زن، زندگی، آزادی؛ گزارش جامع از ۲۰ روز اعتراض در سراسر ایران

    خانه  > slide, اندیشه و بیان  >  زن، زندگی، آزادی؛ گزارش جامع از ۲۰ روز اعتراض در سراسر ایران

•  تاریخ : ۱۴۰۱/۰۷/۱۷
•  دسته : slide,اندیشه و بیان
•   لینک کوتاه :
•  کد خبر : 010717636

چاپ خبر

زن، زندگی، آزادی؛ گزارش جامع از ۲۰ روز اعتراض در سراسر ایران

خبرگزاری هرانا – بازداشت مهسا امینی زن جوان ۲۲ ساله به جرم بدحجابی توسط پلیس امنیت اخلاقی و سپس جان باختن او در زمان بازداشت به موج گسترده ای از اعتراضات سراسری در ایران دامن زد. معترضان با شعار محوری “زن، زندگی، آزادی” در اعتراض به عملکرد، قوانین و ساختار حکومت معترض به خیابانها آمدند. گزارش ۲۱۵ صفحه ای پیش رو به بررسی آماری، تحلیل و جمع بندی از بیست روز نخست اعتراضات جاری (۲۶ شهریور تا ۱۳ مهر ۱۴۰۱) اختصاص دارد. در گزارش پیش رو علاوه بر تحلیل جغرافیایی و ارائه نقشه و نمودار، هویت ۲۰۰ جان باخته احتمالی از جمله ۱۸ کودک و نوجوان، برآورد از ۵۵۰۰ بازداشت شده به همراه هویت ۶۰۴ تن از شهروندان بازداشت شده، ۱۲۳ دانشجو و ۳۶ روزنامه نگار یا فعال عرصه خبر ارائه می شود. همچنین در کنار بخش های متعدد دیگر، مجموعه کاملی از ۶۹۸ گزارش ویدیویی راستی آزمایی شده به تفکیک زمان و موضوع در این گزارش لحاظ شده است. گزارش پیش رو اعتراضات در ۳۴۲ نقطه کشور در تمام استانهای کشور از جمله ۱۰۵ شهر و ۶۸ دانشگاه را بررسی می کند.

برای دانلود نسخه کامل گزارش در ۲۱۵ صفحه اینجا را کلیک کنید

براس سهولت در بررسی گزارش پیش رو میتوانید با کلیک بر گزینه های میانبر فهرست محتوا، بخش مدنظر خود را مطالعه کنید، همچنین میتوانید با کلیک بر تصویر روبرو، نسخه ۲۱۵ صفحه ای گزارش را بصورت پی دی اف دانلود کنید.

 

فهرست محتوا

 

▪️ خلاصه ▪️ بازداشت شدگان ▪️ ویژگی های این اعتراض ▪️ فعالان عرصه اطلاع رسانی ▪️ اعتراضات ▪️ لیست نخست بازداشت شدگان احراز هویت شده ▪️ جغرافیای اعتراضات ▪️ لیست شماره دو – لیست اسامی ۱۲۳ دانشجوی بازداشت شده ▪️ شعارهای معترضین ▪️ لیست شماره سه – بازداشت شدگان فله ای فاقد مشخصات ▪️ نتیجه ▪️ نقشه اعتراضات ▪️ واکنش ها ▪️ اختلال در ارتباطات ▪️ چهره های سیاسی غیردولتی ▪️ خسارات جانی و مالی ▪️ گروههای سیاسی یا مدنی داخلی ▪️ ۶۹۸ گزارش ویدیویی به تفکیک تاریخ ▪️ سازمان ها و چهره های حقوق بشری ▪️ دولت ها، سیاستمداران شناخته شده یا موسسات خارجی ▪️ خشونت ها ▪️ هنرمندان ایرانی ▪️ جان باختگان ▪️ ورزشکاران ایرانی ▪️ کودکان قربانی ▪️ چهره های خارجی ▪️ جغرافیای کشته شدگان ▪️ علیه اعتراضات؛ چهره ها، سازمان های دولتی یا نظامی ▪️ دسته نخست – لیست هویت ۲۰۰ تن ▪️ بخش دوم – آمارهای فاقد اسامی و جزییات ▪️ بخش سوم – کشته شدگان نظامی-امنیتی

 

خلاصه

مهسا (ژینا) امینی، زن جوان ۲۲ ساله اهل سقز که به تهران سفر کرده بود روز سه شنبه ۲۲ شهریور ۱۴۰۱ در ایستگاه متروی حقانی تهران، به بهانه حجاب نامناسب توسط ماموران پلیس امنیت اخلاقی بازداشت و به بازداشتگاه این نهاد موسوم به وزرا منتقل شد.
کوتاه مدتی پس از بازداشت، پیکر نیمه جان وی در حالی که با سطح هوشیاری درجه ۳ به کما رفته بود به بخش مراقبت های ویژه بیمارستان کسری منتقل شد.
با توجه به کارنامه بد نیروی انتظامی در برخورد خشن با متهمان و وقایع مشابه پیشین، افکار عمومی با باور به ضرب و شتم این دختر جوان در محل بازداشتگاه، نسبت به این وضعیت واکنش نشان داد.
توضیحات غیرقابل پذیرش فرماندهی نیروی انتظامی جمهوری اسلامی (فراجا) در دفاع از عملکرد خود در رابطه با فوت خانم امینی، سابقه عملکرد نیروی انتظامی در کنار نارضایتی گسترده از وجود نهادی به نام پلیس امنیت اخلاقی به اعتراضات گسترده در ایران دامن زد.
اعتراضات شهروندان به این رخداد از زمان فوت مهسا امینی، مقابل بیمارستان کسری در خیابان آرژانتین تهران آغاز شد و علیرغم فشار نهادهای امنیتی پس از خاکسپاری او در گورستان آیچی سقز، شکل خیابانی به خود گرفت تا جایی که نهایتا، بیست روز اعتراضات سراسری در ۳۱ استان، ۱۰۵ شهر و ۶۸ دانشگاه بزرگ کشور را حدفاصل ۲۶ شهریور ۱۴۰۱ تا ۱۳ مهر ۱۴۰۱ رقم زد.
اعتراضاتی که به واقعه فوت خانم امینی محدود نماند و به سرعت ارکان و پایه های سیاسی و ایدئولوژیک حکومت ایران را نشانه گرفت.
اعتراضاتی که با سرکوب شدید و استفاده نیروهای یگان ویژه پلیس، بسیج از گاز اشک آور، گلوله های ساچمه ای و سلاح جنگی منجر به کشته شدن ده ها تن و مجروح شدن صدها نفر از معترضان شده است.
گزارش پیش رو علیرغم محدودیت های شدید ارتباطی که حکومت ایران از زمان بروز اعتراضات تاکنون اعمال کرده، با توجه به ضرورت جاری، به جمع بندی از بیست روز نخست اعتراضات حدفاصل ۲۶ شهریور ۱۴۰۱ تا ۱۳ مهر ۱۴۰۱ می پردازد. اعتراضاتی که در زمان تهیه این گزارش همچنان به شکل های گوناگونی در قالب کنش های فردی و جمعی ادامه دارد.

