«فیزیکدان‌ها»ی دورنمات بر سومین پله نشر ایستاد

به گزارش خبرنگار مهر، نشر قطره سومین چاپ ترجمه زنده‌یاد حمید سمندریان از نمایشنامه دو پرده‌ای «فیزیکدان‌ها» اثر فریدریش دورنمات را در ۹۲ صفحه و بهای ۴۳ هزار تومان منتشر کرد. نخستین چاپ این ترجمه با ویراستاری افسانه ماهیان زمستان ۱۳۹۹ با شمارگان ۵۰۰ نسخه و بهای ۱۸ هزار تومان منتشر شده بود.

فریدریش دورنمات برای نشان دادن وضعیت دردناک انسان در جهان مدرن و پرهرج و مرج امروزی، کمدی را توصیه می‌کند، البته آن نوع کمدی که تلخ و گزنده باشد. دورنمات برای نیل به چنین هدفی کمدی – تراژدی را به عنوان مناسب‌ترین راهکار ارائه می‌دهد. منظور وی از کمدی- تراژدی این است، که موضوع نمایشنامه کمیک باشد، در حالی که شخصیت‌های آن سرنوشتی غم بار و تراژیک یابند. دورنمات با بهره‌گیری از گروتسک تماشاگر رابه تعقل عمیق در باب سرنوشت خویش وا می‌دارد.

گروتسک ارائه شده در نمایشنامه فیزیکدان‌ها موقعیت شخصیت اصلی نمایشنامه یعنی کاراکتری به نام «موبیوس» است که برای رسیدن به اهداف خود برای خدمت به جامعه بشری و ایفای تعهد انسانی خود، شیوه‌ای متناقض در پیش گرفته و از راهکارهایی که برخلاف عرف انسانی و اخلاقی در جوامع بشری است، ابایی ندارد و در عین حال با اقدامی فردی، سرنوشت تراژیک خود را رقم می‌زند. آنچه از دیدگاه دورنمات بر سرنوشت انسان امروزی در نظام‌های صنعتی سایه افکنده است و نباید آن را نادیده گرفت، عنصر تصادف است که غیرقابل پیش بینی و اجتناب ناپذیر بوده و گریزی از آن متصور نیست و همین تصادف محض است که در وضعیت شخصیت اصلی نمایشنامه «فیزیکدان‌ها» بدترین حالت ممکن را ایجاد کرده است.

زنده‌یاد حمید سمندریان بخش مهمی از نمایشنامه‌های دورنمات را به فارسی ترجمه و منتشر کرده است که از جمله آنها می‌توان به این عناوین اشاره کرد: «ازدواج آقای می‌سی‌سی‌پی»، «غروب روزهای آخر پاییز و پنچری»، «رمولوس کبیر: نمایشنامه کمدی شبه تاریخی» و «بازی استریندبرگ».