت، پیست اتومبیل‌رانی، پیست موتورسواری، دریاچه برای ورزش‌های آبی، پیست کارتینگ، سالن‌های مخصوص بسکتبال، والیبال، وزنه‌برداری، کشتی، بانوان و بدن‌سازی، زمین‌های تنیس، کمپ تیم‌های ملی فوتبال، مجموعه سوارکاری، استخر، ورزشگاه دوچرخه‌سواری، زمین‌های فوتبال، زمین بیسبال و کریکت و جاده تندرستی.

• ۵۰ سالگی ورزشگاه آزادی تهران به روایت تصویر

  افتتاح ورزشگاه آریامهر در سال ۱۳۵۰ خورشیدی

  در روز ۲۶ مهر سال ۱۳۵۰ خورشیدی و در چارچوب جشنواره بزرگداشت ۲۵۰۰ سالگی شاهنشاهی پارس، استادیوم آریامهر تهران به طور رسمی افتتاح شد. در این فستیوال تعداد زیادی از رهبران جهان، سران کشورها، افراد سلطنتی و شخصیت‌های مطرح حضور داشتند.

• ۵۰ سالگی ورزشگاه آزادی تهران به روایت تصویر

  روشن‌کردن مشعل بازی‌های آسیایی ۱۳۵۳ تهران توسط شاهزاده رضا پهلوی

  مشعل بازی‌های آسیایی ۱۳۵۳ تهران را شاهزاده رضا پهلوی روشن کرد. وی پس از انجام این عمل نمادین، آتش بازی‌های آسیایی تهران را به دست ورزشکاران سپرد. سپس گروهی از ورزشکاران حاضر در بازی‌های آسیایی مشعل این المپیک آسیایی را به ورزشگاه آریامهر حمل کردند.

• ۵۰ سالگی ورزشگاه آزادی تهران به روایت تصویر

  مراسم افتتاحیه بازی‌های آسیایی ۱۳۵۳ تهران

  بازی‌های آسیایی ۱۳۵۳ هفتمین دوره بازی‌های آسیایی بود که از ۱۰ تا ۲۵ شهریور در تهران برگزار شد. مجموعه ورزشی آریامهر تهران میزبان این بازی‌ها بود که در آن بیش از ۳ هزار ورزشکار از ۲۵ کشور به رقابت پرداختند. اسرائیل نیز در این بازی‌ها حضور داشت. در بازی‌های آسیایی تهران از فناوری‌های پیشرفته‌ای مانند پیست مصنوعی و دوربین‌های فتوفینیش استفاده شد.

• ۵۰ سالگی ورزشگاه آزادی تهران به روایت تصویر

  محمدرضا پهلوی تماشاگر بازی‌های آسیایی

  شاه سابق ایران، محمدرضا پهلوی در دوران سلطنت خود اهمیت ویژه‌ای به ورزش اختصاص داد. وی بسیاری از رقابت‌های بازی‌های آسیایی را در استادیوم به عنوان تماشاگر مشاهده کرد.

• ۵۰ سالگی ورزشگاه آزادی تهران به روایت تصویر

  پرش تاریخی تیمور غیاثی در بازی‌‌های آسیای ۱۳۵۳ تهران

  در بازی‌‌های آسیای ۱۳۵۳ تهران تیمور غیاثی در ماده پرش ارتفاع دو و میدانی، برنده مدال طلا شد. وی موفق شد از مانع ۲ متر و ۲۱ سانتیمتری عبور و رکورد جدیدی را در آسیا ثبت کند. کامیابی بی‌نظیر تیمور غیاثی یکی از حساس‌ترین و تماشایی‌ترین رویدادهای بازی‌های آسیایی ۱۳۵۳ در ورزشگاه آریامهر بود.

• ۵۰ سالگی ورزشگاه آزادی تهران به روایت تصویر

  نخستین صعود تیم ملی فوتبال ایران به جام جهانی

  نخستین صعود تیم ملی فوتبال ایران به جام جهانی با نتایج مطلوب دیدارهای خانگی این تیم در ورزشگاه آریامهر میسر شد. علی پروین (نفر اول از راست) کاپیتان تیم ملی فوتبال ایران در آن دوران بود.