 

ویژگی های این اعتراض

اعتراضات مورد بررسی این گزارش از ویژگی های خاصی برخوردار بود که آن را متمایز از اعتراضات یک دهه اخیر و در بعضی مواقع نسبت به عمر جمهوری اسلامی می کند.
۱- برخلاف عمده اعتراضات سالهای اخیر اعتراض بر اساس مطالبات اقتصادی یا محیط زیستی شکل نگرفت بلکه خواسته های سیاسی و حقوق بشری در مرکز آن بود.
۲- اعتراضات مردمی حول جان باختن یک زن جوان شکل گرفت، زن بودن، کرد بودن و سنی مذهب بودن او تماما به گروههای سرکوب شده و تحت تبعیض جنسیتی، اتنیکی، مذهبی منتسب می شد. اعتراض یکپارچه جامعه ایرانی نشان داد در مقابل این دسته بندی های ایدئولوژیک بی تفاوت است و کنش مترقی جمعی دارد.
۳- نسل جوان ایرانی که به گفته مسئولین انتظامی گاها میانگین سنی آنان به ۱۵ سال می رسید سهم عمده و مهمی در این اعتراضات داشتند.
۴- همبستگی کم سابقه ای بین ایرانیان داخل و خارج کشور شکل گرفت.
۵- این اعتراضات تقریبا تمام گروههای اجتماعی و طبقاتی را بصورت کم سابقه ای در یک موضع واحد در حمایت از معترضان قرار داد، طبقه متوسط شهری در کنار طبقات پایین یا بالادست در شهرهای کوچک و بزرگ، در مرکز و حاشیه های کشور، گروههای اتنیکی، اقلیت های مذهبی، اقلیتهای جنسیتی، اصناف از جمله معلمان، گروههای کارگری، دانشجویان، اساتید، هنرمندان، ورزشکاران از جمله این موارد بودند. در این اعتراضات بصورت کم سابقه ای همراهی بازار و کسبه در برخی شهرستانها با اعتراضات از طریق اعتصاب را شاهد بودیم.
۶- از نظر تداوم، این اعتراضات را میتوان در زمره طولانی ترین اعتراضات خیابانی پیوسته در عمر حکومت جمهوری اسلامی دانست.
۷- به دلیل محتوا و مطالبات مترقی این اعتراضات، جامعه جهانی، بخصوص چهره های فرهنگی، هنری و سیاسی بصورت کم سابقه ای صدای مردم ایران شدند و با اطلاع رسانی و عملکردهای خود باعث توجهات جهانی به آنچه در ایران می گذرد شدند.
۸- مطالبات معترضان که مسئله حقوق زنان در مرکزیت آن قرار داشت نشانه مثبتی از یک جامعه مترقی و مطالبه گر داشت.
۹- یکی از نقاط تمایز این اعتراضات با موارد پیشین، مقابله معترضان غیرمسلح با نیروهای سرکوب بود. صحنه های زیادی از همبستگی معترضان برای جلوگیری از دستگیر شدن افراد یا ایستادگی آنان در مقابل نیروهای مجهز به ادوات ضدشورش دیده شد.
۱۰- در کنار اعتراضات خیابانی، نبرد سایبری در دو جبهه مخالفان و موافقان وضعیت موجود پررنگ بود. سایتهای پرشمار دولتی هک شد، همبستگی جهانی هشتگ مهسا امینی را با رکورد بیش از ۳۰۰ میلیون توئیت به رتبه اول در تاریخ توییتر تبدیل کرد.
۱۱- حکومت ایران در موضوع چیدمان نیروی سرکوب میدانی با فضا دادن بیشتر به فراجا و نیروهای این واحد از یک طرف و از طرفی با اتخاذ روش های جایگزین به جای قطع کامل اینترنت کشور مانند اختلال بر اساس زمان و مکان یا کاهش سرعت نت و همینطور تقویت فیلترینگ سعی کرد روش های جدید برخورد را بیازماید. همچنین پس از کشته شدن یک افسر ارتش مشخص شد این نیروها نیز در سرکوب اعتراضات ایفای نقش کرده اند، امری که کم سابقه تلقی می شود.
۱۲- رسانه های نزدیک به نهادهای امنیتی به هدف حفظ ابتکار در اطلاع رسانی، در اقداماتی کم سابقه با اعزام گزارشگر سعی کردند به پوشش اعتراضات به شیوه خود مبادرت کنند، همچنین بطور مستمر در مورد تلفات این اعتراضات آماردهی کنند.
۱۳- این اعتراضات که فاقد رهبری و خط دهی بود نشان داد جامعه ایرانی بخصوص نسل جوان آن در مورد مطالبات حقوق بشری خود مصمم و آگاه است.

 

اعتراضات

در حالی که ابراهیم رئیسی، رئیس جمهور ایران در مقر سازمان ملل در نطق سخنرانی سالانه خود از حقوق بشر صحبت می کرد. همزمان مردم معترض به عملکرد پلیس و قوانین مذهبی که به خصوص زنان جامعه را هدف قرار می دهد به خیابانها آمدند.
مردم خشمگینی که فقط در چند هفته پیش از این واقعه، دستگیری و پخش اعترافات اجباری سپیده رشنو از زنان معترض به حجاب اجباری را از تلویزیون دیده بودند و یا ویدیوی مادری که برای رهایی دختر بیمارش از چنگ گشت ارشاد التماس میکرد، با خبر جان باختن مهسا امینی راهی خیابانها شدند.
روز ۲۶ شهریورماه نخستین جرقه های اعتراضی در تهران، سنندج و سقز زده شد. سپس به سرعت اعتراضات به شهرهای دیگر و گروههای و طبقات اجتماعی مختلف رسید.

 

جغرافیای اعتراضات

۳۱ استان به منزله تمام استانهای کشور از ۲۶ شهریور تا ۳۱ مهر در ایران صحنه اعتراض بود.
در بیست روز اعتراضات مورد بررسی این گزارش در مجموع ۱۰۵ شهر از ۳۱ استان برای ۲۶۶ بار صحنه اعتراضات شدند. در مواردی که معترضان راه به خیابان پیدا نکردند جو شدید امنیتی بر منطقه حاکم بود.
علاوه بر ۲۲۶ حضور گسترده خیابانی، ۶۸ دانشگاه برای ۷۶ مرتبه در محوطه دانشگاه ها اعتراض کردند.
شهرهایی که معترضان در بیست روز نخست اعتراض در خیابانهای آن حاضر شدند به شرح ذیل توسط هرانا راستی آزمایی شده است:
سقز، سنندج، تهران، مشهد، کرج، دیواندره، بانه، پاوه، رشت، دهگلان، تکاب، اصفهان، مریوان، بیجار، قروه، مهاباد، یزد، بوکان، کامیاران، تبریز، همدان، اراک، کرمانشاه، ایلام، یاسوج، قم، قزوین، بندرعباس، رفسنجان، ساری، ارومیه، کیش، بیرجند، کرمان، سبزوار، شیراز، خرم‌ آباد، زنجان، آبدانان، نقده، آمل، گرگان، پیرانشهر، سمنان، منجیل، سردشت، اسلام‌آباد غرب، اردبیل، گنبد کاووس، ورامین، تالش، تنکابن، زرین شهر، زاهدان، قشم، دهلران، بابل، نورآباد، سرابله، بوشهر، مرودشت، اشنویه، ساوه، شیروان، قائم‌ شهر، گرمسار، بابلسر، لاهیجان، اهواز، کاشان، رودسر، قوچان، پاکدشت، بندر انزلی، شهریار، لنگرود، رضوانشهر، شهرکرد، کاشمر، ملکان، دهدشت، شاهرود، نیشابور، محمودآباد، هشتگرد، فولادشهر، پرند، فردیس، کوهدشت، الوند، شاهین شهر، فومن، قائن، ری، بوشهر، چابهار، زرین‌دشت، نجف آباد، دزفول، برازجان، آبادان، شهر قدس، اسلامشهر، جهرم، دامغان.

 

شعارهای معترضین

بررسی شعارها یکی از ساده ترین روش ها برای شناخت از مطالبه حاضرین است. در این اعتراضات شعارهای مختلفی در تجمعات سر داده شد که پر تکرارترین آنها را به شرح پیش رو میتوان لیست کرد:

o ما همه مهسا هستیم، بجنگ تا بجنگیم
o توپ، تانک، فشفشه؛ آخوند باید گم بشه
o جمهوری اسلامی، نمیخوایم، نمیخوایم
o مرگ بر اصل ولایت فقیه
o بسیجی برو گم شو، بسیجی برو گم شو
o آزادی، آزادی، آزادی
o مرگ بر خامنه ای
o عدالت، آزادی، پوشش اختیاری
o مرگ بر ماشین گشت کشتار
o ننگ ما ننگ ما، رهبر الدنگ ما
o مرگ بر جمهوری اسلامی
o سقز تنها نیست، سنندج پشتیبان اوست
o کشتن بخاطر روسری، تا کی چنین خاک بر سری
o بترسید بترسید ما همه با هم هستیم
o میجنگیم میمیریم ایران رو پس میگیریم
o زن زندگی آزادی
o ژن، ژیان، آزادی
o از یزد تا کردستان، جانم فدای ایران
o دانشجوی زندانی، آزاد باید گردد
o شریف شریف تر شده، بسیج حقیر تر شده
o از یزد تا کردستان، جانم فدای ایران
o نه روسری، نه توسری،
o آزادی، برابری عدالت،
o آزادی، پوشش اختیاری
o از کردستان تا تبریز، فقر و فساد و تبعیض
o این دیگه اعتراض نیست، شروع انقلابه
o دانشگاه امنیتی، نمی خوایم نمی خوایم
o اگه با هم یکی نشیم، یکی یکی تموم میشیم
o اوین شده دانشگاه، تهران شده بازداشتگاه
o عدالت، آزادی، حجاب اختیاری
o شریفی ها رو کشتن میگن مهسا نکشتن
o دانشجو، می میرد، ذلت نمیپذیرد
o دانشجوها تو زندون، استادامون خفه خون
o دانشجوی با غیرت، حمایت، حمایت
o می جنگیم، می میریم، ایران رو پس می گیریم
o دانشجو ها را کشتید، به ما میگید ساکت شید
o آذربایجان بیدار است، حامی کردستان است
o آزادی حق ماست، ژینا اسم رمز ماست
o فقر و فساد و بیداد، ننگ بر این استبداد
o بیگاری، بیکاری، حجاب زن اجباری

 

نتیجه

سازمان پزشکی قانونی ایران،‌ سه هفته پس از مرگ مهسا (ژینا) امینی، با انتشار نتیجه تحقیقات خود گفت که مرگ او در اثر «اصابت ضربه به سر و اعضا و عناصر حیاتی بدن نبوده است.»
در بیانیه پزشکی قانونی ایران آمده: « با استناد به مدارک پزشکی بیمارستانی، بررسی سی. تی اسکن مغز و ریه، نتایج معاینه ظاهری جسد و کالبدگشایی، آزمایشات آسیب شناسی، فوت نامبرده ناشی از اصابت ضربه به سر و اعضا و عناصر حیاتی بدن نبوده است.»
پزشکی قانونی ایران گفت با توجه به «بیماری زمینه‌ای» مهسا امینی «توانایی لازم جهت جبران و تطابق با وضعیت ایجاد شده را نداشته، لذا در شرایط مذکور دچار اختلال ریتم قلب و کاهش فشار خون و متعاقب آن کاهش سطح هوشیاری شده که به دلیل انجام عملیات احیای قلبی ـ تنفسی غیرموثر در دقایق حساس اولیه، دچار هیپوکسی شدید و در نتیجه آسیب مغزی شده است.»
این نهاد در بیانیه خود مدعی شد «علیرغم برگشت عملکرد قلبی متعاقب عملیات احیای پرسنل اورژانس، حمایت تنفسی انجام شده کارساز نبوده» و با وجود انتقال به بیمارستان مهسا امینی « به علت نارسانی چند ارگانی (M.O.F) ناشی از هیپوکسی مغزی در تاریخ ۲۵ شهریور ۱۴۰۱ فوت می‌نماید.»
صالح نیکبخت، وکیل خانواده امنیتی در واکنش به این بیانیه به رسانه ها گفت که این ادعای پزشکی قانونی که مرگ مهسا امینی ناشی از عمل جراحی غده ایست که قبلا صورت گرفته از پایه بی‌اساس است، چون هم پزشکی که پزشک معالج او بوده این ادعا را رد کرده است و هم پزشکان متخصص مغز و اعصاب.
آقای نیکبخت همچنین «مرگ آنی» مهسا امینی را و ارتباط دادن آن با «عمل جراحی کودکی او و یا خوردن قرص تیروئید» را «غیرعقلانی» خواند و گفت چطور ممکن است که مهسا امینی را که «۱۵ سال هیچگونه مشکلات جسمی نداشته، یک ساعت و نیم بعد از حضور او در ماشین ون گشت ارشاد و پس از انتقال به محل گشت ارشاد ناگهان دچارسکته مغزی، قلبی و از کار افتادن کلیه ها شود و ۹۸ درصد علائم حیاتی را از دست بدهد.»
به گفته وکیل خانواده امینی، پرونده مهسا امینی «در مرحله تحقیقات است و هنوز به دادگاه ارسال نشده است»
روسای شعب نظام پزشکی ایران که بالاترین نهاد صنفی و قانونی برای پزشکان در این کشور است در نامه‌ای سرگشاده خواستار «اعلام شفاف» علت مرگ مهسا امینی شده‌اند و همزمان توقف خشونت علیه معترضان و اجازه دسترسی آزاد پزشکان به مجروحان اعتراضات خواسته‌اند.