• ۵۰ سالگی ورزشگاه آزادی تهران به روایت تصویر

  استادیوم آزادی میزبان شهرآورد‌های سنتی در پایتخت

  تیم‌های فوتبال استقلال و پرسپولیس تهران تاکنون در ۹۳ بازی رسمی به دیدار هم رفته‌اند. اکثر این‌ رویارویی‌ها با میزبانی ورزشگاه آزادی برگزار شدند.

• ۵۰ سالگی ورزشگاه آزادی تهران به روایت تصویر

  رقابت مهدی مهدوی‌کیا با آرش برهانی در دربی تهران

  مهدی مهدوی‌کیا در پیراهن تیم پرسپولیس و آرش برهانی در ترکیب آبی‌پوشان استقلال در شهرآورد ۷۶ پایتخت که در روز ۶ بهمن سال ۱۳۹۱ در استادیوم آزادی برگزار شد، به دنبال مهار توپ و حریف هستند. این دیدار بدون گل مساوی به پایان رسید در مجموعا ۹۳ دربی میان این دو تیم، استقلال ۲۶ بار برنده شده است و پرسپولیس نیز ۲۴ دفعه. ۴۳ دیدار نیز با نتیجه مساوی پایان یافت.

• ۵۰ سالگی ورزشگاه آزادی تهران به روایت تصویر

  محمود احمدی‌نژاد در استادیوم آزادی

  در روز ۸ فروردین ۱۳۸۸ محمود احمدی‌نژاد، رئیس‌جمهور پیشین ایران برای تماشای دیدار تیم ملی فوتبال ایران مقابل ملی‌پوشان عربستان سعودی در مقدماتی جام جهانی ۲۰۱۰ در استادیوم آزادی حضور یافت. اما حضور وی با خوش‌اقبالی برای تیم ایران همراه نبود. تیم ملی فوتبال ایران این بازی خانگی را ۲ بر ۱ باخت و سرانجام از صعود به جام جهانی آفریقای جنوبی نیز بازماند.

• ۵۰ سالگی ورزشگاه آزادی تهران به روایت تصویر

  حادثه مرگ‌بار در استادیوم آزادی

  در روز ۵ فروردین ۱۳۸۴ در پایان بازی مقدماتی جام جهانی ۲۰۰۶ آلمان بین تیم های ملی فوتبال ایران و ژاپن، ازدحام جمعیت برای خروج از ورزشگاه آزادی منجر به کشته شدن ۷ نفر و زخمی شدن ۳۹ نفر شد. یکی از دلایل بروز این حادثه، قرار گرفتن یک بالگرد در نزدیکی خروجی ورزشگاه بود. این هلیکوپتر برای حمل رئیس وقت نیروی انتظامی در نزدیکی ورزشگاه فرود آمده بود.

• ۵۰ سالگی ورزشگاه آزادی تهران به روایت تصویر

  دیدار تیم‌های ملی فوتبال ایران و آلمان در استادیوم آزادی

  در روز ۱۸ مهر سال ۱۳۸۳ ورزشگاه آزادی میزبان دیدار تیم‌های ملی فوتبال ایران و آلمان بود. حضور شاگردان یورگن کلینزمان و یوآخیم لوو در تهران با استقبال بی‌نظیر تماشاگران ایرانی روبرو بود.

• ۵۰ سالگی ورزشگاه آزادی تهران به روایت تصویر

  تیم ملی فوتبال آلمان در استادیوم آزادی

  در ترکیب تیم ملی فوتبال آلمان در دیدار با ملی‌پوشان ایران در استادیوم آزادی بازیکنان برجسته‌ای مانند میشائل بالاک، ینس له‌مان، فیلیپ لام و میروسلاو کلوزه حضور داشتند.

• ۵۰ سالگی ورزشگاه آزادی تهران به روایت تصویر

  جدال مهدی مهدوی‌کیا با میشائل بالاک در استادیوم آزادی

  مهدی مهدوی‌کیا در آن دوران به عنوان لژیونر فوتبال ایران در باشگاه هامبورگ در بوندس‌لیگای آلمان فعال بود. میشائل بالاک نیز از بهترین هافبک‌های فوتبال جهان به شمار می‌رفت. تیم ملی فوتبال آلمان این دیدار در استادیوم آزادی را که طور مستقیم از شبکه تلویزیون ZDF آلمان پخش شد، با نتیجه ۲ بر صفر به سود خود به پایان رساند.