فعالیت های دادگستر برای شناسایی ناقضان حقوق بشر

این اعتراضات در کنار نتایج خونینی که برای معترضان داشت، ناقضان حقوق بشر را هم البته دچار هزینه کرد.
کنش های خودجوش جمعی برای شناسایی ناقضان حقوق بشر و معرفی عوامل سرکوب و همچنین موارد سازمان یافته تری مانند پایگاه دادگستر که با استفاده از ابزارهای دیجیتال و استفاده از اطلاعات دریافتی ناقضان حقوق بشر را شناسایی و تحمیل هزینه به آنان را دنبال می کرد پررنگ تر از قبل در این دوره اعتراضات دیده شد.
در واکنش به سرکوب معترضان، شماری از کشورهای غربی اقدام به تصویب تحریم هایی به هدف مجازات ناقضان حقوق بشر در ایران کردند.
وزارت خزانه داری آمریکا هفت از مقامات جمهوری اسلامی را به دلیل قطع اینترنت و سرکوب معترضان در جریان تجمعات اعتراضی تحریم کرد.
احمد وحیدی وزیر کشور، عیسی زارعپور وزیر ارتباطات، حسین ساجدی نیا معاون عملیات فراجا، یدالله جوانی معاون سیاسی سپاه، وحید مجید رئیس پلیس فتا، حسین نجات فرمانده قرارگاه ثارالله و حسین رحیمی، رئیس پلیس تهران به عنوان چهره های ناقض حقوق بشر در فهرست تحریم ها قرار گرفته اند.
دولت آمریکا پیش از این نیز پلیس امنیت اخلاقی و تعدادی از چهره های ناقض حقوق بشر به نام های سید اسماعیل خطیب وزیر اطلاعات، منوچهر امان اللهی فرمانده انتظامی استان کرمانشاه، سالار آبنوش سردار سپاه پاسداران، کیومرث حیدری فرمانده نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی، حاج احمد میرزایی رئیس سابق پلیس امنیت اخلاقی تهران، محمد رستمی چشمه گچی فرمانده انتظامی شهرستان میناب و قاسم رضایی را تحریم کرده بود.
وزارت خارجه کانادا نیز پلیس امنیت اخلاقی، فرماندهی دفاع سایبری سپاه پاسداران، زندان اوین و تعدادی از چهره های ایرانی شناخته شده به دلیل مشارکت در نقض گسترده حقوق بشر” به نام های محمدحسن باقری، رئیس ستاد کل نیروهای مسلح جمهوری اسلامی، حسین سلامی فرمانده کل سپاه پاسداران، اسماعیل قاآنی فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران، محمد صالح هاشمی گلپایگانی دبیر ستاد امر به معروف و نهی از منکر، اسماعیل خطیب وزیر اطلاعات، محمد رستمی رئیس پلیس امنیت اخلاقی انتظامی را تحریم کرد.
همچنین در نخستین روزهای اعتراضات، شش کشور عضو اتحادیه اروپا شامل آلمان، فرانسه، دانمارک، اسپانیا، ایتالیا و جمهوری چک پیشنهاد اعمال تحریم های تازه ای را علیه جمهوری اسلامی ارائه کردند. تحریم های پیشنهادی مشمول ۱۶ فرد، سازمان و نهاد در ایران خواهد شد که مسئولان “اصلی” سرکوب معترضان هستند.
از سوی دیگر، جاستین ترودو، نخست‌وزیر کانادا اعلام کرد در ارتباط با ورود مقام‌های جمهوری اسلامی به این کشور به یک سخت‌گیری کم‌سابقه دست خواهد زد و از این پس، ۵۰ درصد اعضای ارشد، درجه‌داران عالی‌رتبه و افسران سپاه پاسداران که شامل حدود ۱۰ هزار نفر می‌شود، اجازه نخواهند داشت وارد کانادا شوند.

 

نقشه اعتراضات

برای درک بهتر از گستره اعتراضات شهریور-مهر ۱۴۰۱ به نقشه پراکندگی آن در بیست روز اخیر بنگرید

متمرکز ترین نقاط اعتراضی را در نقشه زیر دنبال کنید

در نقشه زیر نقاطی که شاهد اعتراضات بودند بدون در نظر گرفتن میزان تکرار را مشاهده نمایید

در چارت زیر تعداد اعتراضات شهری بدون در نظر گرفتن اعتراضات دانشجویی یا اعتصابات را مشاهده نمایید

 

اختلال در ارتباطات

اختلال در اینترنت و شبکه ارتباطات سیار از نخستین روزهای اعتراضات اخیر روئیت شد.
از ۲۹ شهریورماه قطع ارتباطات و اختلالات بخصوص در کردستان و سایر کانون های اعتراضی به اوج رسید.
شهرهای سقز، سنندج، تهران، مهاباد، اهواز، بانه، بوکان، کرمانشاه، قزوین، اراک، مشهد، مریوان، پاوه، بیجار، قروه، کامیاران، دهگلان، سروآباد، دیواندره، ارومیه، رشت، شاهین شهر، کرج، پیرانشهر، سردشت، شیراز، چابهار، شاهین دژ، تکاب، ربط، اشنویه، لنگرود و املش بیشترین موارد قطع ارتباطات را تا تاریخ ۸ مهرماه تجربه کردند.
گزارشات متعددی وجود دارد که نشان می دهد در شماری از شهرهای کشور، سرعت اینترنت از ۱۲ ظهر تا ۴ عصر با کاهش سرعت رو به رو شده و پس از آن از ۴ عصر تا ساعت ۱۲ شب محدودیت ها و کاهش سرعت اینترنت خانگی دو چندان شده و اینترنت تلفن همراه نیز کاملا قطع شده است.
مضاف بر این، بررسی داده‌های IODA که وضعیت اینترنت در سراسر جهان را بررسی می‌کند، حکایت از آن دارد؛۱۰ استانی که با بیشترین قطعی و اختلال اینترنت مواجه هستند به ترتیب عبارتند از: هرمزگان، فارس، اصفهان، ایلام، قم، سمنان، تهران، قزوین، مازندران و گلستان.
از تاریخ ۲۹ شهریور که اختلال ارتباطات شکل سراسری به خود گرفت، پلتفرم هایی چون اینستاگرام، واتس اپ، اسکایپ، اپ استور، گوگل پلی، کلش آوکلنز، لینکدین و وایبر فیلتر شدند.
در سایه اختلالات اینترنتی میزان کاربری اینترنت در ایران ۶۷ درصد کاهش یافت و همینطور شبکه ارتباطات سیار از جمله همراه اول، ایرانسل و رایتل دچار اختلالات تعمدی شدند.
همچنین پایگاه خبری اکسیئس از افزایش سه هزار درصدی تقاضا و دانلود وی پی ان در کشور خبر داد.
نت بلاکس که اینترنت در جهان را رصد میکند، از اختلال اینترنت در دانشگاه امیر کبیر تهران و قطع سراسری اینترنت شرکت «مبین نت» یکی از بزرگترین شرکتهای خدمات اینترنتی در ایران خبر داد.
ایلان ماسک، مالک شرکت استرلینک در روزهای نخست اعتراضات سراسری، وعده اینترنت ماهواره ای برای ایرانیان را داد. پس از اظهارنظر او، سایت شرکت آقای ماسک در ایران فیلتر شد.
همچنین پیامک های حاوی نام مهسا امینی توسط شبکه مخابراتی همراه اول فیلتر و بلاک شدند.
طی این مدت، گروههای مختلف حقوق بشری با صدور بیانیه هایی نگرانی خود را از قطع اینترنت در ایران و تبعات آن ابراز کردند.
وبسایت تجارت‌نیوز نیز روز دوشنبه ۴ مهرماه، در گزارشی ضمن بررسی پیامدهای اقتصادی ناشی از قطع اینترنت در ایران بیان داشت که تنها به دلیل عدم دسترسی به اینستاگرام، زندگی حدود ۱۰ میلیون نفر از ایرانیان با خطر مواجه می‌شود. با این حال، عیسی زارع پور، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات از برقراری فیلترهای جدید تا زمانی نامعلوم خبر داد.
به باور شماری از کارشناسان، بسیاری از کسب‌وکارهای مجازی در آستانه ورشکستگی‌اند و ۸ ساعت قطعی روزانه اینترنت، خسارت مالی بسیاری به کشور وارد کرده‌است.
روزنامه همشهری نیز در گزارشی خبر داد، ۹ میلیون شهروند ایرانی که اینستاگرام را به عنوان شیوه کسب و کار خود انتخاب کرده‌اند پس از فیلتر اینستاگرام با چالش‌ های جدی روبه‌رو شده اند.
از سوی دیگر مشخص شد که دولت ایران با ارسال پارازیت ایجاد اخلال در پخش کانال های ماهواره ای را در دستور دارد.
شرکت فرانسوی یوتل‌ست روز ۱۴ مهرماه در بیانیه ای اعلام کرد جمهوری اسلامی ایران از ۱۰ روز قبل روی دو ماهواره آن پارازیت می‌فرستد.
یوتل‌ست اعلام کرد، این پارازیت‌ها علاوه بر شبکه‌های رادیو تلویزیونی فارسی‌زبان در خارج کشور، چند شبکه دیگر را نیز دچار اختلال می‌کنند.

 

فعالان عرصه اطلاع رسانی

روزنامه نگاران و اصحاب رسانه دیگر گروهی بودند که به هدف ممانعت از اطلاع رسانی توسط نهادهای امنیتی-انتظامی بازداشت شدند. کمیته حمایت از روزنامه نگاران لیست ذیل را در خصوص افرادی که در اطلاع رسانی به عنوان روزنامه نگار رسمی، غیررسمی یا بلاگر مشارکت داشته اند را منتشر کرد:
۱.یلدا معیری ۲. نیلوفر حامدی خبرنگار روزنامه شرق ۳. ایمان بهپسند ۴. روح الله نخعی ۵. علیرضا خوشبخت ۶. زهرا توحیدی ۷. فاطمه رجبی ۸. مجتبی رحیمی ۹. مجید توکلی ۱۰. مرضیه طلایی خبرنگار موکریان ۱۱. مسعود کردپور سردبیر موکریان ۱۲. خسرو کردپور خبرنگار و ویراستار موکریان ۱۳. الهه محمدی خبرنگار هم میهن ۱۴. الناز محمدی خبرنگار مجله اندیشه پویا ۱۵. ویدا ربانی ۱۶. حامد شفایی ۱۷. احمدرضا حلبی ساز ۱۸. سروناز احمدی (آزاد شده) ۱۹. سیدحسین رونقی ملکی ۲۰. المیرا بهمنی ۲۱. بتول بلالی خبرنگار هفته نامه پاسارگاد ۲۲. سمیرا علینژاد خبرنگار سیرجان راوی نیوز ۲۳. جبار دستباز ۲۴. مهرنوش طافیان ۲۵. فرشید قربانپور ستون نویس روزنامه هفت صبح ۲۶. آریا جعفری عکاس ایسنا ۲۷. مبین بلوچ ۲۸. جواد شاکر ویراستار روزنامه دانشگاه شریف ۲۹. البرز ناظمی خبرنگار روزنامه دنیای اقتصاد ۳۰. صفیه قره باغی ۳۱. علیرضا جباری-دارستانی خبرنگار خبرگزاری مهر ۳۲. سیاوش سلیمانی ۳۳. علی خطیب زاده خبرنگار موکریان ۳۴. شهرام آزموده سردبیر ماهنامه تالش ۳۵. علی سالم ویراستار بخش «اندیشه» در روزنامه شرق ۳۵. سپیده سالاروند مستندساز.

 

خسارات جانی و مالی

در طی بیست روز اعتراض سراسری تعداد زیادی از معترضان و نیروهای امنیتی کشته و زخمی شدند.
همینطور به اموال دولتی و شخصی نیز آسیب های زیادی وارد شد.

 

خشونت ها

در جریان اعتراضات سراسری، علاوه بر کشته شدگان، شمار زیادی از شهروندان در سرتاسر کشور به اشکال مختلفی مصدوم شدند. بنا بر گزارشات، این مصدومیت ها ناشی از ضرب و شتم با باتون، شوکر الکتریکی و یا در نتیجه استفاده از سلاح هایی چون اسپری فلفل، گاز اشک آور، تفنگ های ساچمه زن یا گلوله های پلاستیکی و در مواردی هم سلاح های جنگی بخصوص اسلحه کمری بوده است.
بنا بر گزارش ها، نیروهای نظامی برای جابه جایی ماموران خود در سطح شهر اقدام به استفاده از آمبولانس و اتوبوس های شهری کرده اند. امری که با واکنش معترضان موجب آسیب‌دیدگی حدود ۶۰ دستگاه آمبولانس در کشور شده است. به علاوه ارگان های نظامی-امنیتی از مدارس نیز به عنوان مقر تجهیزات و آماده سازی نیروهای خود استفاده کرده اند که همین رویه نیز به بالارفتن خسارات به اماکن افزوده است. شهردار تهران نیز مدعی شد که در شهر تهران ۴۳ دستگاه اتوبوس شهری، ۵۴ ایستگاه اتوبوس و ۲۵ دستگاه خودرو آتش نشانی شهر دچار آسیب شدند.
شمار بالایی از تصاویر و ویدئوهایی منتشر شده در شبکه های اجتماعی و همینطور گزارشاتی که مستقیما به دست هرانا رسیده است، حاکی از استفاده مکرر نیروهای انتظامی قابل تشخیص از سلاح کمری برای برخورد با معترضان است.
بخش قابل توجهی از نیروهای سرکوب در جریان اعتراضات، ماموران یگان های متفاوتی از فرماندهی انتظامی جمهوری اسلامی (فراجا) بودند که نیروهای یگان ویژه بخش اعظمی از آن را به خود اختصاص دادند.
نیروهای بسیج در کنار نیروی انتظامی از عمده ترین نهادهای سرکوب معترضان در اعتراضات این دوره بودند که به نظر می آید بیشترین تلفات نیروهای دولتی نیز از بین این گروه بوده است.
استفاده بدون ضابطه نیروهای نظامی از تفنگ های ساچمه ای منجر به مصدومیت شمار بالایی از معترضان شده است.
این نیروها اقدام به استفاده از سلاح ساچمه ای در مواجه با افراد سالمند، نوجوانان معترض و یا حتی کودکان حاضر در جریان اعتراضات کرده اند. در مواردی سلاح های ساچمه ای منجر به آسیب دیدگی به بینایی شهروندان و یا از دست دادن کامل بینایی شده است.
به علاوه بنا به گزارشاتی که هرانا دریافت کرده است، طی روزهای اخیر صدها تن از معترضان بازداشتی در شرایط نامساعد جسمی و مضروب به زندان های قرچک ورامین، تهران بزرگ، وکیل آباد مشهد، ایلام، اوین و سایر زندانهای کشور منتقل شده اند.
از سوی دیگر رسانه های وابسته به نهادهای امنیتی و حکومتی، مدعی مصدومیت صدها تن از کارکنان فرماندهی انتظامی و بسیج شده اند. امری که با شواهد اشاره شده و خشونت بالای نیروهای نظامی در جریان این اعتراضات همخوانی ندارد.
از جمله میتوان به ادعای رسانه های رسمی در خصوص ایجاد خسارت ۸۰۰ الی ۱۰۰۰ میلیاردی در پی اعتراضات مردمی و اعتصاب ها اشاره کرد. مقامات رسمی مدعی تخریب ۴۶۰ شعبه بانک و خودپرداز، تخریب ۶۱ آمبولانس، ده ها میلیارد خسارت به سهامداران بانکی، تعطیلی ۴ روزه واحدهای صنفی ۸۰ شهر کشور، تخریب ۷۰ ایستگاه اتوبوس، تخریب یکصد دستگاه اتوبوس، تخریب ۳۰ خودروی آتشنشانی و تخریب ۱۵ خودروی پلیس شدند.
دستگاه امنیتی به روال سابق با انتشار گزارشاتی از جمله پخش اعترافات اجباری از بازداشت شدگان تلاش کرد با سلب مسئولیت از خود، مسئولیت خشونت و آسیب به اموال و اماکن را تنها متوجه معترضان کند. با این وجود تصاویری از نیروهای امنیتی در تخریب منازل و اموال شخصی شهروندان در شبکه های اجتماعی منتشر شده است.