• ۵۰ سالگی ورزشگاه آزادی تهران به روایت تصویر

  فشار فیفا و اجازه ورود زنان ایرانی به استادیوم آزادی

  در پی افزایش فشار فیفا بر روی دولت ایران در مورد پایان ممنوعیت تبعیضی ورود زنان به استادیوم‌ها، درهای ورزشگاه آزادی تهران سرانجام در روز ۱۸ مهر ۱۳۹۸ به روی زنان باز شد. در این تصویر، زنان در جایگاه ویژه و با محدودیت‌های فراوان به تشویق تیم ملی فوتبال ایران در دیدار مقدمانی جام جهانی ۲۰۲۲ در برابر تیم ملی کامبوج پرداخته‌‌اند.

• ۵۰ سالگی ورزشگاه آزادی تهران به روایت تصویر

  شادی زنان تماشاگر در استادیوم آزادی

  تشویق تیم ملی فوتبال ایران توسط زنان تماشاگر در استادیوم آزادی سرانجام انرژی بیشتری به ملی‌پوشان فوتبال ایران بخشید و باعث پیروزی ۱۴ بر صفر تیم ملی ایران در برابر تیم ملی کامبوج شد.

• ۵۰ سالگی ورزشگاه آزادی تهران به روایت تصویر

  زباله‌های فراوان در ورزشگاه آزادی

  ورزشگاه آزادی پس از دیدارهای فوتبال با حضور تماشاگر، اغلب با مشکل گسترده حفظ شرایط بهداشتی و مدیریت دفع زباله روبرو است. تاکنون راه‌ حلی برای مهار این مشکل جدی در ورزشگاه آزادی یافت نشده است.

• ۵۰ سالگی ورزشگاه آزادی تهران به روایت تصویر

  کاهش گنجایش ورزشگاه از ۱۰۰ هزار به ۷۸ هزار نفر

  معمار و طراح ورزشگاه آزادی عبدالعزیز فرمانفرمائیان است. طرح ورزشگاه براساس دید کامل برای همه تماشاچیان در نظر گرفته شده‌ است. بیشترین دید تماشاچی از مرکز زمین در شمال و جنوب ۱۳۶ متر و در شرق و غرب ۱۲۶ متر است. پس از نصب صندلی در طبقه دوم ورزشگاه در ماه تیر سال ۱۳۹۵، گنجایش ورزشگاه از ۱۰۰ هزار به ۷۸ هزار و ۱۱۶ نفر کاهش یافت.

• ۵۰ سالگی ورزشگاه آزادی تهران به روایت تصویر

  مسابقات دو و میدانی زنان در ورزشگاه آزادی

  استادیوم فوتبال آزادی همچنین برای ورزش دو و میدانی نیز استفاده می‌شود. اما برای تماشای مسابقات دو و میدانی زنان در این ورزشگاه محدودیت‌های فراوانی وجود دارد.

• ۵۰ سالگی ورزشگاه آزادی تهران به روایت تصویر

  کنسرت فرانک سیناترا در ورزشگاه تهران

  در ماه آبان ۱۳۵۴ کنسرت فرانک سیناترا، آوازه‌خوان مشهور، در ورزشگاه آریامهر تهران برگزار شد. حضور این اسطوره موسیقی جهان در ورزشگاه آریامهر به عبارتی جاودانه است.

• ۵۰ سالگی ورزشگاه آزادی تهران به روایت تصویر

  شیوع ویروس کرونا مانع ورود تماشاگران به استادیوم آزادی

  بیش از یک سال است که شیوع ویروس کرونا مانع ورود تماشاگران به استادیوم آزادی شده است. هواداران عاشق فوتبال برای پایان همه‌گیری کرونا و بازگشایی دوباره استادیوم آزادی با حضور زنان، لحظه‌شماری می‌کنند.

  نویسنده: فرید اشرفیان