 

جان باختگان

هرانا اطلاعات مربوط به کشته شدگان بیست روز اعتراضات مورد بررسی این گزارش را به سه دسته تقسیم کرده است.
دسته نخست ۲۰۰ فردی هستند که خبرگزاری هرانا اطلاعات هویتی آنان را به شکل های مختلف دریافت کرده است. راستی آزمایی این دسته در دست انجام است. تاکنون راستی آزمایی کشته شدن ۳۱ تن از افراد این لیست توسط هرانا بصورت مستقیم انجام و تایید شده است و سایر اطلاعات نیز در زمان انتشار این گزارش کماکان در دست بررسی است.
از بین هویت های در حال بررسی، ۷ درصد را زنان تشکیل می دهند و همینطور از بین ۴۳ هویتی که میزان دقیق یا نسبی سن آنها مشخص شده است ۲۹ درصد را افرادی که کمتر از ۱۸ سال سن داشته اند تشکیل می دهند.

کودکان قربانی

از جمله اسامی افرادی که کمتر از ۱۸ سال سن داشته اند می توان به این موارد اشاره کرد: زکریا خیال (۱۶ ساله)، امین معروفی (۱۶ ساله)، امیرعلی فولادی (۱۶ ساله)، پارسا رضادوست (۱۷ ساله)، سیاوش محمودی (۱۶ ساله)، نیکا شاکرمی (۱۷ ساله)، سارینا اسماعیل زاده (۱۶ ساله)، سامر هاشمزهی (۱۶ ساله)، امیرحسین بساطی (۱۵ ساله)، محمدرضا سروری (۱۴ ساله)، علی مظفری سالانقوچ (۱۷ ساله)، سدیس کشانی (۱۴ ساله)، جواد پوشه (۱۲ ساله)، جابر شیروزهی (۱۲ ساله)، امیرمهدی فرخی پور (۱۷ ساله)، احسان علیبازی (۱۶ ساله)، امید صفرزهی (۱۷ ساله)، نیما شفق‌ دوست (۱۶ ساله)،

دسته دوم آمار جان باختگان مبتنی بر اظهارنظر یا گزارشات کلی هستند که از سوی نهادها، مسئولین دولتی یا گروههای حقوق بشری منتشر شده اند. این دسته مبتنی بر آمارهای کلی و بدون ذکر جزییات و هویت افراد است.در این دسته در دو گزارش از خبرگزاری فارس و همینطور اظهارات امام جمعه اهل سنت زاهدان جمعا یکصد کشته بعنوان حداقل آمار قابل اطمینان وجود دارد.

دسته سوم جان باختگان، نیروهای نظامی یا لباس شخصی هستند که در جریان اعتراضات کشته شده اند، مرگ آنان توسط رسانه های نزدیک به نهادهای امنیتی تایید و اعلام شده است.

 

جغرافیای کشته شدگان

قبل از بررسی لیست هویت کشته شدگان احتمالی، برای درک بهتر پراکندگی خشونت ها به نقشه زیر بنگرید

 

 

دسته نخست – لیست هویت ۲۰۰ تن

 

۱. محسن محمدی – سن: ۲۸ ساله – محل جان باختن: دیواندره – تاریخ فوت: ۲۸ شهریور – عامل فوت: اصابت گلوله – منبع: هرانا- وضعیت تایید در هرانا: تایید شد
۲. فواد قدیمی – سن: حدودا ۴۰ ساله – محل جان باختن: دیواندره – تاریخ فوت: ۳۰ شهریور – عامل فوت: اصابت گلوله – منبع: کردپا – وضعیت تایید در هرانا: تایید شد
۳. زکریا خیال (سلیمانی) – سن: ۱۶ ساله – محل جان باختن: پیرانشهر – تاریخ فوت: ۲۹ شهریور – عامل فوت: اصابت گلوله – منبع: هرانا- وضعیت تایید در هرانا: تایید شد
۴. رضا لطفی – سن: حدودا ۲۵ ساله – محل جان باختن: دهگلان – تاریخ فوت: ۲۸ شهریور – عامل فوت: اصابت گلوله – منبع: هرانا – وضعیت تایید در هرانا: تایید شد
۵. مینو مجیدی – سن: ۶۲ ساله – محل جان باختن: کرمانشاه – تاریخ فوت: ۲۹ شهریور – عامل فوت: اصابت گلوله – منبع: هرانا – وضعیت تایید در هرانا: تایید شد
۶. فریدون محمودی – سن: ۳۲ ساله – محل جان باختن: سقز – تاریخ فوت: ۲۸ شهریور – عامل فوت: اصابت گلوله – منبع: هرانا – وضعیت تایید در هرانا: تایید شد
۷. فرجاد درویشی – سن: ٢٣ ساله – محل جان باختن: روستای بالو از توابع ارومیه – تاریخ فوت: ۲۹ شهریور – عامل فوت: اصابت گلوله – منبع: هرانا – وضعیت تایید در هرانا: تایید شد
۸. محسن قیصری – سن: ٣۲ ساله – محل جان باختن: ایلام – تاریخ فوت: ۳۰ شهریور – عامل فوت: اصابت گلوله – منبع: رادیو فردا – وضعیت تایید در هرانا: در دست بررسی
۹. امیر نوروزی – سن: ۱۸ ساله – محل جان باختن: بندرانزلی – تاریخ فوت: ۳۰ شهریور – عامل فوت: اصابت گلوله – منبع: سازمان حقوق بشر ایران – وضعیت تایید در هرانا: در دست بررسی
۱۰. عبدالله محمودپور – سن: حدودا ۱۸ ساله – محل جان باختن: روستای بالو از توابع ارومیه – تاریخ فوت: نامشخص – عامل فوت: اصابت گلوله – منبع: کردپا – وضعیت تایید در هرانا: تایید شد
۱۱. فردین بختیاری – سن: نامعلوم – محل جان باختن: سنندج – تاریخ فوت: نامشخص – عامل فوت: اصابت گلوله – منبع: هرانا – وضعیت تایید در هرانا: تایید شد
۱۲. امین معروفی – سن: ۱۶ ساله – محل جان باختن: اشنویه – تاریخ فوت: ۳۰ شهریور – عامل فوت: اصابت گلوله – منبع: هرانا – وضعیت تایید در هرانا: تایید شد
۱۳. صدرالدین لیتانی – سن: ۲۷ ساله – محل جان باختن: اشنویه – تاریخ فوت: ۳۰ شهریور – عامل فوت: اصابت گلوله – منبع: کردپا – وضعیت تایید در هرانا: تایید شد
۱۴. دانش رهنما – سن: ۲۵ ساله – محل جان باختن: روستای بالو از توابع ارومیه – تاریخ فوت: ۳۰ شهریور – عامل فوت: اصابت گلوله – منبع: کردپا – وضعیت تایید در هرانا: در دست بررسی
۱۵. روزبه خادمی – سن: ۳۲ ساله – محل جان باختن: کرج – تاریخ فوت: ۳۰ شهریور – عامل فوت: اصابت گلوله – منبع: شبکه های اجتماعی – وضعیت تایید در هرانا: در دست بررسی
۱۶. میلان حقیقی – سن: ٢١ ساله – محل جان باختن: اشنویه – تاریخ فوت: ۳۰ شهریور – عامل فوت: اصابت گلوله – منبع: هرانا – وضعیت تایید در هرانا: تایید شد
۱۷. محمدحسین سروی – سن: نامعلوم – محل جان باختن: گرمسار – تاریخ فوت: نامشخص – عامل فوت : نامعلوم – منبع: هرانا – وضعیت تایید در هرانا: تایید شد
۱۸. میلاد زارع – سن: ۲۵ ساله – محل جان باختن: بابل – تاریخ فوت: ۳۰ شهریور – عامل فوت: نامعلوم – منبع: هرانا – وضعیت تایید در هرانا: تایید شد
۱۹. پدرام آذرنوش – سن: نامعلوم – محل جان باختن: دهدشت – تاریخ فوت: نامشخص – عامل فوت: نامعلوم – منبع: هرانا – وضعیت تایید در هرانا: تایید شد
۲۰. مهرداد بهنام اصل – سن: نامعلوم – محل جان باختن: دهدشت – تاریخ فوت: نامشخص – عامل فوت: نامعلوم – منبع: هرانا – وضعیت تایید در هرانا: تایید شد
۲۱. حنانه کیان (کیا) – سن: ۲۲ ساله – محل جان باختن: نوشهر – تاریخ فوت: ۳۰ شهریور – عامل فوت: اصابت گلوله – منبع: هرانا – وضعیت تایید در هرانا: تایید شد
۲۲. غزاله چلاوی – ۳۳سن: ساله – محل جان باختن: آمل – تاریخ فوت: ۳۱ شهریور – عامل فوت: اصابت گلوله – منبع: هرانا – وضعیت تایید در هرانا: تایید شد
۲۳. رضا شهپرنیا – سن: ۲۰ ساله – محل جان باختن: کرمانشاه – تاریخ فوت: ۲۹ شهریور – عامل فوت: اصابت گلوله – منبع: شبکه های اجتماعی- وضعیت تایید در هرانا: در دست بررسی
۲۴. فرزین لطفی – سن: حدودا ۳۵ ساله – محل جان باختن: رضوانشهر – تاریخ فوت: ۳۱ شهریور – عامل فوت: اصابت گلوله – منبع: سازمان حقوق بشر ایران – وضعیت تایید در هرانا: در دست بررسی
۲۵. ساسان قربانی – سن: حدودا ۳۲ ساله – محل جان باختن: رضوانشهر – تاریخ فوت: ۳۱ شهریور – عامل فوت: اصابت گلوله – منبع: سازمان حقوق بشر ایران – وضعیت تایید در هرانا: در دست بررسی
۲۶. یاسین جمالزاده – سن: حدودا ۱۸ ساله – محل جان باختن: رضوانشهر – تاریخ فوت: ۳۱ شهریور – عامل فوت: اصابت گلوله – منبع: هرانا – وضعیت تایید در هرانا: تایید شد
۲۷. هاجر عباسی – سن: حدودا ۷۰ ساله – محل جان باختن: مهاباد – تاریخ فوت: ۲۸ شهریور – عامل فوت: اصابت گلوله – منبع: شبکه های اجتماعی – وضعیت تایید در هرانا: در دست بررسی
۲۸. یاسر جعفری – سن: نامعلوم – محل جان باختن: ایلام – تاریخ فوت: ۳۱ شهریور – عامل فوت: نامعلوم – منبع: شبکه های اجتماعی – وضعیت تایید در هرانا: در دست بررسی
۲۹. عرفان رضایی – سن: ۲۱ ساله – محل جان باختن: آمل – تاریخ فوت: ۳۰ شهریور – عامل فوت: بر اثر اصابت گلوله – منبع: هرانا – وضعیت تایید در هرانا: تایید شد
۳۰. محمد فلاح – سن: ۳۳ ساله – محل جان باختن: آمل – تاریخ فوت: ۳۰ شهریور – عامل فوت: بر اثر اصابت گلوله – منبع: هرانا – وضعیت تایید در هرانا: تایید شد
۳۱. امیرعلی فولادی – ۱۶ ساله – محل جان باختن: اسلام آباد غرب – تاریخ فوت: ۳۰ شهریور – عامل فوت: بر اثر اصابت گلوله – منبع: کردپا – وضعیت تایید در هرانا: در دست بررسی
۳۲. سعید محمدی – ۲۱ ساله – محل جان باختن: اسلام آباد غرب – تاریخ فوت: ۳۰ شهریور – عامل فوت: بر اثر اصابت گلوله – منبع: کردپا – وضعیت تایید در هرانا: در دست بررسی
۳۳. پارسا رضادوست – سن: ۱۷ ساله – محل جان باختن: هشتگرد – تاریخ فوت: ۱ مهر – عامل فوت: اصابت گلوله – منبع: هرانا – وضعیت تایید در هرانا: تایید شد
۳۴. جواد حیدری – سن: ۳۶ ساله – محل جان باختن: قزوین – تاریخ فوت: ۳۱ شهریور – عامل فوت: اصابت گلوله – منبع: هرانا – وضعیت تایید در هرانا: تایید شد
۳۵. مهسا موگویی – سن: ۱۸ سال – محل جان باختن: فولادشهر – تاریخ فوت: ۳۱ شهریور – عامل فوت: اصابت گلوله ساچمه ای – منبع: هرانا – وضعیت تایید در هرانا: تایید شد
۳۶. حدیث نجفی – سن: ۲۰ ساله – محل جان باختن: کرج – تاریخ فوت: ۳۰ شهریور – دلیل فوت: اصابت گلوله – منبع: هرانا – وضعیت تایید در هرانا: تایید شد
۳۷. سید سینا موسوی – سن: نامعلوم – محل جان باختن: آمل – تاریخ فوت: نامعلوم – عامل فوت: اصابت گلوله – منبع: شبکه های اجتماعی – وضعیت تایید در هرانا: در دست بررسی
۳۸. مهدی عسگری – سن: ۲۵ ساله – محل جان باختن: گرمسار – تاریخ فوت: ۳۰ شهریور – عامل فوت: اصابت گلوله – منبع : شبکه های اجتماعی – وضعیت تایید در هرانا: در دست بررسی
۳۹. ایمان محمدی – سن: نامعلوم – محل جان باختن: اسلام آباد غرب – تاریخ فوت: ۳۰ شهریور – عامل فوت: نامعلوم – منبع: کردپا – وضعیت تایید در هرانا: در دست بررسی
۴۰- حسینعلی کیا کجوری – سن: ۲۳ ساله – محل جان باختن: نوشهر – تاریخ فوت: ۳۰ شهریور – دلیل فوت: اصابت گلوله – منبع شبکه های اجتماعی – وضعیت تایید در هرانا: تایید شده
۴۱- عبدالسلام قادر گلوانی – سن: ۳۲ ساله – محل جان باختن: اشنویه – تاریخ فوت: ۴ مهر – عامل فوت: نامعلوم – منبع: کردپا – وضعیت تایید در هرانا: در دست بررسی
۴۲. محمدرضا اسکندری – سن: ۲۵ ساله – محل جان باختن: پاکدشت – تاریخ فوت: ۳۰ شهریور – عامل فوت: نامعلوم – منبع: شبکه های اجتماعی – وضعیت تایید در هرانا: در دست بررسی
۴۳. محمد زمانی – سن: نامعلوم – محل جان باختن: تهران – تاریخ فوت: ۳۱ شهریور – عامل فوت: نامعلوم – منبع: هرانا – وضعیت تایید در هرانا: در دست بررسی
۴۴. کنعان آقایی – سن: ۱۸ ساله – محل جان باختن: کرج – تاریخ فوت: ۳۱ شهریور – عامل فوت: اصابت گلوله – منبع: شبکه های اجتماعی – وضعیت تایید در هرانا: در دست بررسی
۴۵. حمید فولادوند – سن: نامعلوم – محل جان باختن: ورامین – تاریخ فوت: ۳ مهر – عامل فوت: نامعلوم – منبع: هرانا – وضعیت تایید در هرانا: در دست بررسی
۴۶. بهنام لایق‌پور – سن: نامعلوم – محل جان باختن: رشت – تاریخ فوت: ۳۰ شهریور – عامل فوت: نامعلوم – منبع: هرانا – وضعیت تایید در هرانا: تایید شد

۴۷. مهدی موسوی – سن: نامعلوم – محل جان باختن: زنجان – تاریخ فوت: نامشخص – عامل فوت: نامعلوم – منبع: شبکه های اجتماعی – وضعیت تایید در هرانا: در دست بررسی
۴۸. مهرداد قربانی – سن: نامعلوم – محل جان باختن: زنجان – تاریخ فوت: ۳۰ شهریور – عامل فوت: اصابت گلوله – منبع: شبکه های اجتماعی – وضعیت تایید در هرانا: در دست بررسی
۴۹. محمد حسن ترکمان – سن: ۲۷ ساله – محل جان باختن: بابل – تاریخ فوت: ۳۰ شهریور – عامل فوت: اصابت گلوله – منبع: شبکه های اجتماعی – وضعیت تایید در هرانا: در دست بررسی
۵۰. صمد برگی‌ نیا – سن: نامعلوم – محل جان باختن: پیرانشهر – تاریخ فوت: ۶ مهر – عامل فوت: اصابت گلوله – منبع: کردپا – وضعیت تایید در هرانا: در دست بررسی
۵۱. مازیار سلمانیان – سن: نامعلوم – محل جان باختن: رشت – تاریخ فوت: ۳۱ شهریور – عامل فوت: نامعلوم – منبع: هرانا – وضعیت تایید در هرانا: تایید شد
۵۲. عرفان نظربیگی – سن: نامعلوم – محل جان باختن: تهران – تاریخ فوت: نامشخص – عامل فوت: نامعلوم – منبع: هرانا – وضعیت تایید در هرانا: تایید شد
۵۴. سیده آمنه وحدت حسینی – سن: نامعلوم – محل جان باختن: کرج – تاریخ فوت: ۱ مهر- عامل فوت: نامعلوم – منبع: هرانا – وضعیت تایید در هرانا: تایید شد
۵۵. محمود کشوری – سن: نامشخص – محل جان باختن: کرج – تاریخ فوت: ۲ مهر – عامل فوت: نامعلوم – منبع: شبکه های اجتماعی – وضعیت تایید در هرانا: در دست بررسی
۵۶. افشین شهامت – سن: نامعلوم – محل جان باختن: تهران – تاریخ فوت: نامعلوم – عامل فوت: نامعلوم – منبع: هرانا – وضعیت تایید در هرانا: تایید شد
۵۷. سیاوش محمودی – سن: ۱۶ ساله – محل جان باختن: تهران – تاریخ فوت: نامعلوم – عامل فوت: اصابت گلوله – منبع: هرانا- وضعیت تایید در هرانا: تایید شد
۵۸. نیکا شاکرمی – سن: ۱۷ ساله – محل جان باختن: تهران – تاریخ فوت: نامعلوم – عامل فوت: نامعلوم – منبع: هرانا – وضعیت تایید در هرانا: تایید شد
۵۹. محمود براهویی – سن: ۱۸ ساله – محل جان باختن: زاهدان – تاریخ فوت: ۸ مهر – عامل فوت: نامعلوم – منبع: شبکه های اجتماعی – وضعیت تایید در هرانا: تایید شد
۶۰. امین (فامیلی نامشخص) – سن: نامشخص – محل جان باختن: زاهدان – تاریخ فوت: ۸ مهر – عامل فوت: نامعلوم – منبع: شبکه های اجتماعی – وضعیت تایید در هرانا: در دست بررسی
۶۱. محمدصدیق (رافع) نارویی – سن: ۲۳ ساله – محل جان باختن: زاهدان – تاریخ فوت: ۸ مهر – عامل فوت: نامعلوم – منبع: حال وش – وضعیت تایید در هرانا: در دست بررسی
۶۲. سارینا اسماعیل زاده – سن: ۱۶ ساله – محل جان باختن: کرج – تاریخ فوت: ۷ مهر – عامل فوت: نامعلوم – منبع: هرانا – وضعیت تایید در هرانا: تایید شد
۶۳. محمد فرمانی – سن: نامشخص – محل جان باختن: نامشخص – تاریخ فوت: نامعلوم – عامل فوت: نامعلوم – منبع: عفو بین الملل – وضعیت تایید در هرانا: در دست بررسی
۶۴. محمدحسین حسینی خواه – سن: نامشخص – محل جان باختن: نامشخص – تاریخ فوت: نامعلوم – عامل فوت: نامعلوم – منبع: عفو بین الملل – وضعیت تایید در هرانا: در دست بررسی
۶۵. مهزاد آوازپور – سن: نامشخص – محل جان باختن: نامشخص – تاریخ فوت: نامعلوم – عامل فوت: نامعلوم – منبع: عفو بین الملل – وضعیت تایید در هرانا: در دست بررسی
۶۶. جلیل رخشانی – سن: نامشخص – محل جان باختن: زاهدان – تاریخ فوت: ۸ مهر – عامل فوت: نامعلوم – منبع: حال وش – وضعیت تایید در هرانا: در دست بررسی
۶۷. عبدالمجید ریگی – سن: نامشخص – محل جان باختن: زاهدان – تاریخ فوت: ۸ مهر – عامل فوت: نامعلوم – منبع: هرانا – وضعیت تایید در هرانا: تایید شد
۶۸. محمدعلی گمشادزهی – سن: نامشخص – محل جان باختن: زاهدان – تاریخ فوت: ۸ مهر – عامل فوت: نامعلوم – منبع: حال وش – وضعیت تایید در هرانا: در دست بررسی
۶۹. یاسر شه بخش – سن: نامشخص – محل جان باختن: زاهدان – تاریخ فوت: ۸ مهر – عامل فوت: نامعلوم – منبع: حال وش – وضعیت تایید در هرانا: در دست بررسی
۷۰. امیرمهدی فخری پور – سن: نامشخص – محل جان باختن: تهران – تاریخ فوت: ۶ مهر – عامل فوت: نامعلوم – منبع: حال وش – وضعیت تایید در هرانا: در دست بررسی
۷۱. مختار احمدی – سن: نامشخص – محل جان باختن: مریوان – تاریخ فوت: ۹ مهر – عامل فوت: نامعلوم – منبع: کولبر نیوز – وضعیت تایید در هرانا: تایید شد
۷۲. حمزه نارویی – سن: نامشخص – محل جان باختن: زاهدان – تاریخ فوت: ۸ مهر – عامل فوت: نامعلوم – منبع: حال وش – وضعیت تایید در هرانا: در دست بررسی
۷۳. حمید نارویی – سن: نامشخص – محل جان باختن: زاهدان – تاریخ فوت: ۸ مهر – عامل فوت: نامعلوم – منبع: حال وش – وضعیت تایید در هرانا: در دست بررسی
۷۴ . حمزه نارویی – فرزند: محمد – سن: نامشخص – محل جان باخت